This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52014DC0339
COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS Research and innovation as sources of renewed growth
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Badania naukowe i innowacje jako źródło ponownego wzrostu gospodarczego
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Badania naukowe i innowacje jako źródło ponownego wzrostu gospodarczego
/* COM/2014/0339 final */
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Badania naukowe i innowacje jako źródło ponownego wzrostu gospodarczego /* COM/2014/0339 final */
1. Badania naukowe i innowacje
źródłami przyszłego wzrostu gospodarczego Europa ma dobre warunki do tego, by
korzystać z nadarzających się możliwości pobudzenia
wzrostu gospodarczego. Jako największy rynek wewnętrzny na
świecie jest siedzibą wielu przedsiębiorstw innowacyjnych
należących do światowej czołówki oraz zajmuje
czołową pozycję w wielu dziedzinach wiedzy i kluczowych
technologii, takich jak ochrona zdrowia, żywność, energia
odnawialna, technologie związane z ochroną środowiska i
transport[1].
Posiada ona niezmiernie cenne zasoby tworzone
przez wysoko wykwalifikowaną siłę roboczą i wybitne talenty
w sektorze działalności kulturalnej i twórczej. Wciąż
jednak konieczne są wysiłki na rzecz zapewnienia sprawnego
funkcjonowania jednolitego rynku, poprawy warunków ramowych
umożliwiających wprowadzanie innowacji w przedsiębiorstwach oraz
przyspieszenia inwestycji w przełomowe technologie w szybko
rozwijających się obszarach[2]. Nowe możliwości pobudzania wzrostu
gospodarczego związane są z dostarczaniem nowych produktów i
usług, będących wynikiem przełomów technologicznych, nowych
procesów i modeli biznesowych, innowacji nietechnologicznych oraz innowacji w
sektorze usług, w połączeniu ze stanowiącymi siłę
napędową kreatywnością, uzdolnieniami i talentami, innymi
słowy będących wynikiem szeroko pojętej
innowacyjności. Rozwojowi tych możliwości sprzyjać
będzie położenie na nie silnego nacisku w polityce gospodarczej
oraz wprowadzenie strategii, których celem jest sprostanie wyzwaniom
społecznym, takim jak starzenie się społeczeństwa,
bezpieczeństwo energetyczne, zmiana klimatu, w tym zarządzanie
ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi, a także
włączenie społeczne, które wymagają znalezienia
przełomowych rozwiązań innowacyjnych. By w pełni wykorzystać te sprzyjające
warunki do osiągnięcia dobrobytu gospodarczego i wysokiej
jakości życia, rządy w całej Europie muszą aktywnie
zaangażować się we wspieranie strategii na rzecz pobudzania
wzrostu gospodarczego, zwłaszcza strategii w zakresie badań i
innowacji. Stopniowa poprawa sytuacji gospodarczej
umożliwia obecnie Europie skoncentrowanie się na pobudzaniu wzrostu
przy jednoczesnym utrzymaniu tempa reform w celu zapewnienia trwałego
ożywienia gospodarczego. Teraz, kiedy Europa wychodzi z kryzysu, coraz
wyraźniej widać, że wspieranie strategii pobudzających
wzrost przyniosło ostatecznie efekty. Istnieją dowody na to, że
niedawny wzrost wydajności zawdzięczamy w dużej mierze
innowacjom[3],
oraz że często te kraje, które zainwestowały więcej w
badania naukowe i innowacje przed kryzysem i podczas niego, okazały
się najbardziej odporne na skutki załamania gospodarczego[4]. Badania naukowe i innowacje jako inwestycje
pobudzające wzrost gospodarczy Z wymienionych wyżej względów w
strategii „Europa 2020” oraz w najnowszych rocznych analizach wzrostu
gospodarczego[5]
podkreślono potrzebę utrzymania na tym samym poziomie, a tam, gdzie
to możliwe, zwiększenia wydatków na działania pobudzające
wzrost w ramach połączonych wysiłków na rzecz konsolidacji
budżetowej. Kwestia ta znalazła również odzwierciedlenie w
zaleceniach dla poszczególnych krajów wydanych w 2014 r. w ramach europejskiego
semestru. Inwestycje publiczne przyczyniają się do
tworzenia bazy wiedzy i umiejętności potrzebnej innowacyjnym
przedsiębiorstwom, stanowią również bodziec dla
przedsiębiorstw do inwestowania w badania naukowe i innowacje, co stanowi
kluczowy element konieczny do realizacji ambitnych celów zawartych w strategii
„Europa 2020”. Ograniczenia inwestycji publicznych w badania naukowe i
innowacje, nawet jeśli wynikają z trudnych warunków budżetowych,
mogą również odbić się na długoterminowym potencjale
wzrostu gospodarczego w danym kraju, ograniczając zdolność do
przejmowania wyników badań naukowych i rozwiązań innowacyjnych
wypracowanych w innych krajach i prowadząc do braku atrakcyjnych
możliwości kariery zawodowej dla najbardziej utalentowanych
młodych ludzi w tym kraju. Struktura budżetu UE na lata 2014–2020
wskazuje na wyraźny zwrot w kierunku inwestycji w badania naukowe i
innowacje oraz w inne działania pobudzające wzrost gospodarczy, ze
zwiększeniem budżetu programu „Horyzont 2020”, nowego programu UE na
rzecz badań naukowych i innowacji, o 30 % w ujęciu realnym. Ponadto w
ramach nowych europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych
przewidziano przeznaczenie 83 mld EUR na inwestycje w badania naukowe i
innowacje, jak również w MŚP. Jednakże te
dodatkowe środki z budżetu Unii muszą uzupełniać, a
nie zastępować, inwestycje państw członkowskich, zarówno ze
źródeł publicznych, jak i prywatnych. Postępy w realizacji
określonego w strategii „Europa 2020” celu w postaci inwestycji w badania
naukowe i innowacje sięgających kwoty 3 % PKB[6] będą
możliwe tylko jeśli rządy w całej Europie będą w
dalszym ciągu inwestować w badania naukowe i innowacje, zapewniając
ich efektywność i pełnienie przez nie roli katalizatora
inwestycji prywatnych. Wspieranie wysiłków w tym celu powinno również
objąć poprawę warunków ramowych[7],
uwzględniając przy tym aktualne kierunki polityki przemysłowej[8]. Fakt, że takie
wydatki publiczne nie stanowią jedynie kosztów, lecz są
inwestycją w przyszłość, został już
uwzględniony w zmienionym europejskim systemie rachunków narodowych i
regionalnych, metodzie Eurostatu służącej obliczaniu wydatków
publicznych[9]. Niektóre państwa członkowskie ograniczyły
jednak w ramach konsolidacji budżetowej wydatki bezpośrednie na
badania naukowe i rozwój, jak przedstawiono na rysunku 1, chociaż w
niektórych przypadkach ograniczenia te zostały częściowo
zrekompensowane poprzez zwiększenie zachęt podatkowych w obszarze
badań naukowych i rozwoju. Te cięcia są szczególnie
zauważalne od 2012 r. W pierwszym okresie kryzysu, w latach 2008–2010, w
wielu państwach członkowskich chroniono budżety na badania
naukowe i rozwój, a w niektórych nawet zwiększono wydatki na ten cel. W większości państw
członkowskich poziom wydatków na badania naukowe i rozwój jest jednak
wciąż dużo niższy niż krajowe cele w tym zakresie
określone w strategii „Europa 2020”, jak przedstawiono na rys. 2[10]. Jest to głównie
odzwierciedleniem niedostatecznego inwestowania przez przedsiębiorstwa w
badania naukowe i rozwój [11].
