23.12.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 482/127

—

uwzględniając konkluzje prezydencji z posiedzenia Rady Europejskiej w Salonikach w dniach 19–20 czerwca 2003 r. dotyczące perspektywy przystąpienia państw Bałkanów Zachodnich do Unii Europejskiej,

—

uwzględniając Pierwsze porozumienie co do zasad regulujących normalizację stosunków zawarte w dniu 19 kwietnia 2013 r. przez premierów Ivicę Dačicia i Haszima Thaçiego oraz plan realizacji z dnia 22 maja 2013 r., będący wynikiem dziesięciu rund prowadzonego na wysokim szczeblu dialogu Belgradu i Prisztiny,

—

uwzględniając sporządzone przez wysoką przedstawiciel/wiceprzewodniczącą i Komisję Europejską wspólne sprawozdanie dla Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 kwietnia 2013 r. w sprawie postępów Kosowa w rozwiązywaniu kwestii określonych w konkluzjach Rady z grudnia 2012 r. w związku z ewentualną decyzją w sprawie rozpoczęcia negocjacji dotyczących układu o stabilizacji i stowarzyszeniu,

—

uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 28 czerwca 2013 r., w których przyjęto decyzję upoważniającą do rozpoczęcia negocjacji w sprawie układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Unią Europejską a Kosowem,

—

uwzględniając komunikat Komisji w sprawie studium wykonalności dotyczącego układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Unią Europejską a Kosowem (COM(2012)0602) z dnia 10 października 2012 r.,

—

uwzględniając decyzję Rady z dnia 22 października 2012 r. w sprawie upoważnienia Komisji do rozpoczęcia negocjacji umowy ramowej z Kosowem w sprawie uczestnictwa tego państwa w programach unijnych,

—

uwzględniając sprawozdania Sekretarza Generalnego ONZ dotyczące bieżącej działalności Misji Tymczasowej Administracji Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kosowie i odnośnych wydarzeń, w tym sprawozdanie z dnia 29 sierpnia 2013 r. obejmujące okres od 23 kwietnia do 15 lipca, oraz ostatnie sprawozdanie opublikowane w dniu 28 października 2013 r.,

—

uwzględniając wspólne działanie Rady 2008/124/WPZiB z dnia 4 lutego 2008 r. w sprawie misji Unii Europejskiej w zakresie praworządności w Kosowie EULEX KOSOWO, zmienione wspólnym działaniem Rady 2009/445/WPZiB z dnia 9 czerwca 2009 r., decyzją Rady 2010/322/WPZiB z dnia 8 czerwca 2010 r. oraz decyzją Rady 2012/291/WPZiB z dnia 5 czerwca 2012 r.,

—

uwzględniając wnioski z posiedzenia Rady ds. Ogólnych z dnia 7 grudnia 2009 r., 14 grudnia 2010 r. i 5 grudnia 2011 r., w których podkreślono i potwierdzono, że Kosowo powinno również – bez względu na stanowisko państw członkowskich dotyczące jego statusu – odnieść korzyści z przyszłego docelowego złagodzenia wymogów wizowych po spełnieniu przez ten kraj wszystkich warunków; uwzględniając rozpoczęcie w styczniu 2012 r. rozmów w sprawie wiz, przedstawienie w czerwcu 2012 r. planu działania dotyczącego liberalizacji reżimu wizowego oraz pierwsze sprawozdanie Komisji z dnia 8 lutego 2013 r. w sprawie postępów poczynionych przez Kosowo w realizacji wymogów planu działania dotyczącego liberalizacji reżimu wizowego (COM(2013)0066),

—

uwzględniając zorganizowany dialog w sprawie praworządności, który nawiązano w dniu 30 maja 2012 r.,

—

uwzględniając utworzoną w marcu 2012 r. kosowską Krajową Radę ds. Integracji Europejskiej podlegającą urzędowi prezydenta, która jest organem koordynującym wysokiego szczebla mającym za zadanie osiągnięcie porozumienia w sprawie programu integracji europejskiej w oparciu o integracyjne i ponadpartyjne podejście,

—

uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1244 (1999), opinię doradczą Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (MTS) z dnia 22 lipca 2010 r. w sprawie kwestii zgodności jednostronnej deklaracji niepodległości Kosowa z prawem międzynarodowym oraz rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ z dnia 9 września 2010 r. (1), w której uznano treść opinii MTS i z zadowoleniem przyjęto gotowość UE do ułatwienia dialogu między Belgradem a Prisztiną,

—

uwzględniając wspólne oświadczenia wydane na posiedzeniach międzyparlamentarnych PE-Kosowo w dniach 28–29 maja 2008 r., 6–7 kwietnia 2009 r., 22–23 czerwca 2010 r., 20 maja 2011 r., 14–15 marca 2012 r. oraz 30–31 października 2013 r.,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 16 października 2013 r. dotyczący strategii rozszerzenia i najważniejszych wyzwań w latach 2013–2014 (COM(2013)0700),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 października 2013 r. w sprawie zarządzania budżetem funduszy przedakcesyjnych Unii Europejskiej w obszarach systemów sądowych oraz walki z korupcją w krajach kandydujących i potencjalnych krajach kandydujących (2) oraz zawarte w niej swoje uwagi dotyczące Kosowa,

—

uwzględniając swoje poprzednie rezolucje,

—

uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że porozumienie osiągnięte w kwietniu 2013 r. przez premierów Thaçiego i Dačicia stanowi ważny krok i wzmacnia odpowiedzialność obu stron za wykonanie tego porozumienia w dobrej wierze, za dalszą normalizację stosunków oraz za zaproponowanie reform niezbędnych na drodze do integracji europejskiej;

B.

mając na uwadze, że 104 spośród 193 członków Organizacji Narodów Zjednoczonych, w tym 23 z 28 państw członkowskich UE, uznaje niepodległość Kosowa;

C.

mając na uwadze, że wszystkie państwa członkowskie UE popierają europejską perspektywę Kosowa, zgodnie z zobowiązaniami UE względem Bałkanów Zachodnich i bez uszczerbku dla stanowiska państw członkowskich w sprawie statusu Kosowa;

D.

mając na uwadze, że władze i społeczeństwo Republiki Kosowa dokonały ważnych reform politycznych, administracyjnych i gospodarczych; mając na uwadze, że należy dołożyć wielu starań, by wzmocnić praworządność, która jest fundamentem długoterminowego rozwoju, demokracji i społecznej gospodarki rynkowej;

E.

mając na uwadze, że Kosowo zwiększyło swoje możliwości realizacji priorytetów procesu integracji europejskiej dzięki dalszym działaniom na rzecz krótkoterminowych priorytetów określonych w studium wykonalności oraz dzięki przygotowaniu się do negocjacji w sprawie układu o stabilizacji i stowarzyszeniu;

F.

mając na uwadze, że w kontekście rozmów o liberalizacji reżimu wizowego Kosowo zmieniło i przyjęło istotne przepisy prawne, w tym dotyczące azylu, finansowania partii i handlu ludźmi;

G.

mając na uwadze, że konieczne są dalsze wysiłki, aby sprostać wyzwaniom europejskiego programu reform w kontekście układu o stabilizacji i stowarzyszeniu, zwłaszcza w priorytetowych dziedzinach, takich jak praworządność, sądownictwo, administracja publiczna, reforma ordynacji wyborczej, prawa człowieka i prawa podstawowe;

1.

z zadowoleniem przyjmuje Pierwsze porozumienie co do zasad regulujących normalizację stosunków, zawarte w dniu 19 kwietnia 2013 r. przez obu premierów, jak również porozumienie w sprawie planu realizacji, a także podkreśla znaczenie pełnego wykonania tego porozumienia w dobrej wierze oraz w stosownym terminie; z zadowoleniem przyjmuje również przyznanie dodatkowych środków finansowych UE w ramach Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej na wsparcie wykonania tego porozumienia;

2.

gratuluje wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel pracy nad ułatwieniem dialogu Belgrad-Prisztina;

3.

z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęcie w dniu 28 października 2013 r. negocjacji między UE a Kosowem w sprawie układu o stabilizacji i stowarzyszeniu; niemniej jednak ubolewa, że w wyniku wewnętrznych podziałów w Radzie mandat negocjacyjny różni się od mandatów dotyczących wcześniejszych układów o stabilizacji i stowarzyszeniu; podkreśla, że omawiany układ o stabilizacji i stowarzyszeniu będzie stanowił silną zachętę do reform oraz otworzy nowe możliwości, które zacieśnią stosunki sąsiedzkie Kosowa oraz zapewnią większą stabilizację w regionie;

4.

podkreśla, że wybory lokalne w dniu 3 listopada 2013 r. były ważnym testem dla procesu normalizacji stosunków między Belgradem a Prisztiną;

5.

z zadowoleniem przyjmuje pierwsze ogólnokrajowe wybory lokalne w Kosowie przeprowadzone zgodnie z kosowskim prawem w dniu 3 listopada, 17 listopada i 1 grudnia 2013 r., które stanowią ogromny krok na drodze do demokracji w Kosowie oraz zaufania obywateli do procesu demokratycznego będącego podstawą procesu normalizacji, a także z zadowoleniem przyjmuje ogólnie uporządkowany przebieg tych wyborów – według oceny sformułowanej we wstępnym oświadczeniu unijnej misji obserwacji wyborów; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że po raz pierwszy w Kosowie na stanowisko burmistrza wybrano kobietę; nadal podkreśla konieczność, by zachęcać kobiety do kandydowania w przyszłych wyborach; z zadowoleniem przyjmuje podjęte przez władze Kosowa działania służące zwiększeniu zaufania do instytucji krajowych, np. dzięki ustanowieniu silnego mechanizmu gotowości, za pomocą którego obywatele mogą składać skargi na przypadki zastraszania i nieprawidłowości w dniu wyborów; z zadowoleniem przyjmuje widoczną dużą frekwencję wyborców w gminach położonych na południe od rzeki Ibar, gdzie Serbowie stanowią większość, jako istotny krok w kierunku utworzenia stowarzyszenia gmin serbskich, podkreśla w odniesieniu do powyższego, że nieobjęcie urzędu przez nowego burmistrza północnej Mitrowicy i ogłoszenie w związku z tym nowych wyborów w tej gminie nie może stanowić przeszkody dla kontynuacji procesu demokratycznego i pełnego wykonania porozumienia z dnia 19 kwietnia 2013 r.; stanowczo potępia morderstwo Dimitrije Janicevica, członka rady miejskiej północnej Mitrowicy, i wzywa właściwe władze do niezwłocznego wszczęcia dochodzenia i do postawienia sprawców przed sądem;

6.

zdecydowanie potępia przemoc i stałe zastraszanie, które miały miejsce w północnej Mitrowicy i w gminie Zvečan; podkreśla, że takie incydenty zagrażają stabilności i bezpieczeństwu w całym regionie oraz wzywa właściwe władze do dołożenia wszelkich starań, by ułatwić postawienie sprawców przemocy przed sądem; zauważa, że konieczne są dalsze czujne działania, aby rozbić siatkę przestępczości zorganizowanej i jej powiązania z lokalnymi elitami politycznymi oraz przywrócić praworządność w północnym Kosowie; z zadowoleniem przyjmuje stanowisko serbskich przywódców politycznych, którzy aktywnie zachęcali etniczną ludność serbską Kosowa do uczestnictwa w wyborach; ubolewa jednak, że belgradzcy przywódcy nie udali się z wizytą do północnego Kosowa przed 3 listopada 2013 r.;

7.

wzywa władze Kosowa do jak najszybszego przyjęcia w porozumieniu z Komisją Wenecką nowego prawa wyborczego, aby zwiększyć przejrzystość procedur wyborczych, uprościć głosowanie, przywrócić zaufanie obywateli Kosowa do procesu demokratycznego oraz zapewnić udział społeczeństwa obywatelskiego w procesie reformy wyborczej;

8.

jednocześnie zauważa, że potrzebne będą dalsze stałe wysiłki, aby zbliżyć do siebie albańską i serbską wspólnotę etniczną;

9.

z zadowoleniem przyjmuje porozumienia w sprawie telekomunikacji i energii oraz podkreśla, jak ważne jest, by Kosowo jak najszybciej otrzymało własny międzynarodowy kod telefoniczny, co pomoże kształtować kosowską tożsamość i międzynarodową widoczność tego kraju;

10.

podkreśla potrzebę pełnej przejrzystości w przekazywaniu wyników dialogu Belgrad-Prisztina oraz konieczność zaangażowania parlamentów i społeczeństwa obywatelskiego w proces realizacji; z zadowoleniem przyjmuje powołanie przez obie strony urzędników łącznikowych oraz wzywa do stałego wspierania obu tych urzędników;

11.

podkreśla, jak ważna jest dla obywateli Kosowa liberalizacja reżimu wizowego, i zachęca władze Kosowa do zintensyfikowania wysiłków w celu realizacji priorytetów ustalonych w planie działania dotyczącym wiz; wzywa Komisję i państwa członkowskie do elastyczniejszego reagowania na starania podejmowane przez rząd Kosowa oraz w związku z powyższym wzywa Komisję do przyspieszenia technicznych prac nad liberalizacją reżimu wizowego;

12.

wzywa Radę do jak najszybszego przyjęcia niezbędnych decyzji, które umożliwią Kosowu uczestnictwo w programach UE;

13.

