Środki ograniczające stosowane w sytuacji poważnych pogwałceń i naruszeń praw człowieka

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Decyzja (WPZiB) 2020/1999 w sprawie środków ograniczających stosowanych w sytuacji poważnych pogwałceń i naruszeń praw człowieka

Rozporządzenie (UE) 2020/1998 w sprawie środków ograniczających stosowanych w sytuacji poważnych pogwałceń i naruszeń praw człowieka

JAKIE SĄ CELE DECYZJI I ROZPORZĄDZENIA?

• Ustanawiają międzynarodowy system sankcji Unii Europejskiej (UE) nakładanych w przypadku poważnych naruszeń i nadużyć praw człowieka.
• Rozporządzenie (UE) 2020/1998 stosuje się automatycznie i jednolicie we wszystkich państwach członkowskich UE od dnia jego wejścia w życie, bez potrzeby transpozycji do prawa krajowego. Zostało ono zmienione rozporządzeniami wykonawczymi (UE) 2021/371 z dnia 2 marca 2021 r. oraz (UE) 2021/478 z dnia 22 marca 2021 r.
• Decyzja (WPZiB) 2022/2376 zmienia decyzję (WPZiB) 2020/1999, uaktualnia treść załącznika i przedłuża obowiązywanie środków określonych w tej decyzji do dnia 8 grudnia 2023 r.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Globalny reżim sankcji Unii Europejskiej dotyczących praw człowieka (EUGHRSR) zapewnia Unii Europejskiej ramy prawne umożliwiające stosowanie sankcji wobec osób fizycznych, przedsiębiorstw i podmiotów powiązanych z rządami krajowymi, a także podmiotów niepowiązanych, odpowiedzialnych za poważne naruszenia i łamanie praw człowieka na całym świecie, uczestniczą w takich naruszeniach lub są z nimi powiązane, bez względu na to, gdzie mają one miejsce.

Zakres

System sankcji ma zastosowanie do szeregu naruszeń praw człowieka:

• ludobójstwa;
• zbrodni przeciwko ludzkości;
• tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania;
• niewolnictwa;
• pozasądowych, doraźnych lub arbitralnych egzekucji lub zabójstw;
• wymuszonych zaginięć osób i arbitralnych aresztowań lub zatrzymań.

Stosuje się go także w przypadku innych czynów, które są szeroko rozpowszechnione, systematyczne lub w inny sposób poważne w odniesieniu do celów wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB) określonych w art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej. Obejmują one:

• handel ludźmi;
• naruszenia praw człowieka przez przemytników migrantów;
• przemoc seksualna i przemoc ze względu na płeć;
• pogwałcenia lub naruszenia wolności:
  • pokojowego zgromadzania się i zrzeszania się,
  • wyrażania opinii i wolności wypowiedzi,
  • religii lub przekonań.

Sankcje i wyjątki

Środki ograniczające będą obejmować zakaz podróżowania dla osób fizycznych oraz zamrożenie środków finansowych w odniesieniu do osób fizycznych i podmiotów. Co więcej, osoby fizyczne i podmioty w Unii Europejskiej nie będą miały możliwości bezpośredniego lub pośredniego udostępniania środków finansowych osobom i podmiotom znajdującym się na liście.

Państwa członkowskie mogą dopuścić wyjątki od stosowania środków dotyczących podróży w związku z:

• pilną potrzebą humanitarną;
• uczestnictwem w posiedzeniach międzyrządowych lub posiedzeniach, które są popierane przez UE lub których gospodarzem jest UE;
• uczestnictwem w postępowaniu sądowym.

Zmiany wykazu

Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz państwa członkowskie mogą proponować zmiany w wykazie.

Zmiany są wprowadzane na mocy decyzji Rady Unii Europejskiej, a następnie ogłaszane publicznie.

Dostosowanie niektórych państw trzecich do unijnych środków ograniczających

Z powyższą decyzją zgodziły się państwa kandydujące: Czarnogóra, Macedonia Północna, Albania i Ukraina, a także państwa należące do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu: Islandia, Liechtenstein i Norwegia (które są również członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego). Państwa te zapewnią zgodnosć swoich przepisów krajowych z tą decyzją.

OD KIEDY DECYZJA I ROZPORZĄDZENIE MAJĄ ZASTOSOWANIE?

Mają one zastosowanie od 08 grudnia 2020 r.

KONTEKST

Globalny system sankcji UE za naruszenia praw człowieka stanowi część zobowiązań określonych w Planie działania UE dotyczącym praw człowieka i demokracji na lata 2020–2024, który ma na celu rozwiązanie problemu poważnych naruszeń praw człowieka.

Więcej informacji:

• Unia Europejska dysponuje nowym, potężnym narzędziem ochrony praw człowieka: globalnym reżimem sankcji UE dotyczących praw człowieka (Europejska Służba Działań Zewnętrznych).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Decyzja Rady (WPZiB) 2020/1999 z dnia 7 grudnia 2020 r. w sprawie środków ograniczających stosowanych w sytuacji poważnych pogwałceń i naruszeń praw człowieka (Dz.U. L 410 z 7.12.2020, s. 13–19).

Kolejne zmiany do decyzji (WPZiB) 2020/1999 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Rozporządzenie Rady (UE) 2020/1998 z dnia 7 grudnia 2020 r. w sprawie środków ograniczających stosowanych w sytuacji poważnych pogwałceń i naruszeń praw człowieka (Dz.U. L 410I z 7.12.2020, s. 1–12).

Zobacz tekst skonsolidowany.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Decyzja Rady (WPZiB) 2022/2376 z dnia 5 grudnia 2022 r. zmieniająca decyzję (WPZiB) 2020/1999 w sprawie środków ograniczających stosowanych w sytuacji poważnych pogwałceń i naruszeń praw człowieka (Dz.U. L 314 z 6.12.2022, s. 90–96).

Wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego i Rady – Plan działania UE dotyczący praw człowieka i demokracji na lata 2020–2024 (JOIN(2020) 5 final, 25.3.2020).

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część piąta – Działania zewnętrzne Unii – Tytuł IV – Środki ograniczające – Artykuł 215 (dawny artykuł 301 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 144).

Ostatnia aktualizacja: 08.09.2023