KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 2.6.2021

COM(2021) 525 final

Zalecenie

ZALECENIE RADY

zawierające opinię Rady w sprawie programu stabilności Słowacji na 2021 r.

{SWD(2021) 501 final}

Zalecenie

ZALECENIE RADY

zawierające opinię Rady w sprawie programu stabilności Słowacji na 2021 r.

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych 1 , w szczególności jego art. 5 ust. 2,

uwzględniając zalecenie Komisji Europejskiej,

uwzględniając rezolucje Parlamentu Europejskiego,

po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)W dniu 20 marca 2020 r. Komisja przyjęła komunikat w sprawie aktywowania ogólnej klauzuli wyjścia 2 paktu stabilności i wzrostu 3 . W komunikacie tym Komisja przedstawiła swoją opinię, że biorąc pod uwagę przewidywane poważne pogorszenie koniunktury gospodarczej w wyniku pandemii COVID-19, obecna sytuacja pozwala na uruchomienie klauzuli. W dniu 23 marca 2020 r. ministrowie finansów państw członkowskich zgodzili się z oceną Komisji. Ogólna klauzula wyjścia daje państwom członkowskim elastyczność budżetową, aby mogły poradzić sobie z kryzysem. Ułatwia ona koordynację polityk budżetowych w okresach poważnego pogorszenia koniunktury gospodarczej. Uruchomienie tej klauzuli pozwala na czasowe odstępstwo od ścieżki dostosowania prowadzącej do osiągnięcia średniookresowego celu budżetowego każdego państwa członkowskiego, pod warunkiem, że nie zagraża to stabilności fiskalnej w średnim okresie. W dniu 17 września 2020 r. Komisja zapowiedziała w swojej rocznej strategii zrównoważonego wzrostu gospodarczego, że ogólna klauzula wyjścia będzie nadal stosowana w 2021 r. 4  

(2)W dniu 20 lipca 2020 r. Rada zaleciła Słowacji 5  wprowadzenie wszelkich niezbędnych środków, zgodnie z ogólną klauzulą wyjścia, w celu skutecznego zwalczania pandemii, zapewnienia funkcjonowania gospodarki, a następnie wspierania ożywienia gospodarczego. Ponadto zaleciła Słowacji – gdy pozwolą na to warunki ekonomiczne – prowadzenie polityk fiskalnych mających na celu osiągnięcie rozważnej sytuacji fiskalnej w średnim okresie i zapewnienie długookresowej zdolności do obsługi długu, przy jednoczesnym zwiększeniu inwestycji.

(3)Zgodnie z zaleceniem Rady w sprawie polityki gospodarczej w strefie euro polityki fiskalne we wszystkich państwach strefy euro powinny zachować swój wspierający charakter przez cały 2021 r., a środki z zakresu polityki powinny być dostosowane do warunków panujących w danym kraju i powinny być terminowe, tymczasowe i ukierunkowane 6 . Gdy pozwolą na to warunki epidemiologiczne i ekonomiczne, należy stopniowo wycofywać środki nadzwyczajne, a jednocześnie przeciwdziałać społecznym skutkom kryzysu i jego wpływowi na rynek pracy. Należy prowadzić polityki fiskalne mające na celu osiągnięcie rozważnej sytuacji fiskalnej w średnim okresie i zapewnienie długookresowej zdolności do obsługi długu, przy jednoczesnym zwiększeniu inwestycji. Państwa członkowskie powinny wdrażać reformy zwiększające zasięg, adekwatność i stabilność powszechnych systemów ochrony zdrowia i ochrony socjalnej.

(4)W dniu 18 listopada 2020 r. Komisja przyjęła opinie w sprawie projektów planów budżetowych państw członkowskich strefy euro na 2021 r. na podstawie jakościowej oceny środków polityki fiskalnej. Komisja była zdania, że projekt planu budżetowego Słowacji jest zasadniczo zgodny z zaleceniami w sprawie polityki fiskalnej przyjętymi przez Radę w dniu 20 lipca 2020 r. oraz że większość środków przewidzianych w tym planie wspiera aktywność gospodarczą w kontekście znacznej niepewności. Wydaje się jednak, że niektóre środki nie miały charakteru tymczasowego ani nie były zrównoważone środkami kompensacyjnymi.

(5)Program Next Generation EU, w tym Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, zapewni trwałe ożywienie gospodarcze, mające ponadto charakter inkluzywny i sprawiedliwy. Rozporządzenie (UE) 2021/241 ustanawiające Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności 7 weszło w życie w dniu 19 lutego 2021 r. Instrument będzie zapewniał wsparcie finansowe na rzecz realizacji reform i inwestycji, co pociągnie za sobą impuls fiskalny finansowany przez UE. Przyczyni się on do ożywienia gospodarczego, wdrożenia zrównoważonych i pobudzających wzrost gospodarczy reform i inwestycji, zwłaszcza w celu promowania zielonej i cyfrowej transformacji, oraz zwiększy odporność i wzrost potencjalny gospodarek. To z kolei przyczyni się do poprawy sytuacji finansów publicznych w perspektywie krótkoterminowej oraz zwiększenia stabilności budżetowej, wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy w średnim i długim okresie.

(6)W dniu 3 marca 2021 r. Komisja przyjęła komunikat, w którym nakreśliła kierunki rozwoju polityki w celu ułatwienia koordynacji polityk fiskalnych oraz przygotowania przez państwa członkowskie ich programów stabilności i konwergencji 8 . Ogólny kurs polityki fiskalnej, z uwzględnieniem budżetów krajowych i Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, powinien zachować swój wspierający charakter w latach 2021 i 2022. Jednocześnie, z uwagi na spodziewaną stopniową normalizację aktywności gospodarczej w drugiej połowie 2021 r., polityki fiskalne państw członkowskich powinny stać się bardziej zróżnicowane w 2022 r. Polityki fiskalne państw członkowskich powinny uwzględniać poziom ożywienia gospodarczego, stabilność fiskalną oraz potrzebę zmniejszenia różnic gospodarczych, społecznych i terytorialnych. Z uwagi na potrzebę wspierania trwałego ożywienia gospodarczego w UE, państwa członkowskie, w których zagrożenia dla stabilności nie są wysokie, powinny ukierunkować swoje budżety na utrzymanie wspierającej polityki fiskalnej w 2022 r., uwzględniając przy tym wpływ Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Państwa członkowskie o wysokim poziomie zadłużenia powinny prowadzić rozważne polityki fiskalne, utrzymując jednocześnie inwestycje finansowane ze środków krajowych i wykorzystując dotacje w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności do finansowania dodatkowych projektów inwestycyjnych i reform strukturalnych o wysokiej jakości. W okresie po 2022 r. polityki fiskalne powinny nadal uwzględniać skalę ożywienia gospodarczego, poziom niepewności ekonomicznej i względy stabilności fiskalnej. Ponowne ukierunkowanie polityk fiskalnych na osiągnięcie rozważnej sytuacji fiskalnej w średnim okresie, w tym – kiedy przyjdzie na to pora – poprzez stopniowe wycofywanie środków wsparcia, przyczyni się do zapewnienia stabilności fiskalnej w średnim okresie.

(7)W komunikacie z dnia 3 marca 2021 r. Komisja wyraziła również opinię, że decyzję w sprawie dezaktywacji ogólnej klauzuli wyjścia albo dalszego jej stosowania należy podejmować w ramach oceny ogólnej stanu gospodarki, przy czym głównym kryterium ilościowym powinien być poziom aktywności gospodarczej w UE lub w strefie euro w porównaniu z poziomami sprzed kryzysu (na koniec 2019 r.). Na podstawie prognozy Komisji z wiosny 2021 r. w dniu 2 czerwca Komisja stwierdziła, że spełnione zostały warunki uzasadniające dalsze stosowanie ogólnej klauzuli wyjścia w 2022 r. i jej dezaktywację od 2023 r. Po dezaktywacji ogólnej klauzuli wyjścia nadal uwzględniać się będzie sytuację poszczególnych państw członkowskich 9 .

