Umowa o partnerstwie gospodarczym między Ghaną a UE

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Umowa o partnerstwie gospodarczym między Ghaną a Unią Europejską i krajami UE

Decyzja Rady (UE) 2016/1850 w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania Wstępnej umowy o partnerstwie gospodarczym między Ghaną a Unią Europejską i krajami UE

JAKI JEST CEL UMOWY?

Ma ona na celu między innymi:

• zapewnienie Ghanie nieprzerwanego i korzystnego dostępu do rynku UE na podstawie umowy dwustronnej, która jest zgodna z zasadami WTO (Światowej Organizacji Handlu);
• zapewnienie długoterminowego rozwiązania pomagającego stymulować handel i inwestycje w ramach stosunków między Ghaną a jej największym pojedynczym partnerem handlowym, którym jest UE, a przez to przyczynienie się do rozwoju gospodarczego Ghany.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Umowa rozpoczyna się preambułą, w której zaprezentowano motywy uzasadniające jej zawarcie, a także przedstawiono jej cele. Umowa składa się z 7 tytułów:

• Tytuł 1:

  Cele:

  • Umożliwienie Ghanie skorzystania z dostępu do rynku UE na lepszych warunkach aniżeli przewidziane w ogólnym systemie preferencji taryfowych UE.
  • Uniknięcie zakłóceń po wygaśnięciu umowy z Kotonu.
  • Ułatwienie osiągnięcia przez Ghanę szerszych celów, takich jak ograniczenie ubóstwa i wspieranie integracji regionalnej, współpracy gospodarczej i dobrego sprawowania rządów w Afryce Zachodniej.
  • Wspieranie uczestnictwa Ghany w gospodarce światowej.
  • Wzmacnianie więzi między UE a Ghaną na zasadzie solidarności i obopólnego interesu.
  • Zawarcie umowy zgodnej z zasadami WTO.
• Tytuł 2:

  Partnerstwo na rzecz rozwoju:

  • Strony umowy zobowiązują się do:
    • współpracy finansowej i niefinansowej;
    • współpracy z myślą o zmaksymalizowaniu korzyści dla Ghany;
    • zapewnienia możliwie jak najkorzystniejszego otoczenia biznesu;
    • wspierania Ghany przy wdrażaniu zasad związanych z handlem;
    • podejmowania działań mających na celu uczynienie gospodarki Ghany konkurencyjną w dziedzinach objętych umową.
  • Obie strony uznają, że niższe cła mogą wywierać niekorzystny wpływ i postanawiają współpracować z myślą o złagodzeniu wszelkich negatywnych skutków.
• Tytuł 3:

  Handel towarami

  Ten tytuł składa się z 4 rozdziałów.

  • Rozdział 1:

    Cła* i środki pozataryfowe

    Strony uzgadniają, że:

    • opłaty i inne należności wynikające z obowiązków prawnych istniejących przed podpisaniem umowy będą miały zastosowanie przez kolejne dziesięć lat, przy czym okres ten może zostać przedłużony;
    • przywóz do UE produktów pochodzących z Ghany, z wyjątkiem broni i amunicji, zostanie objęty zerową stawką celną niezwłocznie po wejściu w życie umowy;
    • w odniesieniu do określonych rodzajów towarów cła nakładane na towary wywożone z UE do Ghany zostaną utrzymane lub zniesione w ciągu 15 lat; oraz
    • reguły pochodzenia będą przedmiotem negocjacji.
  • Rozdział 2:

    Instrumenty ochrony handlu

    • Każda ze stron może wprowadzić środki antydumpingowe lub wyrównawcze zgodnie z zasadami WTO.
    • Podobnie każda strona może wprowadzić wielostronne środki ochronne. Wymaga to dochowania zgodności z GATT (Układem ogólnym w sprawie taryf celnych i handlu), porozumieniem WTO w sprawie środków ochronnych oraz porozumieniem WTO w sprawie rolnictwa.
    • Każda ze stron może zastosować środki ochronne w konkretnych okolicznościach. Niektóre z nich odnoszą się wyłącznie do Ghany (zakłócenia na rynkach lub ochrona powstającego przemysłu).
    • Obie strony uznają znaczenie współpracy w dziedzinie instrumentów ochrony handlu.
  • Rozdział 3:

    Ułatwienia celne i handlowe

    Strony zobowiązują się do:

    • wymiany informacji na temat prawodawstwa i procedur celnych;
    • współdziałania w zakresie procedur przywozu, wywozu i tranzytu;
    • prowadzenia wspólnych prac w zakresie automatyzacji procedur celnych;
    • przyjmowania wspólnego stanowiska w organizacjach międzynarodowych, w tym w WTO, Światowej Organizacji Celnej, Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz w UNCTAD – Konferencji Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju;
    • propagowania dialogu i współpracy wśród wszystkich zainteresowanych podmiotów;
    • ustanowienia zasad dotyczących ustalania wartości celnej stosowanych w odniesieniu do wymiany handlowej zgodnie z regułami GATT.
  • Rozdział 4:

    Bariery techniczne w handlu oraz środki sanitarne i fitosanitarne

    • Ghana i UE zachowują swoje prawa wynikające ze zobowiązań wielostronnych takich jak porozumienie WTO w sprawie środków sanitarnych i fitosanitarnych (SPS) oraz w sprawie barier technicznych w handlu, Międzynarodowa konwencja ochrony roślin i Kodeks Żywnościowy (Codex Alimentarius) oraz w ramach Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt.
    • Każda ze stron może zaproponować i określić obszary o zróżnicowanym statusie sanitarnym i fitosanitarnym zgodnie z porozumieniem WTO SPS (np. regiony wolne od choroby lub charakteryzujące się niską częstością występowania szkodników lub choroby).
    • Każda ze stron informuje drugą o wszelkich zmianach technicznych wymogów odnoszących się do przywozu towarów, w tym produktów pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Ponadto strony ostrzegają się wzajemnie o wszelkich nowych zasadach skutkujących zakazem przywozu konkretnych towarów.
    • Obie strony zgadzają się współpracować w ramach międzynarodowych organów normalizacyjnych.
• Tytuł 4:

  Usługi, inwestycje i przepisy związane z handlem

  Strony uzgadniają, że będą podejmowały działania służące zawarciu ogólnej umowy o partnerstwie gospodarczym między Afryką Zachodnią i UE w następujących dziedzinach:

  • handel usługami i handel elektroniczny;
  • inwestycje;
  • konkurencja;
  • własność intelektualna.
• Tytuł 5:

  Unikanie i rozstrzyganie sporów

  Umowa wprowadza mechanizmy służące:

  • unikaniu sporów handlowych;
  • rozstrzyganiu wszelkich takich sporów przez zespół arbitrażowy;
  • zapewnieniu wykonania decyzji zespołu arbitrażowego.
• Tytuł 6:

  Wyjątki ogólne

  • Ogólna klauzula wyjątkowa: pozwala zapewnić, że umowa nie będzie wykorzystywana do uniemożliwienia którejkolwiek ze stron podejmowania działań mających na celu np. ochronę życia lub zachowanie zasobów naturalnych.
  • Wyjątki ze względów bezpieczeństwa: strony muszą informować się wzajemnie o wszelkich działaniach podejmowanych w celu ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa oraz utrzymania pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, a także o wszelkich decyzjach skutkujących zaprzestaniem takich działań.
  • Opodatkowanie: umowa nie może służyć np. do usprawiedliwiania dyskryminacji podatkowej w zależności od miejsca zamieszkania lub dokonywania inwestycji ani do ograniczania praw lub obowiązków stron wynikających z jakichkolwiek konwencji podatkowych.
• Tytuł 7:

  Postanowienia instytucjonalne, ogólne i końcowe

  Przepisy zawarte w tym tytule stanowią m.in., że:

  • obie strony mają kontynuować negocjacje w duchu, który umożliwił zawarcie umowy;
  • ustanowiony zostanie Komitet Umowy o partnerstwie gospodarczym, którego zadaniem będzie zarządzanie wykonywaniem umowy;
  • umowa będzie automatycznie wiązała państwa kandydujące z chwilą ich przystąpienia do UE;
  • umowa jest powiązana z umową z Kotonu.

OD KIEDY UMOWA MA ZASTOSOWANIE?

Umowa została podpisana w dniu 28 lipca 2016 r. przy założeniu, że zostanie zawarta w późniejszym terminie. Jest ona tymczasowo stosowana od dnia 15 grudnia 2016 r., ale jeszcze nie weszła w życie.

KONTEKST

• Ghana i UE (Europejska Służba Działań Zewnętrznych)
• Stosunki handlowe UE z Afryką Zachodnią (Komisja Europejska)
• W jaki sposób UPG może się przyczynić do zrównoważonego rozwoju Ghany? (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNE DOKUMENTY

Wstępna umowa o partnerstwie gospodarczym między Ghaną, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony (Dz.U. L 287 z 21.10.2016, s. 3–319)

Decyzja Rady (UE) 2016/1850 z dnia 21 listopada 2008 r. w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania Wstępnej umowy o partnerstwie gospodarczym między Ghaną, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony (Dz.U. L 287 z 21.10.2016, s. 1–2)

Ostatnia aktualizacja: 15.08.2017