–

w imieniu rządu rumuńskiego – E. Gane i L. Liţu, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu Komisji Europejskiej – A. Biolan i S. Noë, w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. 2012, L 351, s. 1).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy HW, ZF i MZ, trzema osobami fizycznymi mającymi miejsce zamieszkania w Rumunii, a Allianz Elementar Versicherungs AG, spółką mającą siedzibę w Austrii, lecz reprezentowaną przez swojego rumuńskiego odpowiednika, w przedmiocie powództwa o odszkodowanie wytoczonego przez wspomniane osoby, które twierdzą, że są uposażonymi z tytułu umowy ubezpieczenia zawartej między tą spółką a osobą odpowiedzialną za wypadek, w wyniku którego zginął członek ich rodziny.

3

Motywy 15, 16, 18 i 34 rozporządzenia nr 1215/2012 mają następujące brzmienie:

[…]

[…]

4

Rozdział II rozporządzenia nr 1215/2012, zatytułowany „Jurysdykcja”, zawiera sekcję 1, zatytułowaną „Przepisy ogólne”, w której znajdują się art. 4–6 tego rozporządzenia.

5

Artykuł 4 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia stanowi:

„Z zastrzeżeniem przepisów niniejszego rozporządzenia osoby mające miejsce zamieszkania [miejsce zamieszkania lub siedzibę] na terytorium państwa członkowskiego mogą być pozywane, niezależnie od ich obywatelstwa, przed sądy tego państwa członkowskiego”.

6

Artykuł 5 ust. 1 owego rozporządzenia przewiduje:

„Osoby mające miejsce zamieszkania [miejsce zamieszkania lub siedzibę] na terytorium państwa członkowskiego mogą być pozywane przed sądy innego państwa członkowskiego tylko zgodnie z przepisami ustanowionymi w sekcjach 2–7 niniejszego rozdziału”.

7

Artykuł 7 pkt 5 rozporządzenia nr 1215/2012, znajdujący się w sekcji 2 owego rozdziału II, zatytułowanej „Jurysdykcja szczególna”, stanowi:

„Osoba, która ma miejsce zamieszkania [miejsce zamieszkania lub siedzibę] na terytorium państwa członkowskiego, może być pozwana w innym państwie członkowskim:

[…]

[…]”.

8

Sekcja 3 wspomnianego rozdziału II, zatytułowana „Jurysdykcja w sprawach dotyczących ubezpieczenia”, obejmuje art. 10–16 rozporządzenia nr 1215/2012.

9

Artykuł 10 tego rozporządzenia przewiduje:

„Nie naruszając przepisów art. 6 oraz art. 7 pkt 5, w sprawach dotyczących ubezpieczenia jurysdykcję określa niniejsza sekcja”.

10

Artykuł 11 wspomnianego rozporządzenia stanowi:

„1.   Ubezpieczyciel mający miejsce zamieszkania [miejsce zamieszkania lub siedzibę] na terytorium państwa członkowskiego może zostać pozwany:

[…]

2.   Jeżeli ubezpieczyciel nie ma miejsca zamieszkania [miejsca zamieszkania lub siedziby] na terytorium państwa członkowskiego, ale posiada filię, agencję lub inny oddział w państwie członkowskim, to w sporach wynikających z ich działalności jest traktowany tak, jak gdyby miał miejsce zamieszkania [miejsce zamieszkania lub siedzibę] na terytorium tego państwa członkowskiego”.

11

Zgodnie z art. 13 owego rozporządzenia:

„1.   W odniesieniu do ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel może być również pozwany przed sąd, w którym zawisło [do którego wniesiono] powództwo poszkodowanego przeciwko ubezpieczonemu, o ile jest to dopuszczalne według prawa tego sądu.

2.   Przepisy art. 10, 11 i 12 mają zastosowanie do powództw wytoczonych przez poszkodowanego bezpośrednio przeciwko ubezpieczycielowi, jeżeli takie bezpośrednie powództwo jest dopuszczalne.

[…]”.

12

W dniu 22 grudnia 2017 r. kierowca i pasażer pojazdu zginęli w wypadku drogowym, który został spowodowany, przynajmniej częściowo, z winy kierowcy. Przedmiotowy pojazd był zarejestrowany w Austrii i ubezpieczony w Allianz Elementar Versicherung, której siedziba znajduje się w tym państwie członkowskim.

