Instrument UE na rzecz Odbudowy NextGenerationEU

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) 2020/2094 ustanawiające Instrument Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy w celu wsparcia odbudowy w następstwie kryzysu związanego z COVID-19

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

Rozporządzenie ustanawia Instrument Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy NextGenerationEU w celu wsparcia odbudowy w następstwie kryzysu związanego z COVID-19, a także określa zasady jego funkcjonowania.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

NextGenerationEU jest tymczasowym instrumentem służącym odbudowie, finansowanym do wysokości 750 mld EUR (w cenach z 2018 r.). Jest to jeden z głównych elementów odpowiedzi Unii Europejskiej (UE) na kryzys związany z COVID-19, którego celem jest wsparcie działań na rzecz odbudowy i tworzenia bardziej ekologicznej, cyfrowej i odpornej Europy przyszłości. W szczególności ma służyć ponownemu ożywieniu potencjału zrównoważonego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia celem wsparcia procesu transformacji państw członkowskich UE ku zielonej i cyfrowej gospodarce.

Ponadto instrument ten pomoże w naprawie bezpośrednich szkód gospodarczych i społecznych spowodowanych kryzysem związanym z COVID-19, jednocześnie wzmacniając gotowość Europy po pandemii na obecne oraz nadchodzące wyzwania.

Głównym założeniem NextGenerationEU jest alokacja środków finansowych na Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności – w formie dotacji i pożyczek na potrzeby wsparcia reform i inwestycji w państwach członkowskich, których całkowita kwota wynosi 672,5 mld EUR w cenach z 2018 r.:

• wsparcie do wysokości 312,5 mld EUR będzie realizowane w formie dotacji;
• wsparcie do wysokości 360 mld EUR będzie realizowane w formie pożyczek udzielanych przez UE poszczególnym państwom członkowskim. Spłaty będą dokonywać państwa członkowskie, które otrzymały pożyczkę.

Dodatkowo celem NextGenerationEU będzie wzmocnienie następujących programów unijnych:

• Fundusz Spójności, w ramach Wsparcia na rzecz odbudowy służącej spójności oraz terytoriom Europy (REACT-EU) – 47,5 mld EUR przeznaczone na usunięcie skutków ekonomicznych COVID-19 w pierwszych latach odbudowy;
• Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji – 10 mld EUR;
• rozwój obszarów wiejskich – 7,5 mld EUR;
• InvestEU – 5,6 mld EUR;
• Unijny Mechanizm Ochrony Ludności, w ramach rescEU – 1,9 mld EUR;
• „Horyzont Europa” – 5 mld EUR.

NextGenerationEU jest finansowany na podstawie decyzji w sprawie systemu zasobów własnych (decyzja (UE, Euratom) 2020/2053) (zob. streszczenie), która pozwoli Komisji Europejskiej zaciągać zobowiązania na rynkach kapitałowych w imieniu UE. Zgodnie z tą decyzją pożyczki mogą być spłacane w dłuższym okresie, najpóźniej do 2058 roku. Pozwoli to uniknąć bezpośredniego obciążenia krajowych finansów państw członkowskich, które dzięki temu będą mogły skupić się na wdrożeniu działań na rzecz odbudowy.

Informacje dodatkowe:

• środki na zobowiązania* przeznaczone na wszystkie wydatki, z wyjątkiem pożyczek w kwocie 360 mld EUR, zostaną udostępnione w momencie wejścia w życie decyzji w sprawie systemu zasobów własnych, przy czym zobowiązania w wysokości co najmniej 60 % kwoty będą zaciągane do 31 grudnia 2022 r., a pozostała ich część – do 31 grudnia 2023 r.;
• decyzje o przyznaniu 360 mld EUR w formie pożyczek powinny zostać przyjęte do 31 grudnia 2023 r.;
• w odniesieniu do unijnych gwarancji budżetowych i inwestycyjnych stosuje się warunki szczególne.

Rozporządzenie nie ma zastosowania w Zjednoczonym Królestwie.

Do 31 października 2022 r. Komisja przedstawi Radzie sprawozdanie dotyczące sposobów wykorzystania środków finansowych przydzielonych w ramach tego instrumentu.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie ma zastosowanie od 23 grudnia 2020 r.

KONTEKST

Długoterminowy budżet UE na lata 2021–2027 w połączeniu z NextGenerationEU pozwolą na udostępnienie środków w kwocie 1,8 bln EUR, co stanowi największy pakiet środków stymulacyjnych, jaki został dotychczas sfinansowany z unijnego budżetu.

Pakiet ten posłuży odbudowie Europy po pandemii COVID-19, tak by była bardziej przyjazna dla środowiska, bardziej cyfrowa, odporniejsza na kryzysy i lepiej przygotowana zarówno na obecne, jak i nadchodzące wyzwania.

Oprócz niniejszego rozporządzenia pakiet obejmuje:

• wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 (rozporządzenie (UE, Euratom) 2020/2093) – zob. streszczenie;
• porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawie dyscypliny budżetowej (zob. streszczenie);
• rozporządzenie (UE, Euratom) 2020/2092 w sprawie ogólnego systemu warunkowości służącego ochronie budżetu UE – zob. streszczenie;
• decyzję w sprawie systemu zasobów własnych (Decyzja (UE, Euratom) 2020/2053).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Rady (UE) 2020/2094 z dnia 14 grudnia 2020 r. ustanawiające Instrument Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy w celu wsparcia odbudowy w następstwie kryzysu związanego z COVID-19 (Dz.U. L 433I z 22.12.2020, s. 23–27)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Porozumienie międzyinstytucjonalne między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz w sprawie nowych zasobów własnych, w tym również harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych Porozumienie Międzyinstytucjonalne z dnia 16 grudnia 2020 r. między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz w sprawie nowych zasobów własnych, w tym również harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych (Dz.U. L 433I z 22.12.2020, s. 28–46)

Decyzja Rady (UE, Euratom) 2020/2053 z dnia 14 grudnia 2020 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej oraz uchylająca decyzję 2014/335/UE, Euratom (Dz.U. L 424 z 15.12.2020, s. 1–10)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1–222)

Ostatnia aktualizacja: 20.05.2021