Sprawa C-431/07 P

Bouygues SA

i

Bouygues Télécom SA

przeciwko

Komisji Wspólnot Europejskich

„Odwołanie — Pomoc państwa — Artykuł 88 ust. 2 WE — Przesłanki wszczęcia formalnego postępowania wyjaśniającego — Poważne trudności — Kryteria uznania za pomoc państwa — Zasoby państwowe — Zasada niedyskryminacji”

Opinia rzecznika generalnego V. Trstenjak przedstawiona w dniu 8 października 2008 r.   I ‐ 2668

Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 2 kwietnia 2009 r.   I ‐ 2716

Streszczenie wyroku

1. Odwołanie – Zarzuty – Niewystarczające uzasadnienie – Podanie przez Sąd uzasadnienia dorozumianego – Dopuszczalność – Przesłanki

   (art. 225 WE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 36, art. 53 akapit pierwszy)

2. Pomoc przyznawana przez państwa – Plany pomocy – Badanie przez Komisję – Etap wstępny i etap kontradyktoryjny postępowania – Zgodność pomocy ze wspólnym rynkiem – Trudności z oceną

   (art. 88 ust. 2, 3 WE)

3. Zbliżanie ustawodawstw – Sektor telekomunikacji – Wspólne przepisy ramowe dotyczące ogólnych zezwoleń i indywidualnych licencji – Dyrektywa 97/13 – Procedury udzielania

   (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 97/13)

4. Zbliżanie ustawodawstw – Sektor telekomunikacji – Wspólne przepisy ramowe dotyczące ogólnych zezwoleń i indywidualnych licencji – Dyrektywa 97/13 – Procedury udzielania – Zakaz dyskryminacji

   (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 97/13)

1.  Spoczywający na Sądzie na mocy art. 36 i art. 53 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości obowiązek uzasadnienia nie nakazuje Sądowi dokonania wyjaśnienia, które podejmuje w sposób wyczerpujący punkt po punkcie argumentację przedstawioną przez strony sporu. Uzasadnienie może zatem być dorozumiane, pod warunkiem że umożliwia ono zainteresowanym poznanie powodów, dla których podjęte zostały dane środki, a właściwemu sądowi dostarcza elementów wystarczających dla dokonania kontroli.

   (por. pkt 42)

2.  Postępowanie przewidziane w art. 88 ust. 2 WE jest nieodzowne w przypadku, gdy Komisja napotka poważne trudności w ocenie zgodności pomocy ze wspólnym rynkiem. Komisja nie może zatem poprzestać na wstępnym badaniu, o którym mowa w art. 88 ust. 3 WE, w celu wydania korzystnej decyzji w sprawie pomocy, chyba że po pierwszym badaniu dojdzie do przekonania, iż pomoc ta jest zgodna ze wspólnym rynkiem. Jeśli natomiast to pierwsze badanie prowadzi Komisję do odmiennego przekonania lub nawet jeśli nie pozwala ono na wyjaśnienie wszystkich wątpliwości powstałych w czasie badania zgodności tej pomocy ze wspólnym rynkiem, Komisja ma obowiązek zebrania wszelkich niezbędnych opinii i wszczęcia w tym celu postępowania, o którym mowa w art. 88 ust. 2 WE.

   Ponieważ pojęcie poważnych trudności ma obiektywny charakter, ustalenie w przedmiocie istnienia takich trudności powinno być dokonywane zarówno w świetle okoliczności przyjęcia spornego środka, jak również ocen, na których oparła się Komisja.

   (por. pkt 61, 63)

3.  Dyrektywa 97/13 w sprawie wspólnych przepisów ramowych dotyczących ogólnych zezwoleń i indywidualnych licencji w dziedzinie usług telekomunikacyjnych pozostawia państwom członkowskim swobodę w wyborze procedury udzielania licencji, jeśli tylko przestrzegane są zasady wolnej konkurencji i równego traktowania. W ten sposób procedura udzielania licencji Universal Mobile Telecommunications System (UMTS) na podstawie procedury selekcji porównawczej jest dopuszczalna, jeżeli operatorzy są traktowani w taki sam sposób, w szczególności w zakresie opłat.

   W odniesieniu w szczególności do środka krajowego zmniejszającego opłaty należne od dwóch pierwszych operatorów, którym udzielono licencji UMTS w celu zrównania warunków udzielania wszystkich licencji, to procedura taka pozwala na uniknięcie sytuacji, w której ci operatorzy ponosiliby skutki dyskryminacji, skoro owo wyrównanie ma na celu właśnie uwzględnienie faktu, że w momencie udzielenia licencji nowemu operatorowi żaden z trzech operatorów z powodów niezależnych od ich woli nie miał dostępu do rynku, z tym skutkiem, iż ich sytuacja była porównywalna.

   (por. pkt 90, 91, 97)

4.  Wartość gospodarcza licencji Universal Mobile Telecommunications System (UMTS) wynika w szczególności z możliwości, jaką dysponuje licencjobiorca, aby powołać się na prawa z licencji tej wynikające, mianowicie w szczególności na możliwość zajmowania odpowiedniego publicznego zakresu radiowego w celu wykorzystywania technologii UMTS.

   Dyskryminacja może polegać wyłącznie na stosowaniu różnych zasad do porównywalnych sytuacji lub też na stosowaniu tej samej zasady do różnych sytuacji. W odniesieniu do udzielania licencji UMTS okoliczność, że licencje udzielone niektórym operatorom są dawniejsze, uzasadniałaby ustalenie lub nawet wymagałaby ustalenia należnych opłat na wyższym poziomie od opłat należnych od nowego operatora jedynie wówczas, gdy wartość gospodarcza tych licencji już ze względu na sam fakt ich wcześniejszego udzielenia mogła być uważana za wyższą od wartości licencji udzielonej temu nowemu operatorowi.

   W ten sposób fakt, że licencje zostały udzielone w różnych terminach, nie uprawnia wniosku, że pierwsi licencjobiorcy, w dniu udzielenia licencji nowemu operatorowi, znajdowali się w innej sytuacji z punktu widzenia celu dyrektywy 97/13 w sprawie wspólnych przepisów ramowych dotyczących ogólnych zezwoleń i indywidualnych licencji w dziedzinie usług telekomunikacyjnych, tj. zapewnienia, że operatorzy mają dostęp do rynku usług UMTS na takich samych zasadach.

   (por. pkt 114, 115, 119, 122)