Zapobieganie handlowi ludźmi i zwalczanie tego procederu

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 2011/36/UE w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

W dyrektywie ustanowiono minimalne wspólne zasady definiowania przestępstw handlu ludźmi oraz karania ich sprawców. Przewidziano w niej także środki służące lepszemu zapobieganiu temu zjawisku oraz zapewnieniu lepszej ochrony jego ofiar.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Definicje

• Karalne są następujące czyny umyślne:
  • werbowanie,
  • transport,
  • przekazywanie,
  • przechowywanie lub przyjmowanie osób
  z zastosowaniem przemocy, w celu wyzysku.
• Wyzysk obejmuje, w szczególności:
  • wykorzystywanie seksualne lub prostytucję,
  • przymusową pracę lub służbę (w tym żebractwo, niewolnictwo, wyzyskiwanie do działalności przestępczej lub usunięcie organów).

Kary: w dyrektywie określono sankcje karne w maksymalnym wymiarze co najmniej 5 lat pozbawienia wolności oraz co najmniej 10 lat w przypadku wystąpienia okoliczności obciążających, np. jeżeli przestępstwo zostało popełnione przeciwko ofierze, która była szczególnie bezbronna (dzieci) lub zostało popełnione w ramach organizacji przestępczej.

Ściganie: Państwa UE mogą ścigać swoich obywateli za przestępstwa popełnione przez nich na terenie innego państwa UE; mogą też wykorzystywać narzędzia śledcze, takie jak podsłuch rozmów telefonicznych lub kontrola wiadomości e-mail.

Pomoc dla ofiar: ofiary otrzymują wsparcie przed rozpoczęciem postępowania karnego, w jego trakcie i po jego zakończeniu, tak aby mogły skorzystać z praw przyznanych im w związku z pozycją ofiary w postępowaniu karnym. Wsparcie to może polegać na przyjmowaniu do schronisk bądź udzielaniu pomocy medycznej i psychologicznej oraz udzielaniu informacji i zapewnianiu usług tłumaczy.

Dzieci i młodzież (poniżej 18 roku życia) korzystają z dodatkowych środków, takich jak wsparcie w aspektach fizycznych i psychospołecznych, dostęp do edukacji, a w stosownych przypadkach z możliwości wyznaczenia opiekuna lub przedstawiciela. Dzieci i młodzież należy bezzwłocznie przesłuchać w specjalnie do tego celu przeznaczonych pomieszczeniach i przy udziale przeszkolonych specjalistów. Ofiary mają prawo do ochrony policji oraz pomocy prawnej umożliwiającej im dochodzenie odszkodowania.

Zapobieganie: Państwa UE muszą podjąć kroki w celu:

• osłabienia popytu sprzyjającego handlowi ludźmi,
• rozpoczęcia kampanii uświadamiających oraz szkoleń dla urzędników, aby umożliwić im identyfikację ofiar i potencjalnych ofiar handlu ludźmi oraz właściwe postępowanie z nimi.

Powołano koordynatora ds. zwalczania handlu ludźmi w celu zapewnienia spójnej i skoordynowanej polityki zwalczania tego zjawiska.

Aby wspierać organy krajowe w zwalczaniu nadużyć związanych z prawem do swobodnego przemieszczania się, Komisja wydała podręcznik dotyczący małżeństw dla pozoru zawieranych przez obywateli UE i obywateli państw trzecich. Niektóre małżeństwa przymusowe mogą się wiązać z handlem ludźmi.

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa ma zastosowanie od dnia 15 kwietnia 2011 r. Dyrektywa miała zostać włączona do porządku krajowego państw UE do dnia 6 kwietnia 2013 r.

KONTEKST

Handel ludźmi jest wyraźnie zakazany przez Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej (art. 5). W ramach UE powstały kompleksowe podstawy prawne i polityczne służące zwalczaniu tego zjawiska, w szczególności poprzez niniejszą dyrektywę (2011/36/UE) oraz Strategię UE na rzecz wyeliminowania handlu ludźmi na lata 2012–2016.

Więcej informacji:

• strony internetowe polityki i prawodawstwa Razem przeciwko handlowi ludźmi,
• publikacja Eurostatu z 2015 r. na ten temat oraz
• publikacja Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej z 2014 r.,
• arkusz informacyjny na temat handlu ludźmi: Nowe działania priorytetowe (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar, zastępująca decyzję ramową Rady 2002/629/WSiSW (Dz.U. L 101 z 15.4.2011, s. 1–11)

Ostatnia aktualizacja: 25.07.2018