W niniejszym komunikacie rozważono
sposoby wykorzystania w jak największym stopniu potencjału badań
naukowych i innowacji jako siły napędowej ponownego wzrostu
gospodarczego poprzez poprawę jakości inwestycji w ramach
sprzyjających wzrostowi gospodarczemu strategii konsolidacji
budżetowej przyjętych w państwach członkowskich. Rysunek 1. Zmiany poziomu wydatków na badania naukowe i
rozwój jako odsetek całkowitej kwoty wydatków państwowych (lata 2008–2012) Rysunek 2. Intensywność publicznych i prywatnych
nakładów na badania naukowe i rozwój w 2012 r. w państwach
członkowskich, w UE ogółem i w państwach trzecich 2. Poprawa rezultatów i
rentowności 2.1 Poprawa jakości wydatków
publicznych na badania naukowe i innowacje Wobec utrzymujących się trudnych
warunków budżetowych kluczowe znaczenie ma rozporządzanie wydatkami
publicznymi w taki sposób, by przynosiły jak najlepsze rezultaty, co
można osiągnąć dzięki poprawie ich jakości.
Inwestycje publiczne muszą w związku z tym iść w parze z
zakrojonymi na szeroką skalę reformami systemów badań naukowych
i innowacji, służącymi między innymi zwiększeniu roli
wydatków publicznych jako katalizatora inwestycji prywatnych. Rządy
muszą zdobyć wiedzę niezbędną do podejmowania
mądrych decyzji, jak i w co inwestować[12], a w procesie tym
inspiracją powinno być dla nich ambitne podejście strategiczne
opracowane w ramach inicjatywy przewodniej „Unia innowacji” i programu
działań w zakresie europejskiej przestrzeni badawczej[13]. Trudno jest ocenić jakość,
efektywność i rezultaty wydatków publicznych na badania naukowe i
innowacje, a dostępne wskaźniki nie pozwalają na pełną
analizę. Koncentrując się wyłącznie na zdolności
sektorów prywatnego i publicznego do generowania zgłoszeń patentowych[14] dzięki
inwestycjom w badania naukowe i rozwój, dostępne dane wskazują,
że niektóre kraje są zdolne osiągać lepsze rezultaty ze
swych wydatków publicznych i prywatnych na badania naukowe i rozwój, co
przedstawiono na rysunku 3. Kraje o większej efektywności wydatków
publicznych to zazwyczaj te z wyższymi poziomami wydatków publicznych na
badania naukowe i rozwój i wyższym PKB na mieszkańca,
posiadające również solidniejszą bazę wiedzy. Ponadto w
krajach przeznaczających więcej środków publicznych na badania
naukowe i rozwój wyższy jest zazwyczaj również poziom inwestycji w
tym zakresie dokonywanych przez przedsiębiorstwa, co wynika z faktu,
iż skuteczne publiczne systemy badań naukowych i innowacji
umożliwiają dostarczanie silniejszych bodźców dla inwestycji
prywatnych w tym obszarze[15].
Poprawa jakości i efektywności
wydatków może przyczynić się do stworzenia
samonapędzającego się mechanizmu dzięki dostarczeniu
bodźców prowadzących do zwiększenia inwestycji z sektora prywatnego
oraz generowaniu większych zysków ekonomicznych[16]. Reformy w celu
poprawy jakości i efektywności wydatków publicznych mają
duże znaczenia dla wszystkich państw członkowskich. W przypadku
państw o bardziej ograniczonym budżecie i mniejszej efektywności
w zakresie inwestycji ważne jest, aby osiągnęły one lepsze
rezultaty dzięki daleko idącym reformom i były w stanie
mądrze zwiększać inwestycje w miarę poprawy swej sytuacji
gospodarczej. Natomiast państwom dysponującym dostatecznymi
środkami w budżecie i odznaczającymi się wysoką
efektywnością przyniesie to korzyści w postaci zwiększenia
ich poziomu wiedzy, dzięki której będą mogły dokonywać
bardziej rentownych inwestycji. Rysunek 3. Intensywność inwestycji w badania naukowe
i rozwój oraz wyniki dotyczące efektywności[17]. Zwiększenie
efektywności wydatków na badania naukowe i innowacje przyczyni się
także do podniesienia ogólnej jakości finansowania ze środków
publicznych. Umożliwi ono lepsze wykorzystanie ograniczonych zasobów, a
dzięki temu przyniesie również długoterminową poprawę,
umożliwiając waloryzację rezultatów działalności w
zakresie badań naukowych i innowacji. Do działań przekrojowych
podejmowanych w celu poprawy efektywności polityki należą
regularne przeglądy wydatków publicznych lub budżetowanie zadaniowe
ukierunkowane na poprawę wyników. Z analiz dotyczących poszczególnych
państw (Francji, Austrii, Szwecji i Niderlandów) wynika, że
państwom członkowskim, które przyjęły takie podejście,
udało się osiągnąć znaczące i wymierne sukcesy w
zakresie przejrzystości budżetu, efektywności i
oszczędności, i to bez obniżania poziomu jakości usług
publicznych, a nawet uzyskując jego zwiększenie. 2.2 Osie priorytetowe reform Reformy w zakresie badań naukowych i
innowacji muszą być dostosowane do specyfiki poszczególnych
państw członkowskich. W związku z tym głównym zadaniem
wszystkich państw członkowskich jest określenie, opracowanie i
wdrożenie reform niezbędnych do poprawy jakości inwestycji tych
państw w badania naukowe i innowacje. Do tej pory poczyniono postępy
w zakresie reform przewidzianych w ramach Unii innowacji i europejskiej przestrzeni badawczej. W sprawozdaniu z 2014 r. na temat stanu Unii innowacji
towarzyszącemu niniejszemu komunikatowi wskazano na rosnące poparcie
dla rozwoju innowacyjności[18]
w kontekście przeglądu strategii „Europa 2020”[19]. Główne
osiągnięcia to bardziej przyjazne dla innowacji otoczenie biznesowe
powstałe dzięki wprowadzeniu jednolitego patentu i paszportu dla
kapitału wysokiego ryzyka. Gruntowną reformę wsparcia unijnego w
zakresie badań naukowych i innowacji przeprowadzono w ramach pojedynczego,
zintegrowanego i uproszczonego programu „Horyzont 2020”, w którym
sformułowano jasne i wymierne cele, kładąc nacisk na uzyskanie
doskonałości naukowej i czołowej pozycji w przemyśle oraz
stawienie czoła wyzwaniom społecznym. Również wiele państw
członkowskich podejmuje reformy udzielanego przez siebie wsparcia na rzecz
badań naukowych i innowacji finansowanego ze środków publicznych. Z
doświadczenia wynika, że wdrażanie reform w sposób
prowadzący do poprawy jakości inwestycji i zapewniający
korzyści gospodarcze i społeczne jest procesem ciągłym i
stanowi długoterminowe wyzwanie dla wszystkich państw. Do
zwiększenia rentowności konieczne jest, by strategie w zakresie
badań naukowych i innowacji przyniosły jak najlepsze rezultaty,
między innymi poprzez zwiększenie stopnia powiązania
jakości z zasobami przeznaczanymi na działania w tym obszarze.
