WYROK TRYBUNAŁU (pełny skład)

z dnia 23 marca 2004 r.(*)

Odwołanie – Niedopuszczalność – Odpowiedzialność pozaumowna – Rozpatrzenie przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich skargi dotyczącej konkursu wewnętrznego zorganizowanego w celu zatrudnienia członków personelu

W sprawie C‑234/02 P

Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich, reprezentowany przez J. Sant’Annę, działającego w charakterze pełnomocnika, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,

strona skarżąca,

popierany przez

Parlament Europejski, reprezentowany przez H. Krücka oraz C. Karamarcosa, działających w charakterze pełnomocników, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,

mającej za przedmiot odwołanie złożone od wyroku Sądu Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich (trzecia izba) z dnia 10 kwietnia 2002 r. w sprawie T‑209/00 Lamberts przeciwko Rzecznikowi Praw Obywatelskich, Rec. s. II‑2203, i zmierzające do częściowego uchylenia wspomnianego wyroku,

w której drugą stroną postępowania jest:

Frank Lamberts, reprezentowany przez adwokata E. Boigelota, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,

strona pozwana w pierwszej instancji, która złożyła odwołanie wzajemne,

TRYBUNAŁ (pełny skład),

w składzie: V. Skouris, prezes, P. Jann, C.W.A. Timmermans, C. Gulmann (sprawozdawca), J.N. Cunha Rodrigues i A. Rosas, prezesi izb, J.P. Puissochet i R. Schintgen, F. Macken i N. Colneric, i S. von Bahr, sędziowie,

rzecznik generalny: L.A. Geelhoed,

sekretarz: M. Múgica Arzamendi, główny administrator,

uwzględniając sprawozdanie na rozprawę,

po wysłuchaniu stron na rozprawie w dniu 13 maja 2003 r.,

po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 3 lipca 2003 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1        Pismem złożonym w sekretariacie Trybunału w dniu 24 czerwca 2002 r. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich (zwany dalej „Rzecznikiem”) złożył na podstawie art. 49 statutu WE Trybunału Sprawiedliwości odwołanie od wyroku Sądu Pierwszej Instancji z dnia 10 kwietnia 2002 r. w sprawie T‑209/00 Lamberts przeciwko Rzecznikowi, Rec. s. II‑2203 (zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”), w którym Sąd uznał za dopuszczalną skargę o odszkodowanie opartą na podnoszonym nieprawidłowym rozpatrzeniu skargi przez Rzecznika.

 Ramy prawne

2        Artykuł 195 ust. 1, 2 i 3 WE stanowi:

„1.      Parlament Europejski mianuje Rzecznika Praw Obywatelskich, uprawnionego do przyjmowania od każdego obywatela Unii lub każdej osoby fizycznej bądź prawnej mającej miejsce zamieszkania lub statutową siedzibę w państwie członkowskim skarg, które dotyczą przypadków niewłaściwego administrowania w działaniach instytucji lub organów wspólnotowych, z wyłączeniem Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji wykonujących swoje funkcje sądowe.

Zgodnie ze swoimi zadaniami Rzecznik Praw Obywatelskich przeprowadza dochodzenia, które uważa za uzasadnione, bądź z inicjatywy własnej, bądź na podstawie skarg przedstawionych mu bezpośrednio lub za pośrednictwem członka Parlamentu Europejskiego, chyba że podnoszone fakty są lub były przedmiotem postępowania sądowego. Gdy Rzecznik Praw Obywatelskich stwierdzi przypadek niewłaściwego administrowania, przekazuje sprawę do danej instytucji, która ma trzy miesiące, aby poinformować go o swoim stanowisku. Następnie Rzecznik Praw Obywatelskich przesyła sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i danej instytucji. Osoba, która złożyła skargę, jest informowana o wyniku dochodzenia.

Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawia Parlamentowi Europejskiemu roczne sprawozdanie z wyników swoich dochodzeń.

2.      […]

Rzecznik Praw Obywatelskich może zostać zdymisjonowany przez Trybunał Sprawiedliwości na żądanie Parlamentu Europejskiego, jeżeli nie spełnia już warunków koniecznych do wykonywania swych funkcji lub jeżeli dopuścił się poważnego uchybienia.

3.      Rzecznik Praw Obywatelskich jest w pełni niezależny w wykonywaniu swej funkcji. W wykonywaniu tej funkcji nie zwraca się o instrukcje ani ich nie przyjmuje od żadnego organu. […]”.

3        W dniu 9 marca 1994 r. Parlament Europejski wydał decyzję 94/262/EWWiS, WE, Euratom w sprawie przepisów i ogólnych warunków regulujących wykonywanie funkcji Rzecznika Praw Obywatelskich (Dz.U. L 113, s. 15). Na podstawie art. 14 tej decyzji Rzecznik przyjął w dniu 16 października 1997 r. przepisy wykonawcze, które weszły w życie w dniu 1 stycznia 1998 r. (zwane dalej „przepisami wykonawczymi”). Procedura analizy skargi skierowanej do Rzecznika jest zatem regulowana przez postanowienia art. 195 ust. 1 WE, decyzję 94/262 i wspomniane przepisy wykonawcze.

4        Z art. 2 ust. 4, 7 i 8 decyzji 94/262 oraz art. 3 i art. 4 ust. 1 i 2 przepisów wykonawczych wynika co do istoty, że kiedy Rzecznikowi zostaje przedłożona skarga, która dotyczy przypadku niewłaściwego administrowania w działaniach instytucji lub organów wspólnotowych, wszczyna on dochodzenie w tym zakresie, chyba że ze względów wskazanych w tych przepisach skarga ta powinna być odrzucona jako niedopuszczalna, zwłaszcza gdy Rzecznik stwierdza, że nie zachodzą okoliczności wystarczające do uzasadnienia wszczęcia dochodzenia.

5        Zgodnie z art. 2 ust. 5 decyzji 94/262 „Rzecznik Praw Obywatelskich może doradzić osobie składającej skargę skierowanie jej do innych organów”. Ponadto na mocy art. 2 ust. 6 decyzji 94/262 skargi przedłożone Rzecznikowi Praw Obywatelskich nie mają wpływu na terminy przewidziane dla odwołania w postępowaniu administracyjnym lub sądowym.

6        Zgodnie z art. 195 ust. 1 akapit drugi WE i art. 3 ust. 1 decyzji 94/262 Rzecznik, z własnej inicjatywy lub w wyniku złożonej skargi, przeprowadza wszelkie dochodzenia, które uważa za uzasadnione do wyjaśnienia wszelkich podejrzeń o niewłaściwe administrowanie.

