Sprawa C-465/05

Komisja Wspólnot Europejskich

przeciwko

Republice Włoskiej

„Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego — Swoboda świadczenia usług — Swoboda przedsiębiorczości — Zawód pracownika ochrony — Usługi w zakresie prywatnej ochrony — Przyrzeczenie lojalności Republice Włoskiej — Zezwolenie prefekturalne — Miejsce prowadzenia działalności — Minimalne zatrudnienie — Złożenie kaucji — Administracyjna kontrola cen świadczonych usług”

Wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 13 grudnia 2007 r.   I - 11095

Streszczenie wyroku

1. Swobodny przepływ osób – Swoboda przedsiębiorczości – Swoboda świadczenia usług – Odstępstwa – Działalność związana z wykonywaniem władzy publicznej

   (art. 43 WE, 45 WE, 49 WE, 55 WE)

2. Swoboda świadczenia usług – Ograniczenia – Prywatne agencje ochrony

   (art. 49 WE)

3. Swobodny przepływ osób – Swoboda przedsiębiorczości – Swoboda świadczenia usług – Ograniczenia – Prywatne agencje ochrony

   (art. 43 WE, 49 WE)

4. Swoboda świadczenia usług – Ograniczenia – Prywatne agencje ochrony

   (art. 49 WE)

5. Swobodny przepływ osób – Swoboda przedsiębiorczości – Swoboda świadczenia usług – Ograniczenia – Prywatne agencje ochrony

   (art. 43 WE, 49 WE)

6. Swoboda świadczenia usług – Ograniczenia – Kontrola cen – Prywatne agencje ochrony

   (art. 49 WE)

1.  Państwo członkowskie uchybia zobowiązaniom, jakie na nim ciążą na mocy art. 43 WE i 49 WE, jeżeli przepisy tego państwa przewidują, że działalność pracownika ochrony może być wykonywana tylko po złożeniu przyrzeczenia lojalności wobec tego państwa członkowskiego i głowy państwa członkowskiego. Zgodnie bowiem z obowiązującymi przepisami prywatne agencje ochrony nie mają w tym państwie członkowskim bezpośredniego i szczególnego udziału w wykonywaniu władzy publicznej, ponieważ wykonywane przez nie czynności związane z prywatną ochroną nie mogą być zrównane z zadaniami należącymi do właściwości służb publicznego bezpieczeństwa, w związku z czym odstępstwa przewidziane w art. 45 WE i 55 WE nie mają zastosowania w takim przypadku. Ponadto takie uroczyste przyrzeczenie lojalności wobec państwa członkowskiego i głowy państwa członkowskiego, z uwagi na jego wymiar symboliczny, łatwiej może uzyskać akceptację ze strony obywateli tego państwa członkowskiego lub osób od dawna w tym państwie zamieszkałych. Podmioty zagraniczne znajdują się zatem w bardziej niekorzystnej sytuacji niż podmioty pochodzące z omawianego państwa członkowskiego mające w nim siedzibę. Wreszcie co się tyczy ewentualnego uzasadnienia takiej przeszkody dla swobody przedsiębiorczości i swobodnego świadczenia usług, mającej na celu ochronę porządku publicznego, to ostatnie pojęcie zakłada istnienie rzeczywistego i wystarczająco poważnego zagrożenia dla jednego z podstawowych interesów społeczeństwa. Nie sposób natomiast uznać, że prywatne agencje ochrony mające siedzibę w państwach członkowskich innych niż państwo, w którym ustanowiono obowiązek złożenia przyrzeczenia, mogłyby — poprzez wykonywanie prawa do swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług oraz poprzez zatrudnianie osób, które nie złożyły przyrzeczenia lojalności wobec wyżej wspomnianego państwa członkowskiego i głowy tego państwa członkowskiego — stworzyć rzeczywiste i poważne zagrożenie dla jednego z podstawowych interesów społeczeństwa.

