—

w imieniu Lidl GmbH & Co. KG przez A. Pitzera oraz M. Grubego, Rechtsanwälte,

—

w imieniu Freistaat Sachsen przez I. Gruhne, działającą w charakterze pełnomocnika,

—

w imieniu Komisji Europejskiej przez B. Schimę oraz K. Skelly, działających w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 5 ust. 4 lit. b) rozporządzenia Komisji (EWG) nr 543/2008 z dnia 16 czerwca 2008 r. wprowadzającego szczegółowe przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady (EWG) nr 1234/2007 w sprawie niektórych norm handlowych w odniesieniu do drobiu (Dz.U. 2008, L 157, s. 46).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu między Lidl GmbH & Co. KG, przedsiębiorstwem sprzedaży detalicznej, a Freistaat Sachsen (krajem związkowym Saksonia, Niemcy) w przedmiocie przewidzianego w tym przepisie obowiązku, aby w fazie sprzedaży detalicznej świeżego paczkowanego mięsa drobiowego na opakowaniu jednostkowym lub na przymocowanej doń etykiecie umieszczona była cena łączna i cena za jednostkę masy (zwanego dalej „obowiązkiem etykietowania”).

3

Artykuł 39 TFUE określa cele wspólnej polityki rolnej. Zgodnie z art. 41 lit. b) TFUE dla umożliwienia osiągnięcia tych celów można przewidzieć między innymi wspólne działania na rzecz zwiększania poziomu konsumpcji niektórych produktów.

4

Artykuł 2 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2777/75 z dnia 29 października 1975 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku mięsa drobiowego (Dz.U. 1975, L 282, s. 77) przewidywał możliwość podjęcia środków wspólnotowych na rzecz w szczególności promocji wprowadzania na rynek niektórych produktów lub poprawy ich jakości. Normy handlowe mogły odnosić się w szczególności do opakowania, wyglądu i oznakowania.

5

Rozporządzenie Rady (EWG) nr 1906/90 z dnia 26 czerwca 1990 r. w sprawie niektórych norm handlowych w odniesieniu do drobiu (Dz.U. 1990, L 173, s. 1) wprowadziło przepisy szczególne w zakresie etykietowania, w tym obowiązek umieszczania na opakowaniu jednostkowym lub na przymocowanej doń etykiecie ceny za jednostkę masy obowiązującej w fazie sprzedaży detalicznej świeżego paczkowanego mięsa drobiowego.

6

Motyw drugi tego rozporządzenia miał następujące brzmienie:

„normy te mogą przyczynić się do poprawy jakości mięsa drobiowego i w konsekwencji ułatwić sprzedaż tego mięsa; dlatego w interesie producentów, przedsiębiorców i konsumentów leży stosowanie norm handlowych w odniesieniu do mięsa drobiowego przeznaczonego do spożycia przez ludzi”.

7

Zgodnie z art. 5 ust. 3 lit. b) wspomnianego rozporządzenia:

„W przypadku paczkowanego mięsa drobiowego na opakowaniu jednostkowym lub na przymocowanej etykiecie umieszcza się również następujące dane szczegółowe:

[…]

8

Rozporządzenie nr 2777/75 zostało uchylone rozporządzeniem Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiającym wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych („rozporządzeniem o jednolitej wspólnej organizacji rynku”) (Dz.U. 2007, L 299, s. 1). To ostatnie połączyło w jednolite ramy 21 wspólnych organizacji rynków obejmujących różne produkty lub grupy produktów. Jak wynika z jego motywu 7, „[u]proszczenie”, którego ono dokonuje, „nie powinno prowadzić do kwestionowania decyzji co do polityki dotyczących [wspólnej polityki rolnej], które były podejmowane w przeszłości”. W motywie 10 tego rozporządzenia podkreślono cel stabilizacji rynków i zapewnienia odpowiedniego poziomu życia ludności wiejskiej za pomocą różnych instrumentów interwencyjnych, uwzględniając jednocześnie różne potrzeby każdego z tych sektorów oraz ich współzależność.

9

W odniesieniu do mięsa drobiowego art. 121 lit. e) ppkt (iv) rozporządzenia nr 1234/2007 uprawnia Komisję Europejską do przyjęcia „zasad dotyczących dodatkowych oznaczeń zamieszczanych w towarzyszących dokumentach handlowych, oznakowani[a], prezentacji i reklamy mięsa drobiowego przeznaczonego dla konsumenta końcowego oraz nazwy, pod jaką produkt jest sprzedawany w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 dyrektywy 2000/13/WE [Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 marca 2000 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich w zakresie etykietowania, prezentacji i reklamy środków spożywczych (Dz.U. 2000, L 109, s. 29)]”.

10

Zgodnie z motywami 1–3 rozporządzenia nr 543/2008 ze względu na to, że „[n]iektóre przepisy i zobowiązania przewidziane w rozporządzeniu (EWG) nr 1906/90 nie zostały uwzględnione w rozporządzeniu (WE) nr 1234/2007”, odpowiednie przepisy zostały przyjęte w ramach rozporządzenia nr 543/2008, „aby zapewnić ciągłość i właściwe funkcjonowanie wspólnej organizacji rynku, a w szczególności norm handlowych”.

11

Motyw 10 rozporządzenia nr 543/2008 ma następujące brzmienie:

„W celu dostarczenia konsumentowi wyczerpującej, jednoznacznej i obiektywnej informacji na temat produktu oferowanego do sprzedaży oraz w celu zagwarantowania swobodnego przepływu takich produktów w całej Wspólnocie konieczne jest zapewnienie, że normy handlowe w odniesieniu do mięsa drobiowego uwzględniają w możliwie szerokim zakresie przepisy dyrektywy Rady 76/211/EWG z dnia 20 stycznia 1976 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do paczkowania według masy lub objętości niektórych produktów w opakowaniach jednostkowych [(Dz.U. 1976, L 46, s. 1)]”.

12

Artykuł 5 ust. 4 lit. b) tego rozporządzenia jest sformułowany w sposób identyczny jak art. 5 ust. 3 lit. b) rozporządzenia nr 1906/90.

13

Chociaż rozporządzenie nr 1234/2007 zostało z kolei uchylone rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającym wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylającym rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz.U. 2013, L 347, s. 641), jego przepisy dotyczące norm handlowych dla produktów sektora jaj i mięsa drobiowego stosują się nadal do dnia rozpoczęcia stosowania odpowiednich przepisów dotyczących wprowadzania do obrotu, które mają zostać ustanowione w drodze aktów delegowanych, zgodnie z art. 230 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 1308/2013.

14

Paragraf 3 ust. 2 pkt 6 Verordnung über Vermarktungsnormen für Geflügelfleisch (rozporządzenia w sprawie norm handlowych dla mięsa drobiowego) z dnia 22 marca 2013 r. (BGBl. 2013 I, s. 624) przewiduje:

„Zakazuje się […] przechowywać w magazynie, prezentować, dostarczać, sprzedawać lub w inny sposób wprowadzać do obrotu mięso drobiowe przeznaczone do sprzedaży bez prawidłowego podania danych z art. 5 ust. 4 rozporządzenia […] nr 543/2008”.

15

Zgodnie z § 9 ust. 3 pkt 1 tego rozporządzenia:

„Bezprawnie w rozumieniu § 7 ust. 1 pkt 3 Handelsklassengesetz (ustawy o klasyfikacji handlowej) działa ten, kto niezgodnie z § 3 [niniejszego rozporządzenia] przechowuje w celu sprzedaży w magazynie, oferuje, prezentuje, dostarcza, sprzedaje lub w inny sposób wprowadza do obrotu tusze drobiowe, mięso drobiowe lub ich fragment”.

16

Lidl jest przedsiębiorstwem sprzedaży detalicznej, które prowadzi dyskonty spożywcze w całych Niemczech. W niektórych ze swoich sklepów w regionie Lampertswalde oferuje między innymi świeże paczkowane mięso drobiowe. Zgodnie z postanowieniem odsyłającym cena tego produktu nie jest umieszczona bezpośrednio na jego opakowaniu lub na przymocowanej do tego opakowania etykiecie, lecz jest wskazana za pomocą etykiet przyczepionych do półek.