7        Zgodnie z art. 3 ust. 1 decyzji 94/262 Rzecznik informuje o tym instytucję lub organ wspólnotowy będący przedmiotem skargi lub dochodzenia, a ta instytucja lub organ mogą „przedłożyć mu wszelkie użyteczne uwagi”.

8        Po rozpatrzeniu opinii wspomnianej instytucji lub wspomnianego organu oraz ewentualnych uwag przedstawionych przez składającego skargę Rzecznik może postanowić o zamknięciu sprawy na mocy uzasadnionej decyzji albo kontynuować dochodzenie. Informuje o tym składającego skargę i zainteresowany organ lub instytucję, zgodnie z art. 4 ust. 5 przepisów wykonawczych.

9        W przypadku gdy Rzecznik stwierdza niewłaściwe administrowanie w działaniach instytucji lub organu wspólnotowego, poszukuje „[w] miarę możliwości […] rozwiązania z zainteresowaną instytucją lub organem w celu wyeliminowania [tego] przypadku […] i pozytywnego rozstrzygnięcia skargi”, jak przewiduje art. 3 ust. 5 decyzji 94/262.

10      W tym względzie art. 6 przepisów wykonawczych, zatytułowany „Rozwiązania polubowne”, przewiduje w ust. 1, że Rzecznik „współpracuje w jak najszerszym zakresie z instytucją, której skarga dotyczy, w celu znalezienia polubownego rozwiązania eliminującego niewłaściwe administrowanie i satysfakcjonującego [składającego skargę]”. W przypadku gdy Rzecznik uważa, że taka współpraca osiągnęła swój cel, zamyka sprawę na mocy uzasadnionej decyzji i informuje o tym składającego skargę i zainteresowaną instytucję. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 3, gdy „uważa, że niemożliwe jest polubowne rozwiązanie sprawy lub że poszukiwania polubownego rozwiązania są nieskuteczne, albo zamyka sprawę, podejmując uzasadnioną decyzję, która może zawierać uwagę krytyczną, albo sporządza sprawozdanie zawierające zalecenia wstępne”.

11      W odniesieniu do możliwości sformułowania „uwagi krytycznej” w rozumieniu tego ostatniego przepisu art. 7 ust. 1 przepisów wykonawczych stanowi, że Rzecznik formułuje uwagę krytyczną, gdy stwierdza między innymi, że „instytucja, której skarga dotyczy, nie może już wyeliminować zaistniałego przypadku niewłaściwego administrowania”, a wspomniany przypadek „nie powoduje skutków o charakterze ogólnym”.

  Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu

12      Z pkt 16–36 zaskarżonego wyroku wynika, że co do zasady okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu są następujące:

13      F. Lamberts uczestniczył w konkursie wewnętrznym zorganizowanym przez Komisję Wspólnot Europejskich w celu zatrudnienia członków personelu tymczasowego kategorii A. Uzyskał negatywny wynik z egzaminu ustnego, czego przyczyną miał być według niego fakt, że podczas tego egzaminu znajdował się pod wpływem leków, które mogą powodować zmęczenie i obniżać zdolność koncentracji. Leczenie to zostało mu przepisane ze względu na wypadek, któremu uległ kilka tygodni przed egzaminem ustnym. Podkreślił, że nie zwrócił się o przesunięcie terminu egzaminu ustnego ze względu na klauzulę zamieszczoną w wezwaniu na wspomniany egzamin. Zgodnie z tą klauzulą „organizacja egzaminów nie pozwala na zmianę wskazanego terminu […]”.

14      Po bezskutecznym zwróceniu się do organów Komisji o ponowne zbadanie jego przypadku złożył skargę do Rzecznika.

15      Rzecznik, po zbadaniu wspomnianej skargi, w dniu 21 października 1999 r. przekazał swą decyzję w sprawie skargi F. Lambertsowi. Wskazał, że zgodnie z przeprowadzonym przez niego dochodzeniem Komisja jest w praktyce gotowa uwzględnić wyjątkowe okoliczności, które uniemożliwiają kandydatowi zgłoszenie się w dniu wskazanym w wezwaniu na egzaminy ustne. Dodał, że ze względu na wymogi dobrej administracji Komisja powinna zawrzeć taką klauzulę w wezwaniu na egzamin ustny, tak by poinformować kandydatów o tej możliwości.

16      Jednakże, w odniesieniu do faktu, że w niniejszym przypadku instytucja odmówiła składającemu skargę ponownego przeprowadzenia egzaminu ustnego, Rzecznik zauważa w szczególności, w pkt 2.2 i 2.3 swej decyzji, że konkurs „powinien być przeprowadzony z poszanowaniem zasady równego traktowania kandydatów. Nieprzestrzeganie tej zasady może prowadzić do unieważnienia konkursu. Może to generować znaczne koszty finansowe i administracyjne dla administracji. Z opinii Komisji wynika, że stwierdziła ona, że nie była w stanie umożliwić kandydatowi przeprowadzenia wobec niego ponownego egzaminu ustnego. Rzecznik zauważa, że żadna okoliczność sprawy nie skłania do uznania, że decyzja Komisji o odmowie umożliwienia kandydatowi ponownego zdawania egzaminu ustnego została wydana z naruszeniem jakiegokolwiek przepisu lub jakiejkolwiek zasady wiążącej Komisję”. Z tych względów Rzecznik stwierdził, że w niniejszym przypadku „nie doszło do niewłaściwego administrowania”.

17      Podsumowując, Rzecznik sformułował uwagę krytyczną w odniesieniu do praktyki administracyjnej Komisji ogólnie. W uwadze tej powtarza ocenę, zgodnie z którą w interesie zapewnienia dobrej administracji Komisja powinna w przyszłości zawrzeć w sposób ogólny szczególną klauzulę w wezwaniach na egzamin ustny, informującą kandydatów, że w wyjątkowych okolicznościach wskazana data może być zmieniona. W odniesieniu do skargi F. Lambertsa Rzecznik jednakże stwierdził, że biorąc pod uwagę, iż „ten aspekt sprawy dotyczył procedur odnoszących się do szczególnych okoliczności faktycznych zaszłych w przeszłości, nie należy poszukiwać rozwiązania polubownego”. Następnie Rzecznik zamknął sprawę.

 Postępowanie przed Sądem i zaskarżony wyrok

18      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 9 sierpnia 2000 r. F. Lamberts wniósł skargę przeciwko Rzecznikowi i Parlamentowi, żądając naprawienia krzywdy i szkody, jakich doznał ze względu na sposób rozpatrzenia jego skargi przez Rzecznika. Rzecznik i Parlament wnieśli o odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej.

