Sprawa C-381/05

De Landtsheer Emmanuel SA

przeciwko

Comité Interprofessionnel du Vin de Champagne

i

Veuve Clicquot Ponsardin SA

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez cour d’appel de Bruxelles)

„Dyrektywy 84/450/EWG oraz 97/55/WE — Reklama porównawcza — Identyfikacja konkurenta albo towarów lub usług oferowanych przez konkurenta — Towary lub usługi służące zaspokajaniu tych samych potrzeb lub spełniające te same cele — Odniesienie do nazw pochodzenia”

Opinia rzecznika generalnego P. Mengozziego przedstawiona w dniu 30 listopada 2006 r.   I - 3119

Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 19 kwietnia 2007 r.   I - 3152

Streszczenie wyroku

1. Zbliżanie ustawodawstw – Reklama wprowadzająca w błąd i reklama porównawcza – Dyrektywa 84/450

   (dyrektywa Rady 84/450, art. 2 pkt 2a)

2. Zbliżanie ustawodawstw – Reklama wprowadzająca w błąd i reklama porównawcza – Dyrektywa 84/450

   (dyrektywa Rady 84/450, art. 2 pkt 2a i art. 3a ust. 1 lit. b))

3. Zbliżanie ustawodawstw – Reklama wprowadzająca w błąd i reklama porównawcza – Dyrektywa 84/450

   (dyrektywa Rady 84/450, art. 3a ust. 1)

4. Zbliżanie ustawodawstw – Reklama wprowadzająca w błąd i reklama porównawcza – Dyrektywa 84/450

   (dyrektywa Rady 84/450, art. 2 pkt 2a i art. 3a ust. 1 lit. f) i g))

1.  Artykuł 2 pkt 2a dyrektywy Rady 84/450 dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej, zmienionej dyrektywą 97/55, powinien być interpretowany w ten sposób, że za reklamę porównawczą można uznać zawarte w wypowiedzi reklamowej odniesienie do rodzaju towarów, a nie do określonego przedsiębiorstwa lub produktu, gdy możliwe jest zidentyfikowanie tego przedsiębiorstwa lub oferowanych przez nie produktów jako konkretnie przywołanych w tej reklamie. Okoliczność, że można zidentyfikować licznych konkurentów reklamującego lub oferowane przez nich towary lub usługi jako konkretnie przywołane w tej wypowiedzi reklamowej, jest bez znaczenia dla uznania porównawczego charakteru danej reklamy.

   (por. pkt 24 oraz pkt 1 sentencji)

2.  Istnienie stosunku konkurencji w rozumieniu dyrektywy 84/450 dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej, zmienionej dyrektywą 97/55, pomiędzy reklamującym a przedsiębiorstwem, które jest identyfikowane w wypowiedzi reklamowej, nie może być ustalane w oderwaniu od oferowanych przez niego towarów lub usług.

   W istocie istnienie takiego stosunku pomiędzy przedsiębiorstwami uzależnione jest od stwierdzenia, że oferowane przez nie towary są względem siebie w określonym stopniu zamienne.

   W celu ustalenia istnienia tego stosunku należy zatem uwzględnić aktualną sytuację na rynku i zwyczaje konsumenckie, a także ich możliwą ewolucję, część terytorium wspólnotowego, na którym rozpowszechniana jest reklama, niemniej jednak bez wyłączania w odpowiednim przypadku skutków, jakie zmiana stwierdzonych zwyczajów konsumenckich w innym państwie członkowskim może wywrzeć na danym rynku krajowym, i wreszcie cechy charakterystyczne towaru, który reklamujący chce promować, oraz wizerunek, który zamierza mu przypisać.

   Kryteria pozwalające na ustalenie istnienia stosunku konkurencji w rozumieniu art. 2 pkt 2a wspomnianej dyrektywy oraz kryteria, na podstawie których weryfikuje się, czy dane porównanie spełnia przesłankę przewidzianą w art. 3a ust. 1 lit. b) tej dyrektywy, nie są identyczne. Wspomniany art. 2 pkt 2a zakłada bowiem istnienie stosunku konkurencyjności pomiędzy przedsiębiorstwami, podczas gdy art. 3a ust. 1 lit. b) wprowadza wymóg indywidualnej i konkretnej oceny towarów, które w danym przypadku są przedmiotem porównania w wypowiedzi reklamowej, w celu ustalenia, czy towary rzeczywiście są względem siebie zamienne.

   (por. pkt 31, 32, 42, 47, 49 oraz pkt 2 sentencji)

3.  Reklama, która odnosi się do rodzaju towarów, lecz nie identyfikuje konkurenta lub oferowanych przez niego towarów, nie jest zakazana z punktu widzenia art. 3a ust. 1 dyrektywy 84/450 dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej, zmienionej dyrektywą 97/55. Przesłanki dopuszczalności takiej reklamy powinny być oceniane w świetle pozostałych przepisów prawa krajowego lub w odpowiednim przypadku w świetle przepisów prawa wspólnotowego, niezależnie od tego, że oznaczać to może zmniejszoną ochronę konsumentów lub przedsiębiorstw konkurencyjnych.

   (por. pkt 56 oraz pkt 3 sentencji)

4.  Artykuł 3a ust. 1 lit. f) dyrektywy 84/450 dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej, zmienionej dyrektywą 97/55, powinien być interpretowany w ten sposób, że nie jest zakazane jakiekolwiek porównanie, które w stosunku do towarów nieposiadających nazwy pochodzenia odnosi się do towarów posiadających taką nazwę.

   W istocie na podstawie art. 3a ust. 1 lit. g) reklama porównawcza jest dopuszczalna, jeżeli nie korzysta ona w sposób bezprawny z reputacji związanej z danym znakiem towarowym, nazwą handlową lub innymi znakami wyróżniającymi konkurenta lub z nazwą pochodzenia produktów konkurujących. Skuteczność tej przesłanki byłaby niepełna, gdyby nie można było porównywać towarów niemających nazwy pochodzenia z towarami, które posiadają taką nazwę.

   (por. pkt 65, 66, 72 oraz pkt 4 sentencji)