zachęca pozostałe pięć państw członkowskich do podjęcia działań w kierunku uznania Kosowa; wzywa wszystkie państwa członkowskie UE do dołożenia wszelkich starań w celu ułatwienia stosunków gospodarczych, międzyludzkich, społecznych i politycznych między ich obywatelami a obywatelami Kosowa; zwraca uwagę na potrzebę podjęcia aktywnych działań w celu umożliwienia pełnego wdrożenia Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej, a także na konieczność poprawy współpracy między misją EULEX, Europolem i Interpolem, w tym podjęcia praktycznych kroków w celu włączenia Kosowa w prace obu tych agencji – dopóki nie dojdzie do pełnego uznania Kosowa – a także wzywa Komisję do opracowania porozumień, które pozwolą na współpracę Kosowa z agencjami UE;

14.

z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie na północy kraju regionalnej jednostki dowodzenia policji kosowskiej, co jest częścią procesu budowania jednolitej policji w Kosowie;

15.

podkreśla znaczenie prac misji EULEX dla utrwalenia praworządności w instytucjach kosowskich, dostrzega jednak powszechne niezadowolenie z działalności misji EULEX zarówno wśród kosowskich Serbów, jak i Albańczyków; dlatego też wzywa EULEX do zwiększenia skuteczności, przejrzystości i rozliczalności prowadzonej przezeń działalności, do regularnego informowania Parlamentu Europejskiego i parlamentu Kosowa o prowadzonych działaniach i podejmowanych decyzjach, a w szczególności do przedstawienia władzom kosowskim i serbskim oraz szerszej opinii publicznej bardziej konkretnych wyników na wysokim szczeblu; zwraca uwagę, że istnieją obszary, w których należy się spodziewać poprawy, takie jak lepsze określenie celów dotyczących rozwijania potencjału oraz ich powiązanie z konkretnymi kryteriami; podkreśla potrzebę lepszej koordynacji celów zewnętrznych i wewnętrznych, lepszej koordynacji między instytucjami UE, a także między tymi instytucjami a władzami Kosowa i społecznością międzynarodową; w związku z tym wzywa misję EULEX, by w miarę możliwości uszeregowała swoje cele pod względem ważności oraz optymalnie wykorzystywała swoje zasoby, również kadrowe, a także przyspieszyła wdrażanie dokumentu operacyjnego Rady dotyczącego wprowadzenia w życie rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 w kontekście EPBiO (z listopada 2005 r.);

16.

zwraca się do władz kosowskich o dalsze przestrzeganie mandatu misji EULEX oraz o wspieranie wykonywanych przez nią uprawnień wykonawczych; zauważa, że w interesie rządu Kosowa leży przejęcie funkcji misji EULEX; nalega na obecność misji EULEX w celu wspierania wykonania porozumienia z 19 kwietnia 2013 r. w dziedzinie praworządności; podkreśla, że bezpieczeństwo obywateli ma kluczowe znaczenie dla skutecznego wykonania porozumień; podkreśla pilną potrzebę podjęcia stosownych działań w tym zakresie; podkreśla, że EULEX prowadzi obecnie dochodzenia w ponad 250 sprawach, w tym dotyczących przestępczości zorganizowanej, korupcji, zbrodni wojennych i innych poważnych zarzutów, w które to sprawy zamieszanych jest m.in. kilkudziesięciu działaczy partyjnych; podkreśla, że przekazanie obowiązków musi przebiegać stopniowo i opierać się na realnych postępach poczynionych na miejscu oraz że należy w ten proces włączyć społeczeństwo obywatelskie Kosowa i demokratyczne instytucje Republiki Kosowa; dlatego wzywa rząd Kosowa, by wyraził zgodę na przedłużenie mandatu misji EULEX w Kosowie na okres po czerwcu 2014 r.;

17.

wzywa w szczególności zarówno Kosowo, jak i Serbię do aktywnej i konstruktywnej współpracy z EULEX w zakresie wykonania porozumienia o wzajemnej pomocy prawnej, aby można było rozpatrzyć rosnącą liczbę wniosków dotyczących nieruchomości w Kosowie;

18.

zdecydowanie potępia atak, który doprowadził do zabójstwa urzędnika misji EULEX w dniu 19 września 2013 r. niedaleko miasta Zveçan/Zvečan, oraz apeluje o niezwłoczne przeprowadzenie śledztwa; wzywa wszystkie strony do unikania wszelkich działań, które mogą wywoływać napięcia;

19.