Zasadnicze znaczenie ma zatem wprowadzanie spójnych zachęt w celu poprawy
jakości inwestycji publicznych oraz kontynuowania wydatków na
działania sprzyjające wzrostowi gospodarczemu, w szczególności
na badania naukowe i innowacje. Sięgając
do tych doświadczeń, wyłonić można trzy osie reform,
które mają istotne znaczenie dla wszystkich państw członkowskich.
I Poprawa jakości procesu opracowywania strategii i
kształtowania polityki Działania w zakresie
badań naukowych i innowacji mają wpływ na wiele obszarów
polityki i angażują wiele podmiotów, dlatego też ich
siłą napędową powinna być nadrzędna strategia, a
ich kierunek powinien być określany na odpowiednio wysokim szczeblu
politycznym. Strategia taka powinna obejmować zarówno działania w
zakresie badań naukowych, jak i innowacji, w tym inwestycje w
infrastrukturę. Przy kształtowaniu polityki należy brać pod
uwagę długoterminowe skutki działań w zakresie badań
naukowych i innowacji i podejmować decyzje w oparciu o stabilne
wieloletnie ramy strategiczne i perspektywiczne planowanie inwestycji
publicznych. Uwzględnienie wydatków pobudzających wzrost gospodarczy,
takich jak wydatki na badania naukowe i innowacje, w perspektywie planowania
wieloletniego średniookresowych ram budżetowych[20] pozwoli na
połączenie korzyści płynących z poprawy stanu finansów
publicznych z lepszym wyeksponowaniem średniookresowych priorytetów w
sektorze publicznym. Umożliwi to zwiększenie wiarygodności i
poprawę atrakcyjności systemu badań naukowych i innowacji. Państwa członkowskie powinny
jednocześnie starać się unikać rozpraszania swych
niewielkich zasobów i skupić się na ograniczonej liczbie kluczowych
atutów i możliwości o największym potencjale, w procesie
inteligentnej specjalizacji, dla którego wsparcie przewidziano w ramach
europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych. Mając na uwadze duże
tempo zmian w dziedzinie badań naukowych i innowacji, przy
kształtowaniu polityki należy również uwzględniać
najnowsze koncepcje i paradygmaty[21].
Obiektywne informacje i dowody są integralnym elementem procesu
kształtowania polityki, w tym prognozowania i systematycznych ocen ex
ante i ex post, w szczególności w celu oszacowania
długoterminowych społeczno-gospodarczych skutków inwestycji w badania
naukowe i innowacje. Państwa członkowskie muszą nieprzerwanie
monitorować rezultaty i dokonywać przeglądu swych strategii na
tle polityki europejskiej i międzynarodowej. Ramka 1. Wiele państw członkowskich na nowo
określa swe krajowe strategie w dziedzinie badań naukowych i
innowacji, opierając je na pojęciu innowacyjności w szerokim
tego słowa znaczeniu, obejmującym edukację, badania naukowe i
innowacje. W Niemczech opracowano kompleksową strategię
ukierunkowaną na innowacje („Strategia zaawansowanych technologii dla
Niemiec”), wykorzystując długofalowe analizy i kładąc
nacisk na nowe technologie związane z wyzwaniami społecznymi, na
zacieśnienie współpracy między środowiskiem naukowym i
przedsiębiorstwami oraz na poprawę warunków ramowych dla
innowacyjnych przedsiębiorstw. Po aktualizacji w 2010 r. Niemcy
planują obecnie umocnienie tej strategii i jej nadrzędnej roli oraz
międzyresortowego podejścia w zakresie polityki w dziedzinie
innowacji. Kilka państw członkowskich
przeprowadza ocenę rentowności inwestycji w badania naukowe i
innowacje w ramach szerszego przeglądu wydatków publicznych. Na
przykład w Niderlandach wprowadzono szeroko zakrojony system monitorowania
polityki w celu dokonania przeglądu polityki w wybranych obszarach, w tym
w obszarze badań naukowych i innowacji, i zidentyfikowania
możliwości przyszłych oszczędności oraz osiągnięcia
większej rentowności w oparciu o oceny ex ante i ex post.
