—

w imieniu E. Stamma przez J. Stricka, Rechtsanwalt,

—

w imieniu Regierungspräsidium Freiburg przez P. Brechta, działającego w charakterze pełnomocnika,

—

w imieniu Komisji Wspólnot Europejskich przez E. Traversę oraz F. Hoffmeistera, działających w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 12 ust. 1, art. 13 ust. 1 i art. 15 ust. 1 załącznika I do umowy między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Konfederacją Szwajcarską, z drugiej strony, w sprawie swobodnego przepływu osób, podpisanej w Luksemburgu w dniu 21 czerwca 1999 r. (Dz.U. 2002, L 114, s. 6, zwanej dalej „umową”).

2

Wniosek ten został przedstawiony w ramach sporu pomiędzy E. Stammem i A. Hauser przeciwko Regierungspräsidium Freiburg dotyczącego stosowania zasady równości traktowania wobec obywateli Szwajcarii prowadzących działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych.

3

Zgodnie z art. 1 lit. a) i d) umowy jej celem jest przyznanie obywatelom państw członkowskich Wspólnoty Europejskiej i Konfederacji Szwajcarskiej między innymi prawa wjazdu, pobytu, dostępu do wykonywania pracy najemnej, prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz przebywania na terytorium umawiających się stron, a także zapewnienie takich samych warunków życia, zatrudnienia i pracy jak w przypadku własnych obywateli.

4

Zgodnie z art. 2 umowy „obywatele jednej z umawiających się stron, którzy zgodnie z prawem przebywają na terytorium drugiej umawiającej się strony, nie mogą być na podstawie umowy i zgodnie z przepisami załączników I, II i III do tej umowy dyskryminowani z uwagi na swoją przynależność państwową”. [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie jak wszystkie cytaty z tej umowy poniżej]

5

Artykuł 16 umowy zatytułowany „Odwołanie do prawa wspólnotowego” ma następującą treść:

„1.   W celu zapewnienia realizacji celów określonych w niniejszej umowie umawiające się strony podejmą wszystkie konieczne środki, aby prawa i obowiązki odpowiadające prawom i obowiązkom określonym w aktach prawnych Wspólnoty Europejskiej, do których się odwołują, miały zastosowanie do ich relacji.

2.   W zakresie, w jakim zastosowanie niniejszej umowy odwołuje się do pojęć prawa wspólnotowego, uwzględnione zostanie stosowne orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z okresu poprzedzającego datę jej podpisania. Szwajcaria będzie informowana o orzecznictwie przyjętym po dacie podpisania niniejszej umowy. W celu zapewnienia właściwego wykonania umowy, na wniosek jednej z umawiających się stron, komisja mieszana określi skutki tego orzecznictwa”.

6

Rozdział III załącznika I do umowy poświęcony swobodnemu przepływowi osób zawiera przepisy szczegółowe dotyczące osób prowadzących działalność na własny rachunek. Artykuł 12 tego załącznika w ust. 1 stanowi, że „obywatel jednej z umawiających się stron chcący osiedlić się na terytorium drugiej umawiającej się strony w celu prowadzenia działalności na własny rachunek (zwany dalej «osobą prowadzącą działalność na własny rachunek») otrzymuje dokument pobytowy na okres co najmniej pięciu lat od daty jego wystawienia, który może służyć jako dowód osiedlenia się lub zamiaru osiedlenia się w ww. celu do okazania właściwym władzom krajowym”.

7

Ustępy 2–6 tego artykułu zawierają przepisy proceduralne dotyczące prawa pobytu osób prowadzących działalność na własny rachunek.

8

W odniesieniu do osób prowadzących działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych art. 13 stanowi:

„1.   Osobą prowadzącą działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych jest obywatel jednej z umawiających się stron, który prowadzi działalność na własny rachunek na terytorium drugiej umawiającej się strony, powracając co do zasady do swojego miejsca zamieszkania codziennie lub przynajmniej raz na tydzień.

