UCITS: wymogi organizacyjne i zasady postępowania

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 2010/43/UE w sprawie wykonania dyrektywy 2009/65/WE w zakresie wymogów organizacyjnych, konfliktów interesów, prowadzenia działalności, zarządzania ryzykiem i treści umowy pomiędzy depozytariuszem a spółką zarządzającą

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

Dyrektywa zawiera przepisy wykonawcze, których muszą przestrzegać spółki zarządzające przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS)*, a także zasady postępowania i uczciwego traktowania UCITS w przypadkach konfliktu interesów.

Określono w niej także wymogi dotyczące procesu zarządzania ryzykiem w odniesieniu do UCITS.

Dyrektywa stanowi jeden z czterech aktów wykonawczych przyjętych łącznie w 2010 r. Pozostałymi trzema aktami są natomiast:

• dyrektywa 2010/44/UE,
• rozporządzenie (UE) nr 583/2010,
• rozporządzenie (UE) nr 584/2010.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Zakres

Dyrektywa ma zastosowanie do:

• spółek zarządzających UCITS,
• depozytariuszy*,
• spółek inwestycyjnych, które nie wyznaczyły spółki zarządzającej.

Procedury administracyjne i mechanizm kontrolny

Spółki zarządzające:

• wprowadzają procedury decyzyjne oraz jasną i udokumentowaną strukturę organizacyjną,
• upewniają się, że informacje są przekazywane osobom zaangażowanym* we właściwy sposób,
• wprowadzają odpowiednie mechanizmy kontroli wewnętrznej,
• wprowadzają i utrzymują system sprawozdawczości wewnętrznej i przekazu informacji,
• utrzymują dokumentację dotyczącą działalności gospodarczej i organizacji wewnętrznej.

Spółki zarządzające zapewniają bezpieczeństwo, rzetelność i poufność informacji. Wprowadzają one przejrzyste procedury rozpatrywania skarg składanych przez inwestorów.

Spółki zarządzające ustanawiają operacyjne procedury księgowe zapewniające ochronę posiadaczom jednostek uczestnictwa*. Księgowość UCITS należy prowadzić w taki sposób, aby umożliwić bezpośrednie identyfikowanie wszystkich pasywów i aktywów UCITS w dowolnym momencie. Procedury te muszą być zgodne z zasadami księgowości obowiązującymi w macierzystych państwach UCITS.

Mechanizmy kontroli wewnętrznej

Osoby zarządzające wyższego szczebla w spółkach zarządzających:

• są odpowiedzialne za wdrożenie ogólnej polityki inwestycyjnej dla każdego zarządzanego UCITS oraz nadzorują zatwierdzanie strategii inwestycyjnych dla każdego UCITS,
• dopilnowują, aby ogólna polityka inwestycyjna była odpowiednio wdrażana,
• okresowo zatwierdzają adekwatność procedur wewnętrznych dotyczących decyzji inwestycyjnych,
• okresowo zatwierdzają politykę zarządzania ryzykiem,
• dopilnowują, aby w spółkach zarządzających istniała stała komórka ds. nadzoru zgodności z prawem.

Stała komórka ds. nadzoru zgodności z prawem, która dysponuje koniecznymi uprawnieniami i dostępem do wszystkich istotnych informacji, jest odpowiedzialna za:

• ocenianie adekwatności i skuteczności środków, zasad polityki, procedur i działań podjętych w celu wyeliminowania wszelkich nieprawidłowości w wypełnianiu przez spółkę zarządzającą jej zobowiązań,
• doradztwo i pomoc dla osób odpowiedzialnych za wykonywanie usług i działań, służące wypełnianiu przez spółkę zarządzającą jej zobowiązań.

W spółkach zarządzających musi istnieć stała i niezależna pod względem operacyjnym komórka ds. zarządzania ryzykiem. Komórka ta:

• wdraża politykę i procedury zarządzania ryzykiem,
• zapewnia zgodność z systemem limitów ryzyka UCITS,
• doradza zarządowi w kwestiach profilu ryzyka każdego zarządzanego UCITS,
• przedkłada zarządowi sprawozdania na temat procesu zarządzania ryzykiem,
• przedkłada osobom zarządzającym wyższego szczebla sprawozdania na temat obecnego poziomu ryzyka zarządzanego UCITS,
• przegląda i wspiera ustalenia i procedury dotyczące wyceny pozagiełdowych instrumentów pochodnych.

Spółki zarządzające wprowadzają procedurę służącą temu, aby określone zaangażowane osoby nie podejmowały następujących czynności:

• zawarcie finansowej transakcji osobistej lub doradzanie innej osobie zawarcia takiej transakcji,
• ujawnianie informacji mogących wpływać na zachowania innych osób w odniesieniu do zawierania określonych transakcji.

Spółki zarządzające dopilnowują, aby dla każdej transakcji portfelowej zarejestrowano informacje umożliwiające odtworzenie w przyszłości szczegółów zlecenia i dokonanej transakcji.

Zlecenia subskrypcji i umorzenia* również są bezzwłocznie centralizowane i rejestrowane. Informacje te są następnie przechowywane przez co najmniej pięć lat.