19      Postanowieniem z dnia 22 lutego 2001 r. Sąd odrzucił jako niedopuszczalną skargę w zakresie, w jakim była skierowana przeciwko Parlamentowi (sprawa T‑209/00 Lamberts przeciwko Rzecznikowi i Parlamentowi, Rec. s. II‑765). Postanowieniem z tego samego dnia pozostawił zarzut niedopuszczalności podniesiony przez Rzecznika do rozstrzygnięcia w wyroku. Rzecznik tytułem ewentualnym wniósł o oddalenie skargi jako bezzasadnej.

20      W zaskarżonym wyroku Sąd zbadał najpierw dopuszczalność skargi przeciwko Rzecznikowi. W pkt 48–52 tego wyroku odwołał się do orzecznictwa Trybunału, zgodnie z którym na mocy art. 235 WE i 288 WE można wnieść skargę przeciwko każdemu organowi Wspólnoty w celu pociągnięcia go do odpowiedzialności pozaumownej i uzyskania naprawienia szkody wyrządzonej przez ten organ w ramach wykonywania jego funkcji. Sąd stwierdził, że jest właściwy do rozpoznawania skargi o odszkodowanie przeciwko Rzecznikowi.

21      Następnie w pkt 57 zaskarżonego wyroku Sąd orzekł, że:

„[…] w decyzji 94/262 przyznano Rzecznikowi nie tylko zadanie identyfikowania i dążenia do eliminacji, w imię interesu ogólnego, przypadków niewłaściwego administrowania, ale także poszukiwania w możliwie najszerszym zakresie rozwiązania zgodnego z indywidualnym interesem zainteresowanego obywatela. Jest prawdą, że Rzecznik dysponuje, jak sam podkreśla, bardzo szerokim zakresem swobodnego uznania w odniesieniu do zasadności skarg i biegu, jaki należy im nadać, i że nie ciąży na nim w tym kontekście żadne zobowiązanie rezultatu. Nawet jeśli kontrola sądu wspólnotowego powinna w konsekwencji być ograniczona, nie można jednak wykluczyć przypadku, że w całkowicie wyjątkowych okolicznościach obywatel może wykazać, że Rzecznik popełnił oczywisty błąd w ramach wykonywania swych funkcji, czym wyrządził szkodę zainteresowanemu obywatelowi”.

22      W pkt 58 i 59 tegoż wyroku Sąd stwierdził:

„58      […] nie można także przyjąć argumentacji Rzecznika opartej na niewiążącym charakterze aktów, jakie może on wydać po zakończeniu dochodzeń. Wypada w tym względzie przypomnieć, że skarga o odszkodowanie jest odrębnym środkiem prawnym ustanowionym przez traktat, odgrywającym szczególną rolę w systemie środków zaskarżenia i podlegającym zasadom ustanowionym z uwzględnieniem jego szczególnych celów […]. Podczas gdy celem skargi o stwierdzenie nieważności i skargi na bezczynność jest sankcja za bezprawność wiążącego aktu prawnego lub za brak takiego aktu, skarga o odszkodowanie ma za przedmiot żądanie naprawienia szkody wynikającej z danego aktu, prawnie wiążącego lub niewiążącego, lub postępowania, które można przypisać instytucji lub organowi wspólnotowemu […].

59      W niniejszym przypadku F. Lamberts zarzuca Rzecznikowi, że popełnił błąd w rozpatrywaniu jego skargi. Tymczasem nie można wykluczyć przypadku, że takie postępowanie może naruszać prawo, które obywatelom przyznaje traktat i decyzja 94/262, by Rzecznik poszukiwał rozwiązania pozasądowego w odniesieniu do przypadku niewłaściwego administrowania wywierającego wobec nich skutki i mogącego wyrządzić im szkodę”.

23      Sąd oddalił skargę jako bezzasadną, ponieważ F. Lamberts nie wykazał, że Rzecznik, rozpatrując jego skargę, popełnił uchybienie w ramach sprawowanych funkcji.

24      W odniesieniu do zarzutów istotnych w ramach niniejszego odwołania z zaskarżonego wyroku wynika, co następuje:

25      W pierwszym rzędzie F. Lamberts zarzucił Rzecznikowi, że nie zwrócił jego uwagi na możliwość złożenia do Sądu skargi o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji. Tymczasem Sąd orzekł, że domniemywa się, iż pracownik Wspólnot zna zasady składania skarg do Sądu. Rzecznik może udzielić danej osobie porad w tym zakresie, ale żaden przepis prawa wspólnotowego go do tego nie zobowiązuje.

26      W drugim rzędzie F. Lamberts zarzucił Rzecznikowi brak bezstronności i obiektywizmu przy rozpatrywaniu jego skargi w zakresie, w jakim Rzecznik uwzględnił opinię Komisji, podczas gdy opinia ta, w angielskiej wersji językowej, czyli w języku, w jakim F. Lamberts złożył skargę, została przedłożona po upływie terminu wyznaczonego przez Rzecznika. Poza tym ta wersja opinii nie odpowiada pierwotnie złożonej wersji francuskiej. W tym względzie Sąd podniósł, że termin wyznaczony instytucji przez Rzecznika w celu przedłożenia opinii nie jest terminem prekluzyjnym i że wersje językowe nie różnią się od siebie w odniesieniu do informacji istotnych dla zbadania przez Rzecznika skierowanej do niego skargi.

27      W trzecim rzędzie F. Lamberts podniósł, że na Rzeczniku ciąży zobowiązanie starannego działania w celu poszukiwania rozwiązania polubownego, satysfakcjonującego obywatela. Sąd przypomniał, że Rzecznik posiada w tym względzie bardzo szeroki zakres swobodnego uznania. W konsekwencji Rzecznik może być pociągnięty do odpowiedzialności pozaumownej tylko w przypadku rażącego i oczywistego naruszenia obowiązków, jakie na nim spoczywają w tym kontekście. Co do zasady nie może ograniczyć się do przekazania zainteresowanemu obywatelowi opinii instytucji. Tymczasem w niniejszym przypadku Rzecznik zbadał zasadność z punktu widzenia bronionego przez Komisję i mógł, nie popełniając błędu, stwierdzić w tej decyzji, że rozwiązanie polubowne, satysfakcjonujące F. Lambertsa, nie mogło zostać osiągnięte.

 Żądania stron przed Trybunałem

28      W odwołaniu Rzecznik wnosi do Trybunału o:

–        uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie, w jakim stwierdza się w nim dopuszczalność skargi o odszkodowanie;

–        uznanie tej skargi za niedopuszczalną.