2.   Od osoby prowadzącej działalność na własny rachunek nie wymaga się dokumentu pobytowego.

Jednakże właściwa władza państwa członkowskiego może przyznać osobie prowadzącej działalność na własny rachunek specjalny dokument na okres co najmniej pięciu lat, który może służyć jako dowód do okazania właściwym władzom krajowym na to, że dana osoba prowadzi lub chce prowadzić działalność na własny rachunek. Jest on przedłużany na kolejne pięć lat w następstwie przedłożenia dowodu przez osobę prowadzącą działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych na to, że taka działalność jest przez nią prowadzona.

3.   Specjalny dokument jest ważny na terytorium państwa, które go wydało”.

9

Artykuł 14 załącznika I do umowy zatytułowany „Mobilność zawodowa i geograficzna” stanowi:

„1.   Osoba prowadząca działalność na własny rachunek ma prawo do mobilności zawodowej i geograficznej na całym terytorium państwa przyjmującego.

2.   Mobilność zawodowa obejmuje zmianę zawodu albo zmianę z działalności gospodarczej na własny rachunek na pracę najemną. Mobilność geograficzna obejmuje zmianę miejsca pracy i pobytu”.

10

W odniesieniu do równości traktowania art. 15 tego załącznika stanowi:

„1.   Osoba prowadząca działalność na własny rachunek jest w państwie przyjmującym w zakresie dostępu do prowadzenia działalności na własny rachunek i jej wykonywania traktowana nie mniej korzystnie niż ma to miejsce w stosunku do własnych obywateli tego państwa.

2.   Postanowienia art. 9 tego załącznika mają zastosowanie mutatis mutandis do osób prowadzących działalność na własny rachunek, o których mowa w tym rozdziale”.

11

Zgodnie z art. 16 tego załącznika zatytułowanym „Sprawowanie władzy publicznej”:

„Osobie prowadzącej na własny rachunek działalność związaną — choćby okazjonalnie — ze sprawowaniem władzy publicznej można odmówić prawa do wykonywania takiej działalności”.

12

Zgodnie z art. 23 ust. 1 załącznika I do umowy odbiorca usług nie potrzebuje dokumentu pobytowego na pobyt krótszy lub równy trzem miesiącom. Na okresy przekraczające trzy miesiące odbiorca usług otrzymuje dokument pobytowy na czas trwania usługi.

13

Artykuł 25 tego załącznika stanowi:

„1.   Obywatel jednej z umawiających się stron, który ma prawo do pobytu i który ustanawia swoje główne miejsce zamieszkania w państwie przyjmującym, korzysta z tych samych praw co obywatel tego państwa w odniesieniu do zakupu nieruchomości. Może on w dowolnym czasie ustanowić swoje główne miejsce zamieszkania w państwie przyjmującym na podstawie zasad prawa krajowego bez względu na czas trwania zatrudnienia. Wyjazd z państwa przyjmującego nie oznacza obowiązku zbycia własności.

[…]

3.   Mieszkaniec terenów przygranicznych ma takie same prawa jak obywatel państwa przyjmującego w zakresie zakupu nieruchomości służącej wykonywaniu działalności zarobkowej lub dodatkowego miejsca zamieszkania; prawa te nie oznaczają obowiązku zbycia tej własności w momencie wyjazdu z państwa przyjmującego. Można także zezwolić na zakup mieszkania wakacyjnego. W odniesieniu do tej kategorii obywateli, niniejsza umowa nie wpływa na zasady obowiązujące w państwie przyjmującym dotyczące zwykłych inwestycji kapitałowych oraz handlu gruntami i mieszkaniami”.

14

Z postanowienia odsyłającego wynika, że Gesetz über die Anzeige und Beanstandung von Landpachtverträgen (ustawa niemiecka dotycząca obowiązku zgłoszenia i prawa sprzeciwu w dziedzinie dzierżawy gruntów rolnych, BGBl. 1985 I, s. 2075, zwana dalej „LPachtVG”) zawiera przepisy szczególne z zakresu dzierżawy gruntów rolnych. Osoby wydzierżawiające mają obowiązek zgłoszenia dzierżawy właściwemu organowi, który może sprzeciwić się zawarciu umowy dzierżawy w szczególności, jeżeli dzierżawa stanowi „niewłaściwy” podział użytkowania gruntów.

