Wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę klimatu i środowiska oraz cele związane z energią z 2022 roku

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Wytyczne Komisji w sprawie pomocy państwa na ochronę klimatu i środowiska oraz cele związane z energią

JAKIE SĄ CELE KOMUNIKATU?

Komunikat wyjaśnia, na jakiej podstawie Komisja Europejska ocenia, kiedy pomoc krajowa przeznaczona na cele związane z ochroną środowiska i klimatu jest zgodna z przepisami Unii Europejskiej (UE) dotyczącymi pomocy państwa.

Aby zapewnić zgodność, pomoc musi spełniać następujące przesłanki:

• musi ułatwiać rozwój działalności gospodarczej;
• zachęca do działań, które przyczyniają się do osiągnięcia szeregu celów Europejskiego Zielonego Ładu;
• nie wpływa negatywnie na konkurencję oraz wymianę handlową;

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Wytyczne dotyczą pomocy państwa przeznaczonej na:

• działalność gospodarczą, która przyczynia się do poprawy ochrony środowiska oraz klimatu;
• działania w sektorze energetycznym, które podlegają przepisom Unii Europejskiej;
• wsparcie sektorów podlegających zasadom pomocy państwa; chyba że zasady te stanowią inaczej;
• ochronę środowiska przyznanej dużym portom lotniczym obsługującym rocznie ponad 5 milionów pasażerów. Niniejsze wytyczne są nadrzędne w stosunku do pkt 17 lit. b) wytycznych w sprawie sektora lotnictwa.

Wytyczne obejmują następujące kategorie pomocy:

• pomoc na rzecz redukcji i usuwania emisji gazów cieplarnianych, w tym poprzez wsparcie energii ze źródeł odnawialnych i efektywności energetycznej;
• pomoc na rzecz poprawy charakterystyki energetycznej i efektywności środowiskowej budynków;
• pomoc na zakup i leasing ekologicznie czystych pojazdów (wykorzystywanych w transporcie lotniczym, drogowym, kolejowym, w żegludze śródlądowej oraz transporcie morskim) i ekologicznie czystego ruchomego sprzętu do obsługi oraz na doposażenie pojazdów i ruchomego sprzętu do obsługi;
• pomoc na rozbudowę infrastruktury ładowania lub tankowania paliwa;
• pomoc na efektywną gospodarkę zasobami i wspieranie przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym;
• pomoc na zapobieganie zanieczyszczeniom innym niż powodowane przez gazy cieplarniane lub na ich ograniczanie;
• pomoc na remediację szkód wyrządzonych środowisku naturalnemu, odnowę siedlisk przyrodniczych i ekosystemów, ochronę lub odtworzenie bioróżnorodności oraz wdrażanie rozwiązań opartych na zasobach przyrody służących przystosowaniu się do zmiany klimatu i łagodzeniu jej skutków;
• pomoc na rzecz bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej;
• pomoc na infrastrukturę energetyczną;
• pomoc na systemy ciepłownicze i chłodnicze;
• pomoc w postaci obniżek opłat za energię elektryczną dla odbiorców energochłonnych;
• pomoc na zamknięcie elektrowni wykorzystujących węgiel, torf lub łupki bitumiczne oraz działalności wydobywczej związanej z węglem kamiennym, torfem lub łupkami bitumicznymi;
• pomoc na badania lub usługi doradcze w kwestiach dotyczących klimatu, ochrony środowiska i celów związanych z energią.

W ramach oceny zgodności Komisja ocenia, czy dana pomoc państwa pomaga w rozwoju niektórych działań gospodarczych (przesłanka pozytywna) oraz czy nie wpływa niekorzystnie na warunki wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem (przesłanka negatywna). Podczas oceny Komisja analizuje następujące aspekty poszczególnych kategorii pomocy:

• W kwestii przesłanki pozytywnej i oceny, czy pomoc ułatwia rozwój działalności gospodarczej:
  • określenie działalności gospodarczej, którą środek ułatwia, oraz jej pozytywnych skutków dla ogółu społeczeństwa, a także – w stosownych przypadkach – jej znaczenia dla konkretnych obszarów polityki Unii;
  • efekt zachęty pomocy;
  • brak naruszenia właściwych przepisów prawa Unii.
• W kwestii przesłanki negatywnej i oceny, czy pomoc nie wpływa niekorzystnie na wymianę handlową:
  • potrzeba ingerencji państwa;
  • adekwatność pomocy;
  • proporcjonalność pomocy (pomoc ograniczona do minimum niezbędnego do osiągnięcia celu);
  • przejrzystość pomocy;
  • unikanie nadmiernych negatywnych skutków pomocy dla konkurencji i handlu;
• zestawienie pozytywnych skutków pomocy ze skutkami negatywnymi dla konkurencji i handlu. Obejmuje to czynniki takie jak:
  • wkład w działania działania zrównoważone pod względem ekologicznym oraz w osiągnięcie prawnie wiążących celów określonych w Europejskim prawie o klimacie oraz celów Unii na rok 2030 w dziedzinie energii i klimatu;
  • zgodność z zasadą „nie czyń poważnych szkód”;
  • ograniczenie czasowe pomocy oraz ocena ex post.

Wytyczne nie dotyczą pomocy państwa przeznaczonej na:

• projektowanie i produkcję produktów przyjaznych środowisku, maszyn, urządzeń lub środków transportu;
• działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną;
• sektory rolny i leśny oraz sektory rybołówstwa i akwakultury;
• energetykę jądrową.

OD KIEDY WYTYCZNE MAJĄ ZASTOSOWANIE?

Komisja stosuje przedstawione wytyczne do oceny zgodności wszelkiej podlegającej zgłoszeniu pomocy na ochronę klimatu i środowiska oraz cele związane z energią, która została lub miała zostać przyznana od dnia 27 stycznia 2022 r. Państwa członkowskie, w stosownych przypadkach, muszą dokonać zmian w istniejących programach pomocy na ochronę środowiska i cele związane z energią w celu dostosowania ich do niniejszych wytycznych najpóźniej do dnia 31 grudnia 2023 r.

KONTEKST

W celu zapobiegania sytuacjom, w których pomoc państwa skutkuje lub grozi zakłóceniem konkurencji na rynku wewnętrznym i wpływa na handel między państwami członkowskimi, art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ustanawia zakaz pomocy państwa. W niektórych przypadkach taka pomoc może być jednak zgodna z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 107 ust. 2 i 3 Traktatu.

Wytyczne dotyczące pomocy państwa są zbieżne z celami i założeniami UE zawartymi w Europejskim Zielonym Ładzie, z unijnymi przepisami dotyczącymi energii i środowiska oraz z kwestiami ochrony środowiska i klimatu, które zyskują obecnie na znaczeniu. Stanowią one dla państw członkowskich elastyczne ramy umożliwiające realizację różnych celów środowiskowych w sposób przemyślany i efektywny pod względem kosztów.

Nowe wytyczne zastępują dotychczasowe wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią przyjęte w 2014 roku.

Więcej informacji:

• Przepisy (Energetyka i środowisko) (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Komunikat Komisji – Wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę klimatu i środowiska oraz cele związane z energią z 2022 r. (Dz.U. L 80 z 18.2.2022, s. 1–89).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 („Europejskie prawo o klimacie”) (Dz.U. L 243 z 9.7.2021, s. 1–17).

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Europejski Zielony Ład (COM(2019) 640 final z 11.12.2019).

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.U. L 187 z 26.6.2014, s. 1–78).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część trzecia – Polityki i działania wewnętrzne Unii – Tytuł VII – Wspólne reguły w dziedzinie konkurencji, podatków i zbliżenia ustawodawstw – Rozdział 1 – Reguły konkurencji – Sekcja 2 – Pomoc przyznawana przez państwa – Artykuł 107 (dawny artykuł 87 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 91-92)

Ostatnia aktualizacja: 24.11.2022