This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 32015L0637
Ochrona konsularna UE: lepsza ochrona dla obywateli UE za granicą
Prawie siedem milionów obywateli Unii Europejskiej (UE) podróżuje do miejsc poza UE, w których ich własny kraj nie posiada ambasady bądź konsulatu, lub w takich miejscach mieszka.
Podczas pobytu mogą potrzebować pomocy od organów konsularnych, np. jeżeli ich paszport zostanie zgubiony lub skradziony, jeżeli zostaną poszkodowani w wypadku lub na skutek kryzysu politycznego niezbędna będzie ich ewakuacja.
Określa kiedy i w jakim zakresie obywatele UE znajdujący się w ciężkiej sytuacji mają prawo do ochrony ambasady lub konsulatu innego kraju UE, jeżeli ich kraj nie jest reprezentowany.
Niedyskryminująca ochrona konsularna
Inne kraje UE muszą udzielić niereprezentowanym obywatelom Unii pomocy w takim samym zakresie, w jakim udzieliliby jej własnym obywatelom, np.:
Dyrektywa określa też zakres, w jakim pomocą mogą zostać objęci członkowie rodziny pochodzący z krajów spoza UE.
Środki w zakresie koordynacji i współpracy
Nowa dyrektywa wyjaśnia też zasady koordynacji pomocy pomiędzy krajami UE oraz rolę delegatur UE.
Kraj, od którego pomocy oczekuje obywatel, zawsze konsultuje się z krajem pochodzenia obywatela UE, a ten w każdym momencie może zdecydować o udzieleniu pomocy własnemu obywatelowi we własnym zakresie, nawet jeżeli nie posiada w danym kraju ambasady lub konsulatu (np. przekazując informacje przez telefon, kontaktując się z rodziną i bliskimi lub za pośrednictwem usług konsularnych on-line).
Obywatel może zostać przekierowany z jednej ambasady do drugiej, ponieważ kraje UE mające placówki w danym kraju mogą uzgodnić na miejscu, kto powinien się kim zająć w celu zapewnienia skutecznej ochrony obywateli UE. Tego typu porozumienia muszą być ogłaszane publicznie.
Obywatele mogą pozyskać informacje dotyczące dostępnej pomocy oraz wszelkich porozumień zawartych między konsulatami, kontaktując się z delegaturą Unii w danym kraju.
Sytuacje kryzysowe
Dyrektywa ustanawia zasady mające na celu zagwarantowanie, aby niereprezentowani obywatele byli należycie brani pod uwagę w sytuacjach kryzysowych oraz aby udzielano im pomocy w pełnym zakresie. Aby zapobiec zaniedbaniu obywateli UE, w takich przypadkach wyraźny podział obowiązków i koordynacja są niezbędne.
Procedury finansowe
Jeżeli udzielona pomoc wiąże się z kosztami lub opłatami, niereprezentowani obywatele UE nie powinni płacić więcej niż obywatele kraju UE udzielającego im pomocy.
Obywatele, którzy nie są w stanie pokryć tych kosztów na miejscu, zostaną poproszeni o podpisanie formularza zobowiązującego do zwrotu poniesionych kosztów swoim organom krajowym.
Od 1 maja 2018 r.
Traktaty UE gwarantują wszystkim obywatelom Unii prawo do równego traktowania w kwestii ochrony przez organy dyplomatyczne i konsularne dowolnego kraju UE podczas podróżowania i mieszkania poza UE, w przypadku gdy ich własny kraj nie posiada reprezentacji (zob. art. 20(2)(c) i 23 Traktu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, art. 46 karty praw podstawowych Unii Europejskiej).
Zgodnie z poprzednim reżimem prawnym kraje UE miały ustalić wymagane przepisy między sobą. Przyjęło to formę decyzji Rady (decyzja Rady 95/553/WE dotycząca ochrony niereprezentowanych obywateli Unii Europejskiej).
Nowa dyrektywa uchyla z dniem 1 maja 2018 r. decyzję 95/553/WE. Jej celem jest dalsze pogłębianie współpracy i ułatwianie koordynacji pomiędzy organami konsularnymi oraz wzmacnianie prawa obywateli UE do ochrony konsularnej.
Więcej informacji:
Dyrektywa Rady (UE) 2015/637 z dnia 20 kwietnia 2015 r. w sprawie środków koordynacji i współpracy mających ułatwić ochronę konsularną niereprezentowanych obywateli Unii w państwach trzecich oraz uchylająca decyzję 95/553/WE
Akt |
Wejście w życie |
Termin transpozycji przez państwa członkowskie |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
Dyrektywa Rady (UE) nr 2015/637 |
14.5.2015 |
1.5.2018 |
95/553/WE: Decyzja przedstawicieli rządów państw członkowskich spotykających się w ramach rady z dnia 19 grudnia 1995 r. dotycząca ochrony obywateli Unii Europejskiej przez przedstawicielstwa dyplomatyczne i konsularne (Dz.U. L 314 z 28.12.1995, s. 73-76)
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady - Ochrona konsularna obywateli UE w państwach trzecich: Stan aktualny i perspektywy (KOM(2011) 149 wersja ostateczna z 23.3.2011)
Ostatnia aktualizacja: 19.08.2015