29      F. Lamberts złożył w sekretariacie Trybunału odpowiedź na odwołanie. Wnosi do Trybunału o:

–        oddalenie odwołania;

–        uchylenie zaskarżonego wyroku w odniesieniu do istoty żądań wniesionych w pierwszej instancji, a w związku z tym:

–        tytułem żądania głównego:

–        zasądzenie od Rzecznika na jego rzecz kwoty 2 468 787 EUR tytułem odszkodowania za szkodę materialną i finansową oraz kwoty 124 000 EUR tytułem zadośćuczynienia za krzywdę, wraz z odsetkami ustawowymi do dnia zapłaty w całości,

–        obciążenie Rzecznika kosztami postępowania,

–        tytułem żądania ewentualnego:

–        zasądzenie od Rzecznika na jego rzecz kwoty 1 234 394 EUR tytułem odszkodowania za szkodę materialną i finansową oraz kwoty 124 000 EUR tytułem zadośćuczynienia za krzywdę, wraz z odsetkami ustawowymi do dnia zapłaty w całości,

–        obciążenie Rzecznika kosztami postępowania.

30      Parlament przedłożył uwagi interwenienta w celu poparcia Rzecznika.

 W przedmiocie odwołania głównego

31      Artykuł 56 statutu Trybunału Sprawiedliwości stanowi, że odwołanie może zostać wniesione do Trybunału między innymi od orzeczeń Sądu rozstrzygających kwestię proceduralną dotyczącą zarzutu braku kompetencji lub niedopuszczalności i że odwołanie takie może zostać wniesione przez każdą stronę, której żądania nie zostały uwzględnione, w całości lub w części.

32      W zaskarżonym wyroku Sąd najpierw oddalił zarzut niedopuszczalności podniesiony przez Rzecznika wobec skargi F. Lambertsa, a następnie oddalił jego skargę jako bezzasadną.

33      Ponieważ żądania Rzecznika zostały w części nieuwzględnione, jego odwołanie od wyroku Sądu w zakresie, w jakim oddalono w nim zarzut niedopuszczalności, jest zatem dopuszczalne (zob. podobnie wyroki: z dnia 21 stycznia 1999 r. w sprawie C‑73/97 P Francja przeciwko Comafrica i in., Rec. s. I‑185; z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie C‑23/00 P Rada przeciwko Boehringer, Rec. s. I‑1873, pkt 50).

34      Następnie należy podnieść, że Rzecznik nie podważa stwierdzenia Sądu, zgodnie z którym Sąd jest właściwy zgodnie z art. 235 WE i art. 288 akapit drugi WE do rozpoznawania skarg o odszkodowanie skierowanych przeciwko niemu jako organowi Wspólnoty.

35      Rzecznik przyznaje bowiem, że co do zasady obywatel może złożyć skargę o odszkodowanie, żądając naprawienia szkody, jaka została mu wyrządzona ewentualnym błędnym postępowaniem, czyli aktami odrębnymi od dochodzenia, które zostały dokonane z naruszeniem obowiązków nałożonych na Rzecznika w traktacie i przepisach regulujących jego status i które doprowadziły do naruszenia praw podmiotowych obywatela, takich jak prawo do zachowania poufności niektórych informacji.

36      Natomiast Rzecznik uważa za sprzeczne z prawem wspólnotowym, by skarga o odszkodowanie została złożona przeciwko niemu w okolicznościach takich jak w niniejszym przypadku, ponieważ celem wspomnianej skargi jest zapewnienie kontroli zgodności z prawem przeprowadzonego przez niego dochodzenia, a także wydanej przez niego decyzji kończącej postępowanie. W ten sposób Sąd naruszył granice kontroli sądowej działalności Rzecznika.

37      W uzasadnieniu odwołania Rzecznik podnosi jeden zarzut, oparty po pierwsze na naruszeniu przez Sąd prawa wspólnotowego, w szczególności art. 195 WE i decyzji 94/262, a po drugie na naruszeniu lub niewłaściwej wykładni przez Sąd jego własnego orzecznictwa, a także orzecznictwa Trybunału.

38      Zarzut ten można podzielić na trzy części.

 W przedmiocie części pierwszej zarzutu

 Prezentacja i argumentacja

39      W części pierwszej zarzutu Rzecznik, popierany przez Parlament, zarzuca Sądowi, że przeprowadził kontrolę sądową zgodności z prawem dochodzenia i decyzji kończącej postępowanie, podczas gdy na mocy przepisów dotyczących wykonywania funkcji Rzecznika i jego uprawnień kontrola powierzona została Parlamentowi.

40      Odwołuje się w tym zakresie do art. 195 WE i art. 3 ust. 7 i 8 decyzji 94/262, zgodnie z którymi Rzecznik przedkłada Parlamentowi sprawozdania szczególne i sprawozdanie roczne ze swej działalności. Podnosi co do zasady, że sprawozdania te są analizowane przez Parlament i są przedmiotem obrad. Podkreśla, że dochodzenie prowadzone w sprawie skargi F. Lambertsa zostało wymienione w sprawozdaniu rocznym z 1999 r., które zostało przedłożone Parlamentowi w kwietniu 2000 r. Po przeprowadzeniu analizy Parlament sporządził swoje sprawozdanie, które przyjął w lipcu 2000 r. Sąd, podejmując się zbadania istoty sprawy, w której F. Lamberts podważył sposób, w jaki Rzecznik rozpatrzył jego skargę, i wnioski, do jakich Rzecznik doszedł, przeprowadził zdaniem Rzecznika błędnie kontrolę zgodności z prawem przeprowadzonego przez niego dochodzenia i sformułowanych przez niego wniosków, która to kontrola powieliła kontrolę, do jakiej zobowiązany jest Parlament na mocy traktatu WE i jaka już została przeprowadzona.

41      Poza tym Rzecznik utrzymuje, że art. 195 ust. 2 WE i art. 8 decyzji 94/262 przewidują szczególną procedurę w odniesieniu do przypadku popełnienia przez Rzecznika poważnego uchybienia lub większej liczby uchybień, które rodziłyby wątpliwości co do jego zdolności do wykonywania funkcji. W takim przypadku na żądanie Parlamentu Rzecznik może być zdymisjonowany przez Trybunał. Jeśli F. Lamberts uważał, że Rzecznik nieprawidłowo rozpatrzył jego skargę, powinien był zwrócić się do Parlamentu, a nie Sądu w ramach skargi o odszkodowanie.

