Akt genewski porozumienia lizbońskiego umożliwia wszystkim umawiającym się stronom korzystanie z szybkiej, skutecznej i nieograniczonej ochrony oznaczeń geograficznych* dzięki jednej rejestracji.
Decyzja upoważnia UE do przystąpienia do aktu genewskiego porozumienia lizbońskiego.
W rozporządzeniu ustanowiono przepisy regulujące wykonywanie praw i wypełnianie obowiązków przez UE na mocy aktu genewskiego.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Porozumienie lizbońskie

Porozumienie lizbońskie z 1958 r. jest traktatem zarządzanym przez Światową Organizację Własności Intelektualnej (WIPO). Przewidziano w nim ochronę nazw pochodzenia* np. win z Bordeaux oraz ich rejestrację międzynarodową. Nazwy pochodzenia stanowią szczególny rodzaj oznaczeń geograficznych produktów, które są wyjątkowo silnie związane ze swoim miejscem pochodzenia.
Jeżeli chodzi o stan na maj 2020 r. – do porozumienia lizbońskiego przystąpiło 30 umawiających się stron, 7 z nich to państwa członkowskie: Bułgaria, Czechy, Francja, Włochy, Węgry, Portugalia i Słowacja.
Trzy inne państwa – Grecja, Rumunia i Hiszpania – podpisały porozumienie, ale go nie ratyfikowały.

Akt genewski

Akt genewski modernizuje porozumienie lizbońskie i rozszerza jego zakres, aby objął nie tylko nazwy pochodzenia, ale i oznaczenia geograficzne, a także pozwala organizacjom międzynarodowym stać się umawiającymi się stronami.
Oprócz wskazywania pochodzenia produktu oznaczenia geograficzne używane są również do rozróżniania i podkreślania wagi wkładów kulturowych oraz nagradzania kreatywności rzeczywistej wiedzy fachowej. Nazwa produktu zarejestrowana jako oznaczenie geograficzne lub nazwa pochodzenia – w UE jako chronione oznaczenie geograficzne (ChOG) lub chroniona nazwa pochodzenia (ChNP) – może być używana wyłącznie przez producentów znajdujących się na wskazanych obszarach.
Każda umawiająca się strona zobowiązana jest do zapewnienia na swoim terytorium, w ramach własnego systemu prawnego i własnej praktyki, ochrony nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych produktów pochodzących z innych państw będących sygnatariuszami, w odniesieniu do których akceptuje ochronę.

Decyzja (UE) 2019/1754

UE ma wyłączną kompetencję w odniesieniu do obszarów objętych aktem genewskim. Decyzja upoważnia UE do przystąpienia do aktu genewskiego, aby mogła właściwie wykonywać swoją wyłączną kompetencję.
Państwa członkowskie, które chcą przystąpić do aktu genewskiego, również mogą to zrobić wraz z przystąpieniem UE – w jej interesie oraz przy pełnym poszanowaniu jej wyłącznej kompetencji.
Państwa członkowskie, które były już stroną porozumienia lizbońskiego przed przystąpieniem UE do aktu genewskiego, mogą nimi pozostać (zob. sprawa C-24/20 – Komisja Europejska/Rada Unii Europejskiej).

Przepisy UE

W rozporządzeniu ustanowiono przepisy regulujące prawa i obowiązki UE określone w akcie genewskim. Zgodnie z rozporządzeniem:

Komisja Europejska jest odpowiedzialna za składanie wniosków o rejestrację międzynarodową oznaczeń geograficznych dotyczących produktów pochodzących z UE.
Komisja oceni również, czy spełnione zostały warunki objęcia ochroną w całej UE oznaczenia geograficznego zarejestrowanego w rejestrze międzynarodowym na mocy aktu i pochodzącego z państwa niebędącego członkiem UE.

W rozporządzeniu poruszono również kwestie dotyczące:

konfliktów między oznaczeniami geograficznymi a znakami towarowymi zarejestrowanymi w rejestrze międzynarodowym,
przepisów przejściowych mających na celu włączenie państw członkowskich, które były już stronami porozumienia lizbońskiego przed przystąpieniem UE do aktu genewskiego,
przepisów dotyczących kwestii finansowych oraz obowiązku monitorowania przez Komisję.

OD KIEDY AKT, DECYZJA I ROZPORZĄDZENIE MAJĄ ZASTOSOWANIE?

Akt genewski wszedł w życie w dniu 26 lutego 2020 r.
Rozporządzenie i decyzja obowiązują od dnia 13 listopada 2019 r.

KONTEKST

Czym są systemy jakości? (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

Oznaczenia geograficzne: odnoszą się do produktów pochodzących z konkretnego obszaru geograficznego, w odniesieniu do których jakość, renoma lub inna cecha charakterystyczna związana jest z pochodzeniem geograficznym.

Nazwy pochodzenia: nazwy geograficzne wskazujące pochodzenie danego produktu, jak również charakterystyczne i uznane cechy związane z jego lokalizacją.

GŁÓWNE DOKUMENTY

Akt genewski Porozumienia lizbońskiego w sprawie nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych (Dz.U. L 271 z 24.10.2019, s. 15–29)

Decyzja Rady (UE) 2019/1754 z dnia 7 października 2019 r. w sprawie przystąpienia Unii Europejskiej do Aktu genewskiego Porozumienia lizbońskiego w sprawie nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych (Dz.U. L 271 z 24.10.2019, s. 12–14)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1753 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie działań Unii po jej przystąpieniu do Aktu genewskiego Porozumienia lizbońskiego w sprawie nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych (Dz.U. L 271 z 24.10.2019, s. 1–11)

Ostatnia aktualizacja: 18.05.2020

Top