13

W dniu 17 lutego 2020 r., w celu uzyskania zadośćuczynienia za krzywdę, troje członków szerzej rozumianej rodziny zmarłego pasażera, z których wszyscy mieli miejsce zamieszkania w Rumunii, pozwało Allianz Elementar Versicherung, reprezentowaną przez jej rumuńskiego odpowiednika Allianz‑Țiriac Asigurări SA, przed Tribunalul Bucureşti (sąd okręgowy w Bukareszcie, Rumunia), w którego obszarze właściwości znajduje się siedziba owego odpowiednika.

14

Na podstawie przepisów Codul de procedură civilă (kodeksu postępowania cywilnego) sąd odsyłający zbadał z urzędu swoją własną jurysdykcję międzynarodową i właściwość miejscową.

15

Sąd ten w świetle wyroku z dnia 13 grudnia 2007 r., FBTO Schadeverzekeringen (C‑463/06, EU:C:2007:792, pkt 31), który w jego ocenie odnosi się do równoważnych przepisów rozporządzenia nr 44/2001, uważa, że dla wspomnianego badania istotny jest przepis jurysdykcyjny przewidziany w art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012, do którego w przypadku powództwa wytoczonego przez poszkodowanego bezpośrednio przeciwko ubezpieczycielowi odsyła art. 13 ust. 2 tego rozporządzenia.

16

W tym względzie sąd odsyłający podkreśla, że pozwana w postępowaniu głównym jest ubezpieczycielem mającym siedzibę w innym państwie członkowskim, który został pozwany w Rumunii nie przed sąd, w którego obszarze właściwości znajdują się miejsca zamieszkania powodów w postępowaniu głównym – twierdzących, że są oni uposażonymi z tytułu odnośnej polisy ubezpieczeniowej – lecz przed sąd, w którego obszarze właściwości znajduje się siedziba rumuńskiego odpowiednika owego ubezpieczyciela.

17

W związku z tymi ustaleniami sąd odsyłający ma wątpliwości co do tego, czy art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012 wyłącznie określa jurysdykcję międzynarodową sądów państw członkowskich, czy też zarówno określa tę jurysdykcję, jak i dokonuje rozdziału właściwości na szczeblu krajowym, a dokładniej – określa właściwość miejscową tych sądów. Wskazuje on na rozbieżne argumenty oparte o wykładnię literalną, kontekstualną i celowościową, które mają przemawiać za jedną lub drugą z tych tez.

18

W tych okolicznościach Tribunalul Bucureşti (sąd okręgowy w Bukareszcie) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy postanowienia art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia [nr 1215/2012] należy interpretować w ten sposób, że dotyczą one wyłącznie jurysdykcji międzynarodowej państw członkowskich [Unii Europejskiej], czy też ustalają one również wewnętrzną (miejscową) właściwość sądów miejsca zamieszkania osoby uposażonej z tytułu ubezpieczenia?”.

19

Poprzez swoje pytanie sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012 należy interpretować w ten sposób, że gdy przepis ten znajduje zastosowanie, określa on zarówno jurysdykcję międzynarodową, jak i właściwość miejscową tego sądu państwa członkowskiego, w którego obszarze właściwości znajduje się miejsce zamieszkania lub siedziba powoda.

20

Tytułem wstępu należy przypomnieć, że w zakresie, w jakim zgodnie z motywem 34 rozporządzenia nr 1215/2012 uchyla ono i zastępuje rozporządzenie nr 44/2001, które z kolei zastąpiło Konwencję z dnia 27 września 1968 r. o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, zmienioną późniejszymi konwencjami dotyczącymi przystąpienia nowych państw członkowskich do tej konwencji (zwaną dalej „konwencją brukselską”), dokonana przez Trybunał wykładnia przepisów tych ostatnich instrumentów prawnych obowiązuje także w odniesieniu do przepisów rozporządzenia nr 1215/2012, jeżeli przepisy te można uznać za im „równoważne” (wyrok z dnia 20 maja 2021 r., CNP, C‑913/19, EU:C:2021:399, pkt 30 i przytoczone tam orzecznictwo).

21

Otóż Trybunał orzekł już, że pomiędzy art. 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 44/2001 a art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012 taka równoważność zachodzi, zważywszy, że brzmienie tego pierwszego przepisu zostało co do istoty powtórzone w tym drugim przepisie (zob. podobnie wyrok z dnia 31 stycznia 2018 r., Hofsoe, C‑106/17, EU:C:2018:50, pkt 36).