ponownie podkreśla konieczność ponoszenia lokalnej odpowiedzialności za proces pojednawczy, potępiając jednocześnie nacjonalistyczną retorykę po obu stronach; jest zdania, że władze Kosowa powinny podjąć dalsze stanowcze działania w kierunku budowy zaufania między kosowskimi Serbami i Albańczykami zwłaszcza na północy kraju, a także dotrzeć do mniejszości serbskiej i innych mniejszości, aby zapewnić szeroką integrację społeczną; wzywa ponadto do pełnego wdrożenia zasady konstytucyjnej gwarantującej kosowskim Serbom dostęp do wszystkich usług urzędowych w ich języku; podkreśla jednocześnie znaczenie w pełni dwujęzycznego kształcenia; zachęca wszystkich Serbów kosowskich i ich przedstawicieli politycznych do wykorzystania wszystkich możliwości, jakie daje im konstytucja Kosowa, w celu odgrywania konstruktywnej roli w polityce i społeczeństwie, a tym samym ponoszenia wspólnej odpowiedzialności za rozwój społeczny i instytucjonalny dzięki aktywnemu udziałowi w kosowskich instytucjach wraz z kosowskimi Albańczykami, a ponadto zachęca do zwrócenia szczególnej uwagi na zaangażowanie kobiet w ten proces; z zadowoleniem przyjmuje postępy w organizacji administracji miejskiej;

20.

pochwala starania UE na rzecz promowania dialogu między społecznościami i pojednania; apeluje, by wszystkie podmioty w dalszym ciągu przywiązywały dużą wagę do technicznych aspektów integracji z UE, a także do symbolicznych gestów pojednania;

21.

podkreśla, że przepisy wykonawcze dotyczące ochrony mniejszości i praw kulturalnych wciąż są poważnym wyzwaniem dla Kosowa; zwraca uwagę na potrzebę wdrożenia przepisów dotyczących dziedzictwa kulturowego i serbskiego Kościoła prawosławnego, a także strategii i planu działania dla społeczności romskiej, aszkalskiej i egipskiej, których sytuacja w terenie wciąż wywołuje poważne zaniepokojenie; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że dokonano pewnych postępów, jeżeli chodzi o poprawę warunków życia Romów, Aszkali i Egipcjan, jednakże pozostaje zaniepokojony ich sytuacją, uwzględniając, że zwłaszcza dzieci są nadal podatne na zagrożenia i marginalizację; podkreśla konieczność zajęcia się sytuacją Romów, gdyż jest to kluczowa kwestia z zakresu praw człowieka; wzywa władze i Komisję, aby poświęcały odpowiednią uwagę poprawie warunków życia tych wspólnot, a także ich dostępowi do edukacji; podkreśla stanowisko mniejszości chorwackiej, bośniackiej, aszkalskiej, tureckiej, gorańskiej i egipsko-bałkańskiej w sprawie znaczenia dwujęzycznej edukacji, dzięki której można spowodować, że mniejszości etniczne nie będą się czuły politycznie izolowane;

22.

z zadowoleniem przyjmuje udostępnienie przez Komisję dodatkowych środków finansowych pochodzących z Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej UE na wspieranie gmin zamieszkanych przez serbską większość w całym Kosowie;

23.

wzywa władze Kosowa do zwiększenia efektywności, przejrzystości, rozliczalności i bezstronności wymiaru sprawiedliwości oraz do poszanowania jego niezawisłości, tak aby obywatele i przedsiębiorcy mieli zaufanie do sądownictwa, oraz do skutecznego zwalczania wszelkich form przemocy wobec kobiet; wzywa władze do proaktywnego zwiększenia praworządności, zwłaszcza poprzez ograniczenie wpływów politycznych na sądownictwo, zadbanie o to, by kary dyscyplinarne nakładane na sędziów i prokuratorów skutkowały konkretnymi działaniami, zapewnienie niezależności i skuteczności Rady Prokuratorów i Prokuratora Krajowego oraz wdrożenie nowego kodeksu karnego i kodeksu postępowania karnego;

24.

wzywa władze, by bardziej zaangażowały się w rzeczywistą reformę sądownictwa, rozwijały potencjał, skupiając się na rekrutacji personelu sądowego w oparciu o kryteria merytoryczne, co pozwoli zmniejszyć obecne zaległości w sprawach sądowych, a także by zapewniły sędziom i prokuratorom bezpieczne środowisko pracy, wolne od wpływów politycznych;

25.

wyraża szczególne zaniepokojenie brakiem konkretnych postępów w zakresie walki z korupcją w Kosowie; uważa, że korupcja pozostaje największym wyzwaniem, a jednocześnie stanowi poważną przeszkodę w funkcjonowaniu instytucji publicznych; w związku z tym ubolewa, że powołana w 2006 r. agencja antykorupcyjna nie ma uprawnień śledczych; odnotowuje, że Zgromadzenie Kosowa przyjęło nową strategię i plan działania w sprawie zwalczania korupcji; wzywa władze do wdrożenia tych instrumentów poprzez jasne określenie zadań i obowiązków instytucji zwalczających korupcję, które będą mogły dzięki temu osiągać konkretne i trwałe wyniki;

26.

pozostaje zaniepokojony z powodu ograniczonego zakresu ram prawnych ochrony świadków w Kosowie, co ma szczególne znaczenie w przypadku głośnych procesów sądowych, oraz apeluje do państw członkowskich UE o ściślejszą współpracę w dziedzinie ewentualnej relokacji świadków;

27.

jest zaniepokojony brakiem istotnego postępu w zwalczaniu korupcji i przestępczości zorganizowanej, a zwłaszcza wysokim odsetkiem przestępczości zorganizowanej na północy Kosowa; zwraca uwagę na szerzące się w regionie korupcję i przestępczość zorganizowaną, które stanowią przeszkodę dla demokratycznego, społecznego i gospodarczego rozwoju Kosowa; podkreśla, że Kosowo musi przede wszystkim przedstawić konkretne dowody na wyniki w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej i korupcji; jest zdania, że aby skuteczniej walczyć z tymi problemami, niezbędna jest strategia regionalna oraz wzmożona współpraca wszystkich krajów w regionie, w szczególności w zakresie skuteczniejszego nadzorowania granic i zwalczania handlu kobietami i osobami niepełnoletnimi oraz wykorzystywania ich, co się tyczy zwłaszcza tych osób, które są wykorzystywane do celów seksualnych lub przymuszane do żebrania; wzywa instytucje centralne i lokalne, by przedstawiły konkretne wyniki w dziedzinie zwalczania przestępczości zorganizowanej, handlu ludźmi oraz przemytu narkotyków i broni; podkreśla znaczenie kompleksowego, wielodyscyplinarnego i ukierunkowanego na ofiary podejścia, zakładającego nieograniczony dostęp ofiar do pomocy, wsparcia i ochrony; ubolewa, że misja EULEX prawie w ogóle nie zajęła się korupcją na wysokim szczeblu i przestępczością zorganizowaną;

28.

podkreśla, że ważne jest wdrożenie niezbędnych reform administracji publicznej oraz zatrudnianie na wszystkich szczeblach administracji większej liczby kobiet, a także osób należących do mniejszości; pozostaje zaniepokojony faktem, że wielu urzędników służby cywilnej podejmuje dodatkową pracę, co może zasadniczo prowadzić do konfliktu interesów lub sprzyjać praktykom korupcyjnym;

29.

popiera dalsze ściganie zbrodni wojennych na szczeblu krajowym, wskazując na znaczenie ścigania gwałtów wojennych; ubolewa, że w wyniku wojny w Kosowie z 1999 r. nadal zaginionych jest 1 869 osób; zauważa, że władze Serbii i Kosowa powinny niezwłocznie zająć się tą kwestią, jako że jest to bardzo istotny warunek wstępny pojednania między społecznościami oraz pokojowej przyszłości regionu, a także podkreśla, że kwestia współpracy w poszukiwaniu zaginionych osób oraz inne aspekty sprawiedliwości okresu przejściowego muszą stanowić najważniejszy temat dalszych rozmów między Kosowem a Serbią;

30.

wzywa w związku z tym władze serbskie do zapewnienia pełnej pomocy w repatriacji ciał zaginionych Kosowian, które odnaleziono niedawno w Serbii, oraz do prowadzenia dalszych poszukiwań w zidentyfikowanej strefie, w której prawdopodobnie pochowane są zaginione osoby;

31.

wzywa władze Kosowa i Serbii do współpracy i wzięcia pełnej odpowiedzialności za znalezienie trwałego rozwiązania dla przesiedleńców wewnętrznych w Serbii i Kosowie; podkreśla, że władze Kosowa powinny wzmóc wysiłki na rzecz znalezienia rozwiązania problemu przesiedleńców wewnętrznych w kontekście procesu przystąpienia do UE, zwłaszcza jeżeli chodzi o kwestię skutecznego rozwiązywania sporów majątkowych;

32.

wzywa władze Kosowa i władze krajów sąsiadujących do dalszego demonstrowania dobrej woli, do pełnej współpracy i do wspierania specjalnej dochodzeniowej grupy zadaniowej powołanej po opublikowaniu w grudniu 2010 r. sprawozdania Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy oraz wszelkich aktów oskarżenia wynikających z prac tej grupy, a także zachęca do dalszego przyspieszenia jej prac;

33.

wzywa instytucje zarówno szczebla centralnego, jak i lokalnego, aby skutecznie wdrażały przepisy dotyczące praw człowieka, a także aby przyczyniały się do dalszego rozwoju społeczeństwa wieloetnicznego, zwracając szczególną uwagę na kształcenie i zatrudnianie przedstawicieli wszystkich grup mniejszościowych;

34.

popiera profesjonalizację służby cywilnej i wzywa do wdrożenia niezbędnego prawa w tym zakresie; jest zaniepokojony przypadkami politycznej ingerencji w proces rekrutacji i mianowania pracowników sektora publicznego;

35.

jest zaniepokojony faktem, że dyskryminacja nadal stanowi poważny problem, oraz wzywa władze do wdrożenia konstytucyjnej zasady niedyskryminacji; podkreśla potrzebę realizacji kompleksowej strategii walki z dyskryminacją oraz pełnego wdrożenia ustawy o zakazie dyskryminacji, aby zagwarantować – zgodnie z Kartą praw podstawowych UE – równość wszystkich obywateli bez względu na pochodzenie etniczne, wyznanie, płeć, orientację seksualną, wiek czy niepełnosprawność;

36.

odnotowuje oskarżenie wniesione przeciwko trzem obywatelom Kosowa w związku z ich udziałem w ataku na imprezę organizowaną przez magazyn „Kosovo 2.0” w Centrum Młodzieży i Sportu dnia 14 grudnia 2012 r. i oczekuje, że sprawcy zostaną szybko postawieni przed sądem;

37.

podkreśla, że o ile swoboda przystępowania do związków zawodowych jest zagwarantowana prawnie, o tyle wciąż istnieje potrzeba poprawy sytuacji w zakresie podstawowych praw pracowniczych i związkowych; zachęca Kosowo do wspierania dialogu społecznego w ramach procesu podejmowania decyzji, kształtowania polityki i budowania potencjału partnerów społecznych;

38.

wzywa władze Kosowa do pełnego wdrożenia Konwencji o prawach dziecka oraz zaleca przegląd strategii dotyczących problemu ubóstwa dzieci, między innymi poprzez zmiany w systemie pomocy społecznej oraz wprowadzenie powszechnego, uzależnionego od wysokości dochodów systemu świadczeń dla dzieci;

39.

jest zaniepokojony wysokimi wskaźnikami ubóstwa i śmiertelności dzieci oraz niskim poziomem ochrony zapewnianym przez kosowski system opieki społecznej, a także wysokimi kosztami opieki zdrowotnej ponoszonymi przez obywateli, które narażają rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji na chroniczne ubóstwo;

40.

apeluje o rozszerzenie reprezentacji Kosowa w międzynarodowych instytucjach ds. kultury i dziedzictwa oraz poprawę stosunków Kosowa z tymi instytucjami w celu lepszego chronienia obiektów kultu religijnego i zabytków oraz pomników kultury; apeluje również o rozszerzenie reprezentacji Kosowa w europejskich i międzynarodowych organizacjach w dziedzinie mediów i sportu z myślą o umożliwieniu kosowskim artystom i sportowcom udziału we wszystkich międzynarodowych wydarzeniach kulturalnych i sportowych, w tym w Konkursie Piosenki Eurowizji oraz w mistrzostwach Europy i świata, a także w igrzyskach olimpijskich;

41.

podkreśla znaczenie wolnych i niezależnych mediów oraz wzywa Komisję do wspierania programów na rzecz poprawy jakości i profesjonalizmu dziennikarstwa; podkreśla rolę, jaką mogą przy tym odegrać zrównoważone media publiczne; jest zaniepokojony brakiem ochrony niezależnych dziennikarzy i wywieraną na nich presją; wzywa władze Kosowa, by wprowadziły zrównoważony mechanizm finansowania mediów publicznych oraz zakończyły proces mianowania członków odpowiedniego organu zarządzającego; podkreśla potrzebę wprowadzenia jasno określonych zasad dotyczących własności mediów, a także zapewnienia swobody usług nadawczych oraz ich wysokiej jakości; wspiera wysiłki instytucji, by przyznać Kosowu własną internetową domenę kraju;

42.

podkreśla kluczową rolę, jaką odgrywają aktywne i niezależne organizacje społeczeństwa obywatelskiego we wzmacnianiu i konsolidacji demokratycznych procesów politycznych i tworzeniu zintegrowanego społeczeństwa w kraju; podkreśla, że ważne jest prowadzenie dialogu z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego oraz że podmioty społeczeństwa obywatelskiego istotnie przyczyniają się do zacieśniania współpracy regionalnej w kwestiach społecznych i politycznych; z zadowoleniem przyjmuje ściślejszą współpracę rządu z organizacjami pozarządowymi oraz wzywa władze Kosowa, by nawiązały zorganizowany dialog i utworzyły mechanizm konsultacji ze społeczeństwem obywatelskim do celów kształtowania polityki, w tym również formułowania strategii politycznych i przepisów prawnych, oraz śledzenia procesu integracji europejskiej;