Przeglądy te dokonywane są przy udziale Ministerstwa Finansów,
Ministerstwa ds. Badań Naukowych, Ministerstwa Gospodarki i
niezależnych organizacji; korzysta się w nich również ze
wsparcia publicznego na rzecz badań istotnych z punktu widzenia polityki i
z wniosków wyciągniętych z zebranych danych. W Estonii realizowana
jest już od jakiegoś czasu długoterminowa strategia
ciągłego zwiększania inwestycji na badania naukowe i rozwój;
początkowy poziom wydatków w 2000 r. został zwiększony ponad
dziesięciokrotnie. Kraj ten posiada kompleksową strategię
konsolidującą wszystkie dostępne środki unijne w celu
umożliwienia skokowych postępów w rozwoju. II Poprawa jakości programów, koncentracja zasobów i
mechanizmy finansowania Znacznymi kwotami funduszy publicznych na
badania naukowe i innowacje zarządza się w ramach programów, których
cele określane są tradycyjnie w kategoriach dyscyplin naukowych,
obszarów technologii lub gałęzi przemysłu. Wzorując się
na programie „Horyzont 2020” państwa członkowskie powinny
rozważyć położenie większego nacisku w swych
programach na podejmowanie kluczowych wyzwań społecznych,
ponieważ przekształcenie ich w możliwości biznesowe
przyszłości przy jednoczesnym dostarczeniu rozwiązań
kwestii, które są przedmiotem troski obywateli, kryje w sobie znaczny
potencjał pobudzania wzrostu. Lepsza koordynacja priorytetów między
państwami członkowskimi dzięki wspólnemu programowaniu krajowych
planów w zakresie badań naukowych i innowacji zwiększa wpływ
inwestycji publicznych w tym obszarze. [22]
Jak wskazano w strategii dotyczącej
europejskiej przestrzeni badawczej, jakość wydatków publicznych w
ramach programów można poprawić poprzez stosowanie zasad
konkurencyjności przy przyznawaniu finansowania, w drodze otwartych
zaproszeń do składania wniosków i wyboru wniosków na podstawie
kryterium wybitności, na przykład biorąc pod uwagę
międzynarodową wzajemną ocenę, oraz poprzez przyznawanie
finansowania instytucjonalnego w oparciu o udokumentowane
osiągnięcia. Zasady otwartej konkurencji powinny być
również stosowane w programach ukierunkowanych na konkretne cele
gospodarcze lub społeczne, w których należy jasno zdefiniować
rezultaty, jakich się od nich oczekuje, i ustanowić solidny system
oceny wniosków dokonywanej pod kątem możliwości
osiągnięcia tych rezultatów i z udziałem niezależnych
ekspertów. Zgodnie z założeniami bardziej ukierunkowanych i lepiej
dostosowanych do specyfiki danego państwa strategii („inteligentna
specjalizacja”) monitorowanie rzeczywistych wyników oraz skutków wspieranych
projektów powinno dostarczyć precyzyjnych i porównywalnych informacji na
temat jakości i efektywności finansowania przyznawanego w ramach
programów w zakresie badań naukowych i innowacji. Programy w dziedzinie badań naukowych i
innowacji muszą odpowiadać potrzebom przedsiębiorstw i być
dla nich dostępne, między innymi dzięki ograniczeniu
obciążeń administracyjnych związanych z udziałem w
tych programach, skróceniu czasu oczekiwania na przyznanie dotacji,
monitorowaniu zaangażowania przedsiębiorstw oraz uważnym
przysłuchiwaniu się uwagom zgłaszanym przez uczestników.
Wzorując się na udanych inicjatywach na szczeblu unijnym, takich jak
Europejska Rada ds. Badań Naukowych, należy uwzględnić
istotną rolę, jaką pionierskie badania naukowe odgrywają w
rozwoju nowoczesnych dziedzin i opracowywaniu przełomowych innowacji
technologicznych. Ramka 2. W wielu państwach członkowskich
fundusze publiczne na badania naukowe i innowacje przyznawane są w coraz
większym stopniu na zasadach konkurencji. W następstwie
przyjęcia w 2008 r. ustawy w sprawie badań naukowych i innowacji w
Szwecji zaczęto stosować zasady konkurencji przy przyznawaniu pewnej
części podstawowych funduszy na rzecz uniwersytetów, wynoszącej
początkowo 10 %, a następnie zwiększonej do 20 % – pod
uwagę brane są przy tym wyniki danej uczelni w publikacjach naukowych
i w pozyskiwaniu funduszy od podmiotów zewnętrznych. Polska
wprowadziła w 2011 r. reformy na rzecz zwiększenia odsetka
środków publicznych przyznawanych na badania naukowe i innowacje na
zasadach konkurencji w drodze zaproszeń do składania wniosków i oceny
wniosków przez niezależnych ekspertów międzynarodowych. W 2013 r.
Chorwacja wprowadziła nowy model finansowania publicznego na rzecz
badań podstawowych, w ramach którego zawierane są 3-letnie umowy
instytucjonalne w oparciu o osiągnięcia. Grecja wdrożyła
niedawno procedurę konkurencji przy przyznaniu finansowania ograniczonej
liczbie krajowych projektów z zakresu infrastruktury badawczej. Irlandzka
Fundacja na rzecz Nauki (Science Foundation Ireland) wprowadziła wzajemne
oceny gospodarczego i społecznego wpływu poszczególnych wniosków o
dotacje, jako uzupełnienie wzajemnych ocen naukowych. Szereg agencji finansujących badania
zaczyna rygorystycznie monitorować i oceniać rezultaty swych
programów. System monitorowania stosowany w Tekes, fińskiej agencji ds.
finansowania innowacji, pokazuje, że na każde euro zainwestowane
przez Tekes przypada zwiększenie o 2 euro wydatków przedsiębiorstw na
badania naukowe i rozwój, oraz że MŚP wspierane przez Tekes
osiągają wzrost obrotów większy o 20 % i wzrost
zatrudnienia większy o 17 % od wyników porównywalnych MŚP
nieobjętych wsparciem. III Osiągnięcie najwyższej jakości w
instytucjach publicznych prowadzących badania naukowe i
działalność w zakresie innowacji We wszystkich państwach
członkowskich duża część finansowania badań
naukowych i innowacji ze środków publicznych ma postać finansowania
instytucjonalnego przyznawanego uczelniom, instytutom technologicznym i innym
publicznym instytucjom badawczym. Instytucje te należy zachęcać
do zwiększenia stopnia ich przedsiębiorczości i poszukiwania
nowych możliwości i partnerstw, również poza Europą, aby
umożliwić zwiększenie transferu wiedzy do podmiotów sektora
prywatnego i przeznaczanie zasobów na te rodzaje działalności, które
przynoszą najlepsze rezultaty. Instytucje te muszą zatem
posiadać wystarczającą autonomię i zdolność
dopasowywania się, przy jednoczesnym zapewnieniu ich rozliczalności,
na której potrzeby powinny one być regularnie poddawane niezależnej
weryfikacji i ocenie jakości. Muszą one być także w stanie
zaoferować atrakcyjne warunki pracy, tak by przyciągnąć
najwybitniejszych naukowców. Jednak zgodnie z ustaleniami w ramach europejskiej
przestrzeni badawczej brak otwartych, przejrzystych i opartych na
osiągnięciach zawodowych procedur rekrutacji w niektórych krajach
zmniejsza skuteczność działania instytucji unijnych,
atrakcyjność kariery naukowej, a także możliwości
rozwoju zawodowego najzdolniejszych naukowców. Ramka 3. Kilka państw członkowskich, w tym Austria,
Polska i Włochy, wprowadziło krajowe uregulowania zgodnie z którymi
publikacja ogłoszeń o wolnych miejscach pracy na uniwersytetach i w
innych publicznych instytucjach badawczych musi mieć zasięg
międzynarodowy. W tym celu wykorzystać można na przykład
EURAXESS, europejski portal naukowców. Nowe partnerstwa z udziałem instytucji
prowadzących działalność w zakresie badań naukowych i
innowacji pobudzają rozwój gospodarczy na szczeblu regionalnym.