22

W odniesieniu do odpowiadającego im postanowienia konwencji brukselskiej Trybunał zauważył, że w celu wzmocnienia ochrony podmiotu ekonomicznie najsłabszego art. 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 44/2001 sformułowano w taki sposób, że wyraźnie pozwala ubezpieczonemu lub uposażonemu z tytułu umowy ubezpieczenia pozywać ubezpieczyciela przed sąd miejsca zamieszkania lub siedziby tych pierwszych, podczas gdy art. 8 akapit pierwszy pkt 2 tej konwencji przewidywał jedynie właściwość sądu miejsca zamieszkania lub siedziby ubezpieczającego, bez określenia, czy ubezpieczyciel mógł być pozywany przed sąd miejsca zamieszkania lub siedziby ubezpieczonego lub uposażonego z tytułu ubezpieczenia (zob. podobnie wyrok z dnia 12 maja 2005 r., Société financière et industrielle du Peloux, C‑112/03, EU:C:2005:280, pkt 41). Artykuł 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 44/2001, obecnie art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012, rozszerzył zatem w stosunku do tej konwencji listę osób, które mogą pozwać ubezpieczyciela przed sąd (zob. podobnie wyrok z dnia 27 lutego 2020 r., Balta, C‑803/18, EU:C:2020:123, pkt 35).

23

Pomimo różnicy w brzmieniu zachodzącej w tym zakresie pomiędzy art. 8 akapit pierwszy pkt 2 konwencji brukselskiej z jednej strony a art. 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 44/2001 i art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012 z drugiej strony przepisy te można uznać jednak za równoważne, ponieważ pozwalają one na to, by ubezpieczyciel mający miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium, odpowiednio, umawiającego się państwa lub państwa członkowskiego został pozwany przed sąd miejsca, w którym miejsce zamieszkania lub siedzibę ma powód, gdy powództwo zostało wytoczone – w przypadku wspomnianej konwencji – przez ubezpieczającego, a – w przypadku wspomnianych rozporządzeń – przez ubezpieczającego, ubezpieczonego bądź uposażonego z tytułu umowy ubezpieczenia, pod warunkiem że miejsce zamieszkania lub siedziba danego powoda znajdują się, odpowiednio, w innym umawiającym się państwie lub w innym państwie członkowskim.

24

W związku z tym wykładnia dokonana przez Trybunał w odniesieniu do art. 8 akapit pierwszy pkt 2 konwencji brukselskiej i art. 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 44/2001 znajduje zastosowanie również do art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012.

25

Ponadto przed udzieleniem odpowiedzi na zadane przez sąd odsyłający pytanie należy poczynić kilka wyjaśnień, mając na względzie okoliczności sprawy rozpatrywanej w postępowaniu głównym.

26

Zgodnie z brzmieniem art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012 w przypadku powództw wytaczanych przeciwko ubezpieczycielowi mającemu miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium państwa członkowskiego przez ubezpieczającego, przez ubezpieczonego lub przez uposażonego z tytułu umowy ubezpieczenia ubezpieczyciel mający miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium danego państwa członkowskiego może zostać pozwany w innym państwie członkowskim, a dokładniej przed sąd miejsca, w którym miejsce zamieszkania lub siedzibę ma powód.

27

W niniejszym wypadku, po pierwsze, z postanowienia odsyłającego wynika, że powództwo w postępowaniu głównym zostało wytoczone przeciwko spółce ubezpieczeniowej z siedzibą w Austrii, która jest „reprezentowana przez jej odpowiednika w Rumunii”, stosownie do informacji przekazanych przez sąd odsyłający. W tym względzie należy przypomnieć, że – zgodnie z utrwalonym orzecznictwem dotyczącym rozdziału zadań sądów krajowych i Trybunału w ramach postępowania, o którym mowa w art. 267 TFUE – nie można podważać poczynionych przez ów sąd odsyłający ustaleń odnoszących się do okoliczności faktycznych sporu w postępowaniu głównym i do przepisów prawa krajowego (zob. podobnie wyroki: z dnia 21 października 2021 r., Wilo Salmson France, C‑80/20, EU:C:2021:870, pkt 47; z dnia 21 grudnia 2021 r., Trapeza Peiraios, C‑243/20, EU:C:2021:1045, pkt 26).