17

Sächsische Landesanstalt für Landwirtschaft (urząd rolnictwa kraju związkowego Saksonia, Niemcy), obecnie Sächsisches Landesamt für Umwelt, Landwirtschaft und Geologie (urząd do spraw środowiska, rolnictwa i geologii kraju związkowego Saksonia, Niemcy), stwierdził tę praktykę oznakowania cen przy okazji różnych kontroli. Urząd ten uznał, że stanowi ona naruszenie przepisów art. 5 ust. 3 lit. b) rozporządzenia nr 1906/90, mającego zastosowanie w czasie kontroli.

18

W dniu 30 kwietnia 2007 r. Lidl wniósł do Verwaltungsgericht Dresden (sądu administracyjnego w Dreźnie, Niemcy) skargę o ustalenie, że stosowana przez niego praktyka oznakowania cen nie narusza przepisów art. 5 ust. 4 lit. b) rozporządzenia nr 543/2008, którego treść jest taka sama jak art. 5 ust. 3 lit. b) rozporządzenia nr 1906/90. Lidl twierdził zasadniczo, że przepisy te są „bezskuteczne”, ponieważ naruszają wolność wykonywania zawodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą”) w związku z art. 6 ust. 1 TUE.

19

Wyrokiem z dnia 10 listopada 2010 r. Verwaltungsgericht Dresden (sąd administracyjny w Dreźnie) oddalił tę skargę.

20

Lidl wniósł odwołanie od tego wyroku do Sächsisches Oberverwaltungsgericht (wyższego sądu administracyjnego kraju związkowego Saksonia, Niemcy). Sąd ten uznał, że art. 5 ust. 4 lit. b) rozporządzenia nr 543/2008 ma zastosowanie do skarżącego w postępowaniu głównym i że wynik zawisłego przed nim sporu zależy od ważności tego przepisu. W tym względzie wyraża on wątpliwości co do jego ważności w świetle art. 15 ust. 1 i art. 16 karty, jak też art. 40 ust. 2 akapit drugi TFUE.

21

Zdaniem sądu odsyłającego obowiązek etykietowania nie oznacza nieproporcjonalnego i niedopuszczalnego ograniczenia wolności wykonywania zawodu i wolności prowadzenia działalności gospodarczej skarżącego w postępowaniu głównym, gdyż istota tych praw i wolności nie zostaje naruszona. Wprowadzanie na rynek świeżego paczkowanego mięsa drobiowego nie jest bowiem zakazane przez art. 5 ust. 4 lit. b) rozporządzenia nr 543/2008, który zawiera przepisy dotyczące uwidaczniania cen tych produktów. Ponadto obowiązek ten odpowiada leżącemu w interesie ogólnym celowi ochrony konsumentów.

22

Niemniej sąd odsyłający ma wątpliwości, czy obowiązek etykietowania, który wynika z tego przepisu, jest proporcjonalny, gdyż z jednej strony nie jest on przewidziany względem innych produktów paczkowanych, takich jak mięso wołowe, wieprzowe, owcze i kozie, a z drugiej strony powoduje on dodatkowe obciążenia finansowe i organizacyjne, które ograniczają konkurencję.

23

Co się tyczy zasady niedyskryminacji, sąd odsyłający zadaje sobie pytanie co do zasadności różnego traktowania świeżego mięsa drobiowego i innych rodzajów świeżego mięsa przeznaczonego do spożycia przez ludzi, ze względu na brak podobnego obowiązku etykietowania tego drugiego rodzaju mięsa.

24

W tym kontekście Sächsisches Oberverwaltungsgericht (wyższy sąd administracyjny kraju związkowego Saksonia) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

25

Poprzez pytanie pierwsze sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy art. 5 ust. 4 lit. b) rozporządzenia nr 543/2008, który przewiduje obowiązek etykietowania, jest ważny w świetle art. 15 ust. 1 i art. 16 karty.

