Wybierz funkcje eksperymentalne, które chcesz wypróbować

Ten dokument pochodzi ze strony internetowej EUR-Lex

Dokument 62016CJ0093

    Wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 20 lipca 2017 r.
    Ornua Co-operative Limited przeciwko Tindale & Stanton Ltd España SL.
    Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Audiencia Provincial de Alicante.
    Odesłanie prejudycjalne – Własność intelektualna – Znak towarowy Unii Europejskiej – Jednolity charakter – Rozporządzenie (WE) nr 207/2009 – Artykuł 9 ust. 1 lit. c) – Jednolita ochrona prawa przyznanego przez unijny znak towarowy przed prawdopodobieństwem wprowadzenia w błąd oraz przed naruszeniami renomy – Zgodne współistnienie tego znaku towarowego oraz znaku krajowego używanego przez osobę trzecią w części Unii Europejskiej – Brak zgodnego współistnienia w innej części Unii – Sposób postrzegania przez przeciętnego konsumenta – Różnice w postrzeganiu mogące istnieć w różnych częściach Unii.
    Sprawa C-93/16.

    Zbiór orzeczeń – ogólne

    Identyfikator ECLI: ECLI:EU:C:2017:571

    WYROK TRYBUNAŁU (druga izba)

    z dnia 20 lipca 2017 r. ( *1 )

    Odesłanie prejudycjalne – Własność intelektualna – Znak towarowy Unii Europejskiej – Jednolity charakter – Rozporządzenie (WE) nr 207/2009 – Artykuł 9 ust. 1 lit. b) i c) – Jednolita ochrona prawa przyznanego przez unijny znak towarowy przed prawdopodobieństwem wprowadzenia w błąd oraz przed naruszeniami renomy – Zgodne współistnienie tego znaku towarowego oraz znaku krajowego używanego przez osobę trzecią w części Unii Europejskiej – Brak zgodnego współistnienia w innej części Unii – Sposób postrzegania przez przeciętnego konsumenta – Różnice w postrzeganiu mogące istnieć w różnych częściach Unii

    W sprawie C‑93/16

    mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Audiencia Provincial de Alicante (sąd okręgowy w Alicante, Hiszpania) postanowieniem z dnia 8 lutego 2016 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 15 lutego 2016 r., w postępowaniu:

    Ornua Co-operative Ltd, dawniej The Irish Dairy Board Co-operative Ltd,

    przeciwko

    Tindale & Stanton Ltd España, SL,

    TRYBUNAŁ (druga izba),

    w składzie: M. Ilešič (sprawozdawca), prezes izby, A. Prechal, A. Rosas, C. Toader i E. Jarašiūnas, sędziowie,

    rzecznik generalny: M. Szpunar,

    sekretarz: M. Ferreira, główny administrator,

    uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 18 stycznia 2017 r.,

    rozważywszy uwagi przedstawione:

    w imieniu Ornua Co-operative Ltd, dawniej The Irish Dairy Board Co‑operative Ltd, przez E. Armija Chávarriego, abogado,

    w imieniu Tindale & Stanton Ltd España SL przez A. von Mühlendahla i J. Güella Serrę, abogados,

    w imieniu rządu niemieckiego przez T. Henzego oraz M. Hellmanna, działających w charakterze pełnomocników,

    w imieniu rządu francuskiego przez D. Colasa oraz D. Segoina, działających w charakterze pełnomocników,

    w imieniu Komisji Europejskiej przez É. Gippiniego Fourniera, T. Scharfa oraz J. Samnaddę, działających w charakterze pełnomocników,

    po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 29 marca 2017 r.,

    wydaje następujący

    Wyrok

    1

    Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 9 rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2009, L 78, s. 1).

    2

    Niniejszy wniosek został złożony w ramach sporu między Ornua Co‑operative Ltd, dawniej The Irish Dairy Board Co‑operative Ltd (zwaną dalej „spółką Ornua”), a Tindale & Stanton Ltd España SL (zwaną dalej „T & S”) w sprawie używania przez T & S oznaczenia, które zdaniem spółki Ornua stwarza prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd w odniesieniu do unijnych znaków towarowych, których jest ona właścicielem, oraz narusza renomę tych znaków towarowych.

    Ramy prawne

    3

    Rozporządzenie nr 207/2009, które zastąpiło i uchyliło rozporządzenie Rady (WE) nr 40/94 z dnia 20 grudnia 1993 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. 1994, L 11, s. 1), zostało zmienione rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2424 z dnia 16 grudnia 2015 r. (Dz.U. 2015, L 341, s. 21), które weszło w życie w dniu 23 marca 2016 r. Zważywszy jednak na czas zaistnienia okoliczności faktycznych w postępowaniu głównym, niniejsze odesłanie prejudycjalne należy rozpatrzyć w świetle rozporządzenia nr 207/2009 w brzmieniu obowiązującym przed tą zmianą.

