Umowa między Zjednoczonym Królestwem a Euratomem o współpracy w zakresie bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Umowa między Zjednoczonym Królestwem a Europejską Wspólnotą Energii Atomowej o współpracy w zakresie bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej

Decyzja Komisji (Euratom) 2020/2255 w sprawie zawarcia, przez Komisję Europejską, i tymczasowego stosowania Umowy między Zjednoczonym Królestwem a Europejską Wspólnotą Energii Atomowej o współpracy w zakresie bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej oraz w sprawie zawarcia, przez Komisję Europejską, w imieniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, i tymczasowego stosowania Umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem, z drugiej strony

JAKIE SĄ CELE UMOWY I DECYZJI?

• Umowa o współpracy w dziedzinie energii jądrowej między Zjednoczonym Królestwem a Euratomem przewiduje szeroką współpracę w zakresie bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej, uwzględniając zobowiązania obu stron do wypełniania międzynarodowych zobowiązań w zakresie nierozprzestrzeniania broni jądrowej i utrzymania wysokiego poziomu norm bezpieczeństwa jądrowego. Współpraca obejmuje:
  • ułatwianie wymiany i współpracy handlowej;
  • dostawy i transfer materiałów jądrowych (w tym technologii jądrowych);
  • zabezpieczenia materiałów jądrowych;
  • bezpieczeństwo jądrowe i ochronę przed promieniowaniem, w tym gotowość na wypadek sytuacji wyjątkowej, reagowanie kryzysowe, bezpieczne gospodarowanie wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi, wykorzystanie izotopów promieniotwórczych i promieniowania w rolnictwie, przemyśle, medycynie oraz działalności badawczo-rozwojowej.
• Zaznacza się, że wszelkie elementy lub materiały objęte umową są wykorzystywane wyłącznie do celów pokojowych.
• Celem decyzji jest zatwierdzenie zawarcia umowy o współpracy w dziedzinie energii jądrowej oraz umowy o handlu i współpracy, w odniesieniu do kwestii objętych Traktatem Euratom, w imieniu Euratomu, z zastrzeżeniem, że umowy te powinny być stosowane tymczasowo od 1 stycznia 2021 r. do czasu zakończenia procedur niezbędnych do ich wejścia w życie.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Współpraca w zakresie pokojowego wykorzystania energii jądrowej (inne obszary współpracy mogą zostać wspólnie określone) może obejmować:

• wymianę i współpracę handlową;
• dostawy materiałów jądrowych, materiałów niejądrowych oraz sprzętu;
• transfer technologii, w tym dostarczanie informacji istotnych dla zakresu współpracy w dziedzinie energii jądrowej;
• zakup sprzętu i urządzeń;
• bezpieczne gospodarowanie wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi, w tym składowanie geologiczne;
• bezpieczeństwo jądrowe i ochronę przed promieniowaniem, w tym gotowość na wypadek sytuacji wyjątkowej i monitorowanie poziomów promieniotwórczości w środowisku;
• zabezpieczenia materiałów jądrowych i ochronę fizyczną;
• wykorzystanie izotopów promieniotwórczych i promieniowania w rolnictwie, przemyśle, medycynie i badaniach w interesie zdrowia publicznego;
• rozpoznanie geologiczne i geofizyczne, prace rozwojowe, produkcję, dalsze przetwarzanie i wykorzystywanie złóż uranu;
• aspekty regulacyjne pokojowego wykorzystania energii jądrowej;
• badania i rozwój.

Współpraca obejmuje postanowienia dotyczące ochrony praw własności intelektualnej, w przypadku gdy prawa takie istnieją.