   (por. pkt 43, 44, 47–50, 130; sentencja)

2.  Państwo członkowskie uchybia zobowiązaniom, jakie na nim ciążą na mocy 49 WE, jeżeli przepisy tego państwa przewidują, że działalność w zakresie prywatnych usług ochrony może być wykonywana przez usługodawców mających siedzibę w innym państwie członkowskim wyłącznie po uzyskaniu ograniczonego terytorialnie zezwolenia wydanego przez właściwy organ administracji bez uwzględnienia obowiązków, którym usługodawcy ci podlegają już w swoim państwie członkowskim. Wprowadzony bowiem przez państwo członkowskie środek, który zasadniczo pokrywa się z kontrolą dokonaną już w państwie członkowskim, w którym usługodawca ma siedzibę, wykracza poza to, co niezbędne dla osiągnięcia celu w postaci zapewnienia ścisłej kontroli tej działalności.

   (por. pkt 63, 64, 67, 130; sentencja)

3.  Państwo członkowskie uchybia zobowiązaniom, jakie na nim ciążą na mocy art. 43 WE i 49 WE, jeżeli przepisy tego państwa przewidują, że działalność w zakresie prywatnych usług ochrony może być wykonywana przez przedsiębiorstwo mające siedzibę w innym państwie członkowskim wyłącznie po uzyskaniu ograniczonego terytorialnie zezwolenia wydanego przez właściwy organ administracji, a wydanie takiego zezwolenia uzależnione jest od liczby i wielkości prywatnych agencji ochrony działających na tym terytorium.

   (por. pkt 68, 79, 80, 130; sentencja)

4.  Państwo członkowskie uchybia zobowiązaniom, jakie na nim ciążą na mocy art. 49 WE, jeżeli przepisy tego państwa przewidują, że:

   —	prywatne agencje ochrony obowiązane są dysponować miejscem prowadzenia działalności w każdej prowincji, w której wykonują swoją działalność;

   —	członkowie personelu tych agencji powinni posiadać indywidualne zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie ochrony, bez uwzględnienia kontroli i weryfikacji już dokonanych w państwie członkowskim pochodzenia.

   (por. pkt 88, 93, 94, 130; sentencja)

5.  Państwo członkowskie uchybia zobowiązaniom, jakie na nim ciążą na mocy art. 43 WE i 49 WE, jeżeli przepisy tego państwa przewidują, że:

   —	w celu uzyskania zezwolenia na prowadzenie swej działalności prywatne agencje ochrony powinny zatrudniać minimalną/maksymalną liczbę osób;

   —	przedsiębiorstwa te obowiązane są wnieść kaucję do właściwego organu krajowego.

   (por. pkt 105, 115, 130; sentencja)

6.  Państwo członkowskie uchybia zobowiązaniom, jakie na nim ciążą na mocy 49 WE, jeżeli przepisy tego państwa przewidują, że ceny prywatnych usług w zakresie ochrony ustalane są w zezwoleniu właściwego organu administracji w ramach z góry określonych limitów. Wprowadzone w ten sposób ograniczenie swobody ustalania stawek może ograniczyć dostęp do rynku usług tego państwa członkowskiego w dziedzinie prywatnej ochrony dla podmiotów mających siedzibę w innym państwie członkowskim, a zamierzających zaoferować swoje usługi w tym państwie członkowskim. Ograniczenie takie bowiem z jednej strony pozbawia te podmioty możliwości skutecznego konkurowania, poprzez proponowanie niższych stawek opłat niż oparte na stawkach narzuconych, z podmiotami gospodarczymi mającymi stałą siedzibę w danym państwie członkowskim i dysponującymi dzięki temu większymi możliwościami przywiązania do siebie klienteli niż podmioty gospodarcze mające siedzibę za granicą. Z drugiej strony to samo ograniczenie może uniemożliwić podmiotom mającym siedzibę w innych państwach członkowskich zawarcie w stawkach opłat za świadczenia pewnych kosztów, których nie ponoszą podmioty mające siedzibę w państwie członkowskim świadczenia usług. Wreszcie zakres możliwych odchyleń pozostawiony podmiotom gospodarczym nie jest w stanie zrekompensować im skutków tak wprowadzonego ograniczenia swobody ustalania stawek.

   (por. pkt 125, 126, 129, 130; sentencja)