Access to European Union law
<a href="https://eur-lex.europa.eu/content/help/eurlex-content/experimental-features.html" target="_blank">More about the experimental features corner</a>
Choose the experimental features you want to try
EUR-Lex
Access to European Union law

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

You are here
Use quotation marks to search for an "exact phrase". Append an asterisk (*) to a search term to find variations of it (transp*, 32019R*). Use a question mark (?) instead of a single character in your search term to find variations of it (ca?e finds case, cane, care).
Search tips
Need more search options? Use the Advanced search

Summaries of EU Legislation

    Transgraniczna wymiana energii elektrycznej

    Date of last review:
    25/07/2019
    Author:
    Urząd Publikacji Unii Europejskiej
    Responsible entity(ies):
    Dyrekcja Generalna ds. Energii
    Summarised document(s):

    Transgraniczna wymiana energii elektrycznej

     

    STRESZCZENIE DOKUMENTU:

    Rozporządzenie (UE) 2019/943 w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej

    JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

    • W rozporządzeniu zaktualizowano przepisy i zasady regulujące wewnętrzny rynek energii elektrycznej w UE. Pozwala to zapewnić jego należyte funkcjonowanie i konkurencyjność, a także uniknąć zakłóceń.
    • Wspiera ono również dążenie do obniżenia emisyjności sektora elektroenergetycznego w UE i zmierza do usunięcia barier w transgranicznym handlu energią elektryczną.
    • Rozporządzenie jest częścią pakietu „Czysta energia dla wszystkich Europejczyków”.

    KLUCZOWE ZAGADNIENIA

    Zasady

    W rozporządzeniu ustanowiono szereg zasad funkcjonowania rynków energii elektrycznej, które:

    • sprzyjają swobodnemu kształtowaniu cen i zapobiegają działaniom uniemożliwiającym kształtowanie cen na podstawie popytu i podaży;
    • ułatwiają rozwój bardziej elastycznego wytwarzania, zrównoważonego wytwarzania niskoemisyjnego oraz bardziej elastycznego popytu;
    • umożliwiają konsumentom działanie w charakterze uczestników rynku energii i transformacji energetyki;
    • umożliwiają obniżanie emisyjności systemu elektroenergetycznego, w tym integrację energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych oraz wprowadzanie zachęt do podnoszenia efektywności energetycznej;
    • dostarczają zachęt do inwestowania w wytwarzanie, w szczególności do długofalowych inwestycji w niskoemisyjny i zrównoważony system elektroenergetyczny;
    • umożliwiają stopniową eliminację przeszkód w transgranicznym przepływie energii elektrycznej między obszarami rynkowymi* lub państwami UE oraz w zawieraniu transgranicznych transakcji na rynkach energii elektrycznej i usług powiązanych;
    • umożliwiają rozwój projektów demonstracyjnych dotyczących zrównoważonych, bezpiecznych i niskoemisyjnych źródeł energii lub systemów, które mają być realizowane i wykorzystywane z korzyścią dla społeczeństwa.

    Sprawiedliwa transformacja

    Komisja Europejska pomaga państwom UE w radzeniu sobie ze społecznymi i gospodarczymi skutkami przechodzenia na czystą energię, w tym w drodze wspierania krajowych strategii ograniczania wydobycia węgla i innych stałych paliw kopalnych.

    Dostęp do sieci i zarządzanie ograniczeniami przesyłowymi

    • Państwa UE podejmują wszelkie właściwe środki, aby zaradzić kwestii ograniczeń przesyłowych*.
    • W związku z tym obszary rynkowe należy wyznaczać w taki sposób, aby zapewnić płynność rynku, efektywne zarządzanie ograniczeniami przesyłowymi oraz ogólną efektywność rynku.
    • Co trzy lata europejska sieć operatorów systemów przesyłowych energii elektrycznej sporządza sprawozdanie dotyczące strukturalnych ograniczeń przesyłowych i innych istotnych ograniczeń fizycznych między obszarami rynkowymi oraz w ich obrębie, w tym lokalizacji i częstotliwości takich ograniczeń.
    • Każde państwo UE ze stwierdzonymi strukturalnymi ograniczeniami przesyłowymi opracowuje wówczas, we współpracy ze swoimi operatorami systemów przesyłowych*, krajowy lub międzynarodowy plan działania służący wzrostowi transgranicznej zdolności sieci albo dokonuje przeglądu lub zmiany konfiguracji swojego obszaru rynkowego.