28

Aby jednak udzielić sądowi odsyłającemu wszelkich informacji przydatnych do rozstrzygnięcia zawisłego przed nim sporu, należy zwrócić jego uwagę w tym kontekście na postanowienia rozporządzenia nr 1215/2012, które ustanawiają szczególne przepisy jurysdykcyjne w przypadku sporów wynikających z działalności filii, agencji lub innego oddziału, a w szczególności na art. 7 pkt 5 wspomnianego rozporządzenia, którego stosowanie w sprawach dotyczących ubezpieczenia zastrzega jego art. 10. Postanowienie odsyłające nie pozwala stwierdzić, czy powództwo wytoczone przez powodów w postępowaniu głównym może stanowić tego rodzaju spór, jednak w każdym wypadku do owego sądu będzie należało zbadanie tej kwestii, a w razie potrzeby zbadanie także swojej własnej właściwości również w świetle wspomnianych postanowień, z uwzględnieniem kryteriów określonych w orzecznictwie Trybunału w tej dziedzinie (zob. w szczególności wyrok z dnia 20 maja 2021 r., CNP, C‑913/19, EU:C:2021:399, pkt 51, 52).

29

Po drugie, w uwagach na piśmie Komisja Europejska zauważyła, że chociaż sąd odsyłający wskazał, iż powodowie w postępowaniu głównym są „uposażonymi z tytułu ubezpieczenia” w rozumieniu art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012, to jednak spór w postępowaniu głównym dotyczy raczej powództwa wniesionego bezpośrednio przeciwko ubezpieczycielowi przez poszkodowanych, a nie przez uposażonych z tytułu ubezpieczenia, w związku z czym przepis ten ma w jej ocenie zastosowanie w rzeczonym sporze jedynie za pośrednictwem art. 13 ust. 2 tego rozporządzenia.

30

W tym względzie należy zauważyć, że prawdą jest, iż sąd odsyłający uznał powodów w postępowaniu głównym będących członkami szerzej rozumianej rodziny pasażera, który zginął w wypadku spowodowanym przez kierowcę ubezpieczonego pojazdu, za „uposażonych z tytułu [odnośnej] polisy ubezpieczeniowej”. Jednakże w celu uzasadnienia zastosowania art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012 w sprawie w postępowaniu głównym sąd ten powołał się na wyrok z dnia 13 grudnia 2007 r., FBTO Schadeverzekeringen (C‑463/06, EU:C:2007:792, pkt 31), stosownie do którego „odesłanie w art. 11 ust. 2 rozporządzenia nr 44/2001 do art. 9 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia należy interpretować w ten sposób, że poszkodowany może wytoczyć powództwo bezpośrednio przeciwko ubezpieczycielowi przed sądem państwa członkowskiego, w którym poszkodowany ma miejsce zamieszkania, o ile takie bezpośrednie powództwo jest dopuszczalne i ubezpieczyciel ma siedzibę na terytorium jednego z państw członkowskich”. Otóż przepisy, o których mowa w tym wyroku, są równoważne, odpowiednio, z art. 13 ust. 2 rozporządzenia nr 1215/2012 i z jego art. 11 ust. 1 lit. b) (zob. podobnie wyrok z dnia 31 stycznia 2018 r., Hofsoe, C‑106/17, EU:C:2018:50, pkt 36).

31

W tych okolicznościach art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012 wydaje się rzeczywiście mieć zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym ze względu na odesłanie do tego przepisu poczynione w art. 13 ust. 2 owego rozporządzenia.

32

W związku z tym do sądu odsyłającego będzie należało zbadanie, przed ewentualnym zastosowaniem art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012 do sprawy w postępowaniu głównym, czy przepisy proceduralne prawa rumuńskiego pozwalają osobom potencjalnie uprawnionym do odszkodowania na wytoczenie powództwa bezpośrednio przeciwko ubezpieczycielowi, co zgodnie z art. 13 ust. 2 tego rozporządzenia skutkuje zastosowaniem jego art. 10–12 (zob. podobnie wyrok z dnia 31 stycznia 2018 r., Hofsoe, C‑106/17, EU:C:2018:50, pkt 35). Trybunał wyjaśnił, że wynikające ze wspomnianego art. 13 ust. 2 rozporządzenia nr 1215/2012 odesłanie ma na celu dodanie do wykazu powodów, o którym mowa w art. 11 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia, osób, które poniosły szkodę, przy czym krąg tych osób nie jest ograniczony do osób, które poniosły szkodę bezpośrednio (zob. podobnie wyrok z dnia 20 maja 2021 r., CNP, C‑913/19, EU:C:2021:399, pkt 38).

33

Poczyniwszy powyższe wstępne wyjaśnienia, należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przy dokonywaniu wykładni przepisu prawa Unii należy uwzględniać nie tylko jego brzmienie, ale także kontekst, w jaki się on wpisuje, oraz cele regulacji, której część stanowi. Geneza przepisu prawa Unii również może dostarczyć informacji istotnych dla jego wykładni (wyrok z dnia 2 września 2021 r., CRCAM, C‑337/20, EU:C:2021:671, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo).

34

W pierwszej kolejności, co się tyczy brzmienia art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012, należy podkreślić, że pytanie Tribunalul Bucureşti (sądu okręgowego w Bukareszcie) skupia się na końcowej części tego przepisu.

35

Trzeba stwierdzić, że rumuńska wersja językowa owego art. 11 ust. 1 lit. b), podobnie jak wersje językowe angielska i fińska, różnią się pod tym względem w szczególności od wersji językowych hiszpańskiej, duńskiej, niemieckiej, francuskiej, włoskiej, niderlandzkiej, polskiej, portugalskiej i szwedzkiej. W pierwszej grupie tych wersji językowych końcowa część wspomnianego przepisu odnosi się do „sądów miejsca, w którym powód ma miejsce zamieszkania lub siedzibę”, zaś w drugiej ich grupie odnosi się ona do „sądu miejsca, w którym powód ma miejsce zamieszkania lub siedzibę”. Okazuje się zatem, że w wielu wersjach językowych interpretowanego przepisu w odniesieniu do terminu „sąd” nie użyto liczby mnogiej, którą w zadanym pytaniu zastosował sąd odsyłający.

36

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sformułowania użytego w jednej z wersji językowych przepisu prawa Unii nie można traktować jako jedynej podstawy jego wykładni lub przyznawać mu w tym zakresie pierwszeństwa względem pozostałych wersji językowych. Konieczność jednolitego stosowania i, co za tym idzie, jednolitej wykładni aktu Unii wyklucza bowiem jego rozpatrywanie w jednej, w oderwaniu od innych, wersji językowej, wymaga zaś interpretowania go z uwzględnieniem ogólnej systematyki i celu uregulowania, którego przepis ten stanowi część (wyrok z dnia 10 grudnia 2020 r., Personal Exchange International, C‑774/19, EU:C:2020:1015, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo).

37

W tym względzie, jak zauważyli zarówno sąd odsyłający, jak i rząd rumuński oraz Komisja w uwagach na piśmie, wskazówek może dostarczyć zwłaszcza porównanie brzmienia art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012, który jest przedmiotem pytania zadanego przez sąd odsyłający, z brzmieniem art. 11 ust. 1 lit. a) tego rozporządzenia. Kryterium właściwości przyjęte przez prawodawcę Unii w owym art. 11 ust. 1 lit. b) odnosi się bowiem w sposób konkretny do „sądu miejsca, w którym powód ma miejsce zamieszkania [miejsce zamieszkania lub siedzibę]”, podczas gdy kryterium przyjęte we wspomnianym art. 11 ust. 1 lit. a) odnosi się w sposób ogólny do „państwa członkowskiego, w którym [ubezpieczyciel] ma miejsce zamieszkania [miejsce zamieszkania lub siedzibę]”.

38

Ta różnica w brzmieniu przemawia za wykładnią, zgodnie z którą celem art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012 jest bezpośrednie wyznaczenie konkretnego sądu w danym państwie członkowskim, bez odsyłania do obowiązujących w tym państwie przepisów dotyczących rozdziału właściwości miejscowej, a zatem określenie nie tylko jurysdykcji międzynarodowej, lecz również właściwości miejscowej wspomnianego sądu w sytuacjach objętych tym przepisem.

39

Jak wskazał sąd odsyłający, a także Komisja w uwagach na piśmie, wykładnia przedstawiona w poprzednim punkcie niniejszego wyroku znajduje potwierdzenie w analogii do wyroków, w których Trybunał dokonał wykładni kilku przepisów art. 7 rozporządzenia nr 1215/2012, których brzmienie również ma na celu wyznaczenie konkretnego „miejsca” w danym państwie członkowskim, w tym znaczeniu, że wspomniane przepisy określają zarówno jurysdykcję międzynarodową, jak i właściwość miejscową. Wyroki te dotyczą w szczególności art. 7 pkt 1 lit. b) tiret pierwsze rozporządzenia nr 1215/2012, równoważnego z art. 5 pkt 1 lit. b) tiret pierwsze rozporządzenia nr 44/2001 (zob. podobnie wyrok z dnia 3 maja 2007 r., Color Drack, C‑386/05, EU:C:2007:262, pkt 30), art. 7 pkt 1 lit. b) tiret drugie rozporządzenia nr 1215/2012 (zob. podobnie wyrok z dnia 15 czerwca 2017 r., Kareda, C‑249/16, EU:C:2017:472, pkt 46), a także art. 7 pkt 2 tego ostatniego rozporządzenia (zob. podobnie wyrok z dnia 15 lipca 2021 r., Volvo i in., C‑30/20, EU:C:2021:604, pkt 33, 43).

40

Ustaloną w ten sposób analogię do wspomnianych wyroków potwierdza również sprawozdanie P. Jenarda w sprawie Konwencji z dnia 27 września 1968 r. o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. 1979, C 59, s. 1). Na s. 31 tego sprawozdania stwierdzono bowiem, że art. 8 akapit pierwszy pkt 1 konwencji brukselskiej „ogranicza się do określenia jurysdykcji ogólnej, przewidując jurysdykcję »sądów państwa, w którym ubezpieczyciel ma miejsce zamieszkania lub siedzibę«”, w związku z czym „[w]ewnątrz każdego państwa do określenia sądu właściwego zastosowanie będą miały przepisy wewnętrzne”, podczas gdy celem art. 8 akapit pierwszy pkt 2 owej konwencji jest przewidzenie, że „jeżeli ubezpieczyciel zostanie pozwany poza państwem, w którym ma miejsce zamieszkania lub siedzibę, powództwo musi zostać wytoczone przed sądem wprost określonym, zgodnie z systemem przyjętym już w art. 5 [wspomnianej konwencji]”.

41

Zważywszy na to, że przepisy jurysdykcyjne w sprawach dotyczących ubezpieczenia ustanowione w art. 8 akapit pierwszy pkt 1 i 2 konwencji brukselskiej są co do istoty równoważne z przepisami przewidzianymi w art. 11 ust. 1 lit. a) i b) rozporządzenia nr 1215/2012, oraz na to, że przepisy jurysdykcyjne w sprawach dotyczących umów i czynów niedozwolonych ustanowione w art. 5 pkt 1 i 3 owej konwencji są co do istoty równoważne z przepisami art. 7 pkt 1 i 2 owego rozporządzenia, sprawozdanie, o którym mowa w poprzednim punkcie niniejszego wyroku, a w szczególności odesłanie poczynione na końcu zawartego w tym punkcie cytatu, pozwala potwierdzić wykładnię, zgodnie z którą z użycia w art. 11 ust. 1 lit. b) wspomnianego rozporządzenia terminu „miejsce” wynika, że przepis ten wyznacza sąd wprost określony, a zatem bezpośrednio ustala właściwość miejscową, podobnie jak orzekł Trybunał w odniesieniu do analogicznych sformułowań zawartych w art. 7 pkt 1 i 2 owego rozporządzenia.

42

Z powyższego wynika, że już sama wykładnia literalna art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012 pozwala stwierdzić, że przepis ten określa zarówno jurysdykcję międzynarodową, jak i właściwość miejscową tego sądu państwa członkowskiego, w którego obszarze właściwości znajduje się miejsce zamieszkania lub siedziba powoda.

43

W drugiej kolejności – wykładnia ta znajduje potwierdzenie w analizie kontekstu, w jaki wspomniany przepis się wpisuje. W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 4 ust. 1 rozporządzenia nr 1215/2012 osoby mające miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium państwa członkowskiego mogą, co do zasady, być pozywane przed sądy tego państwa członkowskiego. Podobnie w motywie 15 tego rozporządzenia podkreślono, iż przewidziane w tym akcie przepisy jurysdykcyjne przyjmują za punkt wyjścia regułę, w myśl której jurysdykcję mają co do zasady sądy miejsca zamieszkania lub siedziby pozwanego i że powinna być ona zawsze dostępna, z wyjątkiem kilku dokładnie określonych przypadków.

44

Artykuł 5 ust. 1 rozporządzenia nr 1215/2012 przewiduje, że w drodze odstępstwa od owej zasady osoby mające miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium państwa członkowskiego mogą być pozywane przed sądy innego państwa członkowskiego zgodnie z przepisami ustanowionymi w sekcjach 2–7 rozdziału II tego rozporządzenia.

