Sprawa C‑353/04

Nowaco Germany GmbH

przeciwko

Hauptzollamt Hamburg‑Jonas

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym
złożony przez Bundesfinanzhof)

Rozporządzenia (EWG) nr 1538/91 i nr 3665/87 – Wspólnotowy kodeks celny – Refundacje wywozowe – Przesłanki przyznania – Dobra, zgodna z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakość – Procedura celna – Zgłoszenie wywozowe – Fizyczna kontrola – Próbka – Dopuszczalna liczba jednostek wadliwych – Jednolita jakość – Prawa i obowiązki eksportera i organów celnych – Mięso drobiowe

Streszczenie wyroku

1.        Rolnictwo – Wspólna organizacja rynków – Refundacje wywozowe – Przesłanki przyznania

(rozporządzenia Komisji nr 3665/87, art. 13, i nr 1538/91, art. 6 i 7)

2.        Rolnictwo – Wspólna organizacja rynków – Refundacje wywozowe – Przesłanki przyznania

(rozporządzenia Rady nr 386/90 i 2913/92, art. 1 i 70; rozporządzenia Komisji nr 1538/91 i nr 2221/95)

3.        Rolnictwo – Wspólna organizacja rynków – Refundacje wywozowe – Przesłanki przyznania

(rozporządzenie Rady nr 2913/92, art. 70 ust. 1 akapit pierwszy; rozporządzenie Komisji nr 1538/91, art. 7 ust. 3–5)

4.        Rolnictwo – Wspólna organizacja rynków – Refundacje wywozowe – Przesłanki przyznania

(rozporządzenie Rady nr 2913/92, art. 70)

1.        Dla celów ustalenia „dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości” towaru objętego wnioskiem o refundację wywozową mają zastosowanie przepisy rozporządzenia nr 1538/91 wprowadzającego szczegółowe przepisy wykonawcze do rozporządzenia nr 1906/90 w sprawie niektórych norm handlowych w odniesieniu do drobiu, zmienionego rozporządzeniem nr 1000/96, które ustanawiają minimalne normy jakości i marginesy tolerancji, a w szczególności art. 6 i 7 tego rozporządzenia.

(por. pkt 39 oraz pkt 1 sentencji)

2.        Artykuł 70 rozporządzenia nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy kodeks celny, zmienionego rozporządzeniem nr 82/97, dotyczący częściowej rewizji towarów objętych jednym zgłoszeniem, ma zastosowanie dla celów ustalenia, czy towar objęty wnioskiem o refundację wywozową jest „dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości”, pod warunkiem prawidłowego przeprowadzenia przewidzianej w nim rewizji.

W istocie artykuł ten jest jednym z przepisów ogólnych mających zastosowanie do wszystkich zgłoszeń wywozowych dotyczących towarów, z którymi wiążą się refundacje, bez uszczerbku dla przepisów szczególnych. Żaden zaś przepis szczególny szczególnego uregulowania, mającego zastosowanie do kontroli przy wywozie produktów rolnych korzystających z refundacji nie wyłącza stosowania art. 70 kodeksu celnego.

(por. pkt 47–53 oraz pkt 2 lit. a) sentencji)

3.        Fikcja prawna jednolitej jakości przewidziana w art. 70 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy kodeks celny, zmienionego rozporządzeniem nr 82/97, nie ma zastosowania, gdy liczność pobranej próbki nie jest wystarczająca w świetle art. 7 rozporządzenia nr 1538/91 wprowadzającego szczegółowe przepisy wykonawcze do rozporządzenia nr 1906/90 w sprawie niektórych norm handlowych w odniesieniu do drobiu.

W istocie art. 70 ust. 1 akapit pierwszy kodeksu celnego jest przepisem ogólnym stanowiącym, że jeżeli rewizja dotyczy jedynie części towarów objętych zgłoszeniem, to jej wyniki odnoszą się do całości towarów objętych tym zgłoszeniem. Ta fikcja prawna jednolitej jakości ma zastosowanie nie tylko do rewizji przeprowadzanych na podstawie przepisów celnych, lecz również w przypadku kontroli dokonywanych na podstawie przepisów dotyczących systemu refundacji wywozowych dla produktów rolnych oraz norm handlowych dotyczących drobiu. Artykuł 7 ust. 3–5 rozporządzenia nr 1538/91 określa liczbę dopuszczalnych jednostek wadliwych w stosunku do wielkości partii i próbki. W razie niepobrania minimalnej ilości próbek nie jest możliwe dokonanie weryfikacji, czy nie przekroczono marginesów tolerancji.