    Mechanizm zdolności wytwórczych

    • W rozporządzeniu określono warunki, na jakich państwa UE mogą wprowadzać mechanizmy zdolności wytwórczych*, oraz zasady tworzenia takich mechanizmów.
    • Ich celem jest zapewnienie wystarczających dostaw energii elektrycznej podczas okresów szczytowych w drodze wynagradzania dostępności zasobów. Mają one charakter tymczasowy i służą zaradzeniu zidentyfikowanemu problemowi z wystarczalnością zasobów. Muszą one być otwarte dla udziału transgranicznego.
    • Wprowadzona zostaje europejska ocena wystarczalności zasobów, która pozwala sprawdzić, czy wprowadzenie mechanizmów zdolności wytwórczych jest uzasadnione. Państwa UE wprowadzające mechanizmy zdolności wytwórczych przedkładają Komisji swoje plany wdrażania w celu poprawy funkcjonowania rynku.
    • Ustanowiony zostaje limit 550 g CO2 pochodzącego z paliw kopalnych na kWh energii elektrycznej. Nowe elektrownie, które nie spełniają tej normy i które rozpoczęły produkcję komercyjną po wejściu w życie rozporządzenia, nie mogą uczestniczyć w mechanizmach zdolności wytwórczych.
    • Istniejące elektrownie, które emitują ponad 550 g CO2 pochodzącego z paliw kopalnych na kWh energii elektrycznej i średnio 350 kg CO2 w skali roku na kW mocy zainstalowanej, nie będą mogły uczestniczyć w mechanizmach zdolności wytwórczych po dniu 1 lipca 2025 r.
    • Nowe zasady nie mają zastosowania do umów dotyczących zdolności zawartych przed dniem 31 grudnia 2019 r.

    Regionalne centra koordynacyjne

    • Centra te wspierają koordynację regionalną działań operatorów systemów przesyłowych.
    • Zastępują one dotychczas funkcjonujących regionalnych koordynatorów bezpieczeństwa. Ponadto przyznaje się im dodatkowe zadania związane z pracą systemu, funkcjonowaniem rynku i gotowością na wypadek zagrożeń.
    • Na mocy rozporządzenia ustanawia się także organizację zrzeszającą operatorów systemów dystrybucyjnych (OSD)* z UE działającą w ogólnym interesie UE.

    Uchylenie

    Rozporządzenie (UE) 2019/943 uchyla rozporządzenie (WE) nr 714/2009 (zob. streszczenie dotyczące transgranicznej wymiany energii elektrycznej) ze skutkiem od dnia 31 grudnia 2019 r.

    OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

    Rozporządzenie ma zastosowanie od dnia 1 stycznia 2020 r.

    KONTEKST

    Więcej informacji:

    KLUCZOWE POJĘCIA

    Ograniczenie przesyłowe: sytuacja, gdy nie wszystkie składane przez uczestników rynku zlecenia obrotu między obszarami sieci mogą zostać wykonane, ponieważ ich realizacja w znaczącym stopniu wpłynęłaby na fizyczne przepływy energii w elementach sieci, które nie są w stanie obsłużyć tych przepływów.
    Obszar rynkowy: największy obszar geograficzny, w obrębie którego uczestnicy rynku mają możliwość wymiany energii bez alokacji zdolności przesyłowych.
    Operator systemu przesyłowego: podmiot odpowiedzialny za eksploatację i rozbudowę systemu przesyłowego energii elektrycznej na danym obszarze, a także za jego wzajemne połączenia z innymi systemami oraz za zapewnianie długoterminowej zdolności systemu do zaspokajania uzasadnionego zapotrzebowania w zakresie przesyłania energii elektrycznej.
    Mechanizm zdolności wytwórczych: tymczasowy mechanizm mający na celu zapewnienie osiągnięcia niezbędnego poziomu wystarczalności zasobów przez wynagradzanie dostępności zasobów, z wyłączeniem środków dotyczących usług pomocniczych lub zarządzania ograniczeniami przesyłowymi.
    Operator systemu dystrybucyjnego: podmiot odpowiedzialny za eksploatację i rozbudowę systemu dystrybucyjnego energii elektrycznej na danym obszarze, a także za jego wzajemne połączenia z innymi systemami oraz za zapewnianie długoterminowej zdolności systemu do zaspokajania uzasadnionego zapotrzebowania w zakresie dystrybucji energii elektrycznej.

    GŁÓWNY DOKUMENT

    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej (Dz.U. L 158 z 14.6.2019, s. 54–124)

    DOKUMENTY POWIĄZANE

    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/941 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie gotowości na wypadek zagrożeń w sektorze energii elektrycznej i uchylające dyrektywę 2005/89/WE (Dz.U. L 158 z 14.6.2019, s. 1–21)

    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/942 z dnia 5 czerwca 2019 r. ustanawiające Agencję Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (Dz.U. L 158 z 14.6.2019, s. 22–53)

    Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniająca dyrektywę 2012/27/UE (Dz.U. L 158 z 14.6.2019, s. 125–199)

    Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 663/2009 i (WE) nr 715/2009, dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 94/22/WE, 98/70/WE, 2009/31/WE, 2009/73/WE, 2010/31/UE, 2012/27/UE i 2013/30/UE, dyrektyw Rady 2009/119/WE i (EU) 2015/652 oraz uchylenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 525/2013 (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 1–77)

    Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) 2018/1999 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

    Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82–209)

    Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/844 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i dyrektywę 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej (Dz.U. L 156 z 19.6.2018, s. 75–91)

    Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE (Dz.U. L 315 z 14.11.2012, s. 1–56)

    Zobacz tekst skonsolidowany.

    Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz.U. L 153 z 18.6.2010, s. 13–35)

    Zobacz tekst skonsolidowany.

    Ostatnia aktualizacja: 25.07.2019

    Top