Keywords
Summary

Keywords

1. Postępowanie – Skarga wszczynająca postępowanie – Wymogi formalne

(regulamin postępowania przed Sądem, art. 44 § 1)

2. Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie – Korzyść przyznana beneficjentom pomocy państwowej

(art. 87 ust. 1 WE)

3. Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie – Korzyść przyznana beneficjentom pomocy państwowej – Korzyści pośrednie – Zaliczenie

(art. 87 ust. 1 WE)

4. Pomoc przyznawana przez państwa – Zakaz – Odstępstwa – Pomoc, w stosunku do której można zastosować odstępstwo przewidziane w art. 87 ust. 3 lit. c) WE – Przesłanki

(art. 87 ust. 3 lit. c) WE)

5. Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Decyzja Komisji w dziedzinie pomocy państwa – Określenie znamion naruszenia konkurencji i wpływu na wymianę handlową między państwami członkowskimi

(art. 87 ust. 1 WE, art. 253 WE)

6. Pomoc przyznawana przez państwa – Odzyskanie bezprawnie przyznanej pomocy – Pomoc przyznana z naruszeniem reguł proceduralnych art. 88 WE – Ewentualne uzasadnione oczekiwania beneficjentów – Pewność prawa – Ochrona – Przesłanki i granice

(art. 88 WE; rozporządzenie Rady nr 659/1999), art. 14 ust 1)

Summary

1. Skarga wszczynająca postępowanie, która powinna zgodnie z art. 44 § 1 regulaminu postępowania przed Sądem zawierać przedmiot sporu oraz przedstawienie powołanych zarzutów może zostać wsparta lub uzupełniona odesłaniami do określonych fragmentów dokumentów do niej załączonych, lecz załączniki pełnią jedynie funkcję czysto dowodową i pomocniczą. Nie mogą one więc służyć do rozwinięcia zarzutu, który został zwięźle przedstawiony w skardze, poprzez podniesienie zarzutów lub argumentów, które nie znajdują się w tej skardze. Skarżąca jest zobowiązana do wskazania w swej skardze konkretnych zarzutów, które Sąd ma rozstrzygnąć, oraz do przynajmniej zwięzłego przedstawienia okoliczności faktycznych i prawnych, na których zarzuty te zostały oparte.

(por. pkt 24, 25)

2. Środek będący publiczną dotacją wypłacaną każdemu użytkownikowi usług radiowo-telewizyjnych, który wywiązał się z obowiązku wniesienia opłaty abonamentowej, a który kupuje lub dzierżawi odpowiedni aparat umożliwiający odbiór, w wersji niekodowanej oraz bez kosztów dla użytkownika i dla dostawcy treści, sygnału telewizyjnego w naziemnej technologii cyfrowej, stanowi korzyść w rozumieniu art. 87 ust. 1 WE przyznaną naziemnym nadawcom cyfrowym oraz operatorom telewizji kablowej względem nadawców satelitarnych.

W sytuacji bowiem kiedy korzyść płynąca z tego typu środka jest uzależniona od spełnienia łącznych przesłanek, wśród których figuruje kupno lub dzierżawa odpowiedniego aparatu umożliwiającego odbiór sygnału telewizyjnego w naziemnej technologii cyfrowej, nie może ona z całą pewnością przypaść w udziale konsumentowi, który zdecydował się na zakup lub wzięcie w dzierżawę urządzenia umożliwiającego wyłącznie odbiór sygnału telewizyjnego w cyfrowej technologii satelitarnej. Przepisy te nie spełniają zatem wymogu neutralności technologicznej, sformułowanego przez Komisję w odniesieniu do środków pomocy dotyczących rynku telewizji cyfrowej.

Powiększanie grona widzów stanowi zasadniczą część działalności handlowej nadawców programów telewizyjnych. Ponadto należy wziąć pod uwagę, że tego typu środek pomocy z jednej strony stanowi dla konsumentów zachętę do przejścia z technologii analogowej na naziemną technologię cyfrową, ograniczając przy tym koszty, do których poniesienia zmuszeni byliby nadawcy naziemnej telewizji cyfrowej, a z drugiej strony umożliwia tym nadawcom utrwalenie zdobytej pozycji na rynku – w sensie wizerunku marki i lojalności klienteli – względem pozycji nowych konkurentów.