    4

    Motyw 3 tego rozporządzenia brzmi:

    „Dla kontynuowania […] celów [Unii Europejskiej] wydaje się niezbędne ustanowienie przepisów […] dla znaków towarowych, na podstawie których przedsiębiorstwa mogą otrzymać w ramach jednolitego postępowania [unijne] znaki towarowe, którym przyznano jednolitą ochronę i które wywołują jednolite skutki na całym terytorium [Unii]. Tak wyrażona zasada jednolitego charakteru [unijnego] znaku towarowego ma mieć zastosowanie, jeżeli niniejsze rozporządzenie nie stanowi inaczej”.

    5

    Artykuł 1 rzeczonego rozporządzenia, który stanowi część tytułu I tego rozporządzenia, opatrzonego nagłówkiem „Przepisy ogólne”, stanowi w ust. 2:

    „[Unijny] znak towarowy ma charakter jednolity. Wywołuje on ten sam skutek w całej [Unii]: może on być zarejestrowany, zbyty, być przedmiotem zrzeczenia się lub decyzji stwierdzającej wygaśnięcie praw właściciela znaku lub unieważnienie znaku, a jego używanie może być zakazane jedynie w odniesieniu do całej [Unii]. Zasadę tę stosuje się, jeżeli niniejsze rozporządzenie nie stanowi inaczej”.

    6

    Tytuł II tego rozporządzenia opatrzony jest nagłówkiem „Prawo odnoszące się do znaków towarowych”. Sekcja 2, zatytułowana „Skutki [unijnego] znaku towarowego”, zawiera między innymi art. 9 i 12, które zatytułowane są, odpowiednio, „Prawa przyznane przez [unijny] znak towarowy” i „Ograniczenie skutków [unijnego] znaku towarowego”.

    7

    Zgodnie z art. 9 ust. 1:

    „[Unijny] znak towarowy przyznaje właścicielowi wyłączne prawa do tego znaku. Właściciel znaku jest uprawniony do zakazania wszelkim osobom trzecim, które nie posiadają jego zgody, używania w obrocie handlowym:

    a)

    oznaczenia identycznego [z unijnym] znakiem towarowym dla towarów lub usług identycznych z tymi, dla których [unijny] znak towarowy jest zarejestrowany;

    b)

    oznaczenia, w przypadku którego z powodu jego identyczności lub podobieństwa do [unijnego] znaku towarowego oraz identyczności lub podobieństwa towarów lub usług, których dotyczy [unijny] znak towarowy i to oznaczenie, istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd opinii publicznej [odbiorców]; prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd obejmuje również prawdopodobieństwo skojarzenia oznaczenia ze znakiem towarowym;

    c)

    oznaczenia identycznego lub podobnego do [unijnego] znaku towarowego w odniesieniu do towarów lub usług, które nie są podobne do tych, dla których zarejestrowano [unijny] znak towarowy, w przypadku gdy cieszy się on renomą [w Unii] i w przypadku gdy używanie tego oznaczenia bez uzasadnionej przyczyny powoduje nienależną korzyść z powodu lub jest szkodliwe dla odróżniającego charakteru lub renomy [unijnego] znaku towarowego [powodowałoby czerpanie nienależnej korzyści z odróżniającego charakteru lub renomy unijnego znaku towarowego bądź też działało na ich szkodę]”.

    8

    Artykuł 12 stanowi:

    „[Unijny] znak towarowy nie uprawnia właściciela do zakazania stronie trzeciej używania w obrocie:

    a)

    jej nazwiska (nazwy)lub adresu;

    b)

    oznaczeń dotyczących rodzaju, jakości, ilości, przeznaczenia, wartości, pochodzenia geograficznego, czasu produkcji towaru lub świadczenia usługi, lub też innych właściwości towarów lub usług;

    c)

    znaku towarowego, jeżeli jest to niezbędne dla wskazania przeznaczenia towarów lub usług, w szczególności będących akcesoriami lub częściami zapasowymi;

    pod warunkiem że używanie jest zgodne z uczciwymi praktykami w przemyśle i handlu”.

    Postępowanie główne i pytania prejudycjalne

    9

    Ornua jest spółką prawa irlandzkiego, która prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sektora spożywczego. Zajmuje się ona sprzedażą w szczególności masła i innych produktów mlecznych.

    10

    Jest ona właścicielem licznych unijnych znaków towarowych, w tym słownego znaku towarowego KERRYGOLD, zarejestrowanego w 1998 r. dla towarów należących do klasy 29 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego z dnia 15 czerwca 1957 r. dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków, ze zmianami, to jest w szczególności dla masła i innych produktów mlecznych, jak również dwóch następujących graficznych znaków towarowych, zarejestrowanych, odpowiednio, w 1998 r. i 2011 r. dla tej samej klasy towarów (zwanych dalej „unijnymi znakami towarowymi KERRYGOLD”):

    Image Image

    11

    Towary, na których umieszczone są te znaki towarowe, są eksportowane do licznych krajów. W Unii rzeczone towary są głównie sprzedawane w Hiszpanii, Belgii, Danii, Niemczech, Irlandii, Grecji, we Francji, na Cyprze, w Luksemburgu, na Malcie, w Niderlandach i Zjednoczonym Królestwie.