(8)W dniu 12 maja 2021 r. Słowacja przedłożyła swój program stabilności na 2021 r., po terminie określonym w art. 4 rozporządzenia (WE) nr 1466/97.

(9)Według danych zweryfikowanych przez Eurostat deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych Słowacji wyniósł w 2020 r. 6,2 % PKB, a dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrósł do 60,6 % PKB. Roczna zmiana pierwotnego salda budżetowego wyniosła -4,8 % PKB i składają się na nią m.in. wspierające gospodarkę działania dyskrecjonalne w ramach polityki budżetowej, które odpowiadają 3,6 %, oraz działanie automatycznych stabilizatorów. Ponadto Słowacja zaoferowała przedsiębiorstwom i gospodarstwom domowym wsparcie płynności (takie jak gwarancje i odroczenia płatności podatków, które nie mają bezpośredniego i natychmiastowego wpływu na budżet,) szacowane na 2,1 % PKB.

W dniu 2 czerwca 2021 r. Komisja opublikowała sprawozdanie na podstawie art. 126 ust. 3 TFUE. W sprawozdaniu tym omówiono sytuację budżetową Słowacji, ponieważ jej deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych przekroczył w 2020 r. określoną w Traktacie wartość referencyjną wynoszącą 3 % PKB, a dług sektora instytucji rządowych i samorządowych przekroczył określoną w Traktacie wartość referencyjną wynoszącą 60 % PKB. W sprawozdaniu stwierdzono, że kryterium deficytu nie zostało spełnione, ale wywiązano się z kryterium długu.

(10)Scenariusz makroekonomiczny, na którym oparto prognozy budżetowe programu stabilności, jest realistyczny w latach 2021 i 2022, biorąc pod uwagę obecny poziom niepewności. W programie stabilności na 2021 r. przewidziano, że realny PKB wzrośnie o 3,3 % w 2021 r. i o 6,3 % w 2022 r. Dla porównania w prognozie Komisji z wiosny 2021 r. przewiduje się, że ożywienie nastąpi wcześniej, a wzrost realnego PKB – na poziomie 4,8 % w 2021 r. i 5,2 % w 2022 r.

(11)W swoim programie stabilności na 2021 r. rząd planuje wzrost deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych z 6,2 % PKB w 2020 r. do 9,9 % w 2021 r. oraz wzrost wskaźnika zadłużenia do 64,1 % PKB w 2021 r. Zgodnie z programem zmiana pierwotnego salda budżetowego w 2021 r. w porównaniu z poziomem sprzed kryzysu (2019 r.) ma wynieść -4,0 % PKB i odzwierciedla wspierające gospodarkę działania dyskrecjonalne w ramach polityki budżetowej, które odpowiadają 2,3 % PKB, oraz działanie automatycznych stabilizatorów. Planowane wskaźniki deficytu i zadłużenia są wyższe niż te przewidywane przez Komisję w jej prognozie z wiosny 2021 r. Komisja przewiduje w 2021 r. deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w wysokości 6,5 % i wskaźnik zadłużenia na poziomie 59,5 %. W prognozie Komisji nie uwzględniono rezerwy na wydatki związane z pandemią w wysokości 2,4 p.p. PKB ani wyższych wydatków przedsiębiorstw państwowych i zakładu ubezpieczeń społecznych (ujętych w ramach sektora instytucji rządowych i samorządowych), ponieważ w dniu daty granicznej prognozie informacje te nie były dostępne. W prognozie Komisji dochody są o 0,2 p.p. PKB wyższe, a wydatki o 3,4 p.p. niższe niż w programie stabilności. Różnice w wydatkach przypisuje się głównie niższemu zużyciu pośredniemu, niższym świadczeniom społecznym oraz niższym subsydiom założonym w prognozie Komisji. Prognoza niższego zadłużenia przedstawiona przez Komisję wynika przede wszystkim z niższego salda pierwotnego (o 3,6 p.p.).