Okoliczność, iż tego typu przepisy są bardzo korzystne dla konsumentów, gdyż skutkują sprowadzeniem cen bardziej zaawansowanych technologicznie dekoderów do poziomu cenowego ich najprostszych modeli, nie zmienia wcale faktu, że przepisy te przysparzają korzyści także nadawcom naziemnym oraz operatorom telewizji kablowej.

Ponadto cena dekodera stanowi rozstrzygający parametr, jaki telewidz bierze pod uwagę przy dokonywaniu swego wyboru. Jeżeli chodzi o przyznanie dotacji bezpośrednio na rzecz konsumentów, to automatycznie pociąga ono za sobą obniżkę ceny zakupu lub dzierżawy urządzeń umożliwiających odbiór sygnału cyfrowej telewizji naziemnej. Obniżka taka może mieć wpływ na decyzje konsumentów wrażliwych na koszty.

W dodatku tego typu przepisy mają charakter selektywny nawet jeżeli nadawcy telewizji satelitarnej mogą czerpać z nich korzyści, oferując dekodery „hybrydowe”. W takim bowiem przypadku wprowadzenie dekoderów „hybrydowych” przez nadawców satelitarnych wiązałoby się z dodatkowym kosztem, uwzględnionym w cenie sprzedaży oferowanej konsumentom, który mógł zostać w najlepszym razie zrównoważony dzięki zastosowaniu zaskarżonych przepisów. Nadawcy satelitarni znaleźliby się zatem w sytuacji mniej korzystnej niż sytuacja nadawców naziemnych i operatorów telewizji kablowej, gdyż ci ostatni nie musieliby uwzględniać żadnych dodatkowych kosztów w cenie sprzedaży dekoderów na rzecz konsumentów będących beneficjentami zakwestionowanych przepisów.

(por. pkt 56, 57, 60, 62, 64, 65, 68, 95)

3. Artykuł 87 WE zakazuje pomocy przyznawanej przez państwo lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, bez względu na to, czy korzyści płynące z pomocy mają charakter bezpośredni czy pośredni. Także korzyść przyznana bezpośrednio na rzecz pewnych osób fizycznych lub prawnych, które nie muszą wcale być przedsiębiorcami, może stanowić korzyść pośrednią, a tym samym pomoc państwa dla innych osób fizycznych lub prawnych będących przedsiębiorcami.

W konsekwencji dotację przyznaną konsumentom można uznać za pomoc państwa przyznaną na rzecz podmiotów dostarczających produkty lub świadczących usługi dla konsumentów.

(por. pkt 75, 76)

4. Aby pomoc państwa mogła zostać uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 lit. c) WE, musi ona służyć realizacji celu leżącego w interesie ogólnym, a także być niezbędna i proporcjonalna do jego realizacji.

Jeżeli chodzi o środek będący publiczną dotacją wypłacaną każdemu użytkownikowi usług radiowo-telewizyjnych, który wywiązał się z obowiązku wniesienia opłaty abonamentowej, a który kupuje lub dzierżawi odpowiedni aparat umożliwiający odbiór, w wersji niekodowanej oraz bez kosztów dla użytkownika i dla dostawcy treści, sygnału telewizyjnego w naziemnej technologii cyfrowej, nie można uznać że celem leżącym w interesie ogólnym jest zaradzenie zawodności rynku związanej w szczególności z problemem dotyczącym koordynacji działań podmiotów gospodarczych, utrudniającym rozwój nadawania w systemie cyfrowym.

Jeśli bowiem obecni już na rynku nadawcy telewizyjni muszą uznać wyznaczenie terminu ustawowego zaprzestania transmisji w systemie analogowym za fakt prawny i rozpocząć w związku z tym opracowywanie nowych strategii handlowych, dotacje na zakup dekoderów cyfrowych nie są konieczne do rozwiązania problemu koordynacji działań podmiotów gospodarczych, skoro problem ten rozwiązało wprowadzenie ostatecznej daty przejścia na system cyfrowy.