    12

    T & S jest spółką prawa hiszpańskiego, która prowadzi działalność w zakresie przywozu i dystrybucji w Hiszpanii margaryny pod nazwą KERRYMAID. Towary te są produkowane w Irlandii przez Kerry Group plc.

    13

    Kerry Group zarejestrowała zarówno w Irlandii, jak i w Zjednoczonym Królestwie krajowy znak towarowy KERRYMAID.

    14

    W dniu 29 stycznia 2014 r. The Irish Dairy Board Co-operative – obecnie od 31 marca 2015 r. Ornua – wniosła powództwo o stwierdzenie naruszenia przeciwko T & S do Juzgado de lo Mercantil de Alicante (sądu gospodarczego w Alicante, Hiszpania) jako sądu właściwego w sprawach unijnych znaków towarowych, mające na celu stwierdzenie, że T & S, w zakresie, w jakim prowadzi działalność w zakresie przywozu i dystrybucji w Hiszpanii margaryny pod oznaczeniem KERRYMAID, narusza prawa przyznane przez unijny znak towarowy KERRYGOLD. Używanie oznaczenia KERRYMAID przez T & S stwarzało jej zdaniem prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd i powodowało czerpanie bez uzasadnionej przyczyny korzyści z charakteru odróżniającego i z renomy rzeczonych znaków towarowych.

    15

    Sąd ten początkowo ustalił, że jedynym podobieństwem między oznaczeniem KERRYMAID a unijnymi znakami towarowymi KERRYMAID jest element „kerry”, który odnosi się do hrabstwa irlandzkiego znanego z hodowli bydła.

    16

    Sąd ów następnie stwierdził, że strony są zgodne do tego, iż unijne znaki towarowe KERRYGOLD i krajowy znak towarowy KERRYMAID zgodnie współistnieją w Irlandii i Zjednoczonym Królestwie.

    17

    Sąd ten wywnioskował z powyższego, że w Hiszpanii nie może istnieć prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd w przypadku unijnych znaków towarowych KERRYGOLD i oznaczenia KERRYMAID. Z uwagi bowiem na to, że Irlandia i Zjednoczone Królestwo cechują się znaczącą liczbą ludności w Unii, zgodne współistnienie tych znaków towarowych i tego oznaczenia w tych dwóch państwach członkowskich powinno – ze względu na jednolity charakter unijnego znaku towarowego – prowadzić do wniosku, że brak jest prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w przypadku rzeczonych znaków towarowych i rzeczonego oznaczenia na całym terytorium Unii.

    18

    Sąd ten wreszcie stwierdził, że z powodu rzeczonego zgodnego współistnienia w Irlandii i Zjednoczonym Królestwie, w Hiszpanii nie może być mowy o czerpaniu przez T & S nienależnej korzyści z charakteru odróżniającego lub z renomy unijnego znaku towarowego KERRYGOLD.

    19

    Opierając się na tych rozważaniach, Juzgado de lo Mercantil de Alicante (sąd gospodarczy w Alicante) oddalił w wyroku z dnia 18 marca 2015 r. powództwo o stwierdzenie naruszenia.

    20

    Od wyroku tego wniesiono odwołanie do sądu odsyłającego.

    21

    Po ustaleniu, że zgodne współistnienie unijnych znaków towarowych KERRYGOLD i oznaczenia KERRYMAID istnieje tylko w Irlandii i Zjednoczonym Królestwie, sąd odsyłający ma jednak pewne wątpliwości co do zgodności ekstrapolacji, którą posłużył się sąd pierwszej instancji, z rozporządzeniem nr 207/2009. Przy założeniu, że zgodne współistnienie tych znaków towarowych i tego oznaczenia w Irlandii i w Zjednoczonym Królestwie prowadzi do wniosku, że brak jest prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w tych dwóch państwach członkowskich, nie oznacza to jednak zdaniem sądu odsyłającego, że brak jest również prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w przypadku rzeczonych znaków towarowych i rzeczonego oznaczenia w innych państwach członkowskich. W rezultacie ekstrapolacja ta może pozbawić skuteczności praw przyznanych właścicielowi unijnego znaku towarowego na podstawie art. 9 rozporządzenia nr 207/2009.

    22

    W tych okolicznościach Audiencia Provincial de Alicante (sąd okręgowy w Alicante, Hiszpania) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

    „1)

    Czy art. 9 ust. 1 lit. b) [rozporządzenia nr 207/2009] w zakresie, w jakim na jego podstawie, aby właściciel [unijnego] znaku towarowego mógł zakazać osobie trzeciej, która nie posiada jego zgody, używania w obrocie handlowym oznaczenia w przewidzianych w tym artykule przypadkach, wymagane jest istnienie prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd, można interpretować w ten sposób, że pozwala on na wykluczenie prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd, w sytuacji gdy wcześniejszy [unijny] znak towarowy przez wiele lat zgodnie współistniał z podobnymi krajowymi znakami towarowymi w dwóch państwach członkowskich Unii z uwagi na tolerowanie przez właściciela, skutkiem czego brak prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w tych państwach rozciąga się na inne państwa członkowskie lub na całą Unię ze względu na jednolite traktowanie wynikające z [unijnego] znaku towarowego?