45

Co się tyczy konkretnie sekcji 3 rozdziału II owego rozporządzenia, w której znajduje się art. 11 ust. 1 lit. b), nie ulega wątpliwości, że ustanawia ona autonomiczny system podziału jurysdykcji w sprawach dotyczących ubezpieczenia, jak wynika to w szczególności z tytułu tej sekcji i z art. 10 wspomnianego rozporządzenia [zob. podobnie wyroki: z dnia 21 października 2021 r., T.B. i D. (Jurysdykcja w sprawach dotyczących ubezpieczenia), C‑393/20, niepublikowany, EU:C:2021:871, pkt 29; a także z dnia 9 grudnia 2021 r., BT (Przypozwanie ubezpieczonego), C‑708/20, EU:C:2021:986, pkt 26].

46

Z uwagi na to, że art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012 przewidujący jurysdykcję sądu miejsca zamieszkania lub siedziby powoda jest przepisem stanowiącym odstępstwo od zasady jurysdykcji sądu miejsca zamieszkania lub siedziby pozwanego, należy interpretować go w sposób ścisły, co nie pozwala na wykładnię wykraczającą poza sytuacje wyraźnie w tym rozporządzeniu określone [zob. analogicznie wyroki: z dnia 20 maja 2021 r., CNP, C‑913/19, EU:C:2021:399, pkt 49; a także z dnia 21 października 2021 r., T.B. i D. (Jurysdykcja w sprawach dotyczących ubezpieczenia), C‑393/20, niepublikowany, EU:C:2021:871, pkt 42].

47

Ścisła wykładnia tego przepisu jest tym bardziej konieczna, że – jak podkreślił Trybunał w odniesieniu do równoważnego przepisu zawartego w art. 8 akapit pierwszy pkt 2 konwencji brukselskiej – autorzy tej konwencji opowiedzieli się przeciwko jurysdykcji sądów miejsca zamieszkania lub siedziby powoda poza przypadkami wyraźnie w niej przewidzianymi (zob. podobnie wyrok z dnia 13 lipca 2000 r., Group Josi, C‑412/98, EU:C:2000:399, pkt 69–72).

48

W związku z tym nie można uznać, że wyznaczając „sąd miejsca, w którym powód ma miejsce zamieszkania [miejsce zamieszkania lub siedzibę]”, art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012 przyznaje jurysdykcję wszystkim sądom państwa członkowskiego, na którego terytorium powód ma miejsce zamieszkania lub siedzibę.

49

W trzeciej i ostatniej kolejności, co się tyczy celów realizowanych przez istotne w niniejszej sprawie przepisy, należy przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału z motywu 18 rozporządzenia nr 1215/2012 wynika, iż powództwo objęte zakresem spraw dotyczących ubezpieczenia charakteryzuje pewna nierównowaga między stronami, której skorygowanie poprzez zapewnienie słabszej stronie możliwości skorzystania z przepisów jurysdykcyjnych korzystniejszych dla niej niż przepisy ogólne mają na celu przepisy sekcji 3 rozdziału II wspomnianego rozporządzenia [wyrok z dnia 9 grudnia 2021 r., BT (Przypozwanie ubezpieczonego), C‑708/20, EU:C:2021:986, pkt 32 i przytoczone tam orzecznictwo].

50

W szczególności przewidziany w art. 11 ust. 1 lit. b) wspomnianego rozporządzenia szczególny przepis jurysdykcyjny, podobnie do wszystkich przepisów zawartych w sekcji 3 rozdziału II tego rozporządzenia, ma na celu zagwarantowanie stronie słabszej, która zamierza pozwać stronę silniejszą, możliwości uczynienia tego przed łatwo dostępnym sądem państwa członkowskiego [zob. podobnie wyroki: z dnia 27 lutego 2020 r., Balta, C‑803/18, EU:C:2020:123, pkt 28; a także z dnia 21 października 2021 r., T.B. i D. (Jurysdykcja w sprawach dotyczących ubezpieczenia), C‑393/20, niepublikowany, EU:C:2021:871, pkt 46].

51

Dokładniej rzecz ujmując – orzeczono już, że spadkobiercy poszkodowanego w wypadku drogowym, tacy jak powodowie w postępowaniu głównym, muszą mieć możliwość skorzystania z forum actoris, które dopuszcza art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012 w związku z art. 13 ust. 2 tego rozporządzenia [zob. podobnie wyrok z dnia 21 października 2021 r., T.B. i D. (Jurysdykcja w sprawach dotyczących ubezpieczenia), C‑393/20, niepublikowany, EU:C:2021:871, pkt 30, 31 i przytoczone tam orzecznictwo].

