Niedyskryminacja i równość szans w Unii Europejskiej

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Komunikat (COM(2008) 420) – Niedyskryminacja i równość szans: odnowione zobowiązanie

JAKI JEST CEL NINIEJSZEGO KOMUNIKATU?

• W komunikacie przedstawiono podejście Unii Europejskiej (UE) do
  • walki z dyskryminacją ze względu na rasę lub pochodzenie etniczne, wyznanie lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek, płeć lub orientację seksualną oraz
  • promowania równości szans.
• Ma on również na celu zagwarantowanie wszystkim równych szans samorealizacji.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Zintensyfikowanie walki z dyskryminacją

• Komisja Europejska podkreśla w niniejszym komunikacie, że walki z dyskryminacją nie można wygrać przy wykorzystaniu wyłącznie instrumentów prawnych. Niemniej jednak, skuteczne i odpowiednio egzekwowane przepisy mogą odegrać istotną rolę we wprowadzaniu zmian postaw i zachowania ludzi.
• Komisja w tym zakresie ma do wykonania dwa istotne zadania:
  • zapewnienie wdrożenia istniejących przepisów unijnych (w tym m.in. dyrektywy w sprawie równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy, równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne oraz równego traktowania mężczyzn i kobiet poza rynkiem pracy);
  • przyjęcie nowego prawodawstwa, które jest konieczne, aby rozszerzyć zakres ochrony prawnej na wszelkie przejawy dyskryminacji we wszystkich sferach życia (np. wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie równego traktowania osób bez względu na wyznanie lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną).

Rozwój narzędzi polityki na rzecz aktywnego promowania równych szans

Oprócz środków prawnych w komunikacie podkreślono rolę określonych narzędzi polityki.

• Skuteczne promowanie równości szans wymaga ulepszenia narzędzi polityki. Obejmują one:
  • uwzględnianie problematyki niedyskryminacji w różnych dziedzinach polityki UE – w tym w szczególności w polityce zatrudnienia, integracji społecznej, kształcenia i szkolenia. Opublikowano wskazówki dotyczące odpowiedzialności społecznej w dziedzinie zamówień publicznych, których celem będzie pogłębienie wiedzy krajów UE na temat sposobów promowania niedyskryminacji i równych szans poprzez politykę i praktykę zamówień publicznych;
  • pomiar dyskryminacji i ocena postępów – Komisja zbada możliwość regularnego sporządzania statystyk wspólnie z krajami UE dotyczących skali i wpływu dyskryminacji oraz stworzenia unijnego modułu badań w zakresie dyskryminacji. Komisja współpracuje również z siecią Equinet – europejską siecią organów ds. równości – w sprawie opracowania systemu gromadzenia informacji na temat skarg rozpatrywanych przez te organy;
  • działania pozytywne – prawodawstwo UE nie zabrania utrzymania lub wprowadzania przez kraje UE szczególnych środków zapobiegających nierównemu traktowaniu w związku z dyskryminacją z określonych w przepisach powodów lub rekompensujących takie nierówne traktowanie. Wzywa się kraje UE do pełnego wykorzystania możliwości działań pozytywnych, w szczególności w zakresie dostępu do edukacji, zatrudnienia, mieszkań i ochrony zdrowia;
  • działania w zakresie upowszechniania wiedzy i szkolenia zainteresowanych stron – np. kampanie informacyjne, zapewniające, aby pracodawcy, usługodawcy i urzędnicy byli świadomi swoich obowiązków;
  • upowszechnianie wiedzy na temat korzyści z równości w miejscu pracy – przepisy są bardziej skuteczne, jeżeli towarzyszą im nowoczesne i innowacyjne strategie wdrażane przez pracodawców, a dotyczące zarządzania coraz bardziej zróżnicowaną siłą roboczą. Inicjatywy obejmują dobrowolne deklaracje i współpracę między przedsiębiorstwami, szkołami biznesu a uniwersytetami w zakresie różnorodności.
• Potrzebny jest dialog w sprawie niedyskryminacji i równych szans pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi stronami i społeczeństwem obywatelskim. Dobry przykład stanowią organizowane regularnie szczyty ds. równości, podczas których wymieniano się wiedzą i doświadczeniami.
• Pogłębianie integracji społecznej Romów – najliczniejszej mniejszości etnicznej Europy – stanowi priorytet polityczny, któremu poświęca się uwagę zarówno na szczeblu unijnym, jak i w krajach UE. Każde z państw UE przygotowało krajową strategię integracji Romów, jednocześnie podejmowane są starania w kierunku zwalczania postaw antycygańskich. Ma to na celu opracowanie w perspektywie średniookresowej skutecznych i otwartych mechanizmów współpracy obejmujących społeczeństwo obywatelskie oraz władze krajowe, regionalne i lokalne.

Finansowanie

• Obecnie dostępne jest finansowanie w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego na rzecz wsparcia wymienionych wyżej działań realizowanych w krajach UE. Instrument Pomocy Przedakcesyjnej zapewnia pomoc finansową państwom kandydującym i potencjalnym państwom kandydującym, aby mogły one spełnić przyszłe zobowiązania m.in. w zakresie poszanowania praw podstawowych, równouprawnienia płci, tolerancji i włączenia społecznego.

KONTEKST

Poszanowanie wspólnych zasadach wolności, demokracji oraz praw człowieka i podstawowych wolności zapisane jest w traktatach założycielskich UE. Na mocy traktatów uznano, że wszyscy ludzie są równi i że wszyscy powinni mieć sprawiedliwy dostęp do szans oferowanych przez życie.

Więcej informacji:

• „Zwalczanie dyskryminacji” na stronie internetowej Komisji Europejskiej.

GŁÓWNY DOKUMENT

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Niedyskryminacja i równość szans: odnowione zobowiązanie (COM(2008) 420 wersja ostateczna z 2.7.2008)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne (Dz.U. L 180, 19.7.2000, s. 22–26)

Dyrektywa Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (Dz.U. L 303 z 2.12.2000, s. 16–22)

Dyrektywa Rady 2004/113/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług (Dz.U. L 373 z 21.12.2004, s. 37–43)

Decyzja Ramowa Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych (Dz.U. L 328 z 6.12.2008, s. 55–58)

Zalecenie Rady z dnia 9 grudnia 2013 r. w sprawie skutecznych środków integracji Romów w państwach członkowskich (Dz.U. C 378 z 24 grudnia 2013 r., s. 1–7)

Wniosek dyrektywa Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania osób bez względu na religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną (KOM(2008) 426 wersja ostateczna z 2.7.2008)

Ostatnia aktualizacja: 12.01.2017