42      Rzecznik i Parlament dodają, że wykładnia, do której odwołał się Sąd w celu uznania za dopuszczalną skargi o naprawienie szkody wyrządzonej przez Rzecznika, może naruszać równowagę instytucjonalną ustanowioną wokół niego i podważyć jego niezależność przewidzianą w art. 195 ust. 3 WE.

 Ocena Trybunału

43      Należy stwierdzić, że Sąd nie naruszył prawa, stwierdzając, że sądowa kontrola działalności Rzecznika nie jest wykluczona ze względu na uprawnienia kontrolne, jakimi wobec Rzecznika dysponuje Parlament.

44      Po pierwsze bowiem, obowiązek przedstawiania przez Rzecznika sprawozdania Parlamentowi nie może być uznany za kontrolę Parlamentu w odniesieniu do prawidłowego wykonywania przez Rzecznika jego funkcji w zakresie rozpatrywania skarg składanych przez obywateli.

45      Po drugie, procedura dymisjonowania Rzecznika odnosi się do oceny jego działalności analizowanej ogólnie, a nie kontroli przez Parlament wykonywania przez Rzecznika jego funkcji w ramach rozpatrywania skargi obywatela.

46      W każdym razie uprawnienia, jakie posiada Parlament w stosunku do Rzecznika, nie mają charakteru kontroli sądowej.

47      W konsekwencji sądowa kontrola działalności Rzecznika nie powiela kontroli przeprowadzanej przez Parlament.

48      W odniesieniu do podnoszonego ryzyka, jakoby sądowa kontrola działalności Rzecznika podważała jego niezależność, uznanie odpowiedzialności ze względu na szkodę wyrządzoną przez działalność Rzecznika nie dotyczy odpowiedzialności osobistej Rzecznika, ale odpowiedzialności Wspólnoty. Tymczasem nie wydaje się, by możliwość pociągnięcia, pod pewnymi warunkami, do odpowiedzialności Wspólnoty ze względu na postępowanie Rzecznika w ramach wykonywania przez niego funkcji, które byłoby sprzeczne z prawem wspólnotowym, mogła podważyć niezależność Rzecznika.

49      Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w zakresie odpowiedzialności Wspólnoty za szkody wyrządzone jednostkom przez naruszenie prawa wspólnotowego, które można przypisać instytucji lub organowi wspólnotowemu, uznanie prawa do odszkodowania uzależnione jest od spełnienia łącznie trzech przesłanek, a mianowicie, że naruszona norma prawna jest dla jednostek źródłem uprawnień, że naruszenie jest wystarczająco istotne i wreszcie, że istnieje bezpośredni związek przyczynowy między naruszeniem obowiązku spoczywającego na autorze aktu a poniesioną przez poszkodowanego szkodą (zob. wyrok z dnia 10 lipca 2003 r. w sprawie C‑472/00 P Komisja przeciwko Fresh Marine, Rec. s. I‑7541, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo). Co się tyczy drugiej przesłanki, rozstrzygające znaczenie dla stwierdzenia, że naruszenie prawa wspólnotowego jest wystarczająco istotne, ma w okolicznościach takich jak w niniejszym przypadku oczywiste i poważne wykroczenie przez daną instytucję lub organ wspólnotowy poza granice przysługującego im swobodnego uznania (ww. wyrok w sprawie Komisja przeciwko Fresh Marine, pkt 26).

50      Aby zbadać, czy doszło do wystarczająco istotnego naruszenia prawa wspólnotowego, umożliwiającego pociągnięcie Wspólnoty do odpowiedzialności pozaumownej ze względu na postępowanie Rzecznika, należy uwzględnić specyfikę jego funkcji. W tym kontekście należy stwierdzić, że na Rzeczniku ciąży jedynie zobowiązanie do starannego działania i że korzysta on z szerokiego zakresu swobodnego uznania.

51      A zatem, wbrew temu, co podnoszą Rzecznik i Parlament, kontrola działalności Rzecznika przeprowadzana przez Parlament nie wyklucza kontroli sądowej, która powinna być wykonywana z uwzględnieniem specyfiki funkcji Rzecznika.

52      W konsekwencji Sąd nie naruszył przepisów prawa wspólnotowego dotyczących wykonywania funkcji Rzecznika i kontroli jego działalności, uznając za dopuszczalną co do zasady skargę o odszkodowanie opartą na odpowiedzialności pozaumownej Wspólnoty ze względu na podnoszone niewłaściwe rozpatrzenie skargi przez Rzecznika. A zatem Sąd słusznie orzekł w pkt 57 zaskarżonego wyroku – uznawszy, że Rzecznik dysponuje szerokim zakresem swobodnego uznania w odniesieniu do zasadności skarg i biegu, jaki należy im nadać i że w tym kontekście nie ciąży na nim zobowiązanie rezultatu – że nawet jeśli kontrola sądu wspólnotowego powinna być w konsekwencji ograniczona, nie można wykluczyć, że w całkowicie wyjątkowych okolicznościach obywatel może wykazać, że Rzecznik dopuścił się wystarczająco istotnego naruszenia prawa wspólnotowego w ramach wykonywania jego funkcji, tak że wyrządził szkodę zainteresowanemu obywatelowi.

53      Z powyższego wynika, że część pierwsza zarzutu jest bezzasadna.

 W przedmiocie części drugiej zarzutu

 Prezentacja i argumentacja

54      W części drugiej zarzutu Rzecznik, popierany przez Parlament, zarzuca Sądowi, że naruszył prawo, uznając za dopuszczalną skargę o odszkodowanie mającą w rzeczywistości na celu podważenie zgodności z prawem dochodzenia i decyzji kończącej postępowanie, podczas gdy zgodnie z orzecznictwem Sądu i Trybunału środki prawne przewidziane w tym celu przez traktat są niedopuszczalne w odniesieniu do Rzecznika.

55      Rzecznik w szczególności podniósł, że dochodzenia, jakie prowadzi, i wnioski, do jakich dochodzi, nawet jeśli są nazywane „decyzjami”, nie wywierają żadnego bezpośredniego skutku prawnego na sytuację obywateli ani żadnego wiążącego skutku prawnego na sytuację zainteresowanej instytucji. W konsekwencji uważa, że nawet gdyby prowadzone przez niego dochodzenia były dotknięte wadami formalnymi, a jego wnioski naruszały prawo, wspomniane dochodzenia i wnioski nie mogłyby w żadnym razie prowadzić do powstania szkód dla składających skargę, którzy doznali uszczerbku ze względu na niewłaściwe administrowanie, które można przypisać instytucji wspólnotowej, a nie Rzecznikowi.