26

Na wstępie należy zaznaczyć, że sąd odsyłający i strony postępowania głównego uważają wprawdzie, że ważność obowiązku etykietowania powinna być zbadana w świetle art. 15 ust. 1 i art. 16 karty, z których pierwszy dotyczy wolności wyboru zawodu i prawa do podejmowania pracy, a drugi wolności prowadzenia działalności gospodarczej, należy jednak stwierdzić, że obowiązek etykietowania nie ogranicza posiadanej przez każdego możliwości „wykonywania swobodnie wybranego […] zawodu” w rozumieniu art. 15 karty. Może on natomiast ograniczać wolność prowadzenia działalności gospodarczej zagwarantowaną w art. 16 karty.

27

Wolność prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje w szczególności prawo każdego przedsiębiorstwa, by dysponować swobodnie, w granicach odpowiedzialności za własne działania, należącymi do niego zasobami gospodarczymi, technicznymi i finansowymi (wyrok z dnia 27 marca 2014 r., UPC Telekabel Wien, C‑314/12, EU:C:2014:192, pkt 49).

28

Trybunał orzekł również, że ochrona wynikająca z art. 16 karty obejmuje wolność prowadzenia działalności gospodarczej i zawodowej, swobodę zawierania umów i wolność konkurencji, co wynika z wyjaśnień do tego artykułu, które zgodnie z art. 6 ust. 1 akapit trzeci TUE i art. 52 ust. 7 karty należy brać pod uwagę przy jej wykładni (wyroki: z dnia 22 stycznia 2013 r., Sky Österreich, C‑283/11, EU:C:2013:28, pkt 42; z dnia 17 października 2013 r., Schaible, C‑101/12, EU:C:2013:661, pkt 25).

29

Obowiązek etykietowania przewidziany w art. 5 ust. 4 lit. b) rozporządzenia nr 543/2008 może ograniczać wykonywanie wolności prowadzenia działalności gospodarczej, ponieważ nakłada on na jego adresata ciężar, który ogranicza swobodne korzystanie z należących do niego zasobów, jako że zobowiązuje go do podjęcia kroków, które mogą wiązać się dla niego z kosztami i mogą mieć wpływ na organizację jego działalności (zob. podobnie wyrok z dnia 27 marca 2014 r., UPC Telekabel Wien, C‑314/12, EU:C:2014:192, pkt 50).

30

Zgodnie z orzecznictwem Trybunału wolność prowadzenia działalności gospodarczej nie jest jednak uprawnieniem bezwzględnym, lecz powinna być rozpatrywana w świetle swojej funkcji społecznej (zob. w szczególności wyroki: z dnia 6 września 2012 r., Deutsches Weintor, C‑544/10, EU:C:2012:526, pkt 54; a także z dnia 22 stycznia 2013 r., Sky Österreich, C‑283/11, EU:C:2013:28, pkt 45 i przytoczone tam orzecznictwo).

31

W konsekwencji korzystanie z tej wolności może podlegać ograniczeniom, pod warunkiem że zgodnie z art. 52 ust. 1 karty z jednej strony ograniczenia te są przewidziane ustawą i szanują istotę tej wolności, a z drugiej strony, z zastrzeżeniem zasady proporcjonalności, są konieczne i rzeczywiście odpowiadają celom interesu ogólnego uznawanym przez Unię Europejską lub potrzebom ochrony praw i wolności innych osób.

32

Zaznaczając, że obowiązek etykietowania, jako ograniczenie wykonywania prawa zagwarantowanego w art. 16 karty, jest przewidziany ustawą, i uznając, że obowiązek ten szanuje istotę tego prawa i rzeczywiście odpowiada celom interesu ogólnego uznawanym przez Unię, a mianowicie ochronie konsumentów, sąd odsyłający ma wątpliwości co do proporcjonalności takiego środka.

33

W tym względzie z utrwalonego orzecznictwa wynika, że zasada proporcjonalności wymaga, by akty instytucji Unii nie wykraczały poza to, co odpowiednie i konieczne do realizacji uzasadnionych celów, którym mają służyć, przy czym gdy istnieje możliwość wyboru spośród większej liczby odpowiednich rozwiązań, należy stosować te najmniej restrykcyjne, a wynikające z tego niedogodności nie mogą być nadmierne w stosunku do zamierzonych celów (zob. wyroki: z dnia 12 lipca 2001 r., Jippes i in., C‑189/01, EU:C:2001:420, pkt 81; a także z dnia 22 stycznia 2013 r., Sky Österreich, C‑283/11, EU:C:2013:28, pkt 50).

34

Ponadto Trybunał stwierdził już, że wolność prowadzenia działalności gospodarczej może podlegać różnorodnym ingerencjom władz publicznych, które mają prawo ustanowić w interesie ogólnym ograniczenia w korzystaniu z tej wolności (wyrok z dnia 22 stycznia 2013 r., Sky Österreich, C‑283/11, EU:C:2013:28, pkt 46).

35

W niniejszej sprawie, co się tyczy w pierwszej kolejności celów rozpatrywanego uregulowania unijnego, jak wynika z motywu drugiego rozporządzenia nr 1906/90, normy handlowe w sektorze mięsa drobiowego przyczyniają się do poprawy jakości tego mięsa i ułatwienia jego sprzedaży w interesie producentów, przedsiębiorców i konsumentów. Ponadto motyw czwarty tego rozporządzenia podkreśla interes w zapewnieniu pełniejszej informacji dla konsumenta w szczególności w odniesieniu do etykietowania, reklamy, treści danych dotyczących stosowanej metody schładzania i rodzaju hodowli drobiu.

36

Cele te zostały przejęte w rozporządzeniu nr 543/2008, które w motywie 10 podkreśla konieczność dostarczenia konsumentowi wyczerpującej, jednoznacznej i obiektywnej informacji na temat produktu oferowanego do sprzedaży.

37

Z powyższego wynika, że podstawowe cele rozpatrywanego uregulowania unijnego wiążą się zarówno ze zwiększeniem dochodów producentów i podmiotów gospodarczych działających w sektorze mięsa drobiowego, w tym świeżego mięsa drobiowego, jak i z ochroną konsumentów, i są celami interesu ogólnego uznanymi w prawie pierwotnym Unii.

38

Co się tyczy w drugiej kolejności przydatności obowiązku etykietowania do zapewnienia realizacji założonych celów, prawodawca mógł uznać, że obowiązek ten z jednej strony pozwala na zapewnienie wiarygodnej informacji dla konsumenta dzięki danym umieszczonym na opakowaniu, a z drugiej strony może zachęcić go do zakupu mięsa drobiowego, co poprawi perspektywy sprzedaży tego produktu i w konsekwencji zwiększy dochody producentów.

39

Co się tyczy niezbędnego charakteru takiego uregulowania, prawodawca Unii miał podstawy, by uznać, że uregulowanie przewidujące jedynie umieszczenie ceny na półkach nie umożliwi osiągnięcia zamierzonego celu w sposób równie skuteczny jak art. 5 ust. 4 lit. b) rozporządzenia nr 543/2008, gdyż jedynie wskazanie ceny łącznej i ceny za jednostkę masy w wypadku produktów, których jednostki opakowaniowe mogą nie mieć tej samej masy, pozwala na dostarczenie wystarczającej informacji konsumentowi. Obowiązek taki nie jest poza tym nieproporcjonalny względem zamierzonych celów, tym bardziej że wskazanie ceny łącznej i ceny za jednostkę masy przewidziane w art. 5 ust. 4 rozporządzenia nr 543/2008 jest zgodnie z tym przepisem tylko jedną z informacji, które powinny być umieszczone na opakowaniu jednostkowym lub na przymocowanej doń etykiecie.

40

W konsekwencji ingerencja w wolność prowadzenia działalności gospodarczej skarżącego w postępowaniu głównym jest w niniejszym przypadku proporcjonalna do zamierzonych celów.

41

Z powyższych rozważań wynika, że badanie pytania prejudycjalnego nie wykazało niczego, co mogłoby naruszać ważność art. 5 ust. 4 lit. b) rozporządzenia nr 543/2008 w świetle wolności prowadzenia działalności gospodarczej przewidzianej w art. 16 karty.

42

Poprzez pytanie drugie sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy art. 5 ust. 4 lit. b) rozporządzenia nr 543/2008 jest ważny w świetle zasady niedyskryminacji przewidzianej w art. 40 ust. 2 akapit drugi TFUE.

43

Pytanie to zostało zadane w związku z przedstawioną przez sąd odsyłający okolicznością, że w odniesieniu do innych kategorii świeżego mięsa przeznaczonych do spożycia przez ludzi, w szczególności mięsa wołowego, wieprzowego, owczego i koziego, nie ma podobnego obowiązku w zakresie uwidaczniania cen.

44

W tym względzie należy przypomnieć, że zasada niedyskryminacji należy do ogólnych zasad prawa Unii i znajduje swój wyraz w dziedzinie rolnictwa w art. 40 ust. 2 akapit drugi TFUE (zob. wyrok z dnia 14 marca 2013 r., Agrargenossenschaft Neuzelle, C‑545/11, EU:C:2013:169, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo). Z treści tego artykułu wynika, że przepis ten zakazuje wszelkiej dyskryminacji między producentami i konsumentami w Unii.

45

Z orzecznictwa Trybunału wynika, że zasada ta stosuje się nie tylko do producentów i konsumentów, lecz również do innych kategorii podmiotów gospodarczych objętych wspólną organizacją rynków, takich jak podmioty wprowadzające do obrotu świeże mięso drobiowe i inne rodzaje świeżego mięsa (zob. podobnie wyrok z dnia 5 października 1994 r., Niemcy/Rada, C‑280/93, EU:C:1994:367, pkt 68).

46

Zasada niedyskryminacji wymaga, by porównywalne sytuacje nie były traktowane w sposób odmienny, a sytuacje odmienne nie były traktowane w sposób identyczny, chyba że jest to obiektywnie uzasadnione (zob. podobnie wyroki: z dnia 6 grudnia 2005 r., ABNA i in., C‑453/03, C‑11/04, C‑12/04 i C‑194/04, EU:C:2005:741, pkt 63; a także z dnia 14 marca 2013 r., Agrargenossenschaft Neuzelle, C‑545/11, EU:C:2013:169, pkt 42).

47

Co do zakresu kontroli poszanowania tej zasady, należy przypomnieć, że prawodawca Unii dysponuje w dziedzinie rolnictwa szerokim zakresem uznania. W konsekwencji kontrola sądu winna ograniczać się do sprawdzenia, czy dany środek nie jest dotknięty oczywistym błędem lub nie stanowi nadużycia władzy, lub też czy dany organ nie przekroczył w sposób oczywisty granic przysługującego mu uznania (zob. wyrok z dnia 14 marca 2013 r., Agrargenossenschaft Neuzelle, C‑545/11, EU:C:2013:169, pkt 43).

48

W niniejszym przypadku produkty, co do których sąd odsyłający sygnalizuje wątpliwości dotyczące niedyskryminującego charakteru rozpatrywanego uregulowania, należą do różnych sektorów rolnych.

49

W tym względzie art. 40 ust. 2 akapit pierwszy TFUE przewiduje różne mechanizmy, z których można korzystać dla osiągnięcia celów określonych w art. 39 TFUE. Poza tym, jak wynika z rozporządzenia nr 1234/2007, każda wspólna organizacja rynku posiada właściwe sobie cechy szczególne. Wynika z tego, że porównanie mechanizmów technicznych stosowanych do regulowania różnych sektorów rynku nie może stanowić ważnej podstawy dla wykazania zarzutu dyskryminacji między różnymi produktami podlegającymi różnym przepisom (zob. podobnie wyrok z dnia 28 października 1982 r., Lion i in., 292/81 i 293/81, EU:C:1982:375, pkt 24).

50

Z powyższych rozważań wynika, że badanie pytania drugiego nie wykazało niczego, co mogłoby naruszać ważność art. 5 ust. 4 lit. b) rozporządzenia nr 543/2008 w świetle zasady niedyskryminacji przewidzianej w art. 40 ust. 2 akapit drugi TFUE.

51

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje: