Przepisy dotyczące płatności bezpośrednich UE dla rolników

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) nr 1307/2013 – przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie wspólnej polityki rolnej UE

JAKI JEST CEL ROZPORZĄDZENIA?

• Określono w nim zasady dotyczące płatności bezpośrednich na rzecz rolników w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR) UE. Płatności są wypłacane w całości przy zastrzeżeniu, że rolnicy spełniają podstawowe normy w zakresie środowiska, zmian klimatycznych, utrzymania gruntów w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochroną środowiska, zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt, zdrowia roślin i dobrostanu zwierząt – znanych jako zasada wzajemnej zgodności. Zasady wzajemnej zgodności są określone w rozporządzeniu (UE) nr 1306/2013 (zob. streszczenie).
• Rozporządzenie (UE) nr 1307/2013 uchyla rozporządzenie (WE) nr 73/2009, które zawierało poprzednie przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników i które zmieniło się w następstwie reformy WPR w 2013 roku. Rozporządzenie to uchyla również rozporządzenie (WE) nr 637/2008, które dotyczyło sektora bawełny.
• W 2017 roku UE przyjęła rozporządzenie (UE) nr 2017/2393, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1307/2013 oraz inne akty prawne odnoszące się do WPR:
  • Rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 ustanawiające Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,
  • Rozporządzenie (UE) nr 1306/2013 sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej,
  • Rozporządzenie (UE) nr 1308/2013 w sprawie wspólnej organizacji rynków rolnych w UE, oraz
  • Rozporządzenie (UE) nr 652/2014 w sprawie zarządzania wydatkami odnoszącymi się do łańcucha żywnościowego, zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt.
• W 2020 roku UE przyjęła rozporządzenie zmieniające (UE) 2020/2220, ustanawiające niektóre przepisy przejściowe dotyczące wsparcia z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) w latach 2021 i 2022.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Bezpośrednie płatności dla rolników wypłacane są przez systemy wsparcia poszczególnych krajów UE.

Kraje UE muszą przeznaczyć pewną część środków finansowych przeznaczonych na WPR na obowiązkowe systemy wsparcia, jak opisano poniżej.

• Standardowe płatności w przeliczeniu na hektar. Aby przydzielać wsparcie w sposób bardziej sprawiedliwy, wszystkie kraje UE muszą dążyć do jednolitych płatności w przeliczeniu na hektar, począwszy od roku 2015 (jest to tzw. „system płatności podstawowej dla rolników”).
• Płatności z tytułu zazieleniania na hektar. Mają być przyznawane rolnikom za stosowanie praktyk korzystnych dla klimatu i środowiska (30% krajowego przydziału środków).
• Płatności na hektar dla młodych rolników. Dla rolników w wieku do 40 lat, rozpoczynających działalność po raz pierwszy jako kierujący gospodarstwem rolnym, do 5 lat przed złożeniem wniosku o wsparcie; płatność ta jest dostępna przez okres do 5 lat.

Istnieją również opcjonalne systemy wsparcia. Kraje UE mogą:

• wspierać mniejsze gospodarstwa poprzez wypłacanie wyższej kwoty na pierwsze hektary („płatność redystrybucyjna”);
• przyznawać dodatkowe płatności dla obszarów o szczególnych ograniczeniach naturalnych;
• przyznawać ograniczone kwoty wsparcia związanego z produkcją („wsparcie związane z produkcją” – płatności związane z określonymi uprawami lub rodzajami zwierząt gospodarskich), aby pomóc sektorom rolnictwa w ich własnym kraju, które znajdują się w trudnej sytuacji;
• oferować uproszczony system dla drobnych producentów rolnych – roczną płatność w wysokości do 1250 euro.

Od dnia 1 stycznia 2018 r. weszły w życie nowe przepisy zawarte w rozporządzeniu zmieniającym (UE) nr 2017/2393, które zawierają następujące zasady.

• Jedynie rolnicy aktywni zawodowo (czyli tacy, których działalność rolnicza nie jest nieznaczna) mogliby otrzymywać wsparcie bezpośrednie. W niektórych krajach UE administracja stała się jednak zbyt uciążliwa. W szczególności skarżący prowadzący porty lotnicze, przewozy kolejowe, wodociągi, usługi związane z nieruchomościami oraz stałe tereny sportowe i rekreacyjne zostali uznani za nieaktywnych, chyba że udowodnili, że jest inaczej. Stosowanie tej klauzuli przez kraje UE jest obecnie dobrowolne.
• Niektóre aspekty zasad mających zastosowanie do płatności z tytułu zazieleniania zostały uproszczone, w szczególności w odniesieniu do wymogów dywersyfikacji upraw.
• Rozszerzenie definicji trwałych użytków zielonych:
  • kraje UE mogą podjąć decyzję o włączeniu niektórych krzewów lub drzew, które produkują paszę dla zwierząt, do trwałych użytków zielonych, na których przeważają trawy i inne rośliny pastewne, na całym terytorium lub jego części;
  • mogą uznać za kryterium klasyfikacji trwałych użytków zielonych grunty, które nie są zaorane ani wykorzystywane do płodozmianu przez co najmniej pięć lat.
• Młodzi rolnicy mają teraz łatwiejszy dostęp do wszystkich 5 lat płatności.
• Wyjaśniono obowiązki krajów UE w odniesieniu do ograniczającego produkcję charakteru wsparcia związanego z produkcją.
• Rozszerzono rodzaje obszarów o znaczeniu ekologicznym kwalifikujących się do płatności z tytułu zazielenienia (obszarów proekologicznych) w celu objęcia nimi obszarów, na których uprawiane są takie odmiany roślin jak Miscanthus i Silphium perfoliatum, a także gruntów ugorowanych w przypadku roślin, które są korzystne dla zapylaczy.

Przepisy przejściowe na lata 2021 i 2022

Rozporządzenie zmieniające (UE) nr 2020/2220, przyjęte w grudniu 2020 roku, pozwala na dalsze stosowanie przepisów ram prawnych WPR obejmujących okres 2014–2020 oraz nieprzerwane dokonywanie płatności na rzecz rolników i innych beneficjentów z EFRG i EFRROW w latach 2021 i 2022 do dnia rozpoczęcia stosowania nowych ram. Celem okresu przejściowego jest ułatwienie beneficjentom płynnego przejścia do nowego okresu programowania.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie (UE) nr 1307/2013 ma zastosowanie od 1 stycznia 2015 r.

Przepisy wprowadzone rozporządzeniem zmieniającym (UE) nr 2017/2393 mają zastosowanie od dnia 1 stycznia 2018 r.

Przepisy wprowadzone rozporządzeniem zmieniającym (UE) nr 2020/2220 mają zastosowanie od dnia 1 stycznia 2021 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Wspólna polityka rolna w skrócie – przyszłość WPR (Komisja Europejska)
• Wyjaśnienie zasady wsparcia dochodów (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 608–670)

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) nr 1307/2013 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 652/2014 z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiające przepisy w zakresie zarządzania wydatkami odnoszącymi się do łańcucha żywnościowego, zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt oraz dotyczącymi zdrowia roślin i materiału przeznaczonego do reprodukcji roślin, zmieniające dyrektywy Rady 98/56/WE, 2000/29/WE i 2008/90/WE, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002, (WE) nr 882/2004 i (WE) nr 396/2005, dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE i rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 oraz uchylające decyzje Rady 66/399/EWG, 76/894/EWG i 2009/470/WE (Dz.U. L 189 z 27.6.2014, s. 1–32)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 487–548)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 549–607)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 671–854)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1310/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające niektóre przepisy przejściowe w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie środków i ich rozdziału w odniesieniu do roku 2014, a także i zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 oraz rozporządzenia (UE) nr 1307/2013, (UE) nr 1306/2013 i (UE) nr 1308/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie ich stosowania w roku 2014 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 865–883)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 03.03.2021