Partnerstwo sześciu uniwersytetów z Niemiec, Francji, Belgii i Luksemburga
umożliwia większy stopień specjalizacji, wspólną
organizację kursów i zwiększenie transferu wiedzy do
przedsiębiorstw. W kwietniu 2014 r. rząd Zjednoczonego Królestwa
ogłosił zawarcie porozumienia na rzecz miasta i okręgu
administracyjnego Cambridge (Greater Cambridge City Deal) przewidującego
przeznaczenie w ramach partnerstwa z uniwersytetem w Cambridge 1 mld GBP na
inwestycje wspomagające rozwój klastra technologicznego w regionie, w
którym już teraz zatrudnienie znajduje 54 000 osób w ponad 1 500
przedsiębiorstwach technologicznych, generujących roczne dochody w
wysokości ponad 12 mld GBP. 18 regionów Unii (Asturia,
Badenia-Wirtembergia, Kraj Basków, Katalonia, Lombardia, Małopolska,
Nadrenia Północna-Westfalia, północny region Portugalii, Górna
Austria, Kraj Loary, Rodan-Alpy, Szkocja, Śląsk, Skania, Tampere,
Flandria, Walonia i Holandia Południowa) bierze udział w inicjatywie
„Vanguard”, mającej na celu wspólne wdrażanie strategii w zakresie
inteligentnej specjalizacji oraz pozyskanie publicznych i prywatnych funduszy
na rzecz działań w zakresie badań naukowych i innowacji w ramach
inicjatyw klastrowych w dziedzinie powstających i ulegających
przekształceniu technologii. 2.3 Wpieranie przez Komisję
reform w państwach członkowskich W celu wsparcia państw członkowskich
w procesie wdrażania reform w dziedzinie badań naukowych i innowacji,
opartych na osiach priorytetowych wymienionych w sekcji 2.2 niniejszego
komunikatu, Komisja dokona przeglądu dostępnych obecnie instrumentów
służących ocenie jakości i efektywności reform w
zakresie badań naukowych i innowacji i zainicjuje dyskusję z
państwami członkowskimi na temat wdrażania priorytetowych reform
w tym obszarze i ewentualnej potrzeby przyjęcia zintegrowanego i opartego
na dowodach podejścia przy ocenianiu jakości strategii w zakresie
badań naukowych i innowacji realizowanych na szczeblu państw
członkowskich. Działania te Komisja prowadzić będzie w
oparciu o doświadczenia uzyskane w wyniku zastosowania narzędzia
samooceny przedstawionego w ramach Unii innowacji oraz o analizę
postępów w realizacji europejskiej przestrzeni badawczej,
wykorzystując przy tym odpowiednie wskaźniki, w tym opracowaną
przez Komisję tablicę wyników Unii innowacji oraz wskaźnik
innowacyjności[23].
Komisja dostarczy również wysokiej jakości danych, analiz i
informacji na temat polityki i działań w zakresie badań
naukowych i innowacji na szczeblu unijnym i krajowym[24], skorzysta ona
także z narzędzia wspierania polityki przewidzianego w programie
„Horyzont 2020” i obejmującego między innymi pomoc techniczną,
wzajemne oceny i wzajemne uczenie się. Do zadań Komisji należeć
będzie również propagowanie prowadzenia dalszych badań naukowych
w celu wypracowania lepszej podstawy naukowej służącej
kształtowaniu polityki w zakresie badań naukowych i innowacji, na
przykład poprzez badania oparte na dużych zbiorach danych oraz przez
udoskonalenie sposobu, w jaki długoterminowe pozytywne rezultaty
działalności w zakresie badań naukowych i innowacji są
uwzględniane w niektórych modelach makroekonomicznych stosowanych w celu
wspierania procesu kształtowania polityki[25].
Komisja będzie ułatwiać
wymianę doświadczeń związanych z projektowaniem i
wdrażaniem środków pośrednich, takich jak oparte na wydatkach
zachęty podatkowe w dziedzinie badań naukowych i rozwoju w celu
zapewnienia efektywności pod względem kosztów, uniknięcia
niepożądanych skutków transgranicznych i zweryfikowania, czy
młode i szybko rozwijające się przedsiębiorstwa, które
generują nieproporcjonalnie dużą liczbę nowych miejsc
pracy, będą w stanie skorzystać z takich środków. 3. Poprawa jakości
ekosystemu innowacji Do osiągania sukcesów w zakresie
innowacji konieczna jest nie tylko wysokiej jakości polityka publiczna,
ale również sprzyjające innowacjom warunki ramowe. W ostatnich latach Komisja podjęła skoordynowane
działania w celu zmniejszenia rozdrobnienia rynku wewnętrznego i
przywrócenia zaufania do gospodarki. Przyczyniła się ona do
sprawniejszego funkcjonowania jednolitego rynku[26], podjęła
kroki w celu zakończenia tworzenia unii bankowej[27] i zastosowała
środki służące ułatwieniu i zróżnicowaniu
dostępu do finansowania[28]
oraz uproszczeniu przepisów i zmniejszeniu obciążeń
regulacyjnych[29],
angażując się również we wspieranie długoterminowego
finansowania gospodarki europejskiej[30].
