6.4.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 92/100

(1)

Decyzją Komisji C(2013) 5969 z dnia 13 września 2013 r. odmówiono rejestracji zaproponowanej inicjatywy obywatelskiej „Minority SafePack – one million signatures for diversity in Europe”. Sąd Unii Europejskiej wyrokiem z dnia 3 lutego 2017 r. (w sprawie T-646/13) unieważnił tę decyzję, uzasadniając to faktem, że Komisja, nie wskazując tych środków, które spośród wymienionych w załączniku do proponowanej EIO nie są objęte jej kompetencjami, ani powodów wspierających ten wniosek, uchybiła obowiązkowi uzasadnienia. Aby podjąć środki konieczne do wypełnienia wyroku Sądu, Komisja jest zobowiązana przyjąć nową decyzję dotyczącą wniosku w sprawie rejestracji proponowanej inicjatywy obywatelskiej.

(2)

Przedmiotem proponowanej inicjatywy obywatelskiej „Minority SafePack – one million signatures for diversity in Europe” jest wezwanie Unii Europejskiej do polepszenia ochrony osób należących do mniejszości narodowych i językowych oraz wzmocnienia różnorodności kulturowej i językowej w Unii.

(3)

Cele proponowanej inicjatywy obywatelskiej dotyczą wezwania do przyjęcia szeregu aktów ustawodawczych w celu polepszenia ochrony osób należących do mniejszości narodowych i językowych oraz wzmocnienia różnorodności językowej w Unii. Akty te powinny obejmować środki dotyczące języków regionalnych i mniejszościowych, edukacji i kultury, polityki regionalnej, uczestnictwa, równości, treści w mediach oraz wsparcia państwowego udzielanego przez władze regionalne.

(4)

W załączniku do proponowanej inicjatywy obywatelskiej wymieniono konkretnie 11 aktów prawnych Unii, których propozycje – zgodnie z celem proponowanej inicjatywy obywatelskiej – powinna opracować Komisja, a mianowicie:

(5)

Można przyjąć unijne akty prawne w celu wprowadzenia w życie Traktatów

(6)

Z tego względu proponowana inicjatywa obywatelska – w zakresie, w jakim jej celem są wnioski Komisji dotyczące unijnych aktów prawnych w celu wprowadzenia w życie Traktatów, o czym mowa w motywie 4 lit. a)–e) i h)–k) – nie wykracza w sposób oczywisty poza kompetencje Komisji w zakresie przedkładania wniosku dotyczącego unijnego aktu prawnego w celu wprowadzenia w życie Traktatów zgodnie z art. 4 ust. 2 lit. b) rozporządzenia.

(7)

Akt prawny Unii w celu wprowadzenia w życie Traktatów nie może zostać przyjęty w celu wzmocnienia w Unii miejsca obywateli należących do mniejszości narodowej w zamiarze zadbania o to, by zostały uwzględnione ich uzasadnione obawy przy wyborach posłów do Parlamentu Europejskiego. Artykuł 20 ust. 2 TFUE określa prawa obywateli Unii. Do praw tych zalicza się prawo do głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego w państwie członkowskim, w którym obywatel ma miejsce zamieszkania, na takich samych warunkach jak obywatele tego państwa. Artykuł 25 TFUE stanowi, że na podstawie sprawozdania Komisji Rada, stanowiąc jednomyślnie zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, może uchwalać przepisy w celu uzupełnienia praw wymienionych w art. 20 ust. 2 TFUE. Prawa wzmocnione lub dodane takimi przepisami muszą być jednak skierowane przeciwko innym państwom członkowskim niż to państwo, którego przedmiotowy unijny obywatel jest obywatelem, lub przeciwko instytucjom UE. Z drugiej strony akt prawny przewidywany w proponowanej inicjatywie obywatelskiej pod nazwą „Minority SafePack – one million signatures for diversity in Europe” nie zawiera podobnych cech. W związku z tym stworzyłby on prawa wykonalne przeciwko państwom członkowskim, których obywatelem jest obywatel Unii. W związku z powyższym art. 25 i art. 20 ust. 2 TFUE nie mogą stanowić podstawy prawnej dla przyjęcia aktu prawnego Unii w celu wprowadzenia w życie Traktatów „w celu wzmocnienia w Unii miejsca obywateli należących do mniejszości narodowej w zamiarze zadbania o to, by zostały uwzględnione ich uzasadnione obawy przy wyborach posłów do Parlamentu Europejskiego”. W zakresie, w jakim akt prawny przewidywany w proponowanej inicjatywie pod nazwą „Minority SafePack – one million signatures for diversity in Europe” dotyczyłby zasadniczo przepisów niezbędnych do wyboru posłów do Parlamentu Europejskiego w drodze powszechnych wyborów bezpośrednich, to ta ostatnia instytucja, zgodnie z art. 223 TFUE, opracowuje wniosek określający te przepisy, zgodnie z jednolitą procedurą obowiązującą we wszystkich państwach członkowskich lub zgodnie z zasadami wspólnymi dla wszystkich państw członkowskich. Co za tym idzie, Traktaty nie upoważniają Komisji do przedkładania wniosków w sprawie takich aktów prawnych.

(8)

Akt prawny Unii w celu wprowadzenia w życie Traktatów nie może zostać przyjęty również w odniesieniu do skutecznych środków walki z dyskryminacją i wspierania równości traktowania, w tym w odniesieniu do mniejszości narodowych, a w szczególności poprzez przegląd istniejących dyrektyw Rady w dziedzinie równości traktowania. Chociaż bez względu na obszar działalności instytucje unijne są zobowiązane do szanowania „różnorodności kulturowej i językowej” zgodnie z art. 3 ust. 3 TUE i do zapobiegania dyskryminacji ze względu na „przynależność do mniejszości narodowej” zgodnie z art. 21 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, żaden z tych przepisów nie stanowi podstawy prawnej dla jakichkolwiek działań instytucji. Artykuł 19 TFUE stanowi, że bez uszczerbku dla innych postanowień Traktatów i w granicach kompetencji, które Traktaty powierzają Unii, Rada, stanowiąc jednomyślnie zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, może podjąć środki niezbędne w celu zwalczania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną. Ten wyczerpujący wykaz przyczyn dyskryminacji nie obejmuje jednak przynależności do mniejszości narodowej. Co za tym idzie, art. 19 TFUE nie może stanowić podstawy prawnej dla przyjęcia aktu prawnego Unii w celu wprowadzenia w życie Traktatów dotyczącego „skutecznych środków walki z dyskryminacją i wspierania równości traktowania, w tym w odniesieniu do mniejszości narodowych”.

(9)

Z tego względu proponowana inicjatywa obywatelska – w zakresie, w jakim jej celem są wnioski Komisji dotyczące aktów prawnych Unii w celu stosowania traktatów, o czym mowa w motywie 4 lit. f) i g) – wykracza w sposób oczywisty poza kompetencje Komisji w zakresie przedkładania wniosku dotyczącego unijnego aktu prawnego w celu wprowadzenia w życie Traktatów zgodnie z art. 4 ust. 2 lit. b) rozporządzenia.

(10)

Traktat o Unii Europejskiej (TUE) wzmacnia obywatelstwo Unii i dalej usprawnia demokratyczne funkcjonowanie Unii, stanowiąc między innymi, że każdy obywatel ma mieć prawo do uczestnictwa w życiu demokratycznym Unii za pośrednictwem europejskiej inicjatywy obywatelskiej.

(11)

W tym celu procedury i warunki wymagane dla inicjatywy obywatelskiej powinny być jasne, proste, przyjazne użytkownikowi i proporcjonalne do charakteru inicjatywy obywatelskiej, tak aby zachęcić obywateli do udziału i zwiększyć dostępność Unii.

(12)

Należy zatem zarejestrować proponowaną inicjatywę obywatelską „Minority SafePack – one million signatures for diversity in Europe”. Deklaracje poparcia dla tej proponowanej inicjatywy obywatelskiej powinny być zbierane w zakresie, w jakim jej celem są wnioski Komisji dotyczące unijnych aktów prawnych w celu wprowadzenia w życie Traktatów, o czym mowa w motywie 4 lit. a)–e) i h)–k),

—

zalecenia Rady „w sprawie ochrony i wzmocnienia różnorodności kulturowej i językowej w Unii”,

—

decyzji lub rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, mającego za przedmiot dostosowanie „programów finansowania w celu ułatwienia dostępu do nich dla małych języków regionalnych i mniejszościowych”,

—

decyzji lub rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, mającego za przedmiot stworzenie ośrodka różnorodności językowej, który przyczyni się do wzmocnienia świadomości znaczenia języków regionalnych i mniejszościowych, a także będzie wspierać różnorodność na wszystkich poziomach oraz zasadniczo będzie finansowany przez Unię,

—

rozporządzenia dostosowującego zasady ogólne mające zastosowanie do zadań, celów priorytetowych i organizacji funduszy strukturalnych w taki sposób, by wzięta została pod uwagę ochrona mniejszości oraz wspieranie różnorodności kulturowej i językowej, pod warunkiem że finansowane działania prowadzą do wzmocnienia spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii,

—

rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, mającego za przedmiot zmianę rozporządzenia dotyczącego programu „Horyzont 2020” dla celów usprawnienia badań nad wartością dodaną, do której mogą przyczyniać się mniejszości narodowe oraz różnorodność kulturowa i językowa w odniesieniu do rozwoju społeczno-gospodarczego w regionach Unii,

—

zmiany ustawodawstwa Unii w celu zagwarantowania prawie równego traktowania bezpaństwowców i obywateli Unii,

—

rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, w celu wprowadzenia jednolitego prawa autorskiego, które pozwoliłoby uznać całą Unię za rynek wewnętrzny w dziedzinie praw autorskich,

—

zmiany dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/13/UE w celu zapewnienia swobody świadczenia usług i odbioru treści audiowizualnych w regionach, w których zamieszkują mniejszości narodowe,

—

rozporządzenia lub decyzji Rady w celu objęcia wyłączeniem kategorii projektów wspierających mniejszości narodowe i ich kulturę z procedury przewidzianej w art. 108 ust. 2 TFUE.