Restrukturyzacja, niewypłacalność i umorzenie długów

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa (UE) 2019/1023 w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, umorzenia długów i zakazów prowadzenia działalności oraz w sprawie środków zwiększających skuteczność postępowań dotyczących restrukturyzacji, niewypłacalności i umorzenia długów

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

• Umożliwia ona upadłym* przedsiębiorcom* skorzystanie z drugiej szansy.
• Rentowne przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji finansowej mogą dzięki niej łatwiej skorzystać ze środków restrukturyzacyjnych na wczesnym etapie, tak aby uniknąć niewypłacalności.
• Zmienia ona dyrektywę (UE) 2017/1132 w sprawie niektórych aspektów prawa spółek dotyczących spółek kapitałowych.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

W dyrektywie ustanowiono przepisy dotyczące:

• restrukturyzacji* dłużników znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej w celu niedopuszczenia do ich upadłości i zapewnienia ich rentowności;
• umorzenia długów niewypłacalnych przedsiębiorców;
• środków poprawiających skuteczność postępowań dotyczących restrukturyzacji, niewypłacalności* i umorzenia długów.

Dyrektywa daje dłużnikom możliwość skorzystania z:

• systemu wczesnego ostrzegania i z dostępnych online informacji wskazujących na możliwość pojawienia się prawdopodobieństwa niewypłacalności. System ten może obejmować następujące narzędzia:
  • alarmy, w przypadkach gdy określone rodzaje płatności nie zostały dokonane;
  • usługi doradcze świadczone przez podmioty publiczne i prywatne;
  • zachęty dla osób trzecich, takich jak księgowi, organy podatkowe i organy ds. zabezpieczenia społecznego, mające skłonić je do sygnalizowania potencjalnych problemów;
• programów zapobiegawczych pozwalających im przeprowadzić restrukturyzację z myślą o uniknięciu upadłości, ochronie miejsc pracy i utrzymaniu prowadzonej działalności;
• mechanizmu, dzięki któremu mogą oni przez czas prowadzenia restrukturyzacji zachować całkowitą lub częściową kontrolę nad majątkiem i bieżącą działalnością przedsiębiorstwa;
• wstrzymania indywidualnych czynności egzekucyjnych* (pierwotnie przez maksymalnie 4 miesiące, z możliwością przedłużenia tego okresu do 12 miesięcy) przez czas negocjowania planu restrukturyzacji.

Plany restrukturyzacji:

• zawierają podstawowe informacje, takie jak dane identyfikujące dłużnika, jego aktywa i pasywa, zainteresowani uczestnicy i warunki planu;
• mogą być przedkładane przez dłużników, wierzycieli i specjalistów w dziedzinie restrukturyzacji;
• aby były wiążące, muszą być zatwierdzone przez organ sądowy lub administracyjny, jeżeli:
  • mają wpływ na roszczenia lub udziały zainteresowanych uczestników wyrażających sprzeciw;
  • przewidują nowe finansowanie;
  • wiążą się z utratą ponad 25 % miejsc pracy;
• nie mają wpływu na indywidualne i zbiorowe prawa pracownicze, takie jak prawo do negocjacji zbiorowych, działań zbiorowych, informacji i konsultacji.

Państwa UE:

• mogą stosować dodatkowe warunki w odniesieniu do uzgodnień dotyczących restrukturyzacji zapobiegawczej, wstrzymania indywidualnych czynności egzekucyjnych, przyjęcia planów restrukturyzacji i umorzenia długów;
• zapewniają należytą ochronę nowego finansowania i finansowania przejściowego w ramach restrukturyzacji;
• dają upadłym przedsiębiorcom możliwość skorzystania z przynajmniej jednego postępowania pozwalającego im całkowicie umorzyć długi w ciągu trzech lat;
• zapewniają, aby wszelkie zakazy prowadzenia działalności, które mogą być nałożone na niewypłacalnego przedsiębiorcę, zostały cofnięte z chwilą umorzenia długów;
• zapewniają odpowiednie przeszkolenie członków organów sądowych i administracyjnych prowadzących postępowania dotyczące restrukturyzacji, upadłości i umorzenia długów, a także powołanych w tych postępowaniach nadzorców;
• co roku gromadzą dane dotyczące poszczególnych prowadzonych postępowań.

W przypadku gdy zachodzi prawdopodobieństwo niewypłacalności, kadra kierownicza:

• uwzględnia interesy wierzycieli, udziałowców* i innych zainteresowanych podmiotów;
• podejmuje kroki w celu uniknięcia niewypłacalności;
• unika działań, które celowo lub na skutek rażącego zaniedbania zagrażają rentowności przedsiębiorstwa.

Dyrektywa nie ma zastosowania do:

• zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji (zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie 2009/138/WE);
• instytucji kredytowych, firm inwestycyjnych i przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania (rozporządzenie (UE) nr 575/2013);
• kontrahentów centralnych (rozporządzenie (UE) nr 648/2012);
• centralnych depozytów papierów wartościowych (rozporządzenie (UE) nr 909/2014);
• innych instytucji finansowych (dyrektywa 2014/59/UE);
• podmiotów publicznych podlegających prawu krajowemu;
• jednostek (osób fizycznych) niebędących przedsiębiorcami (chyba że dane państwo UE w sposób wyraźny rozszerzy zakres stosowania przepisów dotyczących umorzenia długów na takie osoby).

Komisja Europejska, nie później niż 17 lipca 2026 r., a następnie co pięć lat, przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdanie dotyczące stosowania dyrektywy.

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa ma zastosowanie w państwach UE od 17 lipca 2021 r. Wyjątek stanowią przepisy dotyczące elektronicznych środków komunikacji (art. 28), które mają zastosowanie od 17 lipca 2024 r. i 17 lipca 2026 r.

KONTEKST

• Według szacunków Komisji każdego roku w UE upada 200 tys. firm, w wyniku czego pracę traci 1,7 mln osób.
• Nowe przepisy dają przedsiębiorstwom możliwość wcześniejszego skorzystania z restrukturyzacji, wspierają innowacyjność i mogą się przełożyć na powstanie 3 mln miejsc pracy. Z badań wynika, że przedsiębiorstwa zakładane przez osoby ponownie rozpoczynające działalność rozwijają się – w kategoriach uzyskiwanego obrotu i liczby pracowników – szybciej niż te zakładane przez osoby robiące to po raz pierwszy.
• Nowe przepisy uzupełniają rozporządzenie (UE) 2015/848 w sprawie transgranicznych postępowań upadłościowych w UE.
• Więcej informacji:
  • Postępowania upadłościowe (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, umorzenia długów i zakazów prowadzenia działalności oraz w sprawie środków zwiększających skuteczność postępowań dotyczących restrukturyzacji, niewypłacalności i umorzenia długów, a także zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 (dyrektywa o restrukturyzacji i upadłości) (Dz.U. L 172 z 26.6.2019, s. 18–55)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1132 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie niektórych aspektów prawa spółek (tekst jednolity) (Dz.U. L 169 z 30.6.2017, s. 46–127)

Kolejne zmiany dyrektywy (UE) 2017/1132 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/848 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie postępowania upadłościowego (Dz.U. L 141 z 5.6.2015, s. 19–72)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 08.01.2020