56      Poza tym Rzecznik zarzuca Sądowi, że w pkt 64–85 zaskarżonego wyroku przeprowadził szczegółową analizę jego dochodzenia i wniosków, jak uczyniłby to w ramach rozpatrywania skargi o stwierdzenie nieważności, i w ten sposób przeprowadził rzeczywistą kontrolę zgodności z prawem całości dochodzenia i wniosków.

57      W ten sposób Sąd nie dochował rozróżnienia pomiędzy skargą o odszkodowanie, z jednej strony, a skargą o stwierdzenie nieważności i skargą na bezczynność z drugiej strony, i postąpił wbrew swemu własnemu orzecznictwu i orzecznictwu Trybunału, z których wynika, że dochodzenia prowadzone przez Rzecznika i decyzje przez niego wydawane nie mogą być przedmiotem kontroli sądowej w ramach tych dwóch ostatnich skarg.

58      Rzecznik zarzuca Sądowi, że jednak umożliwił taką kontrolę sądową pod pozorem rozpatrywania skargi o odszkodowanie i w ten sposób otworzył drogę dla składania licznych skarg o stwierdzenie nieważności, a nawet skarg na bezczynność, przeciwko Rzecznikowi pod pozorem rozpatrywania skarg o odszkodowanie. Sąd nie uwzględnił, że w rzeczywistości skarga o odszkodowanie przeciwko Rzecznikowi stanowi nadużycie przez F. Lambertsa środków prawnych, jakie stanowią skarga o stwierdzenie nieważności i skarga na bezczynność.

 Ocena Trybunału

59      Skarga o stwierdzenie odpowiedzialności jest odrębnym środkiem prawnym, odgrywającym szczególną rolę w systemie środków zaskarżenia i podlegającym zasadom ustanowionym z uwzględnieniem jego szczególnych celów (wyrok z dnia 28 kwietnia 1971 r. w sprawie 4/69 Lütticke przeciwko Komisji, Rec. s. 325, pkt 6; postanowienie z dnia 21 czerwca 1993 r. w sprawie C‑257/93 Van Parijs i in. przeciwko Radzie i Komisji, Rec. s. I‑3335, pkt 14). Podczas gdy celem skargi o stwierdzenie nieważności i skargi na bezczynność jest sankcja za bezprawność wiążącego aktu prawnego lub za brak takiego aktu, skarga o stwierdzenie odpowiedzialności ma za przedmiot żądanie naprawienia szkody wynikającej z bezprawnego aktu lub postępowania, które można przypisać instytucji lub organowi wspólnotowemu (zob. podobnie wyroki: z dnia 10 lipca 1985 r. w sprawie 118/83 CMC przeciwko Komisji, Rec. s. 2325, pkt 29–31; z dnia 27 marca 1990 r. w sprawie C‑308/87 Grifoni przeciwko Komisji, Rec. s. I‑1203; z dnia 15 września 1994 r. w sprawie C‑146/91 KYDEP przeciwko Radzie i Komisji, Rec. s. I‑4199).

60      Jedną z przesłanek powstania prawa do odszkodowania jest, jak przypomniano w pkt 49 niniejszego wyroku, istnienie wystarczająco istotnego naruszenia normy prawa wspólnotowego przyznającej prawa jednostkom. A zatem w dziedzinie odpowiedzialności pozaumownej Wspólnoty, w celu ustalenia odpowiedzialności instytucji lub organu wspólnotowego, należy dokonać oceny postępowania, które doprowadziło do powstania szkody.

61      W rzeczywistości, gdyby sąd wspólnotowy nie mógł dokonywać oceny zgodności z prawem postępowania instytucji lub organu wspólnotowego, procedura przewidziana w art. 235 WE byłaby pozbawiona skuteczności.

62      W konsekwencji, w ramach skargi opartej na odpowiedzialności pozaumownej Wspólnoty i mającej na celu naprawienie szkody, która miała powstać w wyniku sposobu, w jaki Rzecznik rozpatrzył skargę, należy dokonać oceny zgodności z prawem postępowania Rzecznika w ramach wykonywania jego funkcji.

63      A zatem Sąd słusznie zbadał w pkt 64–85 zaskarżonego wyroku, czy Rzecznik dopuścił się wystarczająco istotnego naruszenia prawa wspólnotowego, które mu zarzucał F. Lamberts, i zweryfikował sposób, w jaki Rzecznik rozpatrzył jego skargę w celu stwierdzenia, czy powinien uwzględnić przedłożoną mu skargę.

64      Podsumowując, Sąd nie naruszył prawa w odniesieniu do zakresu skargi o odszkodowanie, uznając za dopuszczalną skargę złożoną przez F. Lambertsa.

65      Z powyższego wynika, że część druga zarzutu jest bezzasadna.

 W przedmiocie części trzeciej zarzutu

 Prezentacja i argumentacja

66      W części trzeciej zarzutu Rzecznik, popierany przez Parlament, zarzuca co do zasady Sądowi, że naruszył prawo wspólnotowe, uznając za dopuszczalną skargę o odszkodowanie złożoną przeciwko niemu przez F. Lambertsa, podczas gdy celem tej skargi było uzyskanie naprawienia szkody wyrządzonej postępowaniem Komisji. W rzeczywistości F. Lamberts, który nie złożył w wymaganym terminie skargi o stwierdzenie nieważności na decyzje Komisji wydane w stosunku do niego, próbował, pod pozorem skargi o odszkodowanie przeciwko Rzecznikowi, obejść bezwzględnie obowiązujące terminy odnoszące się do skargi o stwierdzenie nieważności w celu podważenia przed sądem wspólnotowym zgodności z prawem wspomnianych decyzji Komisji.

 Ocena Trybunału

67      Rzecznik nie może w żadnym wypadku być odpowiedzialny za postępowanie Komisji. Skarga mająca na celu uzyskanie naprawienia szkody wyrządzonej postępowaniem instytucji lub organu wspólnotowego powinna być skierowana przeciwko tej instytucji lub temu organowi.

68      W uzasadnieniu skargi złożonej w pierwszej instancji do Sądu F. Lamberts podniósł, że poniósł szkodę spowodowaną błędami i zaniedbaniami popełnionymi przez Rzecznika w ramach rozpatrywania jego skargi. Celem jego skargi nie jest zatem uzyskanie naprawienia szkody spowodowanej przynoszącym szkodę postępowaniem Komisji.

69      A zatem Sąd słusznie orzekł w pkt 51 zaskarżonego wyroku, że celem skargi złożonej do niego przez F. Lambertsa jest uzyskanie odszkodowania za szkodę, jakiej miał doznać ze względu na zaniedbanie, jakiego dopuścił się Rzecznik w ramach wykonywania funkcji powierzonych mu na mocy traktatu WE.

