Preferencyjne cła przywozowe Unii Europejskiej dla krajów rozwijających się

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Ogólny system preferencji taryfowych (GSP) UE pozwala krajom rozwijającym się płacić niższe cła od towarów eksportowanych do UE. Wspiera w ten sposób ich gospodarki.

Trzy części systemu

• Standardowy GSP. Obniżenie lub zawieszenie ceł na towary przywożone z kraju rozwijającego się. Wyjątek: nie dotyczy to krajów sklasyfikowanych przez Bank Światowy jako kraje o wysokim lub średniowysokim dochodzie przez trzy kolejne lata bezpośrednio przed zaktualizowaniem przez UE wykazu krajów korzystających.
• GSP+ (rozwiązanie motywacyjne). Jeszcze niższe cła dla krajów, które ratyfikują i wdrożą 27 wskazanych międzynarodowych konwencji dotyczących praw człowieka i praw pracowniczych, ochrony środowiska oraz dobrych rządów.
• Wszystko oprócz broni w przypadku krajów najsłabiej rozwiniętych. W pełni bezcłowy i bezkontyngentowy przywóz wszystkich towarów z wyjątkiem broni z krajów określonych przez Organizację Narodów Zjednoczonych jako najsłabiej rozwinięte.

Zawieszanie preferencji

UE może czasowo zawiesić niższe cła z następujących powodów:

• naruszenie podstawowych zasad konwencji praw człowieka i praw pracowniczych;
• nieuczciwe praktyki handlowe;
• poważne braki w systemie kontroli celnej (np. wywóz lub tranzyt narkotyków);
• prawo kraju korzystającego z GSP+ przestało uwzględniać stosowne konwencje (lub nie jest skutecznie stosowane).

Znoszenie preferencji w miarę rozwoju

• Niektóre kraje, choć nadal ubogie, stają się bardzo konkurencyjnymi eksporterami. W tej sytuacji nie potrzebują już preferencji, aby skutecznie wchodzić na rynki UE.
• W ramach GSP przewidziano zatem znoszenie preferencji w przypadku krajów dysponujących sektorami zdolnymi do konkurencji.

Większa stabilność i przewidywalność

• Nowy system GSP jest bardziej stabilny i przewidywalny dla importerów oraz eksporterów, ponieważ obowiązuje przez 10 lat (a nie trzy lata, jak wcześniej).
• Eksporterzy wiedzą, że w razie wprowadzenia zmian w wykazie krajów korzystających obowiązują co najmniej roczne okresy przejściowe. Kraje zyskują z kolei pewność, że do usunięcia ich z wykazu krajów korzystających może dojść jedynie wtedy, gdy Organizacja Narodów Zjednoczonych uzna je za kraje o wysokim lub średniowysokim dochodzie przez trzy lata z rzędu.

Czasowe ograniczenia przywozu

UE może zastosować środki ochronne (czasowe ograniczenia), jeżeli przywóz z krajów korzystających powoduje lub może powodować poważne trudności dla unijnego producenta. Może także zastosować nadzór w odniesieniu do produktów rolnych. Środków takich nie zastosowano od początku działania systemu.

Wykaz krajów korzystających

Rozporządzenie (UE) nr 978/2012 jest zmieniane na mocy aktów wykonawczych i delegowanych w celu aktualizacji wykazu krajów korzystających z preferencji taryfowych w ramach GSP+. Zobacz najnowszy tekst skonsolidowany.