Ponadto jeśli telewizja naziemna posiada znaczny rozmiar rynku, ryzyko nieosiągnięcia przez operatorów komercyjnych odpowiedniej liczby konsumentów – wynikające z istnienia problemu dotyczącego koordynacji działań podmiotów gospodarczych – nie jest tak duże, by operatorzy ci nie byli w stanie mu sprostać

(por. pkt 125, 126)

5. W odniesieniu do oceny środka pomocy, obowiązek uzasadnienia wymaga wskazania powodów, dla których Komisja uznaje, że dana pomoc objęta jest zakresem przedmiotowym art. 87 ust. 1 WE. Co się tyczy kwestii istnienia zakłócenia konkurencji na wspólnym rynku, o ile Komisja jest zobowiązana przywołać w uzasadnieniu decyzji przynajmniej okoliczności, w jakich pomoc została przyznana, ponieważ okoliczności te pozwalają wykazać, że pomoc ta może wywierać wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi i zakłócać konkurencję lub stwarzać takie ryzyko, o tyle nie ma ona obowiązku dokonywania analizy ekonomicznej dotyczącej rzeczywistej sytuacji na danym rynku, udziału w rynku przedsiębiorstw będących beneficjentami pomocy, pozycji przedsiębiorstw konkurencyjnych i wymiany handlowej między państwami członkowskimi. Ponadto, w przypadku pomocy przyznanej bezprawnie, Komisja nie jest zobowiązana do wykazania rzeczywistych skutków takiej pomocy dla konkurencji i wymiany handlowej między państwami członkowskimi. Taki obowiązek bowiem powodowałby, że państwa członkowskie wypłacające nielegalną pomoc znalazłyby się w pozycji uprzywilejowanej w stosunku do tych państw, które dokonały zgłoszenia planów pomocy. W szczególności wystarczy, by Komisja ustaliła, że sporna pomoc wpływa na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi i zakłóca konkurencję lub grozi jej zakłóceniem, bez konieczności określenia zakresu rynku, którego to zakłócenie dotyczy.

(por. pkt 144-146)

6. Zgodnie z art. 14 ust. 1 rozporządzenia nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 88 WE, w przypadku gdy podjęte zostały decyzje negatywne w sprawach pomocy przyznanej bezprawnie, Komisja podejmuje decyzję, że zainteresowane państwo członkowskie podejmie wszelkie konieczne środki w celu odzyskania pomocy od beneficjenta. Przepis ten stanowi jednak dalej, że Komisja nie wymaga odzyskania pomocy, jeżeli byłoby to sprzeczne z ogólną zasadą prawa wspólnotowego. Przedsiębiorstwa będące beneficjentami pomocy mogą co do zasady powoływać się na uzasadnione oczekiwania co do prawidłowości tej pomocy tylko wówczas, gdy taka pomoc została przyznana zgodnie z procedurą przewidzianą w tym postanowieniu. Staranny uczestnik obrotu gospodarczego powinien bowiem być zazwyczaj w stanie upewnić się, że ta procedura została zachowana, nawet jeśli za bezprawny charakter decyzji o przyznaniu pomocy odpowiedzialne jest zainteresowane państwo ze względu na to, iż odwołanie pomocy jest sprzeczne z zasadą dobrej wiary.

Zasada pewności prawa wymaga, aby reguły i przepisy prawa były stosowane w sposób zrozumiały i precyzyjny oraz ma na celu zagwarantowanie przewidywalności sytuacji i stosunków prawnych powstających na gruncie prawa wspólnotowego. W kontekście uzyskania zwrotu pomocy uznanej za niezgodną ze wspólnym rynkiem żaden przepis prawa wspólnotowego nie wymaga od Komisji, aby określała dokładną kwotę, która ma zostać odzyskana. Wystarczy, by decyzja Komisji zawierała wskazówki pozwalające adresatowi na samodzielne, bez nadmiernych trudności, ustalenie tej kwoty. Wynika z tego że zasada pewności prawa nie jest naruszona z powodu trudności w określeniu dokładnej wartości jednego z parametrów przedstawionej w zaskarżonej decyzji metody obliczania.

(por. pkt 170, 173, 179-181)