OPINIA RADY

z dnia 5 lipca 2004 r.

w sprawie programu konwergencji Słowacji na lata 2004–2007

(2004/C 320/10)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych (1), a w szczególności jego art. 9 ust. 2,

uwzględniając zalecenie Komisji,

po konsultacji z Komitetem Ekonomicznym i Finansowym,

WYDAJE NINIEJSZĄ OPINIĘ:

Dnia 5 lipca 2004 r. Rada przeanalizowała program konwergencji Słowacji obejmujący lata 2004–2007 oraz, ponadto, podała prognozy wskaźnikowe na rok 2010. Program jest w dużej mierze zgodny z odnoszącymi się do danych wymogami zmienionego „kodeksu postępowania dotyczącego treści i formy programów stabilności i konwergencji”.

Celem strategii budżetowej leżącej u podstaw programu jest obniżenie deficytu w sektorze instytucji rządowych i samorządowych (general government) z 3,6 % PKB w 2003 r. do 3,0 % PKB do 2007 r. w celu zachowania zgodności z kryterium deficytu z Maastricht – z następującymi celami pośrednimi dotyczącymi deficytu: 4 % PKB w 2004 r., 3,9 % PKB w 2005 r. i 3,9 % PKB w 2006 r. Spodziewane obniżenie deficytu ma nastąpić przede wszystkim w 2007 r.

Program zakłada dostosowanie oparte na obniżeniu pierwotnych wydatków o 1,5 punktu procentowego PKB. Podstawą dla tego obniżenia są w dużym stopniu reformy strukturalne, głównie w sferze opieki zdrowotnej i ochrony socjalnej, które w większości są wprowadzone w życie i obowiązujące. Reformy po stronie wydatków dokonują się na tle dalekosiężnego pakietu reform podatkowych (obowiązującego od początku 2004 r.), który jednak nie powinien zasadniczo wpłynąć na stan dochodów budżetowych; reformy podatkowe zasadniczo stanowią przesunięcie ciężaru podatkowego z opodatkowania bezpośredniego na opodatkowanie pośrednie. Ponadto, w 2005 r. zostanie wprowadzony filar kapitałowy systemu emerytalnego, co doprowadzi do spadku dochodów sektora instytucji rządowych i samorządowych, począwszy od szacunkowego punktu procentowego PKB w 2005 r. do 1 punktu procentowego PKB, który zostanie osiągnięty do końca okresu objętego programem.

Na podstawie obecnie dostępnych informacji leżący u podstaw programu scenariusz makroekonomiczny zdaje się odzwierciedlać realne założenia dotyczące wzrostu, tj. wzrost nieco ponad 4 % w 2004 r. i 2005 r. oraz przyspieszenie wzrostu do prawie 5 % w 2006 r. i 2007 r. – z uwagi na dalsze wzmocnienie eksportu dzięki zwiększeniu zdolności eksportowej wywołanej bezpośrednimi inwestycjami zagranicznymi. Przewidywany spadek bezrobocia, biorąc pod uwagę nadal bardzo wysoką stopę bezrobocia panującą na Słowacji, będzie wymagał trwałej, energicznej kontynuacji polityk, które usuną głęboko zakorzenione problemy strukturalne na rynku pracy. Przewidywany gwałtowny spadek inflacji po 2004 r., kiedy to dostosowywanie cen urzędowych i podwyżki podatków pośrednich stopniowo staną się coraz rzadsze, jest możliwy do osiągnięcia, pod warunkiem ścisłego ograniczenia skutków drugiej rundy. W szczególności, kształtowanie się płac, w tym w sektorze publicznym, nie powinno być sterowane wcześniejszym rozwojem inflacji.