52

Artykułu 11 ust. 1 lit. b) wspomnianego rozporządzenia nie można natomiast rozumieć jako oznaczającego, jak uważa sąd odsyłający, że zainteresowani powodowie mają możliwość zwrócenia się nie tylko do tego sądu, w którego obszarze właściwości znajduje się ich miejsce zamieszkania lub siedziba, lecz także do każdego innego sądu państwa członkowskiego, w którym mają miejsce zamieszkania lub siedzibę. Celem tego przepisu nie jest w żadnym wypadku umożliwienie praktyki „forum shopping”, która byłaby zresztą niezgodna z innymi celami rozporządzenia nr 1215/2012.

53

Jak bowiem zauważył rząd rumuński w uwagach na piśmie, osiągnięcie ochronnego celu wspomnianego art. 11 ust. 1 lit. b) zapewnia już zaoferowanie każdemu powodowi, o którym mowa w tym przepisie, a mianowicie ubezpieczającemu, ubezpieczonemu lub uposażonemu z tytułu umowy ubezpieczenia, możliwości wyboru pomiędzy sądami państwa członkowskiego, w którym znajduje się miejsce zamieszkania lub siedziba pozwanego ubezpieczyciela, a sądem, w którego obszarze właściwości znajduje się jego własne miejsce zamieszkania lub jego własna siedziba.

54

Co więcej, przepisy rozporządzenia nr 1215/2012, zgodnie z jego motywem 16, należy interpretować z uwzględnieniem celu polegającego na ułatwieniu prawidłowego sprawowania wymiaru sprawiedliwości [wyrok z dnia 9 grudnia 2021 r., BT (Przypozwanie ubezpieczonego), C‑708/20, EU:C:2021:986, pkt 35]. Z owego motywu 16 wynika również, że zasadę jurysdykcji sądu miejsca zamieszkania lub siedziby pozwanego prawodawca Unii uzupełnił, w drodze odstępstwa, jurysdykcją innych sądów ze względu na ścisły związek występujący między sądem a sporem prawnym. We wspomnianym motywie wyjaśniono, że istnienie takiego związku powinno zagwarantować pewność prawa oraz uniknięcie możliwości pozywania pozwanego przed sąd państwa członkowskiego, którego pozwany nie mógł rozsądnie przewidzieć. O dążeniu do zapewnienia wysokiego stopnia przewidywalności jurysdykcji, zwłaszcza w stosunku do pozwanego, mowa jest również jako o celu w motywie 15 tego rozporządzenia.

55

W tym kontekście należy zauważyć, że interpretowanie art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012 w ten sposób, że przepis ten wyznacza bezpośrednio, bez odsyłania do przepisów wewnętrznych państw członkowskich, określony sąd, a mianowicie ten, w którego obszarze właściwości znajduje się miejsce zamieszkania lub siedziba powoda, gwarantuje nie tylko to, że wyłącznie jeden sąd, którego właściwość w ten sposób ustalono, będzie miał szczególnie ścisły związek z danym sporem prawnym, lecz również to, że sąd ten będzie zarówno łatwy do zidentyfikowania przez powoda, jak i rozsądnie przewidywalny dla pozwanego.

56

W trosce o dostarczenie wyczerpujących wskazówek trzeba natomiast doprecyzować, że wytyczenie granic obszaru właściwości, w którym w rozumieniu owego art. 11 ust. 1 lit. b) znajduje się miejsce, w którym powód ma miejsce zamieszkania lub siedzibę, należy co do zasady do kompetencji w zakresie organizacji systemu sądownictwa państwa członkowskiego, do którego sąd ów należy (zob. analogicznie wyrok z dnia 15 lipca 2021 r., Volvo i in., C‑30/20, EU:C:2021:604, pkt 34).

57

W świetle wszystkich powyższych rozważań na zadane pytanie trzeba odpowiedzieć, iż art. 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1215/2012 należy interpretować w ten sposób, że gdy przepis ten znajduje zastosowanie, określa on zarówno jurysdykcję międzynarodową, jak i właściwość miejscową sądu państwa członkowskiego, w którego obszarze właściwości znajduje się miejsce zamieszkania lub siedziba powoda.

58

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (ósma izba) orzeka, co następuje:

Artykuł 11 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że gdy przepis ten znajduje zastosowanie, określa on zarówno jurysdykcję międzynarodową, jak i właściwość miejscową sądu państwa członkowskiego, w którego obszarze właściwości znajduje się miejsce zamieszkania lub siedziba powoda.