Sprawa C-280/06

Autorità Garante della Concorrenza e del Mercato i in.

przeciwko

Ente tabacchi italiani – ETI SpA i in.

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Consiglio di Stato)

„Konkurencja — Nałożenie sankcji w przypadku sukcesji przedsiębiorstw — Zasada osobistej odpowiedzialności — Podmioty podlegające temu samemu organowi władzy publicznej — Prawo krajowe uznające wspólnotowe prawo konkurencji za źródło interpretacji — Pytania prejudycjalne — Właściwość Trybunału”

Opinia rzecznika generalnego J. Kokott przedstawiona w dniu 3 lipca 2007 r.   I - 10896

Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 11 grudnia 2007 r.   I - 10925

Streszczenie wyroku

1. Pytania prejudycjalne – Właściwość Trybunału – Granice

   (art. 234 WE)

2. Konkurencja – Reguły wspólnotowe – Naruszenia – Przypisanie

   (art. 81 ust. 1 WE)

1.  Z treści art. 234 WE ani z przedmiotu postępowania ustanowionego przez ten przepis nie wynika, że autorzy traktatu WE zamierzali wyłączyć z zakresu właściwości Trybunału odesłania prejudycjalne dotyczące przepisu wspólnotowego w szczególnym przypadku, w którym prawo krajowe państwa członkowskiego odsyła do treści tego przepisu celem określenia przepisów mających zastosowanie do czysto wewnętrznej sytuacji tego państwa.

   W istocie, jeżeli przepisy prawa krajowego są identyczne z przepisami prawa wspólnotowego, jeżeli chodzi o rozwiązanie sytuacji o charakterze wyłącznie wewnętrznym, niewątpliwie w interesie Wspólnoty leży to, aby w celu uniknięcia przyszłych rozbieżności interpretacyjnych przepisy lub pojęcia przejęte z prawa wspólnotowego były interpretowane w sposób jednolity, niezależnie od okoliczności, w jakich mają zostać zastosowane.

   (por. pkt 21, 22)

2.  Jeżeli jednostka wykonująca działalność gospodarczą, niezależnie od jej formy prawnej i sposobu finansowania, naruszy reguły konkurencji, ponosi za to odpowiedzialność zgodnie z zasadą odpowiedzialności osobistej. Podmiot, który nie popełnił naruszenia, może jednak zostać w pewnych okolicznościach ukarany za jego popełnienie. Taka sytuacja może się pojawić, wtedy gdy podmiot popełniający naruszenie przestaje istnieć pod względem prawnym lub pod względem gospodarczym. Ponadto mając na uwadze cel w postaci zwalczania działań sprzecznych z regułami konkurencji i zapobiegania ich ponownemu popełnianiu w drodze sankcji o skutku odstraszającym, jeżeli podmiot, który popełnił naruszenie reguł konkurencji, podlega zmianom prawnym lub organizacyjnym, skutkiem tych zmian niekoniecznie jest utworzenie nowego przedsiębiorstwa, zwolnionego z odpowiedzialności za działania sprzeczne z regułami konkurencji poprzedniego podmiotu, jeżeli między tymi podmiotami zachodzi tożsamość z gospodarczego punktu widzenia. Nie mają w tym względzie znaczenia zarówno właściwe formy prawne podmiotu popełniającego naruszenie i jego następcy prawnego, jak i okoliczność, że przeniesienie działalności nie było decyzją jednostek, lecz ustawodawcy, i że zostało dokonane w celu przeprowadzenia prywatyzacji.

   W sytuacji gdy działalność gospodarcza jednej jednostki była kontynuowana na rynku objętym naruszeniem reguł konkurencji przez inną jednostkę, to ta ostatnia może być — w ramach postępowania dotyczącego tego naruszenia — uznawana za następcę gospodarczego tej pierwszej jednostki, mimo iż jednostka ta istnieje w dalszym ciągu na innych rynkach w charakterze podmiotu gospodarczego. W tym przypadku fakt, iż ta pierwsza jednostka nie ma osobowości prawnej, nie jest elementem mogącym uzasadnić nałożenie sankcji na jej następcę za popełnione przez nią naruszenie. Takie nałożenie sankcji można uzasadnić tym, że oba te podmioty podlegają temu samemu organowi władzy publicznej. Jeżeli dwa podmioty stanowią bowiem jedną jednostkę gospodarczą, sam fakt, że podmiot popełniający naruszenie w dalszym ciągu istnieje, nie stoi na przeszkodzie temu, aby sankcję nałożyć na podmiot, na który działalność gospodarcza została przeniesiona. Takie nałożenie sankcji jest dopuszczalne, w szczególności w przypadku gdy te podmioty znajdowały się pod kontrolą tej samej osoby i przez wzgląd na ścisłe związki między nimi pod względem gospodarczym i organizacyjnym, stosowały zasadniczo jednakowe wytyczne gospodarcze.

   Wynika z tego, że w przypadku podmiotów podlegających temu samemu organowi władzy publicznej działanie stanowiące jednolite naruszenie reguł konkurencji zostało podjęte przez jeden podmiot, a następnie kontynuowane aż do jego zakończenia przez inny podmiot, będący następcą tego pierwszego podmiotu, który jednak nie przestał istnieć, na ten drugi podmiot można nałożyć sankcję za całe naruszenie, jeżeli zostanie ustalone, że te dwa podmioty znajdowały się pod nadzorem wspomnianego organu władzy publicznej.

   (por. pkt 38–49, 52; sentencja)