Traktat brukselski (traktat fuzyjny)

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Traktat ustanawiający jedną Radę i jedną Komisję Wspólnot Europejskich

JAKIE BYŁY CELE TRAKTATU?

Traktat brukselski ustanawiający jedną Radę i jedną Komisję Wspólnot Europejskich (znany jako „traktat fuzyjny”) został podpisany z wyraźnym zamiarem zjednoczenia ówczesnych trzech Wspólnot Europejskich (WE) – Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWS), Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) oraz Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (EWEA lub „Euratom”).

Zachowując pełną prawną niezależność tych trzech wspólnot, traktat fuzyjny zracjonalizował ich instytucje poprzez połączenie ich niezależnych organów wykonawczych – co ograniczyło liczbę wspólnych instytucji europejskich do 5 – i poprzez odpowiednią zmianę trzech traktatów wspólnotowych.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Jedna Rada i jedna Komisja

• Organy wykonawcze zostały połączone w sposób następujący:
  • Rada Wspólnot Europejskich – dzisiejsza Rada Unii Europejskiej – zastąpiła jako jeden organ Specjalną Radę Ministrów EWWS, Radę EWG oraz Radę Euratomu,
  • Komisja Wspólnot Europejskich – dzisiejsza Komisja Europejska – zastąpiła jako jeden organ Wysoką Władzę EWWS, Komisję EWG oraz Komisję Euratomu.
• Jednakże nowe wspólne organy wykonawcze miały dalej funkcjonować zgodnie z traktatami regulującymi każdą z trzech wspólnot oraz zgodnie z nowymi artykułami traktatu fuzyjnego.
• Zasady regulujące ich skład i działanie zawarto w jednym dokumencie i uchylono odpowiednie artykuły traktatów WE.
• W przypadku różnic pomiędzy trzema traktatami w zakresie Rady:
  • czas prezydencji został dostosowany do dłuższego z czasów przewidzianego przez traktaty EWG i Euratom,
  • zasady dotyczące procesu podejmowania decyzji zostały zharmonizowane wyłącznie w zakresie wymaganym aktami przyjmowanymi na podstawie trzech traktatów (tj. dotyczącymi wspólnych instytucji, budżetu i administracji),
  • koncepcje zwykłej większości, kwalifikowanej większości i jednomyślności zostały zharmonizowane zgodnie z postanowieniami traktatów EWG i Euratom,
  • Coreper został sformalizowany jako organ przygotowawczy Rady i włączony w traktat EWWS.
• W przypadku różnic pomiędzy trzema traktatami w zakresie Komisji:
  • liczbę członków określono na 9,
  • zasady wyznaczania członków i ich statusu oraz zasady funkcjonowania Komisji w ogóle zostały dostosowane do zasad traktatu EWG,
  • zharmonizowano datę publikacji przez Komisję swojego ogólnego sprawozdania z działań Wspólnot Europejskich oraz datę posiedzenia Zgromadzenia Parlamentarnego organizowanego w celu zbadania tego sprawozdania,
  • zasady określające, w jaki sposób Komisja ponosi polityczną odpowiedzialność w stosunku do Zgromadzenia Parlamentarnego, zostały dostosowane do zasad traktatu EWG i Euratom, z możliwością zastosowania wotum nieufności wobec zarządzania Komisji w dowolnym czasie (a nie tylko po zbadaniu rocznego sprawozdania ogólnego).

Jeden budżet administracyjny dla WE

• Budżet obejmuje wydatki wszystkich instytucji WE, w tym instytucji Zgromadzenia Parlamentarnego i Trybunału Sprawiedliwości.
• Jednakże wydatki na interwencje w ramach traktatu EWWS oraz wydatki na badania i rozwój w ramach traktatu Euratom były ujęte w osobnych budżetach.

Jedna administracja dla WE

• Wszyscy urzędnicy i inni pracownicy instytucji WE należą do jednej administracji.
• Zasady dotyczące takich osób oraz ich praw i obowiązków są jednolite i wynikają z jednego statusu.
• Zasady dotyczące odpowiedzialności WE w przypadku szkody spowodowanej z winy osobistej urzędnika lub pracownika są ujednolicone.
• Przywileje i immunitety udzielane instytucjom WE oraz ich urzędnikom i innym pracownikom są także ujednolicone w jeden protokół załączony do traktatu.

Siedziby instytucji WE

• W ramach odpowiedzi na obiekcje prawne Luksemburga rządy krajów WE otrzymały prawo podejmowania decyzji za wspólnym porozumieniem w sprawie znalezienia rozwiązania dla kwestii ustanowienia siedzib organów wykonawczych WE w Brukseli. Zgodnie z tą decyzją, podjętą w dniu podpisania traktatu, Bruksela została wyznaczona jako siedziba tymczasowa.

OD KIEDY TRAKTAT MIAŁ ZASTOSOWANIE?

Traktat podpisano dnia 8 kwietnia 1965 r., a miał zastosowanie od dnia 1 lipca 1967 r.

KONTEKST

Jeszcze przed traktatem fuzyjnym trzy Wspólnoty Europejskie miały wspólne instytucje na mocy konwencji o niektórych wspólnych instytucjach Wspólnot Europejskich z 1957 r.: Zgromadzenie Parlamentarne (później przekształcone w Parlament Europejski), Trybunał Sprawiedliwości oraz Komitet Ekonomiczno-Społeczny.

Traktat fuzyjny był bardzo ważnym krokiem na drodze do współczesnej UE. Traktat został uchylony – z wyjątkiem Protokołu z dnia 8 kwietnia 1965 r. w sprawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich – na mocy Traktatu z Amsterdamu podpisanego dnia 2 października 1997 r., który wszedł w życie dnia 1 maja 1999 r.

Więcej informacji:

• Pierwsze traktaty (Parlament Europejski)
• Historia (Rada UE)
• Traktaty UE (Komisja Europejska)
• Przegląd traktatów (EUR-Lex).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Traktat ustanawiający jedną Radę i jedną Komisję Wspólnot Europejskich (Dz.U. 152 z 13.7.1967, s. 2–17 (DE, FR, IT, NL))

Protokół w sprawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 266–272)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali

Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą

Kolejne zmiany do Traktatu zostały włączone do tekstu podstawowego. Niniejszy tekst skonsolidowany służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych.

Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej

Konwencja o niektórych wspólnych instytucjach Wspólnot Europejskich

Traktat z Amsterdamu zmieniający Traktat o Unii Europejskiej, traktaty ustanawiające Wspólnoty Europejskie i niektóre związane z nimi akty (Dz.U. C 340 z 10.11.1997, s. 1–144)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 21.03.2018