Komisja propaguje również skuteczne
wykorzystywanie zamówień publicznych i instrumentów rynkowych po stronie
popytu. Zajęła się ona ponadto kwestią barier
utrudniających współpracę pomiędzy środowiskami
naukowymi a przedsiębiorstwami i mobilność, a także
przyczyniła się do rozwoju korzystnego i skutecznego systemu praw
własności intelektualnej. Jednym z zadań zmienionych wytycznych
w sprawie pomocy państwa jest ułatwienie państwom
członkowskim przekierowywania pomocy państwa na działania w
zakresie badań naukowych i innowacji, na przykład dzięki nowemu
ogólnemu rozporządzeniu w sprawie wyłączeń blokowych oraz
poprzez podniesienie progów powstawania obowiązku zawiadamiania i dodanie
nowych kategorii pomocy, na przykład na rzecz wspierania budowy i
modernizacji infrastruktur badawczych i umożliwienia udzielania wsparcia
bliższego potrzebom rynkowego. Podobnie zmienione wytyczne w sprawie
pomocy państwa w zakresie finansowania ryzyka pozwalają na większą
elastyczność we wspieraniu przedsięwzięć z
kapitałem wysokiego ryzyka i innych instrumentów finansowych na rzecz
innowacyjnych przedsiębiorstw, pomagając im pomyślnie
przejść najbardziej krytyczne etapy ich cyklu życia. W
zmienionych zasadach pomocy państwa wprowadzono jednocześnie nowe
wymogi dotyczące oceny skutków dużych programów pomocy,
umożliwiające podjęcie skuteczniejszych działań
wywołujących wyraźny efekt zachęty[31]. Jednak ocena postępu w ramach Unii
innowacji pokazuje, że w kilku obszarach konieczne jest podjęcie
dalszych działań: –
jednolity rynek jest
głównym atutem, dzięki któremu Europa może
przyciągnąć innowacyjne inwestycje. Jednakże rozdrobnienie
jednolitego rynku i przypadki jego niesprawnego funkcjonowania stanowią
przeszkodę dla inwestowania przez przedsiębiorstwa w badania naukowe
i innowacje, w szczególności w takich dziedzinach jak technologie
informacyjno-komunikacyjne, w tym sieci, zasoby i usługi cyfrowe, oraz
opieka zdrowotna. Z drugiej strony Europa jest światowym liderem w zakresie
badań naukowych i technologii w sektorze transportu, dla których oparcie
stanowi dobrze rozwinięty jednolity rynek, który będzie jednak
musiał nadążyć za szybkim tempem rozwoju innowacji w tym
sektorze, związanym z zwiększaniem w nim efektywności
energetycznej, podnoszeniem poziomu bezpieczeństwa i rozwiązywaniem
problemu zagęszczenia ruchu. Ponadto należy spodziewać się
znaczących innowacji w następstwie rozwoju ram jednolitego rynku,
które umożliwią przejmowanie na szeroką skalę nowych
rozwiązań[32]
w podmiotach komercyjnych. Pełna realizacja jednolitego rynku usług,
który stanowi 60 % gospodarki unijnej, będzie miała duży
wpływ na innowacyjność, w szczególności w zakresie
rozwiązań nietechnologicznych, takich jak opracowywanie nowych modeli
biznesowych i nowych usług. Ramy regulacyjne muszą także
umożliwiać wspieranie komercyjnego wykorzystania nowej wiedzy i
ułatwianie wchodzenia na rynek nowych przedsiębiorstw; –
sektor publiczny
stanowi podmiot gospodarczy o dużym znaczeniu, działania w jego
ramach muszą charakteryzować się większą
przedsiębiorczością, by możliwe było uzyskanie
pełni korzyści z innowacji w postaci zwiększenia
wydajności, efektywności i jakości usług publicznych, a
także stworzenie zapotrzebowania na innowacje w sektorze prywatnym[33]. Szczególną
rolę w tym kontekście odgrywa wzajemne uczenie się. Zamówienia
publiczne, które odpowiadają za około jedną piątą PKB
w Unii, mogą przyczynić się do stworzenia na rynkach popytu na
innowacyjne rozwiązania. Wymaga to skoordynowanych działań
organów udzielających zamówień publicznych, aby zapobiec
rozdrobnieniu popytu. Przejście w kierunku otwartych danych niesie ze
sobą ogromny potencjał poprawy jakości usług publicznych,
tworzenia możliwości w zakresie nowych produktów i usług, a
także zwiększenia przejrzystości i rozliczalności w
administracji publicznej. Poprawa jakości usług publicznych i
finansowania publicznego wymaga solidnej bazy sprawdzonych informacji
stanowiących podstawę podejmowania decyzji politycznych i
budżetowych zgodnie z zasadami inteligentnych regulacji. Działania
pilotażowe skoncentrowane na użytkowniku, inteligentne wykorzystanie
technologii informacyjno-komunikacyjnych i otwarcie dostępu do cyfrowych
usług publicznych umożliwią efektywne opracowanie i świadczenie
nowych usług w sektorze publicznym; –
przekształcenie europejskiej gospodarki w gospodarkę o trwałej konkurencyjności wymaga zasobów
złożonych z osób posiadających odpowiednie
umiejętności i z dużo większej niż obecnie liczby
naukowców wykazujących się przedsiębiorczością i
zdolnościami biznesowymi. Niezbędny jest również rozwój
pionierskich badań naukowych, które pozwolą na podniesienie poziomu
nowoczesności nauki i techniki i będą odgrywać aktywną
rolę w znajdowaniu przełomowych rozwiązań innowacyjnych.
Systemy edukacji i szkoleń muszą zapewnić kształtowanie
zdolności w zakresie szeroko pojętej innowacyjności
(pomysłowości, rozwiązywania problemów, krytycznego
myślenia, komunikacji międzykulturowej itp.), które
umożliwiają pracownikom i instytucjom[34] dostosowanie się
do nowych warunków. Technologie cyfrowe otwierają znaczne nowe
możliwości dostępu do edukacji[35],
lecz wymagają daleko idących innowacji w krajowych systemach
edukacji, między innymi promowania otwartych i cyfrowych metod nauczania i
uczenia się; –
obywatele Europy
muszą zrozumieć, że działalność w zakresie
badań naukowych i innowacji przyczynia się do poprawy jakości
ich życia i jest prowadzona z uwzględnieniem ich obaw, na
przykład poprzez umożliwianie osobom prywatnym wyrażenia swego
zdania w kwestii ustalania priorytetów[36].
