Keywords
Summary

Keywords

1. Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie – Charakter prawny – Interpretacja w oparciu o elementy obiektywne – Kontrola sądowa – Zakres

(art. 87 ust. 1 WE)

2. Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie – Sprzedaż działki przez organ władzy publicznej na preferencyjnych warunkach – Zaliczenie – Kryterium oceny – Cena rynkowa – Metoda ustalania

(art. 87 ust. 1 WE)

3. Pomoc przyznawana przez państwa – Postępowanie administracyjne – Środki krajowe wprowadzone w życie bez zgłoszenia – Możliwość zwrócenia się przez Komisję do zainteresowanego państwa członkowskiego z nakazem w celu uzyskania informacji uznanych przez nią za niezbędne – Decyzja wydana przez Komisję bez zwrócenia się z nakazem, oparta na informacjach uznanych przez nią za niepełne – Niedopuszczalność

(rozporządzenie Rady nr 659/1999)

4. Pomoc przyznawana przez państwa – Badanie przez Komisję – Możliwość zwrócenia się przez Komisję do zewnętrznych rzeczoznawców – Przeniesienie na rzeczoznawców odpowiedzialności za zbadanie istnienia pomocy – Niedopuszczalność

(art. 87 ust. 1 WE)

5. Skarga o stwierdzenie nieważności – Zarzuty – Zarzuty, jakie mogą być podniesione przeciwko decyzji Komisji w sprawach dotyczących pomocy państwa – Zarzuty niepodniesione w toku postępowania wyjaśniającego dotyczącego danej pomocy – Rozróżnienie pomiędzy zarzutami prawnymi, które są dopuszczalne, a zarzutami faktycznymi, które są niedopuszczalne

(art. 88 ust. 2 WE i art. 230 WE)

6. Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie – Środki mające na celu rekompensatę za koszty wykonania przez przedsiębiorstwo zadań z zakresu usług interesu ogólnego – Wyłączenie – Przesłanki – Wyraźnie określone zobowiązania z zakresu usług interesu ogólnego – Obiektywne i przejrzyste ustalenie parametrów, na podstawie których obliczana jest rekompensata – Ograniczenie rekompensaty do kosztów – Ustalenie rekompensaty na podstawie analizy kosztów przeciętnego przedsiębiorstwa z danego sektora w przypadku niedokonania wyboru przedsiębiorstwa w drodze procedury udzielania zamówień publicznych

(art. 87 ust. 1 WE)

Summary

1. Biorąc pod uwagę, że pomoc państwa jest pojęciem prawnym, które należy interpretować na podstawie okoliczności obiektywnych, kontrola tego, czy dany środek jest objęty zakresem stosowania art. 87 ust. 1 WE, należy w całości – co do zasady i uwzględniając zarówno konkretne okoliczności zawisłego przed nim sporu, jak i techniczny lub złożony charakter oceny dokonanej przez Komisję – do sądu wspólnotowego. Odstępstwem od tej zasady jest sytuacja, w której przedmiotem sporu są złożone oceny gospodarcze – wtedy kontrola sądu jest ograniczona.

(por. pkt 37)

2. Działania, które w różnych formach zmniejszają normalne obciążenia budżetu przedsiębiorstwa i które są w ten sposób podobne do subwencji, stanowią korzyści w znaczeniu art. 87 ust. 1 WE, między innymi wtedy, gdy polegają one na dostawie towarów lub świadczeniu usług na preferencyjnych warunkach. W przypadku sprzedaży działki przedsiębiorstwu przez podmiot publiczny zasada ta umożliwia ustalenie, czy w normalnych warunkach rynkowych nabywca mógłby uzyskać tę samą cenę. W sytuacji gdy Komisja bada w tym celu ekspertyzy sporządzone po dokonaniu danej transakcji, ciąży na niej obowiązek porównania rzeczywiście zapłaconej ceny sprzedaży z cenami przedstawionymi w tych ekspertyzach oraz ustalenia, czy różnią się one od siebie na tyle, aby należało stwierdzić zaistnienie korzyści. Metoda ta umożliwia uwzględnienie elementu losowości, który może zawierać ustalanie takich cen rynkowych, ze względu na jego retrospekcyjny charakter.

(por. pkt 44–45)

3. Rozporządzenie nr 659/1999, z zasady znajdujące zastosowanie do wszystkich postępowań administracyjnych toczących się przed Komisją w chwili jego wejścia w życie, potwierdza, że kiedy Komisja, badając niezgłoszone środki krajowe mogące stanowić bezprawnie przyznaną pomoc, uzna, że nie posiada wszystkich informacji niezbędnych do rozstrzygnięcia tej kwestii, może zwrócić się do zainteresowanego państwa członkowskiego w celu ich uzyskania, w tym także w drodze nakazu.

Jeżeli Komisja, uznając, że jest w niewystarczającym stopniu poinformowana, nie skorzystała jednak z uprawnienia do wydania nakazu, nie może ona powoływać się na fragmentaryczność posiadanych informacji, aby uzasadnić decyzję opierającą się wyłącznie na tych informacjach.

(por. pkt 55–60)

4. Chociaż Komisja może – nie mając jednak takiego obowiązku – przeprowadzić konsultacje z zewnętrznymi rzeczoznawcami w celu zbadania istnienia pomocy, to nie zwalnia jej to jednak z oceny ekspertyzy będącej wynikiem ich prac, której wartość dowodowa w każdym razie wynika wyłącznie z jej obiektywnej treści, nie zaś z niepopartych oświadczeń, jakie może zawierać. Na Komisji – a nie na tych rzeczoznawcach – ciąży bowiem podlegająca kontroli sądu wspólnotowego wyłączna i główna odpowiedzialność za zapewnienie przestrzegania art. 87 WE oraz wykonanie art. 88 WE.

(por. pkt 71–72)

5. Zgodność z prawem decyzji Komisji w sprawach dotyczących pomocy państwa powinna być oceniana przez sędziego na podstawie informacji, którymi instytucja ta mogła dysponować w chwili wydania tej decyzji. Zasada ta skutkuje tym, że choć skarżąca może na poparcie swej skargi o stwierdzenie nieważności takiej decyzji swobodnie podnosić zarzuty prawne, których nie podniosła jako strona zainteresowana w trakcie formalnej procedury dochodzenia, to niedopuszczalne jest, aby powoływała się ona na nieznane Komisji argumenty dotyczące stanu faktycznego, o których jej nie poinformowała w trakcie trwania tej procedury.

(por. pkt 38, 102)

6. W zakresie, w jakim interwencja państwa powinna zostać uznana za rekompensatę stanowiącą świadczenie wzajemne w stosunku do świadczeń spełnionych przez przedsiębiorstwa z niej korzystające w celu wykonania zobowiązań z zakresu usług interesu ogólnego, nie wchodzi w ona zakres zastosowania art. 87 ust. 1 traktatu WE, o ile rzeczywiście takie podmioty nie czerpią z tego tytułu korzyści finansowych, a zatem takie wsparcie nie powoduje uprzywilejowania takich podmiotów względem przedsiębiorstw konkurencyjnych.

W konkretnym przypadku, aby taka rekompensata mogła uniknąć zakwalifikowania jako pomoc państwa, musi zostać spełniony szereg warunków. Po pierwsze, przedsiębiorstwo będące beneficjentem powinno być rzeczywiście obciążone wykonaniem zobowiązań z zakresu usług interesu ogólnego i zobowiązania te powinny być wyraźnie określone. Po drugie, parametry, na podstawie których obliczona jest rekompensata, muszą być wcześniej ustalone w obiektywny i przejrzysty sposób, tak aby nie powodowała ona powstania dodatkowej korzyści ekonomicznej, która mogłaby powodować uprzywilejowanie przedsiębiorstw będących beneficjentami w stosunku do przedsiębiorstw konkurencyjnych. Po trzecie, rekompensata nie może przekraczać kwoty niezbędnej do pokrycia całości lub części kosztów poniesionych celem wykonania zobowiązań z zakresu usług interesu ogólnego, przy uwzględnieniu związanych z nimi przychodów oraz racjonalnej korzyści z tytułu wypełniania tych zobowiązań. Po czwarte, jeżeli wybór przedsiębiorstwa nie został w danym przypadku dokonany w ramach procedury udzielania zamówień publicznych umożliwiającej wskazanie podmiotu, który byłby w stanie świadczyć takie usługi interesu ogólnego po najniższych kosztach, poziom rekompensaty powinien zostać określony na podstawie analizy kosztów, jakie przeciętne przedsiębiorstwo, prawidłowo zarządzane i odpowiednio wyposażone w środki umożliwiające świadczenie żądanych usług interesu ogólnego, poniosłoby na wykonanie takich zobowiązań, przy uwzględnieniu związanych z nimi kosztów oraz racjonalnego zysku osiąganego przy wypełnianiu tych zobowiązań.

Wynika z tego, że jeżeli przedsiębiorstwo ponosi ciężar, umożliwiając podmiotom trzecim korzystanie z jego parkingu, z różnych tytułów, zgodnie z prawem i bezpłatnie, na podstawie porozumienia zawartego – w interesie ogólnym, a także w interesie konkretnych podmiotów trzecich – z jednostką samorządu terytorialnego i przedsiębiorstwo to rzeczywiście korzysta z części finansowania przyznanego przez jednostkę samorządu terytorialnego na urządzenie tego parkingu, Komisja nie może z góry stwierdzić, że przedsiębiorstwo to z całą pewnością korzysta z tej części finansowania, lecz powinna uprzednio ustalić – uwzględniając posiadane wiadomości – czy ta część finansowania może zostać uznana za rzeczywiste świadczenie wzajemne z tytułu ponoszonych przez to przedsiębiorstwo ciężarów.

(por. pkt 129–133)