    2)

    Czy w sytuacji przewidzianej w poprzednim punkcie można uwzględnić warunki geograficzne, okoliczności demograficzne, gospodarcze lub inne państw członkowskich, w których miało miejsce współistnienie, aby dokonać oceny prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd, skutkiem czego brak prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd we wspomnianych państwach można rozciągnąć na państwo trzecie lub na całą Unię?

    3)

    W odniesieniu do sytuacji przewidzianej w art. 9 ust. 1 lit. c) [rozporządzenia nr 207/2009]: czy wspomniany przepis należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy wcześniejszy znak towarowy współistniał ze spornym oznaczeniem przez określoną liczbę lat w dwóch państwach członkowskich Unii bez sprzeciwu właściciela wcześniejszego znaku towarowego, wspomniane tolerowanie przez właściciela używania późniejszego oznaczenia w tych dwóch państwach można w szczególności, ze względu na jednolite traktowanie wynikające z [unijnego] znaku towarowego, rozciągnąć na pozostałe terytorium Unii do celów ustalenia, czy osoba trzecia opiera używanie późniejszego oznaczenia na uzasadnionym powodzie?”.

    23

    Trybunał zwrócił się do sądu odsyłającego z wnioskiem o udzielenie wyjaśnień w kwestii, czy do sądu tego należy przeprowadzenie – na podstawie rozporządzenia nr 207/2009 – badania oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, zgodnie z którą z powodu obecności oznaczenia pochodzenia geograficznego „kerry” w spornych oznaczeniach oraz braku podobieństwa między elementami „gold” i „maid” w żadnym wypadku nie może zaistnieć prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd.

    24

    Sąd odsyłający odpowiedział twierdząco na zadane pytanie.

    W przedmiocie pytań prejudycjalnych

    W przedmiocie pytania pierwszego

    25

    Poprzez pytanie pierwsze sąd odsyłający zmierza w istocie do ustalenia, czy art. 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 należy interpretować w ten sposób, że okoliczność zgodnego współistnienia unijnego znaku towarowego i krajowego znaku towarowego w części Unii prowadzi do wniosku – ze względu na charakter jednolity unijnego znaku towarowego – że w innej części Unii, gdzie brak jest zgodnego współistnienia unijnego znaku towarowego i oznaczenia identycznego z tym krajowym znakiem towarowym, nie istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd w przypadku tego oznaczenia i rzeczonego unijnego znaku towarowego.

    26

    Ponieważ pytanie to zostało zadane pod kątem jednolitego charakteru unijnego znaku towarowego, należy przede wszystkim zauważyć, że zgodnie z tą zasadą – wyrażoną w motywie 3 rozporządzenia nr 207/2009 i sprecyzowaną w art. 1 ust. 2 tego rozporządzenia – unijne znaki towarowe korzystają z jednolitej ochrony i wywołują jednolite skutki na całym terytorium Unii. Zgodnie z tym przepisem unijny znak towarowy może – o ile rozporządzenie nie stanowi inaczej – zostać zarejestrowany, zbyty, być przedmiotem zrzeczenia się lub decyzji w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia praw właściciela znaku lub unieważnienia znaku, a jego używanie może być zakazane, jedynie w odniesieniu do całej Unii.

    27

    Nawet jeśli art. 1 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 wspomina jedynie o rejestracji znaku towarowego, jego zbyciu, utracie praw przyznanych przez znak towarowy i zakazaniu używania tego znaku, to z brzmienia tego przepisu w związku z motywem 3 tego rozporządzenia wynika jednak, że skutki unijnego znaku towarowego wymienione w sekcji 2 tytułu II tego rozporządzenia stosuje się również w sposób jednolity na całym terytorium Unii.

    28

    Trybunał orzekł już bowiem, że wyłączne prawo przyznane właścicielowi przez unijny znak towarowy na mocy art. 9 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 rozciąga się co do zasady na całość terytorium Unii (zob. podobnie wyrok z dnia 12 kwietnia 2011 r., DHL Express France, C‑235/09, EU:C:2011:238, pkt 39).

    29

    Jeśli chodzi o art. 9 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia, z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, że przepis ten chroni właściciela unijnego znaku towarowego przed wszelkim używaniem, które wpływa lub może negatywnie wpływać na pełnioną przez znak funkcję wskazywania pochodzenia (wyrok z dnia 22 września 2016 r., combit Software, C‑223/15, EU:C:2016:719, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo).