15

Sąd odsyłający uściśla, że zgodnie z art. 4 ust. 1 i 2 LPachtVG dzierżawa oznacza „niewłaściwy” podział użytkowania gruntów w szczególności wtedy, gdy jest niezgodna z działaniami podjętymi w celu poprawy struktury rolnej. Miałoby to miejsce na przykład w sytuacji, gdyby — wskutek wydzierżawienia gruntów rolnych osobom niebędącym rolnikami — były one wyłączone z możliwości wykorzystania przez rolników, którzy pilnie ich potrzebują dla tworzenia i utrzymania sprawnych pod względem produkcyjnym i konkurencyjnych gospodarstw oraz którzy są gotowi wziąć je w dzierżawę.

16

Sąd odsyłający dodaje, że — zgodnie z jego własnym orzecznictwem — przed wejściem w życie przedmiotowej umowy fakt wyłączenia gruntów rolnych z możliwości wykorzystania przez rolników niemieckich, których główną działalnością jest rolnictwo i którzy potrzebują tych gruntów dla tworzenia i utrzymania sprawnych pod względem produkcyjnym i konkurencyjnych gospodarstw poprzez oddanie ich w dzierżawę rolnikom szwajcarskim, których gospodarstwa są położone w Szwajcarii, jest sprzeczne z działaniami podjętymi w celu poprawy struktury rolnej. Z tego wynika, że do celów stosowania art. 4 LPachtVG należy uznać, że rolnicy szwajcarscy znajdują się poza niemiecką strukturą rolną i że nie są rolnikami.

17

E. Stamm, szwajcarski rolnik, którego gospodarstwo jest położone w Szwajcarii, w dniu 10 października 2005 r. zawarł z zamieszkałą w Niemczech A. Hauser umowę dzierżawy położonych w Niemczech gruntów rolnych o powierzchni 2,75 ha. Roczny czynsz został w tej zawartej na okres pięciu lat umowie ustalony na 686 EUR.

18

Landwirtschaftsamt (niemiecki urząd ds. rolnictwa) sprzeciwił się zawarciu tej umowy i wezwał strony do natychmiastowego jej rozwiązania. Skarga do sądu jak również żądania posiłkowe wniesione przez E. Stamma zostały oddalone przez Amtsgericht Waldshut-Tiengen (sąd pierwszej instancji), który stwierdził nieważność umowy z tego względu, że przedmiotowa dzierżawa oznaczała „niewłaściwy” podział gruntów.

19

W następstwie bezskutecznej skargi do Oberlandesgericht Karlsruhe we Freiburgu (sądu odwoławczego), E. Stamm zwrócił się do sądu kasacyjnego o stwierdzenie ważności umowy dzierżawy zawartej z A. Hauser. Zdaniem tego sądu, zważywszy, że w niniejszej sprawie rolnicy niemieccy pragnący rozszerzyć swą działalność są zainteresowani wzięciem omawianych gruntów w dzierżawę, to w świetle przytoczonego orzecznictwa należy stwierdzić nieważność rzeczonej umowy dzierżawy gruntów rolnych.

20

Sąd kasacyjny przypomina jednak, że kontynuowanie tej linii orzecznictwa nie będzie możliwe, jeżeli obowiązek zagwarantowania równości traktowania w rozumieniu art. 15 ust. 1 załącznika I do umowy będzie miał zastosowanie nie tylko do „osób prowadzących działalność na własny rachunek” w rozumieniu art. 12 ust. 1 tego załącznika, ale także do „osób prowadzących działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych” w rozumieniu art. 13 ust. 1 załącznika. W takich warunkach nie będzie można uznać rolników szwajcarskich wykonujących swą główną działalność w Szwajcarii za osoby niebędące rolnikami dla potrzeb stosowania art. 4 LPachtVG. Przeciwnie, należałoby zapewnić im traktowanie nie mniej korzystne niż ma to miejsce w stosunku do rolników niemieckich, dla których działalność rolnicza jest działalnością główną.