43.

odnotowuje trwający proces prywatyzacji majątku państwowego, w szczególności Poczty i Telekomunikacji Kosowskiej (PTK); wzywa władze Kosowa do podjęcia praktycznych działań, takich jak np. terminowe udostępnianie wszystkim zainteresowanym stronom informacji, w celu zwiększenia przejrzystości, rozliczalności i zasadności całego procesu;

44.

wzywa Kosowo do poprawy otoczenia biznesowego dla małych i średnich przedsiębiorstw poprzez ograniczanie obciążeń administracyjnych i obniżanie powiązanych z nimi kosztów, ułatwianie dostępu do środków finansowych oraz udzielanie szczególnego wsparcia nowo powstającym przedsiębiorstwom; z ogromnym zadowoleniem przyjmuje podpisanie protokołu ustaleń między izbami handlowymi Kosowa i Serbii;

45.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że dnia 17 grudnia 2012 r. Kosowo zostało 66. członkiem Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOR); ponadto z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie w dniu 8 maja 2013 r. pierwszej całościowej strategii EBOR dla tego kraju, która przyspieszy proces reform i wesprze kosowską gospodarkę, poprawi warunki życia mieszkańców, ułatwi proces zmian oraz przyczyni się do stabilności w regionie;

46.

z zadowoleniem przyjmuje podjęcie przez UE tymczasowego zobowiązania do przyznania dodatkowej dotacji w celu pokrycia pełnych kosztów wycofania z eksploatacji do 2017 r. starej elektrowni Kosowo A; wzywa Kosowo do zwiększenia wysiłków i podjęcia natychmiastowych konkretnych działań koniecznych do wycofania z eksploatacji elektrowni Kosowo A oraz apeluje o przeprowadzenie pełnej oceny oddziaływania elektrowni „Nowe Kosowo” na środowisko zgodnie z normami UE; wzywa ponadto Kosowo do prowadzenia prac nad rozwojem źródeł energii odnawialnej i zróżnicowaniem źródeł energii zgodnie z jego zobowiązaniem, by do 2020 r. pokrywać 25 % ogólnego zapotrzebowania energetycznego Kosowa ze źródeł odnawialnych, oraz podkreśla w związku z tym konieczność przeznaczenia większej części pomocy finansowej świadczonej przez UE i EBOR na projekty z zakresu oszczędności energii, wydajności energetycznej, integracji regionalnych rynków energii oraz energii ze źródeł odnawialnych;

47.

ubolewa nad tym, że władze Kosowa spóźniają się z opracowaniem i przyjęciem wiarygodnej i skutecznej strategii środowiskowej, zwłaszcza w odniesieniu do przepisów dotyczących oceny oddziaływania na środowisko oraz celów UE w zakresie klimatu;

48.

z zaniepokojeniem odnotowuje wysoką stopę bezrobocia, w szczególności wśród ludzi młodych, i wzywa rząd do zajęcia się tym problemem przez zapewnienie młodym ludziom odpowiednich możliwości oraz dostosowanie systemu kształcenia do potrzeb rynku pracy;

49.

podkreśla, że wszystkie kraje w regionie powinny wspierać członkostwo Kosowa w organizacjach współpracy regionalnej oraz sprzyjać temu członkostwu; opowiada się w związku z tym za przystąpieniem Kosowa do organizacji regionalnych i apeluje o usunięcie wszelkich przeszkód, tak aby umożliwić Kosowu członkostwo w tych organizacjach, w tym w Radzie Europy;

50.

podkreśla znaczenie rozwoju transportu publicznego, szczególnie za pomocą modernizacji połączeń kolejowych lub tworzenia nowych połączeń kolejowych w ramach zrównoważonego systemu transportu; sugeruje stworzenie transgranicznego systemu kolei szybkobieżnych między wszystkimi krajami Bałkanów Zachodnich, połączonego z siecią transeuropejską UE;

51.

z zaniepokojeniem obserwuje obecną sytuację gospodarczą w Kosowie; podkreśla, że aby określić sposoby poprawy sytuacji gospodarczej, należy najpierw udoskonalić statystyki gospodarcze, aby ją właściwie zdiagnozować;

52.

wzywa władze Kosowa do działań na rzecz poprawy wiarygodności informacji statystycznych zgodnie z europejskimi standardami i międzynarodowymi metodami;

53.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych oraz rządowi i Zgromadzeniu Narodowemu Kosowa.