(12)W odpowiedzi na pandemię COVID-19 i spowodowane nią pogorszenie koniunktury gospodarczej Słowacja wprowadziła środki budżetowe mające na celu wzmocnienie możliwości systemu ochrony zdrowia, powstrzymanie pandemii oraz pomoc tym osobom i sektorom, które zostały szczególnie dotknięte jej skutkami. Ta zdecydowana reakcja polityczna złagodziła spadek PKB, co z kolei ograniczyło wzrost deficytu i długu publicznego. Środki polityki fiskalnej powinny zmaksymalizować wsparcie na rzecz ożywienia gospodarczego, nie przesądzając o przyszłych trajektoriach fiskalnych. W związku z tym należy unikać tworzenia trwałych obciążeń dla finansów publicznych. Wprowadzając środki o charakterze stałym, państwa członkowskie powinny odpowiednio je finansować, aby zapewnić neutralność budżetową w perspektywie średnioterminowej. Działania podjęte przez Słowację w latach 2020 i 2021 były zgodne z zaleceniem Rady z dnia 20 lipca 2020 r. Wydaje się, że niektóre działania dyskrecjonalne uchwalone przez rząd w latach 2020 i 2021 nie mają charakteru tymczasowego lub nie są zrównoważone środkami kompensacyjnymi. Jeżeli chodzi o okres wykraczający poza horyzont prognozy Komisji, wstępnie szacuje się, że pozostały wpływ tych działań niemających charakteru tymczasowego wyniesie ok. 1 % PKB w 2023 r.; będą stanowić je głównie ponowne wprowadzenie premii bożonarodzeniowych, zmiany w systemie zielonej energii, wyższe wynagrodzenia dla urzędników wojskowych, obniżenie podatku od pojazdów silnikowych, wyeliminowanie podatku bankowego, dotacje na rzecz placówek opieki zdrowotnej i ulgi podatkowe związane z dziećmi. Te działania niemające charakteru tymczasowego zostały jedynie częściowo zrównoważone zamrożeniem minimalnej emerytury i wzrostu kosztów operacyjnych ministerstw.

(13)W programie stabilności na 2021 r. w danych fiskalnych nie uwzględniono jeszcze otrzymania dotacji w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Założono w nim jednak – w scenariuszu makroekonomicznym, na którym oparto prognozy – finansowanie inwestycji i reform z dotacji w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności w wysokości 0,2 % PKB w 2021 r., 1,1 % w 2022 r., 1,3 % w 2023 r. i w 2024 r. Komisja uwzględniła te dotacje w swoich projekcjach budżetowych zawartych w wiosennej prognozie.

(14)W kontekście obecnej sytuacji należy zastanowić się nad przyjętymi wskaźnikami korekty fiskalnej, które określono w rozporządzeniu (WE) nr 1466/97. Po pierwsze, szacunki dotyczące luki produktowej wiążą się ze znaczną niepewnością. Po drugie, konieczne jest, aby polityka fiskalna była w stanie szybko reagować na rozwój pandemii poprzez zastąpienie pomocy doraźnej bardziej ukierunkowanymi środkami, gdy zmniejszą się ryzyka dla zdrowia. Po trzecie, charakterystyczne dla obecnej sytuacji są znaczące reakcje polityczne mające na celu wspieranie aktywności gospodarczej. W przypadku znacznych transferów z budżetu UE (takich jak środki z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności) przyjęte wskaźniki nie mierzą w pełni impulsu dla gospodarki, który zapewniają polityki fiskalne. W tym kontekście saldo strukturalne nie wydaje się odpowiednim wskaźnikiem w obecnych okolicznościach. Wartość odniesienia dotycząca wydatków wymaga natomiast dostosowania 10 i uzupełnienia o dodatkowe informacje, aby w sposób kompletny mierzyła kierunek rozwoju polityki fiskalnej.

Po pierwsze, podobnie jak w przypadku podejścia stosowanego przy ocenie projektów planów budżetowych na 2021 r. z zagregowanych wydatków wyłączono tymczasowe środki nadzwyczajne. Te tymczasowe działania nadzwyczajne związane z kryzysem wspierają systemy opieki zdrowotnej oraz rekompensują pracownikom i przedsiębiorstwom utratę dochodów spowodowaną izolacją i zakłóceniami w łańcuchach dostaw; organy publiczne będą mogły je wycofać, gdy sytuacja gospodarcza i sytuacja w zakresie zdrowia publicznego powrócą do normalności.

Po drugie, aby móc ocenić ogólny kurs polityki fiskalnej w obecnej sytuacji, w odpowiednich zagregowanych wydatkach należy uwzględnić znaczne transfery z budżetu UE (takie jak środki z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności). Kurs polityki fiskalnej jest zatem mierzony zmianą wydatków pierwotnych (po skorygowaniu o działania dyskrecjonalne po stronie dochodów i z wyłączeniem tymczasowych działań nadzwyczajnych związanych z kryzysem), w tym wydatków finansowanych z dotacji w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz innych funduszy UE.

Poza oceną ogólnego kursu polityki fiskalnej celem analizy jest również sprawdzenie, czy krajowa polityka fiskalna ma rozważny charakter, a jej struktura sprzyja trwałemu ożywieniu gospodarczemu zgodnemu z celami zielonej i cyfrowej transformacji. Z tego powodu szczególną uwagę zwraca się na zmiany bieżących wydatków pierwotnych i inwestycji finansowanych ze środków krajowych.

(15)W swoim programie stabilności na 2021 r. Słowacja planuje, że w 2022 r. deficyt jej sektora instytucji rządowych i samorządowych zmaleje do 5,1 % PKB, głównie za sprawą zaprzestania stosowania tymczasowych środków wsparcia przyjętych w 2020 i 2021 r. Planuje się, że w 2022 r. wskaźnik zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrośnie do 65,5 % PKB. Projekcje te przewyższają prognozę Komisji z wiosny 2021 r. W prognozie Komisji zakłada się mniejsze środki związane z pandemią COVID-19 oraz szybsze wykorzystanie środków UE w 2022 r. w porównaniu z programem stabilności.

Na podstawie prognozy Komisji szacuje się, że określony wyżej ogólny kurs polityki fiskalnej – obejmujący również wpływ na popyt zagregowany, jaki będą mieć w 2022 r. inwestycje finansowane zarówno z budżetu krajowego, jak i z budżetu UE, w szczególności z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności – wyniesie +0,9 % PKB 11 . Jest prognozowane, że pozytywny wpływ wydatków finansowanych z dotacji w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz innych funduszy UE wzrośnie o 0,8 p.p. PKB. Przewiduje się, że inwestycje finansowane ze środków krajowych będą miały restrykcyjny wpływ, który wyniesie 0,7 p.p. PKB 12 . Prognozowane jest, że bieżące wydatki pierwotne finansowane ze środków krajowych (po skorygowaniu o działania dyskrecjonalne po stronie dochodów) będą miały restrykcyjny wpływ, który wyniesie 1,1 p.p. PKB.

(16)Jakość środków budżetowych państw członkowskich wydaje się szczególnie istotna. Strukturalne reformy fiskalne mające na celu poprawę struktury budżetów krajowych mogą wspierać wzrost potencjalny, tworzyć bardzo potrzebną przestrzeń fiskalną i przyczyniać się do zapewnienia stabilności fiskalnej w długim okresie, w tym w obliczu wyzwań związanych ze zmianą klimatu i zdrowiem. Po stronie dochodów kryzys związany z COVID-19 uwypukla znaczenie reform na rzecz zwiększenia wydajności i sprawiedliwości systemów dochodów publicznych. Po stronie wydatków kryzys ten sprawił, że jeszcze większej wagi nabrało podniesienie poziomu i jakości zrównoważonych i pobudzających wzrost gospodarczy inwestycji, zgodnie z celami zwiększania potencjału wzrostu, odporności gospodarczej i społecznej oraz dwojakiej transformacji – zielonej i cyfrowej. Plany odbudowy i zwiększania odporności umożliwią poprawę struktury budżetów krajowych.

(17)Zgodnie ze średniookresowymi planami budżetowymi zawartymi w programie planuje się, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych zmaleje z 4,1 % w 2023 r. do 3,8 % PKB w 2024 r. Planowane jest, że w okresie objętym programem stabilności deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych przekroczy 3 % PKB.

Na podstawie programu szacuje się, że ogólny kurs polityki fiskalnej – obejmujący również wpływ na popyt zagregowany, jaki będą mieć inwestycje finansowane zarówno z budżetu krajowego, jak i z budżetu UE, w szczególności z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności – wyniesie w latach 2023 i 2024 średnio 0,2 % PKB 13 . Jest prognozowane, że pozytywny wpływ wydatków finansowanych z dotacji w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz innych funduszy UE zmaleje o 0,3 p.p. PKB. Przewiduje się, że inwestycje finansowane ze środków krajowych będą miały neutralny wpływ 14 . Prognozowane jest, że bieżące wydatki pierwotne finansowane ze środków krajowych (po skorygowaniu o działania dyskrecjonalne po stronie dochodów) będą miały restrykcyjny wpływ, który wyniesie 1,3 p.p. PKB.

Średni nominalny wzrost potencjalny z 10 lat szacowany jest obecnie na 4½ % 15 . Szacunki te nie uwzględniają jednak wpływu reform, które wchodzą w skład planu odbudowy i zwiększania odporności i mogą zwiększyć wzrost potencjalny Słowacji.

(18)Planuje się, że wskaźnik zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrośnie z 64,6 % PKB w 2023 r. do 65,8 % PKB w 2024 r. Stwierdza się, że Słowacja jest narażona na średnie zagrożenia dla stabilności fiskalnej w średnim okresie, co wynika z ostatniej analizy zdolności obsługi zadłużenia 16 .

(19)Jako że poziom niepewności pozostaje wyjątkowo wysoki, wytyczne dotyczące polityki fiskalnej powinny nadal być głównie jakościowe. Bardziej precyzyjne wytyczne ilościowe na kolejne lata powinny zostać przedstawione w 2022 r., jeżeli do tego czasu poziom niepewności zmniejszy się wystarczająco.

Rada oceniła program stabilności na 2021 r. i działania następcze podjęte przez Słowację w odpowiedzi na zalecenie Rady z dnia 20 lipca 2020 r.,

NINIEJSZYM ZALECA SŁOWACJI:

1.Kontynuowanie w 2022 r. wspierającego kursu polityki fiskalnej, w tym impulsu zapewnianego przez Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, oraz utrzymanie inwestycji finansowanych ze środków krajowych.

2.Kiedy warunki ekonomiczne na to pozwolą, prowadzenie polityki fiskalnej mającej na celu osiągnięcie rozważnej sytuacji fiskalnej i zapewnienie stabilności finansów publicznych w średnim okresie. Jednoczesne zwiększenie inwestycji w celu pobudzenia potencjału wzrostu gospodarczego.

3.Zwrócenie szczególnej uwagi na strukturę finansów publicznych, zarówno po stronie dochodów, jak i wydatków budżetowych, oraz na jakość środków budżetowych w celu zapewnienia trwałego ożywienia gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu. Priorytetowe traktowanie zrównoważonych i pobudzających wzrost gospodarczy inwestycji, wspierających w szczególności zieloną i cyfrową transformację. Nadanie priorytetu strukturalnym reformom fiskalnym, które pomogą zapewnić finansowanie priorytetów polityki publicznej i przyczynią się do długoterminowej stabilności finansów publicznych, w tym poprzez zwiększenie zasięgu, adekwatności i stabilności powszechnych systemów ochrony zdrowia i ochrony socjalnej.

Sporządzono w Brukseli dnia […] r.

(1)

   Dz.U. L 209 z 2.8.1997, s. 1.

(2)

   Klauzula, jak określono w art. 5 ust. 1, art. 6 ust. 3, art. 9 ust. 1 i art. 10 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1466/97 oraz w art. 3 ust. 5 i art. 5 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1467/97, ułatwia koordynację polityk budżetowych w okresach poważnego pogorszenia koniunktury gospodarczej.

(3)

   Komunikat Komisji do Rady w sprawie uruchomienia ogólnej klauzuli korekcyjnej w ramach paktu stabilności i wzrostu, Bruksela, COM(2020) 123 final z 20.3.2020.

(4)

   Komunikat Komisji „Roczna strategia zrównoważonego wzrostu gospodarczego na rok 2021”, Bruksela, COM(2020) 575 final z 17.9.2020.

(5)

   Zalecenie Rady z dnia 20 lipca 2020 r. w sprawie krajowego programu reform Słowacji na 2020 r., zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Słowację programu stabilności na 2020 r., Dz.U. C 282 z 26.8.2020, s. 164.

(6)    Oczekuje na ostateczne przyjęcie przez Radę, zostało już zatwierdzone przez Radę Europejską. Tekst uzgodniony przez Eurogrupę w dniu 16 grudnia 2020 r. jest dostępny pod adresem: https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-14356-2020-INIT/pl/pdf

(7)

    Dz.U. L 57 z 18.2.2021, s. 17.

(8)

   Komunikat Komisji do Rady „Rok od wybuchu pandemii COVID-19: działania z zakresu polityki fiskalnej”, Bruksela, COM(2021) 105 final z 3.3.2021.

(9)    Komunikat Komisji „Koordynacja polityki gospodarczej w 2021 r.: przezwyciężenie COVID-19, wspieranie odbudowy i modernizacja naszej gospodarki”, Bruksela, COM(2021) 500 final z 2.6.2021.

(10)    W szczególności wyrównanie wydatków inwestycyjnych w okresie 4 lat wykorzystane do obliczania wartości odniesienia dotyczącej wydatków nie pozwala na właściwą ocenę wsparcia fiskalnego na rzecz ożywienia gospodarczego, które zapewniły inwestycje finansowane ze środków krajowych.

(11)    Ujemna wartość wskaźnika odpowiada nadwyżce wzrostu wydatków pierwotnych w porównaniu ze średniookresowym wzrostem gospodarczym, co wskazuje na ekspansywną politykę fiskalną.

(12)    Przewiduje się, że pozostałe wydatki kapitałowe finansowane ze środków krajowych będą miały neutralny wpływ.

(13)    Jest szacowany na średnio -0,2 % PKB w 2023 i 2024 r.

(14)    Przewiduje się, że pozostałe wydatki kapitałowe finansowane ze środków krajowych będą miały ekspansywny wpływ, który wyniesie 1,6 p.p. PKB.

(15)    Szacunki Komisji dokonane zgodnie z powszechnie przyjętą metodyką.

(16)    Zob. dokument roboczy służb Komisji „Załącznik statystyczny zawierający podstawowe dane istotne dla oceny programów stabilności i konwergencji na 2021 r.”.