70      W konsekwencji część trzecia zarzutu podniesionego przez Rzecznika jest bezzasadna.

71      W takich okolicznościach należy oddalić odwołanie główne.

 W przedmiocie odwołania wzajemnego

72      W uzasadnieniu odwołania wzajemnego F. Lamberts podnosi dwa zarzuty.

73      Rzecznik i Parlament utrzymują, że odwołanie wzajemne należy odrzucić jako niedopuszczalne.

 W przedmiocie zarzutu pierwszego

74      W zarzucie pierwszym F. Lamberts zarzuca Sądowi naruszenie decyzji 94/262 ze względu na brak podniesienia jakiegokolwiek uchybienia w postępowaniu Rzecznika. Jego zdaniem Sąd, nie przewidując sankcji wobec Rzecznika za niedoradzenie mu w stosownym czasie, by złożył skargę do sądu wspólnotowego, naruszył art. 2 ust. 5 tej decyzji, a także – nie przewidując sankcji wobec Rzecznika za zaniechanie próby osiągnięcia satysfakcjonującego go rozwiązania polubownego, podczas gdy Rzecznik w ten sposób nie spełnił funkcji, dla której wykonywania został ustanowiony przez Parlament – art. 3 ust. 5 tejże decyzji.

 W przedmiocie dopuszczalności zarzutu

75      Należy zauważyć, że w sytuacji gdy wnoszący odwołanie kwestionuje wykładnię lub zastosowanie przez Sąd prawa wspólnotowego, okoliczności prawne rozpatrywane w pierwszej instancji mogą ponownie być analizowane w ramach odwołania. Gdyby wnoszący odwołanie nie mógł bowiem oprzeć odwołania na zarzutach i argumentach podniesionych już przed Sądem, postępowanie odwoławcze pozbawione byłoby częściowo sensu (zob. postanowienie z dnia 11 listopada 2003 r. w sprawie C‑488/01 P Martinez przeciwko Parlamentowi, Rec. s. I‑13355, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo).

76      Jednakże z art. 225 WE, art. 58 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości i art. 112 § 1 akapit pierwszy lit. c) regulaminu postępowania przed Trybunałem wynika, że odwołanie musi dokładnie wskazywać zakwestionowane części wyroku, o którego uchylenie się wnosi, oraz zawierać argumenty prawne, które w konkretny sposób uzasadniają to żądanie (zob. ww. postanowienie w sprawie Martinez przeciwko Parlamentowi, pkt 40 i przytoczone tam orzecznictwo).

77      Tego wymogu nie spełnia odwołanie, które polega jedynie na powtórzeniu zarzutów i argumentów przedstawionych przed Sądem i które nie zawiera nawet argumentacji mającej na celu określenie naruszenia prawa, jakim miałby być dotknięty zaskarżony wyrok. Takie odwołanie stanowi w rzeczywistości żądanie zmierzające do poddania skargi wniesionej do Sądu ponownemu rozpoznaniu, które nie jest objęte zakresem właściwości Trybunału (wyrok z dnia 4 lipca 2000 r. w sprawie C‑352/98 P Bergaderm i Goupil przeciwko Komisji, Rec. s. I‑5291, pkt 35).

78      Tymczasem w niniejszym przypadku w swym zarzucie pierwszym F. Lamberts szczegółowo zidentyfikował naruszenie prawa zarzucane Sądowi i rzeczywiście podważył wykładnię prawa wspólnotowego, na której Sąd się oparł. Celem tego zarzutu jest bowiem podważenie stanowiska Sądu co do kwestii prawnej, która została mu przedłożona w pierwszej instancji, czyli wykładni, jaką należy nadać przepisom wspólnotowym, zgodnie z którymi Rzecznik może doradzić składającemu skargę zwrócenie się do innych organów i powinien w możliwie najszerszym zakresie poszukiwać rozwiązania polubownego.

79      Zarzut pierwszy jest zatem dopuszczalny.

 W przedmiocie zasadności zarzutu

80      Należy stwierdzić, że przepisy dotyczące wykonywania funkcji Rzecznika, a w szczególności art. 2 ust. 5 decyzji 94/262 nie nakładają na Rzecznika żadnego obowiązku informowania składającego skargę o innych środkach prawnych, jakie może on wykorzystać, i terminach, których należy przestrzegać w celu skorzystania z sądowych dróg odwoławczych. Tym bardziej nie ma on obowiązku doradzania składającemu skargę skorzystania z jakiejkolwiek drogi odwoławczej.

81      O ile w interesie prawidłowego wypełniania funkcji powierzonej mu przez traktat może leżeć informowanie przez Rzecznika, w stosownym przypadku, zainteresowanego obywatela o skargach, jakie może złożyć w celu jak najlepszego zabezpieczenia swoich interesów, to art. 2 ust. 5 decyzji 94/262 nie może być interpretowany w ten sposób, że ustanawia on prawo składającego skargę do bycia odesłanym do Sądu w celu złożenia do niego skargi o stwierdzenie nieważności decyzji instytucji, która jest przedmiotem skargi.

82      W odniesieniu do poszukiwania rozwiązania polubownego w sporze pomiędzy osobą, która złożyła skargę do Rzecznika, a instytucją wspólnotową, zgodnie z art. 3 ust. 5 decyzji 94/262 Rzecznik jest zobowiązany wyłącznie do współpracowania z zainteresowaną instytucją w celu poszukiwania rozwiązania, które może wyeliminować przypadek niewłaściwego administrowania i usatysfakcjonować składającego skargę. Posiada w tym zakresie bardzo szeroki zakres swobodnego uznania. W szczególności powinien dokonać oceny, czy możliwe jest poszukiwanie rozwiązania satysfakcjonującego składającego skargę przy założeniu, że istnieją sytuacje, w których poszukiwanie takiego rozwiązania nie jest możliwe, jak wynika z art. 6 ust. 3 przepisów wykonawczych, w którym to przypadku Rzecznik zamyka sprawę na mocy uzasadnionej decyzji. W każdym razie nie można zarzucać Rzecznikowi, że niewłaściwie wypełnił funkcję, jaka została mu powierzona, tylko z tego powodu, że niemożliwe jest znalezienie rozwiązania satysfakcjonującego składającego skargę. Sąd nie naruszył zatem prawa ani w zakresie wykładni przepisów wspólnotowych, zgodnie z którymi Rzecznik poszukuje w możliwie najszerszym zakresie rozwiązania polubownego, ani orzekając w pkt 85 wyroku, że Rzecznik może, nie popełniając uchybienia w ramach sprawowanych przez niego funkcji, zawrzeć w decyzji kończącej dane dochodzenie informację, że znalezienie rozwiązania polubownego, satysfakcjonującego składającego skargę, nie jest możliwe.