Konflikt interesów

Potencjalnie konflikt interesów mogą wywoływać następujące sytuacje:

• spółka zarządzająca, osoba zaangażowana lub osoba bezpośrednio lub pośrednio powiązana ze spółką może osiągnąć zysk finansowy lub uniknąć straty finansowej kosztem UCITS,
• spółka zarządzająca lub dana osoba ma interes w określonym wyniku usługi wykonywanej na rzecz UCITS lub innego klienta, który to interes nie jest zbieżny z interesem UCITS,
• spółka zarządzająca lub dana osoba ma różnej natury powody do tego, aby przedkładać interes innego klienta ponad interes UCITS,
• spółka zarządzająca lub dana osoba wykonuje na rzecz UCITS te same działania co na rzecz innego klienta,
• spółka zarządzająca lub dana osoba otrzymuje środki pieniężne, dobra materialne lub usługi w sposób niezgodny z prawem.

W związku z tym spółki zarządzające są zobowiązane opracować na piśmie skuteczną politykę w zakresie przeciwdziałania konfliktom interesów, która pozwala utrzymać niezależność osób zaangażowanych.

Zasady postępowania

Spółki zarządzające:

• działają w najlepszym interesie UCITS i posiadaczy ich jednostek uczestnictwa,
• dochowują wymogów należytej staranności,
• w przypadku realizacji zlecenia subskrypcji lub umorzenia powiadamiają posiadacza jednostek uczestnictwa, potwierdzając realizację zlecenia.

W odniesieniu do wymogów należytej staranności spółki zarządzające:

• zapewniają wysoki poziom staranności przy monitorowaniu inwestycji, w najlepszym interesie UCITS i integralności rynku,
• dysponują odpowiednią wiedzą na temat aktywów, w które zainwestowane są UCITS,
• dopilnowują, aby decyzje inwestycyjne były wykonywane zgodnie ze strategią inwestycyjną i limitami ryzyka dotyczącymi UCITS,
• przeprowadzają analizy dotyczące wpływu inwestycji na portfel UCITS.

Spółki zarządzające:

• ustanawiają procedury umożliwiające należytą realizację transakcji portfelowych w imieniu UCITS,
• nie mogą realizować zlecenia UCITS:
  • łącznie ze zleceniem innego UCITS lub innego klienta, lub
  • łącznie ze zleceniem na swój rachunek.

Szczegółowe postanowienia umowy pomiędzy depozytariuszem a spółką zarządzającą

„Strony umowy” regulują w niej kwestie dotyczące:

• przestrzeganych procedur,
• wymiany informacji i obowiązków w zakresie poufności oraz prania pieniędzy,
• wyznaczania osób trzecich,
• ewentualnych zmian i rozwiązania umowy.

Polityka zarządzania ryzykiem

Spółki zarządzające:

• wdrażają skuteczną i udokumentowaną politykę zarządzania ryzykiem, która obejmuje także ryzyko operacyjne,
• oceniają skuteczność polityki zarządzania ryzykiem i dokonują jej przeglądu, a ponadto oceniają poziom przestrzegania przez spółkę zarządzającą polityki zarządzania ryzykiem i dokonują jego przeglądu,
• zarządzają ryzykiem, na jakie są lub mogą być narażone UCITS, którymi zarządzają, a także dokonują pomiaru tego ryzyka,
• co najmniej raz dziennie obliczają ogólne narażenie na ryzyko UCITS, którymi zarządzają.

Narażenie na ryzyko kontrahenta

Spółki zarządzające:

• stosują dodatnią wartość wyceny rynkowej kontraktu na pozagiełdowe instrumenty pochodne z kontrahentem* podczas obliczania narażenia UCITS na ryzyko tego kontrahenta,
• ograniczają narażenie UCITS na ryzyko kontrahenta w transakcji, której przedmiotem są pozagiełdowe instrumenty pochodne, przez przyjęcie dostatecznie płynnego zabezpieczenia, które może być szybko sprzedane bez utraty wartości.

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa ma zastosowanie od 30 lipca 2010 r., przy czym do porządku krajowego państw UE miała zostać włączona do 30 czerwca 2011 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) – dyrektywa 2009/65/WE (Komisja Europejska)

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Komisji 2010/43/UE z dnia 1 lipca 2010 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE w zakresie wymogów organizacyjnych, konfliktów interesów, prowadzenia działalności, zarządzania ryzykiem i treści umowy pomiędzy depozytariuszem a spółką zarządzającą (Dz.U. L 176 z 10.7.2010, s. 42–61)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 583/2010 z dnia 1 lipca 2010 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE w zakresie kluczowych informacji dla inwestorów i warunków, które należy spełnić w przypadku dostarczania kluczowych informacji dla inwestorów lub prospektu emisyjnego na trwałym nośniku innym niż papier lub za pośrednictwem strony internetowej (Dz.U. L 176 z 10.7.2010, s. 1–15)

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 584/2010 z dnia 1 lipca 2010 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE w zakresie formatu i treści standardowego powiadomienia w formie pisemnej i zaświadczenia dotyczącego UCITS, wykorzystania łączności elektronicznej przez właściwe organy do celów powiadamiania oraz w zakresie procedur dotyczących kontroli na miejscu i dochodzeń oraz wymiany informacji między właściwymi organami (Dz.U. L 176 z 10.7.2010, s. 16–27)

Dyrektywa Komisji 2010/42/UE z dnia 1 lipca 2010 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE w zakresie niektórych przepisów dotyczących łączenia funduszy, modeli funduszy podstawowych i powiązanych oraz procedury powiadamiania (Dz.U. L 176 z 10.7.2010, s. 28–41)

Sprostowanie

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (wersja przekształcona) (Dz.U. L 302 z 17.11.2009, s. 32–96)

Kolejne zmiany dyrektywy 2009/65/WE zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Ostatnia aktualizacja: 23.03.2018