(por. pkt 55–57, 59 oraz pkt 2 lit. b) sentencji)

4.        Jeżeli w ramach jednego zgłoszenia wywozowego pobranych zostało kilka próbek i badanie jednej części próbek wykazało występowanie dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości, podczas gdy badanie pozostałej części próbek wykazało brak takiej jakości, do krajowych władz administracyjnych i sądowniczych należy ustalenie okoliczności faktycznych z uwzględnieniem całego materiału dowodowego. Dowody te mogą obejmować dostępne próbki, jak również inne elementy, w szczególności protokoły sporządzone zgodnie z przepisami wspólnotowymi przez właściwego funkcjonariusza, który przeprowadził fizyczną kontrolę. W przypadku gdy okoliczności faktyczne rozstrzygające dla stwierdzenia uprawnienia do refundacji wywozowych nie mogą zostać ustalone, do sądu krajowego należy dokonanie oceny zachowania eksportera i organów celnych, polegające na ustaleniu, w jakim stopniu każdy z nich wykonał, lub nie, swoje prawa i obowiązki, oraz wyciągnięcie odpowiednich konsekwencji w zakresie prawa do refundacji wywozowych.

(por. pkt 24, 68 oraz pkt 3 sentencji)

WYROK TRYBUNAŁU (pierwsza izba)

z dnia 7 września 2006 r.(*)

Rozporządzenia (EWG) nr 1538/91 i nr 3665/87 – Wspólnotowy kodeks celny – Refundacje wywozowe – Przesłanki przyznania – Dobra, zgodna z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakość – Procedura celna – Zgłoszenie wywozowe – Fizyczna kontrola – Próbka – Dopuszczalna liczba jednostek wadliwych – Jednolita jakość – Prawa i obowiązki eksportera i organów celnych – Mięso drobiowe

W sprawieC‑353/04

mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 234 WE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Bundesfinanzhof (Niemcy) postanowieniem z dnia 22 lipca 2004 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 16 sierpnia 2004 r., w postępowaniu:

Nowaco Germany GmbH

przeciwko

Hauptzollamt Hamburg-Jonas

TRYBUNAŁ (pierwsza izba),

w składzie: P. Jann, prezes izby, J. N. Cunha Rodrigues, E. Juhász (sprawozdawca), M. Ilešič i E. Levits, sędziowie,

rzecznik generalny: P. Léger,

sekretarz: B. Fülöp, administrator,

uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 20 października 2005 r.,

rozważywszy uwagi przedstawione:

–        w imieniu Nowaco Germany GmbH przez C. Bittnera i U. Schrömbgesa, Rechtsanwälte,

–        w imieniu Hauptzollamt Hamburg‑Jonas przez S. Plenter, działającą w charakterze pełnomocnika,

–        w imieniu Komisji Wspólnot Europejskich przez J. Schieferera i F. Erlbachera, działających w charakterze pełnomocników,

po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 23 lutego 2006 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1        Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni przepisów rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego wspólnotowy kodeks celny (Dz.U. L 302, str. 1), zmienionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 82/97 z dnia 19 grudnia 1996 r. (Dz.U. 1997, L 17, str. 1, zwanego dalej „kodeksem celnym”), oraz rozporządzenia Komisji (EWG) nr 1538/91 z dnia 5 czerwca 1991 r. wprowadzającego szczegółowe przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady (EWG) nr 1906/90 w sprawie niektórych norm handlowych w odniesieniu do drobiu (Dz.U. L 143, str. 11), zmienionego rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1000/96 z dnia 4 czerwca 1996 r. (Dz.U. L 134, str. 9, zwanego dalej „rozporządzeniem nr 1538/91”).

2        Wniosek ten został przedstawiony w ramach sporu pomiędzy Nowaco Germany GmbH (zwanego dalej „Nowaco”) a Hauptzollamt Hamburg-Jonas (głównym urzędem celnym w Hamburgu‑Jonas, zwanym dalej „Hauptzollamt”) dotyczącego prawa do refundacji wywozowych i wysokości tych refundacji.

 Wspólnotowe ramy prawne

3        Rozporządzenie Komisji (EWG) nr 3665/87 z dnia 27 listopada 1987 r. ustanawiające wspólne szczegółowe zasady stosowania systemu refundacji wywozowych dla produktów rolnych (Dz.U. L 351, str. 1) stanowi w motywie dziewiątym:

„[…] produkty powinny być takiej jakości, która umożliwia ich wprowadzenie do obrotu na normalnych warunkach” [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie jak wszystkie cytaty z tego rozporządzenia przedstawione poniżej].

4        Artykuł 3 ust. 4–6 tego rozporządzenia stanowi:

„4.      Dzień wywozu jest decydujący dla określenia ilości, rodzaju i cech wywożonego produktu. 

5.      Dokument stosowany w wywozie w celu skorzystania z refundacji zawiera wszystkie informacje konieczne do obliczenia refundacji, a w szczególności:

a)      oznaczenie produktów zgodnie z nomenklaturą refundacji;

b)      masę netto produktów lub, w razie konieczności, ilość wyrażoną w jednostce miary branej pod uwagę w celu obliczenia refundacji;

c)      gdy okaże się to konieczne dla obliczenia refundacji, skład danych produktów lub odniesienie do niego.

W razie gdy dokumentem, o którym mowa w niniejszym ustępie, jest zgłoszenie wywozowe, winno ono również zawierać te informacje oraz wzmiankę »kod refundacji«.

6.      Z chwilą przyjęcia zgłoszenia lub dokonania równorzędnej czynności, produkty zostają objęte dozorem celnym aż do momentu opuszczenia przez nie obszaru celnego Wspólnoty”.

