Gotowość na wypadek zagrożeń w sektorze energii elektrycznej

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) 2019/941 w sprawie gotowości na wypadek zagrożeń w sektorze energii elektrycznej

JAKI JEST CEL ROZPORZĄDZENIA?

• Niniejsze rozporządzenie ma na celu:
  • lepsze określenie możliwych kryzysów elektroenergetycznych*;
  • przygotowanie planów zarządzania kryzysowego; oraz
  • radzenie sobie z kryzysami, jeżeli takie wystąpią.
• Niniejszym rozporządzeniem ustanawia się wspólną metodę i przepisy dotyczące współpracy między państwami członkowskimi w celu zapobiegania kryzysom elektroenergetycznym, przygotowania się na nie oraz zarządzania nimi w duchu solidarności i przejrzystości, z jednoczesnym poszanowaniem wymogów konkurencyjnego wewnętrznego rynku energii elektrycznej.
• Niniejsze rozporządzenie uchyla dyrektywę 2005/89/WE ustanawiającą środki, jakie państwa członkowskie musiały podjąć w celu zapewnienia ogólnego bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Europejska sieć operatorów systemów przesyłowych energii elektrycznej (ENTSO-E):

• do dnia 5 stycznia 2020 r., po przeprowadzeniu konsultacji na szeroką skalę, przedkłada Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) do zatwierdzenia lub zmiany metodę:
  • ustalania regionalnych scenariuszy kryzysu elektroenergetycznego w odniesieniu do wystarczalności systemu, jego bezpieczeństwa i bezpieczeństwa paliwowego;
  • oceny wystarczalności systemu elektroenergetycznego w perspektywie krótkoterminowej i sezonowej w obliczu problemów takich jak trudne warunki pogodowe;
• ustala w terminie sześciu miesięcy od zatwierdzenia pierwszej metody najbardziej istotne scenariusze kryzysu elektroenergetycznego dla każdego regionu;
• co cztery lata dokonuje ponownej oceny takich regionalnych scenariuszy kryzysowych;
• dokonuje aktualizacji i udoskonala obie metody w przypadku pojawienia się nowych istotnych informacji;
• dokonuje ocen wystarczalności sezonowej, publikując wyniki dla oceny wystarczalności zimowej do dnia 1 grudnia oraz dla oceny wystarczalności letniej do dnia 1 czerwca każdego roku.

Metoda ustalania regionalnych scenariuszy kryzysu elektroenergetycznego:

• uwzględnia co najmniej następujące rodzaje ryzyka:
  • rzadkie i ekstremalne zagrożenia naturalne;
  • zagrożenia awariami;
  • zagrożenia wtórne, w tym celowe ataki i niedobory paliwa;
• zawiera następujące elementy:
  • uwzględnienie wszystkich odpowiednich okoliczności krajowych i regionalnych;
  • wzajemne oddziaływanie i korelację ryzyka transgranicznego;
  • symulację jednoczesnych kryzysów elektroenergetycznych;
  • klasyfikację ryzyka według jego oddziaływania i prawdopodobieństwa;
  • zasady dotyczące sposobu przetwarzania informacji szczególnie chronionych, przy jednoczesnym zapewnieniu przejrzystości.
• jest opublikowana na stronach internetowych ENTSO-E i ACER.

Właściwe organy wyznaczone przez państwa członkowskie przed dniem 5 stycznia 2020 r.:

• są odpowiedzialne za wykonywanie zadań przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu i współpracują ze sobą w celu ich realizacji;
• współpracują z operatorami systemów przesyłowych, operatorami systemów dystrybucyjnych, organami regulacyjnymi, ENTSO-E, regionalnymi centrami koordynacyjnymi oraz innymi odpowiednimi zainteresowanymi stronami, w zależności od potrzeb;
• w terminie czterech miesięcy od ustalenia regionalnych scenariuszy kryzysu elektroenergetycznego ustalają najbardziej istotne krajowe scenariusze kryzysu elektroenergetycznego i co cztery lata dokonują ich aktualizacji;
• sporządzają plan gotowości na wypadek zagrożeń, na podstawie ustalonych regionalnych scenariuszy kryzysu elektroenergetycznego. Plany, które zostaną ocenione przez Komisję Europejską, po konsultacji z Grupą Koordynacyjną ds. Energii Elektrycznej, są zgodne ze wzorem zawierającym informacje, takie jak:
  • streszczenie scenariuszy kryzysu elektroenergetycznego;
  • rola i obowiązki właściwego organu;
  • procedury i środki dotyczące kryzysu elektroenergetycznego (np. krajowe, regionalne, dwustronne);
  • wyznaczenie koordynatora ds. sytuacji kryzysowych i określenie jego roli;
  • konsultacje z zainteresowanymi stronami, takimi jak operatorzy systemów przesyłowych i dystrybucyjnych oraz przedsiębiorstwa energetyczne i gazowe;
  • testy reagowania w sytuacjach nadzwyczajnych;
• wydają niezwłocznie wczesne ostrzeżenie* Komisji i sąsiednim państwom członkowskim, gdy wiarygodne informacje wskazują na to, że na ich terytorium może wystąpić kryzys elektroenergetyczny oraz przekazują odpowiednie informacje;
• ogłaszają kryzys elektroenergetyczny i informują Komisję oraz sąsiednie państwa członkowskie;
• przedkładają Komisji i Grupie Koordynacyjnej ds. Energii Elektrycznej sprawozdanie z oceny, najpóźniej trzy miesiące po ustaniu kryzysu elektroenergetycznego, opisując dane wydarzenie oraz dokonując oceny jego wpływu, podjętych środków i możliwych udoskonaleń.

Monitorowanie

• Grupa Koordynacyjna ds. Energii Elektrycznej omawia kwestie, takie jak spójność planów gotowości na wypadek zagrożeń, wyniki ocen wystarczalności i wyniki państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej*.
• ACER monitoruje bezpieczeństwo środków w zakresie dostaw energii elektrycznej i regularnie składa sprawozdania Grupie Koordynacyjnej ds. Energii Elektrycznej.
• Do dnia 1 września 2025 r. Komisja przedkłada sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie dotyczące sposobu poprawy bezpieczeństwa dostawy energii elektrycznej w UE.

OD KIEDY NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie ma zastosowanie od 4 lipca 2019 r.

KONTEKST

Do kryzysów elektroenergetycznych może dojść z wielu powodów, na przykład w wyniku ekstremalnych warunków pogodowych, celowych ataków czy niedoborów paliwa. W przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych, ich skutki mają często charakter transgraniczny. Incydenty charakteryzujące się większą skalą, takie jak fale mrozów, fale upałów czy też cyberataki, mogą zagrozić równocześnie wielu państwom członkowskim.

Niniejsze rozporządzenie jest jednym z ośmiu aktów prawnych w pakiecie „Czysta energia dla wszystkich Europejczyków” przedstawionym przez Komisję w listopadzie 2016 r. Przyczynia się do kształtowania unii energetycznej, zachowując konkurencyjny charakter UE i wypełniając jej zobowiązania dotyczące zmiany klimatu wynikające z porozumienia paryskiego.

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/941 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie gotowości na wypadek zagrożeń w sektorze energii elektrycznej i uchylające dyrektywę 2005/89/WE (Dz.U. L 158 z 14.6.2019, s. 1-21)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/942 z dnia 5 czerwca 2019 r. ustanawiające Agencję Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (Dz.U. L 158 z 14.6.2019, s. 22-53)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej (Dz.U. L 158 z 14.6.2019, s. 54-124)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniająca dyrektywę 2012/27/UE (Dz.U. L 158 z 14.6.2019, s. 125-199)

Ostatnia aktualizacja: 24.07.2019