Program przewiduje obniżenie ogólnego deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych do wartości odniesienia w wys. 3 % PKB w 2007 r. oraz jego dalszy spadek. Przy założeniu, że wzrost słowackiej gospodarki będzie bardzo dynamiczny, wielkość i ścieżka redukcji deficytu mogą nie wyglądać bardzo ambitnie. Jednakże należy w szczególności wziąć pod uwagę następujące czynniki modulujące: zakładane obniżenie pierwotnych wydatków, spadek dochodów wynikający z reformy emerytalnej, oraz, częściowo jednorazowe, dostosowanie osiągnięte w 2003 r. Pozycja budżetowa w programie wydaje się wystarczająca dla obniżenia deficytu do jego wysokości progowej równiej 3 % PKB do końca okresu objętego programem. Zagrożenia dla prognoz budżetowych przez cały okres trwania programu zdają się zasadniczo równoważyć. Wykazują tendencję wzrostową w 2004 r., kiedy prognozy przewidują niewielki wzrost deficytu. Ryzyko maksymalnych strat, jakie mogą zostać poniesione w związku z realizacją programu zdaje się skupiać po stronie wydatków i związane jest głównie z opóźnieniami w proponowanych dalszych reformach opieki zdrowotnej i brakiem dalszej racjonalizacji sektora publicznego.

Osiągnięcie celów deficytu zależeć będzie od zdolności rządu do kontrolowania wydatków pierwotnych, co ułatwiłyby wiążące średniookresowe górne pułapy wydatków. Wprowadzone w życie reformy strukturalne skutkują wyższym wzrostem niż zakładano w programie konwergencji z maja 2004 r., okazja ta powinna być wykorzystana do przyspieszenia dostosowań fiskalnych, w szczególności przeznaczając wszelkie dochody wyższe niż przewidziane w budżecie na cele szybszego obniżenia deficytu. Poza zwiększeniem prawdopodobieństwa możliwie szybkiego, a najpóźniej do 2007 r., osiągnięcia deficytu poniżej 3 % PKB, utoruje drogę do osiągnięcia drugiego ważnego celu fiskalnego przewidzianego w programie, a mianowicie ustalenia strukturalnej pozycji budżetowej w stanie zbliżonym do równowagi lub z nadwyżką, wcześniej niż do, przewidzianego w programie, 2010 r., oraz uzyskania wystarczającego marginesu bezpieczeństwa w celu uniknięcia przekraczania przewidzianej w Traktacie wartości odniesienia w wysokości 3 % PKB dla kryterium deficytu przy normalnych wahaniach makroekonomicznych. Będzie także stanowić lepszą podstawę reagowania na potencjalne gwałtowne zwiększenie wpływów kapitałowych.

W programie przewiduje się, że wskaźnik zadłużenia między 2003 r. a 2005 r. wzrośnie o 2 punktu procentowego osiągając 46,4 %, a następnie ponownie spadnie do wysokości 45,5 % do 2007 r. Słowacja wydaje się stosunkowo dobrze przygotowana do udźwignięcia kosztów budżetowych starzenia się społeczeństwa. Długoterminowa stabilność uzależniona jest od ścisłego przestrzegania celów konsolidacji fiskalnej oraz pełnego wprowadzenia w życie przewidzianych polityk. W szczególności, jeśli chodzi o wskaźniki urodzeń, założenia demograficzne leżące u podstaw prognoz programu mogą być stosunkowo optymistyczne. Główne ryzyko dla długoterminowej stabilności wynika z braku reform lub opóźnienia w ich wdrażaniu lub wycofywania już wprowadzonych reform.

Dnia 5 lipca 2004 r., Rada na podstawie zaleceń Komisji zgodnie z art. 104 ust. 6 Traktatu stwierdziła istnienie na Słowacji nadmiernego deficytu budżetowego i zgodnie z art. 104 ust. 7 skierowała do niej zalecenie mające na celu jego likwidację, zawierające rady w zakresie prowadzonej polityki.

Najważniejsze prognozy programu konwergencji Słowacji

(1)  Dz.U. L 209 z 2.8.1997, str. 1. Dokumenty wymienione w niniejszym tekście można znaleźć na stronie internetowej:

http://europa.eu.int/comm/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm