OPINIA RADY

z dnia 5 lipca 2004 r.

w sprawie programu konwergencji Estonii na lata 2004–2008

(2004/C 320/02)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych (1), w szczególności jego art. 9 ust. 2,

uwzględniając zalecenie Komisji (2),

po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym,

WYDAJE NINIEJSZĄ OPINIĘ:

Dnia 5 lipca Rada przeanalizowała program konwergencji Estonii obejmujący lata 2004–2008. Program jest w dużej mierze zgodny z odnoszącymi się do danych wymogami zmienionego „Kodeksu postępowania dotyczącego treści i formy programów stabilności i konwergencji”.

Strategia budżetowa będąca podstawą programu ma na celu utrzymanie dobrego stanu finansów publicznych określonego przez pozycję budżetową bliską równowagi lub w nadwyżce. W tym celu, po nadwyżce w wysokości 2,6 % PKB w 2003 r., program przewiduje niewielką nadwyżkę w wysokości 0,7 % w 2004 r. i równowagę budżetową począwszy od 2005 r., której ma towarzyszyć stopniowa obniżka wskaźników dochodów i wydatków po podwyższeniu obydwu tych wskaźników w 2004 r. w związku z przystąpieniem do UE. Oczekuje się, że inwestycje publiczne będą utrzymywały się na wysokim poziomie w związku z przewidywanymi przez Komisję inwestycjami publicznymi w wysokości 4,5 % PKB w 2004 r. i 4,3 % PKB w 2005 r. W szczególności program obejmuje reformy prowadzące do obniżenia podatków bezpośrednich w połączeniu z wyższymi płatnościami transferowymi i odpisami podatkowymi. Znaczny wzrost, poprawa ściągalności podatków, oszczędności na wydatkach, zmiany struktury wydatków oraz większe dochody z tytułu VAT i akcyzy mają być źródłem finansowania tych reform. Wskaźnik zadłużenia wynoszący w 2003 r. 5,8 % PKB jest bardzo niski; ma się on w dalszym ciągu obniżać i osiągnąć 3,2 % PKB do 2008 r.

W oparciu o obecnie dostępne informacje scenariusz makroekonomiczny będący podstawą programu wydaje się odzwierciedlać realistyczne założenia co do wzrostu PKB wynoszącego od 5 do 6 % w okresie objętym programem. Głównymi źródłami wzrostu miałyby być popyt krajowy (około 7 % rocznie) i przyspieszony wzrost eksportu wynoszący do 10 % rocznie. Przewiduje się, że konsumpcja indywidualna będzie wzrastać o 5–6 % rocznie. Wysoki poziom inwestycji ma zostać utrzymany i rosnąć o 7–9 % rocznie, chociaż tempo to nie będzie już przekraczać 10 %, jak to miało miejsce w ubiegłych latach. Równie realistyczna wydaje się prognoza inflacji, która ma rosnąć do około 3 % począwszy od 2004 r. po wynoszącym 1,3 % rekordowo niskim poziomie w 2003 r. Wysoki obecnie deficyt obrotów bieżących (13,7 % PKB w 2003 r.; 12,6 % zgodnie ze zweryfikowanymi danymi) ma się obniżyć do około 8 % PKB do 2008 r., co i tak oznacza wysoki poziom.

Ryzyko dotyczące prognoz budżetowych wydaje się w znacznym stopniu zrównoważone. Z jednej strony w ciągu kilku ubiegłych lat Estonia tworzyła ostrożne prognozy i niejednokrotnie przekraczała cele fiskalne. Z drugiej strony nie można całkowicie wykluczyć nieoczekiwanego spadku dochodów z powodu planowanych cięć podatkowych lub niekorzystnego wpływu wstrząsów zewnętrznych na wzrost. Dlatego stanowisko budżetowe zawarte w programie wydaje się wystarczające do realizacji średnioterminowego celu Paktu na rzecz Stabilności i Wzrostu, którym jest bliska równowagi pozycja budżetowa. Powinno ono również zapewnić wystarczający margines bezpieczeństwa na wypadek przekroczenia progu deficytu wynoszącego 3 % PKB przy normalnych wahaniach makroekonomicznych. Jednakże szybka redukcja nadwyżek od 2004 r. w okresie przewidywanego w programie szybkiego wzrostu może wskazywać na wyraźną procykliczną politykę fiskalną. Jako, że wysoki deficyt handlu zagranicznego pozostanie głównym makroekonomicznym czynnikiem nierównowagi w Estonii przez cały okres objęty programem, tym ważniejsza jest ścisła dyscyplina budżetowa oraz staranne monitorowanie wzrostu kredytu, zapewniające trwałą korektę nierównowagi w handlu zagranicznym.

W przypadku Estonii stosunek zadłużenia do PKB wynoszący mniej niż 6 % PKB jest jednym z najniższych w UE i ma jeszcze się obniżyć o 2,6 punktu procentowego w okresie objętym programem. Rzeczywista tendencja może być jeszcze korzystniejsza od przewidywanej z uwagi na niedawną weryfikację rachunków narodowych, która trwale podwyższy poziom PKB, a przez to mianownik wskaźnika.

Estonia wydaje się dobrze przygotowana do udźwignięcia kosztów budżetowych starzenia się społeczeństwa. Niski poziom długu publicznego, znaczne rządowe rezerwy finansowe i średnioterminowa strategia budżetowa w pełni zgodna z docelową pozycją budżetową bliską równowagi lub nadwyżką budżetową oraz reformy systemu emerytalnego i ochrony zdrowia, które mają zmniejszyć presję na budżet w długim terminie, powinny zapewnić stabilność finansów publicznych.

Najważniejsze prognozy programu konwergencji Estonii

(1)  Dz.U. L 209 z 2.8.1997, str. 1. Dokumenty, o których mowa w niniejszym tekście, można znaleźć na stronie:

http://europa.eu.int/comm/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm

(2)  Dz.U. C […] […], str. […]

(3)  Wskaźniki te nie uwzględniają weryfikacji rachunków narodowych z 20 maja 2004 r., która spowodowała statystycznie trwałe podwyższenie poziomu PKB. Liczby za 2003 r. będą zmienione następująco realny wzrost PKB: 5,1 %, saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych: 2,4 % PKB, zadłużenie publiczne brutto: 5,3 % PKB.