Formy współpracy w dziedzinie jądrowej

Współpraca może przybrać między innymi następujące formy (inne formy mogą zostać wspólnie określone):

• transfer materiałów, sprzętu i technologii;
• wymiana informacji w obszarach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, takich jak zabezpieczenia materiałów jądrowych, bezpieczeństwo jądrowe, poziomy promieniotwórczości w środowisku i dostawy izotopów promieniotwórczych;
• wymiana, wizyty i szkolenia dla ekspertów i personelu administracyjnego, naukowego i technicznego;
• sympozja i seminaria;
• wymiana informacji naukowych i technicznych, pomoc i usługi, w tym w odniesieniu do działalności badawczo-rozwojowej;
• wspólne projekty, spółki joint venture i dwustronne grupy robocze lub badania;
• współpraca handlowa związana z jądrowym cyklem paliwowym, takim jak konwersja uranu i wzbogacanie izotopowe.

Zabezpieczenia jądrowe

Materiały jądrowe objęte umową podlegają również następującym zabezpieczeniom:

w UE:

• zabezpieczeniom na mocy Traktatu Euratom z 1957 r. (zob. streszczenie);
• umowie Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) z krajami UE nieposiadającymi broni jądrowej o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej;
• umowie MAEA z Francją o zabezpieczeniach (w tym protokołu dodatkowego zawartego z Francją); oraz
• protokołom MAEA będącym dodatkiem do umów o zabezpieczeniach;

w Zjednoczonym Królestwie:

• krajowemu systemowi zabezpieczeń oraz
• Umowie o zabezpieczeniach między Zjednoczonym Królestwem a MAEA.

Obie strony zgadzają się wdrożyć solidny i skuteczny system ewidencji i kontroli materiałów jądrowych mający na celu zapewnienie, że materiały jądrowe objęte umową nie zostaną wykorzystane w celach innych niż pokojowe.

Bezpieczeństwo jądrowe

Strony uznają swoje zobowiązania wynikające z następujących konwencji dotyczących bezpieczeństwa jądrowego:

• Konwencja bezpieczeństwa jądrowego,
• Wspólna konwencja bezpieczeństwa w postępowaniu z wypalonym paliwem jądrowym i bezpieczeństwa w postępowaniu z odpadami promieniotwórczymi,
• Konwencja o pomocy w przypadku awarii jądrowej lub zagrożenia radiologicznego,
• Konwencja o wczesnym powiadamianiu o awarii jądrowej,
• wiedeńska deklaracja w sprawie bezpieczeństwa jądrowego.

Strony postanowiły o kontynuowaniu współpracy, utrzymywaniu regularnych kontaktów i wymianie informacji w kwestiach dotyczących bezpieczeństwa jądrowego, ochrony przed promieniowaniem, gotowości na wypadek sytuacji wyjątkowej, reagowania kryzysowego oraz gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi, w tym, w stosownych przypadkach, wyników międzynarodowych ocen wzajemnych. Obejmuje to:

• uznane unijne systemy monitorowania i wymiany informacji na temat poziomów promieniotwórczości w środowisku, w tym:
  • system wczesnego ostrzegania o zagrożeniach radiologicznych Unii Europejskiej (ECURIE) oraz
  • europejską platformę wymiany danych radiologicznych (EPWDR);
• uznane grupy ekspertów w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego, w tym Europejską Grupę Organów Regulacyjnych ds. Bezpieczeństwa Jądrowego (ENSREG); oraz
• wszelkie inne unijne systemy lub grupy, które mogą zostać uzgodnione między stronami.

UE może zaprosić Zjednoczone Królestwo do uczestnictwa jako „państwo trzecie” (państwo niebędące członkiem UE) w tych systemach i grupach.

Ochrona fizyczna

Strony zobowiązały się do stosowania środków ochrony fizycznej w nawiązaniu do zobowiązań wynikających ze zmienionej Konwencji o ochronie fizycznej materiałów jądrowych, w stosownych przypadkach, oraz z Zaleceń dotyczących bezpieczeństwa jądrowego w zakresie fizycznej ochrony materiałów jądrowych i obiektów jądrowych, które, wraz z przepisami MAEA dotyczącymi bezpiecznego transportu materiałów promieniotwórczych, mają zastosowanie do transportu materiałów jądrowych.

Wzbogacanie i ponowne przetwarzanie

Przed wzbogaceniem jakichkolwiek materiałów jądrowych do koncentracji co najmniej 20 % izotopu uranu-235 wymagane jest uzyskanie pisemnej zgody drugiej strony. Każda ze stron udziela drugiej stronie zgody na ponowne przetwarzanie paliwa jądrowego zawierającego materiały jądrowe zgodnie z warunkami określonymi w załączniku.

Badania i rozwój w dziedzinie jądrowej

Strony zobowiązują się do ułatwiania współpracy w zakresie badań i rozwoju energii jądrowej w zastosowaniach pokojowych, zezwalając na uczestnictwo naukowcom i organizacjom ze wszystkich dziedzin nauki, włącznie z uniwersytetami, laboratoriami i sektorem prywatnym. Współpraca ta może obejmować:

• udział Zjednoczonego Królestwa jako „państwa trzeciego” (państwo niebędące członkiem UE) w unijnych programach i działaniach badawczych i szkoleniowych; oraz
• członkostwo Zjednoczonego Królestwa w „Fuzji dla energii”.

Wymiana informacji i fachowej wiedzy technicznej

Strony zobowiązują się do propagowania i ułatwiania proporcjonalnej wymiany informacji i fachowej wiedzy technicznej w kwestiach objętych zakresem umowy. Z zakresu umowy wyłącza się informacje zastrzeżone uzyskane od osób trzecich.

Informacje uznane przez stronę dostarczającą za mające wartość handlową przekazuje się wyłącznie na warunkach określonych przez stronę dostarczającą.

Strony wspierają i ułatwiają wymianę informacji między osobami podlegającymi jurysdykcji odpowiednio obu stron w kwestiach objętych zakresem umowy. Informacje należące do takich osób dostarcza się wyłącznie za zgodą tych osób i na warunkach przez nie określonych.

Strony podejmują wszelkie stosowne środki ostrożności w celu zachowania poufności informacji otrzymywanych w wyniku wykonywania niniejszej umowy.

DATA WEJŚCIA W ŻYCIE

Umowa obowiązuje tymczasowo od 1 stycznia 2021 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Umowa między Euratomem a Wielką Brytanią o współpracy w zakresie bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej (Komisja Europejska)
• Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej
• Konwencja o ochronie fizycznej materiałów jądrowych, z późn. zm. (Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Umowa między rządem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej a Europejską Wspólnotą Energii Atomowej o współpracy w zakresie bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej (Dz.U. L 445 z 31.12.2020, s. 5–22)

Decyzja Komisji (Euratom) 2020/2255 z dnia 29 grudnia 2020 r. w sprawie zawarcia, przez Komisję Europejską, i tymczasowego stosowania Umowy między rządem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej a Europejską Wspólnotą Energii Atomowej o współpracy w zakresie bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej oraz w sprawie zawarcia, przez Komisję Europejską, w imieniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, i tymczasowego stosowania Umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony (Dz.U. L 445 z 31.12.2020, s. 2–4)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Wymiana listów w sprawie tymczasowego stosowania Umowy między Europejską Wspólnotą Energii Atomowej a rządem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej o współpracy w zakresie bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej (Dz.U. 445 z 31.12.2020, s. 23–24)

Wersja skonsolidowana Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Dz.U. C 203 z 7.6.2016, s. 1–112)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Umowa o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony (Dz.U. L 444 z 31.12.2020, s. 14–1462)

Decyzja Rady 2007/198/Euratom z dnia 27 marca 2007 r. powołująca Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej oraz przyznająca mu określone korzyści (Dz.U. L 90 z 30.3.2007, s. 58–72)

Kolejne zmiany decyzji 2007/198/Euratom zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Ostatnia aktualizacja: 25.02.2021