Zwalczanie fałszowania euro (Perykles IV)

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) 2021/840 ustanawiające program ochrony euro przed fałszowaniem na lata 2021–2027 (program „Perykles IV”)

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

Ustanawia ono program wymiany, pomocy i szkoleń w dziedzinie ochrony euro przed fałszowaniem (program „Perykles IV”). Program zostaje ustanowiony na okres obowiązywania wieloletnich ram finansowych Unii Europejskiej (UE) na lata 2021–2027. Rozporządzenie określa:

• cele ogólne i szczegółowe programu,
• kwoty, formy i zasady finansowania unijnego.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Cele ogólne rozporządzenia są następujące:

• zapobieganie fałszowaniu i związanym z tym nadużyciom finansowym oraz zwalczanie tych zjawisk;
• ochrona integralności banknotów i monet euro.

Cele szczegółowe programu zakładają ochronę banknotów i monet euro przed fałszowaniem przez:

• wspieranie i uzupełnianie środków krajowych;
• udzielanie pomocy właściwym organom krajowym i unijnym w ich staraniach na rzecz rozwijania ścisłej współpracy pomiędzy nimi i z Komisją Europejską, a także wymiany najlepszych praktyk, obejmującej w stosownych przypadkach państwa trzecie i organizacje międzynarodowe.

Kwota środków w 7-letnim budżecie przeznaczonym na realizację programu wynosi 6 193 284 euro (w cenach bieżących). Budżet ten można przeznaczyć na następujące działania:

• zapewnienie pomocy technicznej i administracyjnej, takiej jak działania przygotowawcze, monitorowanie, kontrola, audyt, ocena i instytucjonalne systemy informatyczne;
• finansowanie dotacji w wysokości do 75 % oraz, w wyjątkowych przypadkach, 90 % kosztów kwalifikowalnych projektów proponowanych przez władze krajowe;
• wdrażanie zleconych działań Komisji* wspierających projekty proponowane przez władze krajowe.

Komisja:

• wdraża program w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi UE, zapewniając spójność oraz unikając zbędnego powielania prac wykonywanych przez Europejski Bank Centralny (EBC) oraz Agencję Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania;
• może zorganizować wspólne działania z partnerami posiadającymi odpowiednią wiedzę fachową, takimi jak:
  • krajowe banki centralne oraz EBC;
  • krajowe centra analiz i krajowe centra analiz monet;
  • Europejskie Centrum Techniczne i Naukowe i mennice;
  • Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania, Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych oraz Interpol;
  • krajowe biura centralne ds. zwalczania fałszowania oraz inne wyspecjalizowane agencje, w tym agencje w państwach trzecich, a także organy prywatne posiadające wymaganą wiedzę techniczną.

Do finansowania kwalifikują się następujące działania:

• różne formy szkoleń, wymiana i rozpowszechnianie informacji, szczególnie w takich obszarach, jak najlepsze praktyki, metodologia, operacyjne bazy danych, badania naukowe i pomoc naukowa oraz techniki dochodzeniowo-śledcze;
• wsparcie techniczne, naukowe i operacyjne, szczególnie w odniesieniu do unijnych pomocy dydaktycznych, badania o wymiarze wielodyscyplinarnym i ponadnarodowym, wsparcie techniczne i współpraca obejmująca co najmniej dwa państwa;
• zakup sprzętu wykorzystywanego w państwach trzecich przez wyspecjalizowane organy ds. zwalczania fałszowania.

Program włącza do uczestnictwa:

• organy – w szczególności policję, organy celne i organy administracji finansowej – na potrzeby wykrywania i zwalczania fałszerstw;
• służby wywiadowcze;
• krajowe banki centralne i komercyjne, mennice oraz inne instytucje finansowe;
• funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości i prawników wyspecjalizowanych w tej dziedzinie;
• specjalistyczne grupy, takie jak izby handlowe i przemysłowe oraz organizacje reprezentujące małe i średnie przedsiębiorstwa, detalistów i przedsiębiorstwa zajmujące się transportem gotówki.

Komisja:

• przyjmuje programy prac;
• co roku przekazuje Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i EBC informacje o rezultatach programu. Opierają się one na informacjach z państw uczestniczących i beneficjentów oraz na wskaźnikach ilościowych i jakościowych wymienionych w załączniku, takich jak liczba wykrytych fałszywych monet i banknotów euro oraz liczba zlikwidowanych nielegalnych wytwórni;
• przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i EBC ocenę końcową w ciągu dwóch lat od ukończenia programu, po przeprowadzeniu niezależnej oceny śródokresowej w ciągu czterech lat od jego rozpoczęcia;
• może przyjąć akty delegowane.

W rozporządzeniu wymaga się, by:

• odbiorcy finansowania UE podawali informacje o źródłach tych środków oraz dostarczali skutecznych i ukierunkowanych informacji na temat ich działań i rezultatów przeznaczonych dla różnych grup odbiorców, w tym dla mediów i opinii publicznej;
• Komisja prowadziła kampanie informacyjne i komunikacyjne związane z programem.

Dokument uchylił rozporządzenie (UE) nr 331/2014 ze skutkiem od 1 stycznia 2021 r. (zob. streszczenie). Jednakże wszystkie działania zainicjowane na mocy rozporządzenia (UE) nr 331/2014 będą nadal obowiązywać do ich zakończenia.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 1 stycznia 2021 r.

KONTEKST

Rozporządzenie ma na celu zwiększenie zaufania obywateli i biznesu do autentyczności banknotów i monet euro, a tym samym umocnienie zaufania do unijnej gospodarki, przy jednoczesnym zapewnieniu stabilności finansów publicznych.

Więcej informacji:

• Informacje o programie Perykles IV (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/840 z dnia 20 maja 2021 r. ustanawiające program wymiany, pomocy i szkoleń w dziedzinie ochrony euro przed fałszowaniem na lata 2021–2027 (program „Perykles IV”) i uchylające rozporządzenie (UE) nr 331/2014 (Dz.U. L 186 z 27.5.2021, s. 1–11)

Ostatnia aktualizacja: 30.07.2021