    30

    Jednolita ochrona przyznana w ten sposób przez ten przepis właścicielowi unijnego znaku towarowego polega na uprawnieniu tego właściciela, na całym obszarze Unii, do zakazania osobie trzeciej używania – w obrocie gospodarczym i bez zgody tego właściciela – oznaczenia identycznego lub podobnego dla identycznych lub podobnych towarów i usług, które to oznaczenie negatywnie wpływa lub może negatywnie wpływać na pełnioną przez ten znak towarowy funkcję wskazania pochodzenia i w ten sposób stwarza prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd.

    31

    Aby właściciel unijnego znaku towarowego mógł powołać się na to prawo, nie jest wcale konieczne, by używanie oznaczenia identycznego lub podobnego stwarzające prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd miało miejsce na całym terytorium Unii.

    32

    W istocie, gdyby właściciel unijnego znaku towarowego był chroniony jedynie przed naruszeniem popełnionym na całym terytorium Unii, nie mógłby on przeciwstawić się używaniu oznaczeń identycznych lub podobnych, które stwarzają prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd jedynie w części tego terytorium, podczas gdy art. 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 ma na celu ochronę tego właściciela na całym obszarze Unii przed wszelkim używaniem, które wpływa negatywnie na pełnioną przez jego znak funkcję wskazywania pochodzenia.

    33

    W konsekwencji, jeżeli używanie oznaczenia stwarza prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd w odniesieniu do unijnego znaku towarowego w części terytorium Unii, podczas gdy w innej części Unii to samo używanie nie powoduje powstania takiego prawdopodobieństwa, dochodzi do naruszenia wyłącznego prawa przyznanego przez ten znak. W tym przypadku sąd orzekający w sprawach unijnych znaków towarowych jest zobowiązany orzec zakaz sprzedaży danych towarów oznaczonych przedmiotowym oznaczeniem na całym obszarze Unii, z wyjątkiem tej części jej obszaru, w odniesieniu do której stwierdzono brak prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd (wyrok z dnia 22 września 2016 r., combit Software, C‑223/15, EU:C:2016:719, pkt 25, 36).

    34

    W niniejszym przypadku z akt przekazanych Trybunałowi wynika, że między stronami w postępowaniu głównym bezsporne jest, iż w Irlandii i Zjednoczonym Królestwie występuje zgodne współistnienie unijnych znaków towarowych KERRYGOLD i krajowego znaku towarowego KERRYMAID, gdyż Ornua nie sprzeciwia się używaniu tego krajowego znaku towarowego w tych państwach członkowskich.

    35

    Bezsporne jest i to, że takie zgodne współistnienie nie występuje w części terytorium Unii, do którego odnosi się powództwo o stwierdzenie naruszenia, to jest na terytorium Hiszpanii, oraz że używanie przez T & S oznaczenia KERRYMAID odbywa się bez zgody spółki Ornua.

    36

    Ponadto z orzecznictwa Trybunału wynika, że badanie istnienia prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w części Unii powinno opierać się na całościowej ocenie wszystkich istotnych w danym przypadku czynników i że ta ocena powinna obejmować porównanie wizualne, fonetyczne lub konceptualne znaku towarowego i oznaczenia używanego przez osobę trzecią, co może prowadzić – w szczególności ze względów językowych – do różnych wniosków w stosunku do różnych części Unii (zob. podobnie wyrok z dnia 22 września 2016 r., combit Software, C‑223/15, EU:C:2016:719, pkt 31, 33 i przytoczone tam orzecznictwo).

    37

    Wynika z tego – jak również stwierdził rzecznik generalny w pkt 39 opinii – że w sytuacji takiej jak ta w sprawie w postępowaniu głównym, w ramach której zgodne współistnienie unijnych znaków towarowych i oznaczenia zostało ustalone w Irlandii i w Zjednoczonym Królestwie, sąd orzekający w sprawach unijnych znaków towarowych rozpatrujący powództwo o stwierdzenie naruszenia, które dotyczy używania tego oznaczenia w innym państwie członkowskim – w tym przypadku w Królestwie Hiszpanii – nie może ograniczyć się do oparcia swojej oceny na rzeczonym zgodnym współistnieniu w Irlandii i w Zjednoczonym Królestwie. Wręcz przeciwnie, sąd ten powinien dokonać całościowej oceny wszystkich istotnych czynników.

    38

    W świetle tych rozważań na pytanie pierwsze należy odpowiedzieć, że art. 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 należy interpretować w ten sposób, że okoliczność zgodnego współistnienia unijnego znaku towarowego i krajowego znaku towarowego w części Unii Europejskiej nie prowadzi do wniosku, że w innej części Unii, gdzie brak jest zgodnego współistnienia unijnego znaku towarowego i oznaczenia identycznego z tym krajowym znakiem towarowym, nie istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd w przypadku tego oznaczenia i rzeczonego unijnego znaku towarowego.

    W przedmiocie pytania drugiego

    39

    Poprzez pytanie drugie sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 należy interpretować w ten sposób, że okoliczności, które byłyby – zdaniem sądu orzekającego w sprawach unijnych znaków towarowych rozpatrującego powództwo o stwierdzenie naruszenia – istotne przy ocenie, czy właściciel unijnego znaku towarowego jest uprawniony do zakazania w części Unii, do której nie odnosi się to powództwo, używania oznaczenia, mogą być brane pod uwagę przez ten sąd przy ocenie, czy właściciel ten jest uprawniony do zakazania używania tego oznaczenia w części Unii, do której odnosi się rzeczone powództwo.

    40

    Jak przypomniano w pkt 36 niniejszego wyroku, badanie, które musi przeprowadzić właściwy sąd orzekający w sprawach unijnych znaków towarowych, musi opierać się na całościowej ocenie wszystkich istotnych czynników rozpatrywanej przez niego sprawy.

    41

    Ta całościowa ocena powinna, gdy chodzi o wizualne, fonetyczne lub konceptualne porównanie rozpatrywanego unijnego znaku towarowego i używanego przez osobę trzecią oznaczenia, opierać się na całościowym wrażeniu wywoływanym przez ten znak towarowy i przez to oznaczenie na właściwym kręgu odbiorców, składającym się z przeciętnych konsumentów towarów lub usług, którzy są właściwie poinformowani, dostatecznie uważni i rozsądni (zob. podobnie wyrok z dnia 25 czerwca 2015 r., Loutfi Management Propriété intellectuelle, C‑147/14, EU:C:2015:420, pkt 21, 25 i przytoczone tam orzecznictwo).

    42

    Jak zauważył rzecznik generalny w pkt 41 i 42 opinii, jeśli warunki rynkowe i okoliczności społeczno-kulturowe lub inne, mające wpływ na całościowe wrażenie, wywierane na przeciętnym konsumencie przez rozpatrywany unijny znak towarowy i przez rozpatrywane oznaczenie, nie różnią się w sposób znaczący w różnych częściach Unii, nic nie stoi na przeszkodzie temu, aby istotne czynniki, których obecność w części Unii została ustalona, zostały uwzględnione przy ocenie, czy właściciel tego znaku towarowego jest uprawniony do zakazania używania tego oznaczenia w innej części Unii lub na całym jej terytorium.

    43

    W tym wypadku, jak wynika to z odpowiedzi na wniosek o udzielenie wyjaśnień i z uwag przedstawionych Trybunałowi, T & S podnosi między innymi, że używane przez nią w Hiszpanii oznaczenie KERRYMAID nie jest podobne do będących własnością spółki Ornua unijnych znaków towarowych KERRYGOLD i nie może w konsekwencji stwarzać prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w rozumieniu art. 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009, jako że element „kerry” jest oznaczeniem pochodzenia geograficznego, które – na postawie art. 12 tego rozporządzenia – wychodzi poza zakres obowiązywania wyłącznego prawa przyznanego spółce Ornua przez rzeczony art. 9.

    44

    Zatem ograniczenie wyłącznego prawa przyznanego przez art. 9 rozporządzenia nr 207/2009, do którego odnosi się T & S, jest uzależnione od warunku, aby używanie oznaczenia zawierającego oznaczenie pochodzenia geograficznego było zgodne z uczciwymi praktykami w przemyśle i handlu. W celu zbadania, czy ten warunek, który stanowi wyraz obowiązku poszanowania uzasadnionych interesów właściciela znaku towarowego, został spełniony, sąd orzekający powinien dokonać całościowej oceny wszystkich istotnych okoliczności (zob. w szczególności wyroki: z dnia 7 stycznia 2004 r., Gerolsteiner Brunnen, C‑100/02, EU:C:2004:11, pkt 24, 26; z dnia 16 listopada 2004 r., Anheuser‑Busch, C‑245/02, EU:C:2004:717, pkt 82, 84; a także z dnia 17 marca 2005 r., Gillette Company i Gillette Group Finland, C‑228/03, EU:C:2005:177, pkt 41).

    45

    Należy przy tym zwrócić uwagę w szczególności na całościowy wygląd towaru sprzedawanego przez osobę trzecią, sposób, w jaki ukazana została różnica pomiędzy przedmiotowym znakiem towarowym i oznaczeniem używanym przez osobę trzecią, a także na starania, jakie osoba trzecia podjęła celem upewnienia się, że konsument odróżni jej towary od towarów należących do właściciela tego znaku towarowego (zob. podobnie wyrok z dnia 17 marca 2005 r., Gillette Company i Gillette Group Finland, C‑228/03, EU:C:2005:177, pkt 46).

    46

    O ile sąd odsyłający powinien rozważyć – w celu zbadania, czy Ornua jest uprawniona do zakazania używania znaku KERRYMAID w Hiszpanii – uwzględnienie okoliczności istniejących w Irlandii i w Zjednoczonym Królestwie, o tyle powinien on w pierwszej kolejności upewnić się, że nie istnieje znacząca różnica między warunkami rynkowymi lub okolicznościami społeczno‑kulturowymi, którą można zaobserwować, odpowiednio, w części Unii, do której odnosi się powództwo o stwierdzenie naruszenia, i w tej części, gdzie znajduje się strefa geograficzna odpowiadająca terminowi geograficznemu zawartemu w przedmiotowym oznaczeniu. Nie można bowiem wykluczyć, że zachowanie, jakiego można oczekiwać od osoby trzeciej – aby używanie przez nią oznaczenia było zgodne z uczciwymi praktykami w przemyśle i handlu – powinno być analizowane w sposób odmienny w części Unii, gdzie konsumenci są szczególnie przywiązani do terminu geograficznego zawartego w znaku towarowym i w przedmiotowym oznaczeniu, niż w części Unii, gdzie to przywiązanie jest słabsze.

    47

    W związku z powyższym na pytanie drugie należy odpowiedzieć, że art. 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 należy interpretować w ten sposób, że okoliczności, które byłyby – zdaniem sądu orzekającego w sprawach unijnych znaków towarowych rozpatrującego powództwo o stwierdzenie naruszenia – istotne przy ocenie, czy właściciel unijnego znaku towarowego jest uprawniony do zakazania używania oznaczenia w części Unii Europejskiej, do której nie odnosi się to powództwo, mogą być brane pod uwagę przez ten sąd przy ocenie, czy właściciel ten jest uprawniony do zakazania używania tego oznaczenia w części Unii, do której odnosi się rzeczone powództwo, o ile warunki rynkowe i okoliczności społeczno‑kulturowe nie różnią się znacząco w jednej z tych części Unii w porównaniu z drugą.

    W przedmiocie pytania trzeciego

    48

    Poprzez pytanie trzecie sąd odsyłający zmierza w istocie do ustalenia, czy art. 9 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 należy interpretować w ten sposób, że okoliczność zgodnego współistnienia w części Unii danego oznaczenia i cieszącego się renomą unijnego znaku towarowego prowadzi – ze względu na jednolity charakter unijnego znaku towarowego – do wniosku, że w innej części Unii, gdzie brak jest tego zgodnego współistnienia, istnieje uzasadniona przyczyna uprawniająca do używania tego oznaczenia.

    49

    Jak przypomniano w pkt 28 niniejszego wyroku, wyłączne prawo właściciela unijnego znaku towarowego przyznane mu na mocy art. 9 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 rozciąga się co do zasady na całość terytorium Unii.

    50

    Rozszerzona ochrona przyznana na podstawie art. 9 ust. 1 lit. c) tego rozporządzenia właścicielom cieszących się renomą unijnych znaków towarowych polega na uprawnieniu tych właścicieli do zakazywania osobie trzeciej, w obrocie handlowym i bez zgody tego właściciela, używania bez uzasadnionej przyczyny oznaczeń identycznych z tymi znakami lub do nich podobnych – bez względu na to, czy dotyczy to towarów lub usług podobnych lub towarów lub usług niepodobnych do tych, w odniesieniu do których te znaki towarowe zostały zarejestrowane – które czerpie nienależną korzyść z charakteru odróżniającego lub renomy tych znaków towarowych bądź też działa na szkodę tego charakteru odróżniającego lub tej renomy (zob. podobnie wyrok z dnia 22 września 2011 r., Interflora i Interflora British Unit, C‑323/09, EU:C:2011:604, pkt 68, 70).

    51

    Aby właściciel unijnego znaku towarowego mógł korzystać z tej rozszerzonej ochrony, należy ustalić – zgodnie z art. 9 ust. 1 lit. c) – że ten znak towarowy „cieszy się […] renomą [w Unii]”. W tym celu wystarczy ustalić, że rzeczony znak towarowy cieszy się taką renomą w istotnej części terytorium Unii, przy czym taka część może w danym przypadku odpowiadać w szczególności terytorium jednego państwa członkowskiego. Jeżeli warunek ten zostanie spełniony, należy uznać, że przedmiotowy unijny znak towarowy cieszy się renomą w całej Unii (wyroki: z dnia 6 października 2009 r., PAGO International, C‑301/07, EU:C:2009:611, pkt 27, 29, 30; a także z dnia 3 września 2015 r., Iron & Smith, C‑125/14, EU:C:2015:539, pkt 19, 20).

    52

    Orzecznictwo to zapewnia, że właściciel unijnego znaku towarowego korzysta z rozszerzonej ochrony przyznanej przez art. 9 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 na całym obszarze Unii lub nie korzysta z niej wcale. W ten sposób zasięg ochrony przyznanej przez każdy unijny znak towarowy przybiera charakter jednolity na całym terytorium Unii.

    53

    Natomiast aby właściciel korzystającego z takiej rozszerzonej ochrony unijnego znaku towarowego mógł powołać się na prawo przyznane przez rzeczony art. 9 ust. 1 lit. c), nie jest absolutnie konieczne, aby używanie oznaczenia naruszającego rzeczone prawo miało miejsce na całym terytorium Unii.

    54

    W istocie, gdyby właściciel ten był chroniony jedynie przed naruszeniami popełnionymi na całym terytorium Unii, nie mógłby on sprzeciwić się naruszeniom popełnionym tylko w części tego terytorium, podczas gdy celem art. 9 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 jest ochrona tego właściciela na całym obszarze Unii przed używaniem bez uzasadnionej przyczyny oznaczenia identycznego lub podobnego, które powoduje czerpanie nienależnej korzyści z charakteru odróżniającego lub renomy tych znaków towarowych lub działa na szkodę tego charakteru odróżniającego lub tej renomy.

    55

    W tym wypadku, bez uszczerbku dla weryfikacji dokonanej przez sąd odsyłający, wydaje się, iż nie podlega zakwestionowaniu fakt, że unijne znaki towarowe KERRYGOLD cieszą się renomą w rozumieniu art. 9 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009.

    56

    Ponadto z akt przekazanych Trybunałowi wynika, że między stronami w postępowaniu głównym bezsporne jest, iż z uwagi na zgodne współistnienie w Irlandii i Zjednoczonym Królestwie tych znaków towarowych i krajowego znaku towarowego KERRYMAID istnieje uzasadniona przyczyna używania tego oznaczenia w tej części Unii.

    57

    Jak wskazano już w pkt 35 niniejszego wyroku, bezsporne jest również to, że brak jest takiego zgodnego współistnienia w części terytorium Unii, do którego odnosi się powództwo o stwierdzenie naruszenia, to jest na terytorium Hiszpanii, oraz że używanie przez T & S oznaczenia KERRYMAID odbywa się bez zgody spółki Ornua.

    58

    Ponadto z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, że badanie istnienia naruszenia, o którym mowa w art. 9 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009, należy przeprowadzić w oparciu o całościową ocenę, która będzie uwzględniać wszystkie czynniki mające znaczenie w okolicznościach danej sprawy (wyroki: z dnia 18 czerwca 2009 r., L’Oréal i in., C‑487/07, EU:C:2009:378, pkt 44; a także z dnia 18 lipca 2013 r., Specsavers International Healthcare i in., C‑252/12, EU:C:2013:497, pkt 39).

    59

    Wynika z tego, że w tym wypadku, w sytuacji gdy istnieje uzasadniona przyczyna uprawniająca do używania oznaczenia KERRYMAID w Irlandii i w Zjednoczonym Królestwie z uwagi na zgodne współistnienie unijnych znaków towarowych KERRYGOLD i przedmiotowego krajowego znaku towarowego w tych dwóch państwach członkowskich, sąd orzekający w sprawach unijnych znaków towarowych, rozpatrujący powództwo o stwierdzenie naruszenia, które dotyczy używania tego oznaczenia w innym państwie członkowskim, nie może oprzeć się w swej ocenie jedynie na rzeczonym zgodnym współistnieniu w Irlandii i w Zjednoczonym Królestwie, lecz przeciwnie, powinien dokonać całościowej oceny wszystkich istotnych czynników.

    60

    Wobec tego na pytanie trzecie należy odpowiedzieć, iż art. 9 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 należy interpretować w ten sposób, że okoliczność zgodnego współistnienia danego oznaczenia i cieszącego się renomą unijnego znaku towarowego w części Unii Europejskiej nie prowadzi do wniosku, że w innej części Unii – gdzie brak jest tego zgodnego współistnienia – istnieje uzasadniona przyczyna uprawniająca do używania tego oznaczenia.

    W przedmiocie kosztów

    61

    Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

     

    Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje:

     

    1)

    Artykuł 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie [unijnego] znaku towarowego […] należy interpretować w ten sposób, że okoliczność zgodnego współistnienia unijnego znaku towarowego i krajowego znaku towarowego w części Unii Europejskiej nie prowadzi do wniosku, że w innej części Unii, gdzie brak jest zgodnego współistnienia unijnego znaku towarowego i oznaczenia identycznego z tym krajowym znakiem towarowym, nie istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd w przypadku tego oznaczenia i rzeczonego unijnego znaku towarowego.

     

    2)

    Artykuł 9 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 należy interpretować w ten sposób, że okoliczności, które byłyby – zdaniem sądu orzekającego w sprawach unijnych znaków towarowych rozpatrującego powództwo o stwierdzenie naruszenia – istotne przy ocenie, czy właściciel unijnego znaku towarowego jest uprawniony do zakazania używania oznaczenia w części Unii Europejskiej, do której nie odnosi się to powództwo, mogą być brane pod uwagę przez ten sąd przy ocenie, czy właściciel ten jest uprawniony do zakazania używania tego oznaczenia w części Unii, do której odnosi się rzeczone powództwo, o ile warunki rynkowe i okoliczności społeczno‑kulturowe nie różnią się znacząco w jednej z tych części Unii w porównaniu z drugą.

     

    3)

    Artykuł 9 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 należy interpretować w ten sposób, że okoliczność zgodnego współistnienia danego oznaczenia i cieszącego się renomą unijnego znaku towarowego w części Unii Europejskiej nie prowadzi do wniosku, że w innej części Unii – gdzie brak jest tego zgodnego współistnienia – istnieje uzasadniona przyczyna uprawniająca do używania tego oznaczenia.

     

    Podpisy


    ( *1 ) Język postępowania: hiszpański.

    Góra