Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (WE, Euratom) nr 480/2009 ustanawiające Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

• W rozporządzeniu ustanowiono przepisy dotyczące Funduszu Gwarancyjnego UE dla działań zewnętrznych.
• Fundusz ten ma na celu ochronę budżetu UE przed ryzykiem budżetowym związanym z pożyczkami i gwarancjami obejmującymi pożyczki przyznane dla państw trzecich lub dla projektów realizowanych w państwach trzecich.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

• W wyniku udzielania pożyczek dla państw trzecich i gwarancji obejmujących pożyczki na finansowanie działalności inwestycyjnej w tych państwach UE jest narażona na znaczne ryzyko finansowe.
• W rozporządzeniu opisano sposób funkcjonowania Funduszu Gwarancyjnego UE, ustanowiono procedurę jego zasilania, a także określono zasady zarządzania funduszem.

Zadania

Misją funduszu dla działań zewnętrznych jest spłacanie wierzycieli UE w przypadku niewykonania zobowiązań przez beneficjenta w związku z:

• pożyczką przyznaną lub gwarantowaną przez UE;
• pożyczką gwarantowaną przyznaną przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), której UE jest gwarantem.

Ponadto fundusz może pokrywać jedynie pożyczki i gwarancje stanowiące operacje wykonywane na korzyść państwa trzeciego lub do celów finansowania projektów w państwie trzecim.

Zarządzanie i finansowanie

Komisja Europejska powierza EBI zarządzanie finansami funduszu w ramach mandatu UE. Środki funduszu pochodzą z:

• rocznej wpłaty z budżetu UE (jeśli jest ona potrzebna);
• odsetek od zainwestowanych środków funduszu;
• kwot uzyskanych od zalegających ze spłatami dłużników.

Rozporządzenie zostało zmienione rozporządzeniem (UE) 2018/409, na mocy którego dodano czwarte źródło finansowania, tj. przychody z premii z tytułu ryzyka* uzyskane w związku z działaniami EBI w zakresie finansowania, w odniesieniu do których UE udzieliła gwarancji za wynagrodzeniem.

Kwota docelowa i roczny transfer

• Kwota docelowa odnosi się do ilości środków wymaganych przez fundusz na potrzeby wypełniania jego misji. Kwota docelowa wynosi 9% łącznych wymagalnych zobowiązań kapitałowych* UE, wynikających z każdej operacji pożyczki lub gwarancji, powiększonych o niespłacone należne odsetki.
• Zgodnie ze zmianą wprowadzoną rozporządzeniem (UE) 2018/409, jeżeli kwota funduszu przekroczy 10% łącznej kwoty wymagalnych zobowiązań kapitałowych UE, nadwyżka podlega zwrotowi do budżetu ogólnego UE. Pozwala to lepiej chronić budżet ogólny UE przed potencjalnym dodatkowym ryzykiem niewykonania zobowiązań, jakie wiąże się z działaniami EBI w zakresie finansowania dotyczącymi długoterminowych kwestii w obszarze migracji.
• Roczny transfer z budżetu UE do funduszu jest ustalany przez porównanie kwoty docelowej z pozostałą do spłacenia kwotą pożyczek udzielonych i gwarantowanych. Różnica pomiędzy kwotą docelową a rzeczywistą wartością aktywów funduszu jest wpłacana albo z budżetu ogólnego UE na rzecz funduszu, albo z funduszu do budżetu UE w przypadku wystąpienia nadwyżki w funduszu.
• Kwota wpłaty* jest obliczana na początku roku budżetowego „n” na podstawie pożyczek i gwarancji udzielonych w poprzednim roku budżetowym („n – 1”). Obliczona w ten sposób kwota jest zapisana w budżecie na rok n+1. Występuje zatem opóźnienie rzędu około dwóch lat pomiędzy momentem, w którym kwoty stają się wymagalne, a rzeczywistym zasileniem funduszu.

Sprawozdawczość

Komisja:

• do dnia 30 czerwca 2019 r. przedkłada niezależną zewnętrzną ocenę zalet i wad powierzenia Komisji, EBI – lub obu tym instytucjom łącznie – zarządzania finansowego aktywami funduszu i aktywami Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju;
• każdego roku przedstawia sprawozdanie obejmujące prezentację sytuacji finansowej i informacje na temat funkcjonowania funduszu na koniec poprzedniego roku kalendarzowego. Sprawozdanie to zawiera szczegółowe informacje na temat wymagalnego kapitału pożyczek gwarantowanych lub aktywów funduszu w poprzednim roku kalendarzowym, a także konkluzje i wyciągnięte wnioski. Ponadto sprawozdanie to obejmuje informacje na temat zarządzania finansami, wyników funduszu oraz ryzyka funduszu na koniec poprzedniego roku kalendarzowego. Od 2019 r., a następnie co trzy lata, zawiera ono również ocenę adekwatności kwoty docelowej w wysokości 9% oraz progu wynoszącego 10% dla funduszu.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie (WE, Euratom) nr 480/2009 ma zastosowanie od dnia 30 czerwca 2009 r.

Rozporządzenie zmieniające (UE) 2018/409 ma zastosowanie od dnia 8 kwietnia 2018 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Pytania i odpowiedzi: budżet UE na działania zewnętrzne – zestawienie informacji (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 z dnia 25 maja 2009 r. ustanawiające Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych (wersja ujednolicona) (Dz.U. L 145 z 10.6.2009, s. 10–14)

Kolejne zmiany rozporządzenia (WE, Euratom) nr 480/2009 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENT POWIĄZANY

Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych i zarządzania nim w 2015 r. (COM(2016) 439 final z 5.7.2016)

Ostatnia aktualizacja: 25.10.2019