83      Należy zatem oddalić zarzut pierwszy F. Lambertsa jako bezzasadny.

 W przedmiocie zarzutu drugiego

84      W zarzucie drugim F. Lamberts zarzuca Sądowi, że popełnił dwa istotne błędy w ocenie.

85      W pierwszym rzędzie zarzuca Sądowi, że popełnił błąd w ocenie, ponieważ w pkt 82 zaskarżonego wyroku wskazał, że „zarówno z opinii Komisji dotyczącej skargi skarżącego do Rzecznika, jak i z pisma członka Komisji odpowiedzialnego za sprawy pracownicze z dnia 15 grudnia 1999 r. wynika, że Komisja odmówiła umożliwienia skarżącemu ponownego zdawania egzaminu ustnego lub poszukiwania jakiegokolwiek innego rozwiązania alternatywnego”, podczas gdy F. Lamberts nigdy nie zwrócił się o przeprowadzenie ponownego egzaminu ustnego.

86      W tym względzie należy po pierwsze podnieść, że Sąd przypomniał w pkt 81 zaskarżonego wyroku, że istnieją sytuacje, w których poszukiwanie przez Rzecznika rozwiązania polubownego nie jest możliwe i stwierdził w pkt 82, że tak jest w omawianym przypadku, ponieważ Komisja odmówiła F. Lambertsowi przeprowadzenia wobec niego ponownego egzaminu ustnego lub poszukiwania jakiegokolwiek innego rozwiązania alternatywnego.

87      Po drugie, argument F. Lambertsa krytykujący pkt 82 zaskarżonego wyroku nie służy wykazaniu, na czym polegało naruszenie prawa popełnione przez Sąd przy weryfikacji, czy w niniejszym przypadku było możliwe rozwiązanie polubowne.

88      Argument podniesiony przez F. Lambertsa w pierwszym rzędzie powinien zatem być odrzucony jako niedopuszczalny ze względów, które zostały przypomniane w pkt 76 niniejszego wyroku.

89      W drugim rzędzie Sąd zdaniem F. Lambertsa popełnił błąd w ocenie, opierając się na oczywiście błędnym uzasadnieniu w zakresie, w jakim w pkt 84 zaskarżonego wyroku stwierdził, że „dopiero w ramach postępowania przed Sądem skarżący tytułem przykładu wskazał różne rozwiązania alternatywne, które jego zdaniem powinny i mogły były być rozważone”, podczas gdy z akt sprawy, a w tym względzie zwłaszcza z załącznika 26, w którym skarżący odnosi się do pojęcia „specjalnego doradcy”, wynika wyraźnie, że F. Lamberts przedstawił takie rozwiązania na etapie analizy jego skargi przez Rzecznika i przed wydaniem przez niego decyzji i że Rzecznik nigdy ich nie uwzględnił.

90      Należy stwierdzić, że krytyka ta, dotycząca pkt 84 zaskarżonego wyroku w zakresie, w jakim odsyła do całości akt sprawy, powinna być uważana za krytykę oceny dowodów uwzględnionych przez Sąd, niepodlegającą kontroli Trybunału w ramach odwołania, gdyż kontrola ta zgodnie z art. 225 WE i art. 58 statutu Trybunału Sprawiedliwości ograniczona jest do kwestii prawnych.

91      Przy założeniu, że odesłanie do załącznika 26 akt przedstawionych przed Sądem przez F. Lambertsa może być uznane za zarzut oparty na wypaczeniu znaczenia tego dokumentu, należy stwierdzić, że na załącznik ten składa się korespondencja pomiędzy F. Lambertsem a sekretariatem Rzecznika, a w szczególności pismo z dnia 12 marca 1999 r., w którym odwołano się do pojęcia „specjalnego doradcy”. W piśmie tym F. Lamberts czyni aluzję do sprzecznej z zasadami dostępu do wspólnotowej służby publicznej, przewidzianymi przez regulamin pracowniczy urzędników Wspólnot Europejskich, praktyki rekrutacji personelu bez przeprowadzania wcześniejszego konkursu, która miała zostać wdrożona w ramach włączania personelu Sekretariatu Schengen do Sekretariatu Generalnego Rady Unii Europejskiej, i żąda, by organ powołujący w Komisji dał wyraz elastyczności w tym względzie.

92      Analizując ww. dokumenty, nie wydaje się, by na etapie wcześniejszym od postępowania przed Sądem F. Lamberts zaproponował konkretne możliwe rozwiązania w miejsce przeprowadzania ponownego egzaminu ustnego. Ponadto Sąd słusznie nie uwzględnił propozycji dania wyrazu elastyczności w stosunku do F. Lambertsa jako możliwego rozwiązania alternatywnego.

93      A zatem Sąd nie wypaczył znaczenia dowodów, jakie zostały mu przedłożone, orzekając w pkt 84 zaskarżonego wyroku, że F. Lamberts nie zaproponował rozwiązań alternatywnych na wcześniejszym etapie niż złożenie skargi do Sądu, tak że Rzecznik nie mógł zająć konkretnego stanowiska w zakresie takich propozycji przed złożeniem wspomnianej skargi.

94      W świetle powyższego odwołanie wzajemne zostaje oddalone w całości.

 W przedmiocie kosztów

95      Zgodnie z art. 69 § 2 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Jednakże na podstawie art. 69 § 3 tegoż regulaminu, w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań każdej ze stron oraz w przypadkach szczególnych Trybunał może postanowić, że koszty zostaną rozdzielone albo że każda ze stron pokryje swoje własne koszty. Ponieważ żądania każdej ze stron zostały uwzględnione tylko częściowo, należy orzec, że pokrywają one własne koszty. Ponadto zgodnie z art. 69 § 4 regulaminu postępowania Parlament, który przystąpił do sprawy w charakterze interwenienta, pokrywa własne koszty.

Z powyższych względów

TRYBUNAŁ (pełny skład),

orzeka, co następuje:

1)      Odwołanie główne oraz odwołanie wzajemne zostają oddalone.

2)      Każda ze stron pokrywa własne koszty.

Skouris

Jann

Timmermans

Gulmann

Cunha Rodrigues

Rosas

Puissochet

Schintgen

Macken

Colneric

von Bahr

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 23 marca 2004 r.

Sekretarz

Prezes

R. Grass

V. Skouris

---

* Język postępowania: francuski.