21

Uznawszy, że wykładnia postanowień umowy jest niezbędna w celu wydania orzeczenia w tej sprawie, Bundesgerichtshof postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy art. 15 ust. 1 załącznika I do umowy […] należy interpretować w ten sposób, że w zakresie dostępu do prowadzenia działalności na własny rachunek i jej wykonywania gwarancja, by traktowanie w państwie przyjmującym nie było mniej korzystne niż ma to miejsce w stosunku do jego własnych obywateli, odnosi się wyłącznie do «osób prowadzących działalność na własny rachunek» w rozumieniu art. 12 ust. 1 załącznika I do umowy, czy też znajduje ona zastosowanie również w stosunku do «osób prowadzących działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych» w rozumieniu art. 13 ust. 1 załącznika I do umowy?”.

22

Regierungspräsidium Freiburg twierdzi, że wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym jest niedopuszczalny, ponieważ pytanie, z którym się zwrócono do Trybunału, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sporu będącego przedmiotem postępowania przed sądem krajowym. Urząd ten twierdzi, że E. Stamm nie jest ani „osobą prowadzącą działalność na własny rachunek”, ani „osobą prowadzącą działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych”, których dotyczy załącznik do umowy, i że rolnik, którego gospodarstwo znajduje się w Szwajcarii, który jedynie użytkuje powierzchnie rolne w Niemczech w celu dokonania zwolnionego z opłat wywozu produktów rolnych zebranych z tych gruntów do Szwajcarii, w żadnym razie, bez względu na jego przynależność państwową nie jest objęty zakresem stosowania art. 12 lub 13 tego załącznika.

23

Komisja Wspólnot Europejskich ma również wątpliwości co do znaczenia dla sprawy pytań, z którymi zwrócono się do Trybunału. Twierdzi ona, że osoba prowadząca działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych powinna osiedlić się na terytorium drugiej umawiającej się strony, o czym w sposób ogólny mówi art. 12 ust. 1 załącznika I do umowy. Jako że z akt sprawy nie wynika, by E. Stamm posiadał drugie gospodarstwo na terytorium Republiki Federalnej Niemiec, poprzez które uczestniczyłby w życiu gospodarczym Niemiec i zwracał się do obywateli tego państwa, Komisja nie może wykluczyć, że zainteresowany może zostać uznany za osobę, która nie mieszka w Niemczech i która nie posiada statusu „osoby prowadzącej działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych” w rozumieniu umowy.

24

Z powyższymi zastrzeżeniami nie można się zgodzić.

25

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem pytania dotyczące wykładni prawa wspólnotowego, z którymi zwrócił się sąd krajowy w ramach stanu prawnego i faktycznego, za którego ustalenie jest on odpowiedzialny i którego prawidłowość nie podlega ocenie przez Trybunał, korzystają z domniemania znaczenia dla sprawy (zob. wyroki: z dnia 15 maja 2003 r. w sprawie C-300/01 Salzmann, Rec. s. I-4899, pkt 29, 31, a także z dnia 7 czerwca 2007 r. w sprawach połączonych od C-222/05 do C-225/05 Van der Weerd i in., Zb.Orz. s. I-4233, pkt 22). Odmowa wydania przez Trybunał orzeczenia w trybie prejudycjalnym, o które wnioskował sąd krajowy, jest możliwa tylko wtedy, gdy jest oczywiste, że wykładnia prawa wspólnotowego, o którą wnioskowano, nie ma żadnego związku ze stanem faktycznym lub przedmiotem sporu przed sądem krajowym, gdy problem jest natury hipotetycznej, bądź gdy Trybunał nie dysponuje elementami stanu faktycznego albo prawnego, które są konieczne do udzielenia użytecznej odpowiedzi na pytania, które zostały mu przedstawione (wyroki: z dnia 5 grudnia 2006 r. w sprawach połączonych C-94/04 i C-202/04 Cipolla i in., Zb.Orz. s. I-11421, pkt 25; ww. wyrok w sprawie Van der Weerd i in., pkt 22).

26

Tymczasem sąd odsyłający jednoznacznie zakwalifikował E. Stamma jako „osobę prowadzącą działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych”.

27

W tych warunkach nie wydaje się, by wykładnia postanowień umowy, o którą się zwrócono, nie miała związku ze stanem faktycznym lub przedmiotem sporu przed sądem krajowym. Dlatego też zastrzeżenia przedstawione przez Regierungspräsidium Freiburg i Komisję nie mogą obalić domniemania znaczenia dla sprawy, z którego korzysta wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym.

28

Z tego wynika, że wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym jest dopuszczalny.

29

Na wstępie należy wskazać, że kontekst sprawy przed sądem krajowym został zakreślony we wniosku w sprawie wydania orzeczenia w trybie prejudycjalnym i że w związku z tym przepisy przejściowe i przepisy dotyczące rozwoju umowy znajdujące się w art. 10 tej umowy i w rozdziale VII załącznika I do umowy nie stanowią przedmiotu rozstrzygnięcia przez Trybunał.

30

W swoim pytaniu sąd odsyłający dąży zasadniczo do ustalenia, czy równość traktowania, o której mowa w art. 15 załącznika I do umowy, ma zastosowanie do „osób prowadzących działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych”, których dotyczy art. 13 tego załącznika.

31

Regierungspräsidium Freiburg twierdzi, że przewidziana w art. 15 ust. 1 załącznika I do umowy zasada, zgodnie z którą osoby prowadzące działalność na własny rachunek należy traktować nie mniej korzystnie, ma zastosowanie tylko do „osób prowadzących działalność na własny rachunek”, a nie do „osób prowadzących działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych” w rozumieniu art. 13 ust. 1 tego załącznika. Urząd ten stwierdza, że taka wykładnia znajduje poparcie w systematyce umowy i w jej treści, ponieważ umowa nie traktuje w sposób dokładnie taki sam osób prowadzących działalność na własny rachunek i osób prowadzących działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych, a wręcz przeciwnie — celowo odróżnia te dwie kategorie osób.

32

Nie można jednak przyjąć takiej wykładni.

33

Przede wszystkim należy przypomnieć, że na rozdział III załącznika I do umowy zatytułowany „Osoby prowadzące działalność na własny rachunek” składają się art. 12–16 tego załącznika. Artykuł 12 tego załącznika dotyczy osób prowadzących działalność na własny rachunek, tj. obywateli umawiającej się strony, którzy osiedlili się lub mają zamiar się osiedlić na terytorium drugiej umawiającej się strony w celu wykonywania działalności na własny rachunek. Artykuł 13 tego załącznika dotyczy osób prowadzących działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych, czyli takiej kategorii osób prowadzących działalność na własny rachunek, które posiadają miejsce zamieszkania na terytorium jednej umawiającej się strony i które prowadzą działalność na własny rachunek na terytorium drugiej umawiającej się strony. Artykuły 14 i 15 załącznika I do umowy dotyczą odpowiednio mobilności zawodowej i geograficznej, a także równości traktowania osób prowadzących działalność na własny rachunek. Artykuł 16 tego załącznika przewiduje możliwość odmowy tym osobom prawa do prowadzenia działalności związanej ze sprawowaniem władzy publicznej.

34

Należy stwierdzić, że ww. rozdział III nie zawiera żadnego przepisu, zgodnie z którym należałoby stosować art. 14–16 załącznika I do umowy tylko do „osób prowadzących działalność na własny rachunek” w rozumieniu art. 12 ust. 1 tego załącznika, a nie do „osób prowadzących działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych” w rozumieniu art. 13 ust. 1 tego załącznika.

35

Bowiem w tym rozdziale III nic nie wskazuje na to, że „osoby prowadzące działalność na własny rachunek” nie korzystają z mobilności zawodowej i geograficznej na terytorium przyjmującego państwa członkowskiego zgodnie z art. 16 tego załącznika, ani że na podstawie art. 16 załącznika nie można im odmówić prawa do prowadzenia działalności związanej ze sprawowaniem władzy publicznej w tym państwie. W odniesieniu do mobilności geograficznej stwierdzenie to dalej obowiązuje, nawet wtedy gdy przedmiotowe prawo należy wykonywać w taki sposób, żeby statut „osoby prowadzącej działalność na własny rachunek” został utrzymany.

36

Żaden przepis rozdziału III załącznika I do umowy nie wskazuje też na to, że w odniesieniu do równości traktowania, o której mowa w art. 15 tego załącznika, osoby prowadzącej działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych nie mogą powołać się na tę zasadę.

37

Mając na uwadze, że ani treść postanowień rozdziału III załącznika I do umowy, ani systematyka tego rozdziału nie dostarczają elementów, na których podstawie można byłoby wykluczyć stosowanie art. 14–16 do osób prowadzących działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych, to nie można stwierdzić, że osób tych, o których mowa w art. 13 ust. 1 tego załącznika, nie można uznać za osoby prowadzące działalność na własny rachunek w ramach rzeczonego rozdziału, do których ma zastosowanie art. 12 tego załącznika.

38

Powyższy wniosek znajduje potwierdzenie w art. 15 ust. 2 załącznika I do umowy, który stanowi, że „przepisy art. 9 tego załącznika mają zastosowanie mutatis mutandis do osób prowadzących działalność na własny rachunek, o których mowa w [rozdziale III]”. W związku z tym, że ustęp ten odsyła do „osób prowadzących działalność na własny rachunek”, o których mowa w tym rozdziale, a nie do osób prowadzących działalność na własny rachunek w rozumieniu art. 12 tego załącznika, to strony umowy nie miały zamiaru dokonywać rozróżnienia między osobami prowadzącymi działalność na własny rachunek a osobami prowadzącymi działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych w zakresie stosowania wobec nich art. 14–16 załącznika I do umowy. Wręcz przeciwnie, okoliczność ta wykazuje, że mobilność zawodowa i geograficzna, równość traktowania, a także możliwość wykluczenia niektórych osób z prawa do prowadzenia działalności związanej ze sprawowaniem władzy publicznej, której dotyczą wyżej powołane artykuły, ma zastosowanie bez różnicy do osób, o których mowa zarówno w art. 12, jak i w art. 13 tego załącznika.

39

W tym względzie należy dodać, podążając za Komisją, że umowa wyróżnia osoby prowadzące działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych tylko w jednym artykule i w szczególnym celu, a mianowicie w celu ustalenia korzystniejszych zasad dotyczących ich prawa pobytu. Bowiem w odróżnieniu od innych osób prowadzących działalność na własny rachunek w rozumieniu art. 12 załącznika I do umowy, osoby prowadzące działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych nie potrzebują dokumentu pobytowego. Oczywiste jest, że umawiające się strony, które przyznały korzystne warunki osobom prowadzącym działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych, nie miały zamiaru decydować na ich niekorzyść w odniesieniu do stosowania zasady równości traktowania.

40

Stanowisko przedstawione przez E. Stamma, zgodnie z którym osoby prowadzące działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych korzystają z zasady równości traktowania, zostaje wzmocnione systematyką rozdziałów II i III załącznika I do umowy, a konkretnie zasadami ogólnymi zawartymi w tym załączniku, a także wykładnią, którą należy zastosować do art. 25 tego załącznika.

41

Po pierwsze, analiza strukturalna rozdziałów II i III załącznika I do umowy, zatytułowanych odpowiednio „Pracownicy najemni” i „Osoby prowadzące działalność na własny rachunek” pokazuje, że budowa tych rozdziałów jest taka sama.

42

I tak należy stwierdzić w tym względzie, że rozdział II tego załącznika zawiera w art. 6 i 7 odpowiednio przepisy dotyczące pracowników najemnych, jak i przepisy dotyczące pracowników najemnych zatrudnionych na terenach przygranicznych oraz że w art. 8–10 tego załącznika zostały zawarte zasady mobilności zawodowej i geograficznej, równości traktowania, a także możliwość wykluczenia pracowników z prawa do zajmowania niektórych stanowisk w administracji publicznej. Rozdział ten nie zawiera żadnego elementu, który wskazywałby, że zasady te i wskazana możliwość nie mają zastosowania do pracowników najemnych zatrudnionych na terenach przygranicznych, a tylko do pracowników najemnych. Nie ma w tym rozdziale żadnego przepisu, na podstawie którego można byłoby stwierdzić, że pracownicy najemni zatrudnieni na terenach przygranicznych nie korzystają z mobilności zawodowej i geograficznej, pod warunkiem utrzymania swego statusu, a także z równości traktowania lub że w takim razie nie można im odmówić zatrudnienia w administracji publicznej.

43

Z faktu, że po pierwsze zasada równości traktowania dotyczy zarówno pracowników najemnych, jak i pracowników najemnych zatrudnionych na terenach przygranicznych i po drugie systematyka rozdziału II załącznika I do umowy i jej rozdziału III jest taka sama, wynika, że strony umowy nie miały zamiaru dokonywać rozróżnienia pomiędzy osobami prowadzącymi działalność na własny rachunek a osobami prowadzącymi działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych w zakresie stosowania wobec nich omawianej zasady.

44

Po drugie, w odniesieniu do celu umowy, należy przypomnieć, że zgodnie z jej art. 1 umowa ta ma między innymi na celu przyznanie obywatelom państw członkowskich Wspólnoty i Konfederacji Szwajcarskiej prawa do prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek, a także takich samych warunków życia, zatrudnienia i pracy jak w przypadku obywateli państwa przyjmującego. Tymczasem, jak wskazała Komisja, cele te zostałyby zrealizowane jedynie częściowo, gdyby osoby prowadzące działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych mogły przy wykonywaniu działalności zostać poddane szczególnym ograniczeniom, które nie mają zastosowania do innych osób prowadzących działalność na własny rachunek.

45

Co więcej, zgodnie z art. 2 umowy, obywatele jednej umawiającej się strony, którzy zgodnie z prawem przebywają na terytorium drugiej umawiającej się strony, nie mogą dla celów stosowania przepisów załącznika I–III do umowy zostać poddani dyskryminującemu traktowaniu ze względu na ich przynależność państwową.

46

Wykładnia teleologiczna art. 12, 13 i 15 załącznika I do umowy w świetle art. 1 lit. a) i d) i art. 2 tego załącznika nie pozwala na pozbawienie osób prowadzących działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych traktowania nie mniej korzystnego w państwie przyjmującym niż traktowanie, które państwo to stosuje do swoich własnych obywateli w odniesieniu do dostępu i do wykonywania działalności prowadzonej na własny rachunek.

47

Po trzecie, w odniesieniu do rozdziału VI załącznika I do umowy zatytułowanego „Nabywanie nieruchomości”, należy stwierdzić, że jedyny artykuł, który składa się na ten rozdział, a mianowicie art. 25 tego załącznika, stanowi w swoim ust. 3, że w zakresie zakupu nieruchomości służącej wykonywaniu działalności gospodarczej mieszkaniec terenów przygranicznych korzysta z tych samych praw co obywatel danego państwa.

48

Nawet jeżeli artykuł przytoczony w poprzednim punkcie niniejszego wyroku nie obejmuje umów dzierżawy gruntów rolnych, to umawiające się strony nie mogły zastrzec dla tych umów traktowania mniej korzystnego niż w przypadku nabycia nieruchomości, które zwykle zapewnia szersze korzystanie z określonych praw rzeczowych.

49

Mając na uwadze powyższe rozważania, na pytanie prejudycjalne należy odpowiedzieć w ten sposób, że zgodnie z art. 15 ust. 1 załącznika I do umowy umawiająca się strona powinna przyznać „osobom prowadzącym działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych” w rozumieniu art. 13 tego załącznika, które są obywatelami drugiej umawiającej się strony w zakresie dostępu do prowadzenia działalności gospodarczej i jej wykonywania w państwie przyjmującym traktowanie nie mniej korzystne niż ma to miejsce w stosunku do jego własnych obywateli.

50

Dla stron postępowania przed sądem krajowym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed tym sądem, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż poniesione przez strony postępowania przed sądem krajowym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (czwarta izba) orzeka, co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 załącznika I do Umowy między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Konfederacją Szwajcarską, z drugiej strony, w sprawie swobodnego przepływu osób podpisanej w Luksemburgu w dniu 21 czerwca 1999 r., umawiająca się strona powinna przyznać „osobom prowadzącym działalność na własny rachunek na terenach przygranicznych” w rozumieniu art. 13 tego załącznika, które są obywatelami drugiej umawiającej się strony, w zakresie dostępu do prowadzenia działalności gospodarczej i jej wykonywania w państwie przyjmującym traktowanie nie mniej korzystne niż ma to miejsce w stosunku do jego własnych obywateli.