Polityka w zakresie badań naukowych i innowacji musi zachęcać
osoby prywatne do angażowania się w działalność w
dziedzinie innowacji i umożliwiać im takie zaangażowanie w roli
współtwórców i głównych konsumentów, musi promować innowacje
społeczne i przedsiębiorczość społeczną i
umożliwiać innowacyjnym przedsiębiorstwom testowanie i
wdrażanie innowacyjnych rozwiązań w środowiskach
odpowiadających rzeczywistości. 4. Wnioski W celu pełnego wykorzystania
potencjału badań naukowych i innowacji jako źródła
ponownego wzrostu gospodarczego niezbędne są następujące
działania: –
zgodnie z koncepcją sprzyjającej
wzrostowi gospodarczemu konsolidacji budżetowej państwa
członkowskie muszą priorytetowo potraktować finansowanie
działań pobudzających wzrost gospodarczy, zwłaszcza badań
naukowych i innowacji; –
finansowanie to musi iść w parze z
reformami służącymi poprawie jakości, efektywności i
rezultatów wydatków publicznych na badania naukowe i innowacje, między
innymi poprzez dostarczanie bodźców do inwestowania w tym zakresie przez
przedsiębiorstwa; –
we wprowadzanych reformach państwa
członkowskie powinny skoncentrować się wokół trzech
głównych osi związanych z poprawą: jakości procesu
opracowywania strategii i kształtowania polityki; jakości programów,
koncentracji zasobów i mechanizmów finansowania; oraz jakości instytucji
prowadzących działalność w zakresie badań naukowych i
innowacji; –
do zapewnienia pomocy państwom
członkowskim w skutecznym wdrażaniu reform w zakresie badań
naukowych i innowacji Komisja wykorzysta zarówno doświadczenia zdobyte w
ramach inicjatywy przewodniej „Unia innowacji” i europejskiej przestrzeni
badawczej, jak i wszystkie możliwości, jakie oferuje obserwatorium
badań naukowych i innowacji oraz narzędzie wspierania polityki
przewidziane w programie „Horyzont 2020” w celu wsparcia zintegrowanego i
opartego na dowodach podejścia do kształtowania polityki i
podejmowania decyzji budżetowych; –
kluczowe znaczenie ma poprawa jakości
ekosystemu innowacji o większym zakresie oraz stworzenie
właściwych warunków ramowych, stymulujących europejskie
przedsiębiorstwa do wprowadzania innowacji. Od momentu rozpoczęcia
projektu Unii innowacji poczyniono znaczne postępy, ale potrzebne są
dalsze działania w celu usprawnienia funkcjonowania jednolitego rynku,
ułatwienia i zróżnicowania dostępu do finansowania,
zwiększenia w sektorze publicznym potencjału w zakresie innowacji,
tworzenia trwałych miejsc pracy w działalności w dużym
stopniu opartej na wiedzy, rozwoju zasobów ludzkich złożonych z osób
posiadających zdolności innowacyjne, wspierania pionierskich
badań naukowych, zajęcia się kwestią zewnętrznego
wymiaru polityki w zakresie badań naukowych i innowacji oraz
zwiększenia zaangażowania społeczeństwa w kwestie
związane z działalnością naukową i w zakresie
innowacji. W ramach przeglądu strategii „Europa 2020” analizie poddane
zostaną postępy w funkcjonowaniu Unii innowacji. Komisja zwraca się do Rady o
zainicjowanie w oparciu o niniejszy komunikat debaty na temat poprawy
jakości inwestycji w badania naukowe i innowacje, w ramach prowadzonej
przez nią szerszej dyskusji dotyczącej poprawy jakości finansów
publicznych i wdrażania reform strukturalnych. Ponadto Komisja zwraca się do Rady o
podjęcie tematu wyzwań, przed jakimi polityka w zakresie badań
naukowych i innowacji stanie w przyszłości. [1] Sprawozdanie z 2013 r. na temat konkurencyjności
Unii innowacji, SWD(2013) 505. [2] COM(2014)014. [3] Wzrost PKB w krajach OECD w latach 1985–2009 był w
dużym stopniu wynikiem zwiększenia zasobów kapitałowych oraz
wzrostu wydajności wieloczynnikowej, którego siłą
napędową były rezultaty systemów badań naukowych i
innowacji. Zob. raport OECD z 2011 r. „Productivity and growth accounting”
(Pomiar wydajności i wzrostu gospodarczego). [4] A. Conte, „Efficiency of R&D Spending at national
and regional level”, (Efektywność wydatków na szczeblu krajowym i
regionalnym przeznaczonych na badania naukowe i rozwój), Wspólne Centrum
Badawcze, Komisja Europejska, 2014, w przygotowaniu. D. Ciriaci, P.
Moncada Paternò Castello i P. Voigt, „Innovation and job creation: a
sustainable relation?”, Dokumenty robocze IPTS o działalności w
zakresie badań naukowych, rozwoju i innowacji prowadzonej przez
korporacje, seria nr 1/2013, Komisja Europejska. [5] COM(2013) 800 final. [6] W niniejszym komunikacie dane dotyczące wydatków na
badania naukowe i rozwój zostały wykorzystane do celów statystycznych. Nie
obejmują one innowacji w szerokim znaczeniu, niewchodzących w zakres
definicji pojęcia „badania naukowe i rozwój”, [7] takich jak dostęp do finansowania, odpowiednie strategie
w zakresie zasobów ludzkich, pełna realizacja jednolitego rynku usług
oraz wspieranie postępu w zakresie prorozwojowych technologii
przyszłości, w tym służące rozwojowi gospodarki
cyfrowej. [8] COM(2014)014. [9] Europejski system rachunków narodowych i regionalnych
(SEC 2010) zostanie zaktualizowany we wrześniu 2014 r. [10] COM(2014) 130 final/2. [11] W odniesieniu do tej kwestii ważną zmianą w
ostatnich latach było uzupełnienie bezpośrednich inwestycji
publicznych w badania naukowe i innowacje środkami pośrednimi, takimi
jak zachęty podatkowe w obszarze badań naukowych i rozwoju. [12] „The quality of public expenditures in the EU”
(Jakość wydatków publicznych w UE), Occasional Paper (DG ECFIN) nr 125
z 2012 r. [13] COM(2010)
546; COM(2012) 392. [14] W raporcie technicznym A. Contego „Efficiency of R&D
Spending at national and regional level” (Efektywność wydatków na
badania naukowe i rozwój na szczeblu krajowym i regionalnym) z 2014 r.,
sporządzonym pod egidą Wspólnego Centrum Badawczego Komisji
Europejskiej, przedstawiono kompleksową analizę wariantów i sposobów
obliczania wyników w celu zmierzenia efektywności systemów badań
naukowych i rozwoju. Wyniki dotyczące efektywności przedstawione na
rysunku 3 obliczono przy użyciu technik statystycznych (stochastycznej
analizy granicznej), za pomocą których ustala się wartość
graniczną efektywności, przyjmując intensywność
inwestycji w badania naukowe i rozwój (ogółem) jako miarę
nakładów, a liczbę patentów na mieszkańca jako miarę
rezultatów, na podstawie danych za lata 2005–2011. Należy
zauważyć, że większe różnice we wskaźnikach
względnych dotyczących badań naukowych i rozwoju oraz wyników w
zakresie zgłaszania patentów można zaobserwować między
sektorami, niż między poszczególnymi państwami (Meliciani, 2000),
oraz że stosunek liczby patentów do wydatków na badania naukowe i rozwój
również różni się w znacznym stopniu w poszczególnych sektorach
produkcyjnych (Danguy i inni, 2013). Wyniki dotyczące efektywności
obliczane na podstawie liczby patentów są zatem w dużej mierze
uzależnione od profilu specjalizacji w zakresie badań naukowych i
rozwoju w poszczególnych krajach. Inne wskaźniki, w tym w
szczególności publikacje naukowe i cytowania w naukowych opracowaniach,
mogą być również stosowane jako miara rezultatów w celu uzyskania
przybliżonej oceny efektywności. Można również
zastosować w tym celu wskaźniki złożone. [15] Ze zgromadzonych danych wynika, że
intensywność wydatków w dziedzinie badań naukowych i rozwoju ma
pozytywny wpływ na poziom współpracy między sektorem publicznym
i przedsiębiorstwami. Przy zastosowaniu danych za 2011 r. korelacja
pomiędzy poziomem finansowania ze środków prywatnych publicznej
działalności w dziedzinie badań naukowych i rozwoju a
intensywnością publicznych wydatków na badania naukowe i rozwój jest
statystycznie istotna. [16] Różnice utrzymują się również w
następujących obszarach: ogólne wyniki poszczególnych państw
członkowskich w zakresie innowacyjności, co przedstawiono w tablicy
wyników Unii innowacji; rezultaty w zakresie innowacyjności potwierdzone
opracowanym przez Komisję wskaźnikiem innowacyjności; oraz
ogólna jakość działalności w sektorze publicznym, jak
wskazano w 6 sprawozdaniu Komisji dotyczącym Funduszu Spójności. [17] Poziomy
efektywności w poszczególnych państwach członkowskich przedstawione
na powyższym wykresie ustalono na podstawie stosunku między
liczbą patentów na mieszkańca a całkowitą
intensywnością inwestycji w badania naukowe i rozwój. Zob. Conte, 2014.
[18] Dokument roboczy służb Komisji „State of the
Innovation Union, Taking Stock 2010–2014” (Stan Unii innowacji. Podsumowanie za
lata 2010–2014). [19] COM(2014) 130. [20] Przyjęcie takiego podejścia zalecono
również w dyrektywie Rady 2011/85/UE w sprawie wymogów dla ram
budżetowych państw członkowskich, w której określono
między innymi charakterystykę wiarygodnych średniookresowych ram
budżetowych i wynikające z nich korzyści. [21] Takie jak duże zbiory danych,
otwarte innowacje i nauka 2.0. Pod uwagę należy wziąć
również nowe analizy dotyczące wpływu globalizacji i innowacji
na tworzenie miejsc pracy i brak równości lub roli innowacji w pobudzaniu
wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu. Pojęcie
nauka 2.0 odnosi się do zachodzących obecne zmian w sposobie
prowadzenia badań naukowych i organizacji nauki. Oparta na technologiach
cyfrowych i rozwijająca się dzięki globalizacji środowiska
naukowego, ma ona umożliwić osiągnięcie większej
rentowności poprzez zwiększenie przejrzystości i otwartości
oraz rozwijanie sieci kontaktów i współpracy, ale równocześnie niesie
ze sobą ryzyko w postaci nadużyć finansowych i w zakresie
rzetelności naukowej. [22] Strategiczny plan w dziedzinie technologii energetycznych,
COM(2013)253, stanowi przykład tego, w jaki sposób jednolity zintegrowany
plan priorytetów na szczeblu unijnym może przyczynić się do
lepszej koordynacji inwestycji przedsiębiorstw, oraz programów państw
członkowskich i UE. [23] COM(2013) 624 final. [24] W ramach działalności powołanego przez
Komisję obserwatorium badań naukowych i innowacji. [25] Królewska Akademii Nauki i Sztuki w Niderlandach
opublikowała niedawno sprawozdanie „Publieke kenninsinvesteringen en de
waarde van wetenschap” (Inwestycje publiczne w wiedzę a
wartość nauki), w którym stwierdzono, że wprawdzie w
Niderlandach istnieje długa tradycja stosowania modeli makroekonomicznych
do badania wpływu polityki i finansowania publicznego, jednak nie
odzwierciedlają one w wystarczającym stopniu długoterminowych
korzyści z inwestowania środków publicznych w badania naukowe i
innowacje. [26] COM(2011) 206; COM(2012) 573. [27] W dniu 20 marca 2014 r. Parlament Europejski i Rada
osiągnęły porozumienie w sprawie wniosku dotyczącego
jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w
ramach unii bankowej. Mechanizm ten stanowi uzupełnienie jednolitego mechanizmu
nadzorczego, którego realizacja zakończy się pod koniec 2014 r., i
który doprowadzi do objęcia przez Europejski Bank Centralny (EBC)
bezpośredniego nadzoru nad bankami w państwach strefy euro i innych
państwach członkowskich, które zdecydują się
przystąpić do unii bankowej. [28] Komisja Europejska wspiera przedsiębiorstwa na
wszystkich etapach cyklu innowacji. Oprócz finansowania w postaci kapitału
podwyższonego ryzyka Komisja wspiera również finansowanie przez
anioły biznesu, przy użyciu środków umożliwiających
transfer technologii lub poprzez tradycyjne kredyty bankowe. [29] COM(2012) 746; COM(2013) 685. [30] COM(2014) 168. [31] Zob. Dz.U. C 19 z 11.1.2014, s. 4. [32] Na przykład w zakresie nowych rynków zaawansowanych
biopaliw, odpadów i recyklingu, technologii energii odnawialnej i technologii
środowiskowych, które stanowią mocne strony UE w dziedzinie
innowacji; [33] Zgromadzone dane potwierdzają również znaczenie
sektora instytucji publicznych w promowaniu inwestycji w badania naukowe i
innowacje, mając na uwadze niedoskonałość rynku, w tym
niepewność technologiczną, niepodzielność i
korzyści skali oraz skutki uboczne transferu wiedzy; [34] We współpracy z OECD w ramach inicjatywy „HEInnovate”
Komisja opracowała narzędzie samooceny, aby wesprzeć uczelnie
wyższe w zwiększaniu ich stopnia przedsiębiorczości. [35] COM(2012) 173 final. „W kierunku odnowy gospodarczej
sprzyjającej zatrudnieniu” [36] Na przykład projekt „Voices”
(www.voicesforinnovation.eu/) daje obywatelom możliwość
wypowiadania się na temat przedmiotów badań naukowych, które
mają być finansowane w ramach programu „Horyzont 2020” i dotyczą
odpadów jako zasobu.