5        Zgodnie z art. 13 rozporządzenia nr 3665/87: „[n]ie przyznaje się żadnej refundacji w odniesieniu do produktów, których jakość nie jest dobra, zgodna z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką oraz – jeżeli produkty te są przeznaczone do spożycia przez ludzi – których użycie w tym celu jest wykluczone lub istotnie ograniczone z powodu ich cech charakterystycznych albo ich stanu”.

6        Artykuł 1 kodeksu celnego ma następujące brzmienie:

„Przepisy prawa celnego składają się z niniejszego Kodeksu oraz z przepisów wydanych w celu stosowania go we Wspólnocie lub w państwach członkowskich Wspólnoty. Bez uszczerbku dla przepisów szczególnych ustanowionych w innych dziedzinach niniejszy Kodeks stosuje się:

–        w handlu między Wspólnotą a państwami trzecimi;

[…]”.

7        W świetle art. 4 pkt 16 lit. h) kodeksu celnego wywóz stanowi jedną z procedur celnych.

8        Artykuł 69 tego kodeksu stanowi:

„1.      Przewóz towarów do miejsc, w których mają być poddane rewizji oraz ewentualnie zostaną pobrane ich próbki i dokonane zostaną wszystkie inne zabiegi wymagane do przeprowadzenia takiej rewizji lub pobrania próbek, dokonywany jest przez zgłaszającego lub na jego odpowiedzialność. Koszty związane z tym przewozem ponosi zgłaszający.

2.      Zgłaszający ma prawo do obecności przy rewizji towarów oraz przy ewentualnym pobieraniu próbek. Organy celne, jeżeli uznają to za potrzebne, mogą zażądać obecności zgłaszającego lub jego przedstawiciela przy rewizji lub przy pobieraniu próbek, w celu udzielenia pomocy przy przeprowadzaniu takiej rewizji czy też przy pobieraniu próbek.

3.      Pobranie próbek przez organy celne dokonane zgodnie z obowiązującymi przepisami nie pociąga za sobą konieczności zapłaty odszkodowania ze strony organów celnych. Jednak koszty wykonanych analiz lub przeprowadzonej kontroli ponoszone są przez te organy”.

9        Artykuł 70 kodeksu celnego stanowi:

„1.      Jeżeli rewizja dotyczy jedynie części towarów objętych zgłoszeniem, to jej wyniki odnoszą się do całości towarów objętych tym zgłoszeniem.

Jednakże jeżeli zgłaszający uzna, że wyniki częściowej rewizji towarów nie są reprezentatywne dla pozostałej części zgłaszanych towarów, może zwrócić się z wnioskiem o przeprowadzenie dodatkowej rewizji.

2.      Do celów stosowania ust. 1, jeżeli formularz zgłoszenia obejmuje kilka pozycji towarowych, to elementy zgłoszenia dotyczące każdej pozycji uważane są za odrębne zgłoszenie”.

10      Artykuł 71 kodeksu celnego ma następujące brzmienie:

„1.      Podstawę stosowania przepisów regulujących procedurę celną, którą objęte są towary, stanowią wyniki dokonanej weryfikacji zgłoszenia.

2.      W przypadku niedokonania weryfikacji zgłoszenia przepisy określone w ust. 1 stosuje się na podstawie danych zawartych w zgłoszeniu”.

11      Artykuł 247 rozporządzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiającego przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz.U. L 253, str. 1, zwanego dalej „rozporządzeniem wykonawczym do kodeksu celnego”) stanowi:

„1.      Jeżeli organy celne przystępują do weryfikacji zgłoszeń i załączonych do nich dokumentów lub do badania towarów, wskazują, przynajmniej na kopii zgłoszenia przeznaczonej dla organów celnych lub na załączonym do niej dokumencie, podstawę i wyniki każdej takiej weryfikacji lub badania. W przypadku częściowego badania towarów podawane są także dane dotyczące przesyłki podlegającej badaniu. O ile zaistnieje taka potrzeba, organy celne dokonują na zgłoszeniu adnotacji o nieobecności zgłaszającego lub jego przedstawiciela.

2.      Jeżeli wynik weryfikacji zgłoszenia i załączonych do niego dokumentów lub badania towarów wykazuje niezgodność z danymi podanymi w zgłoszeniu, organy celne określają – przynajmniej na przeznaczonej dla nich kopii lub na załączonym do niej dokumencie – dane, które należy wziąć pod uwagę przy naliczaniu należności za te towary oraz – w zależności od przypadku – przy naliczaniu refundacji i innych kwot wypłacanych z tytułu wywozu, oraz przy stosowaniu innych przepisów regulujących procedurę celną, którą objęte są towary.

3.      Ustalenia dokonane przez organy celne określają, w odpowiednim przypadku, przyjęte środki pozwalające na ustalenie tożsamości. Ustalenia te zawierają datę i dane niezbędne do identyfikacji funkcjonariusza, który je sporządził.

4.      Jeżeli organy celne nie przystępują do weryfikacji zgłoszenia lub badania towarów, mogą nie umieszczać żadnych informacji na zgłoszeniu lub na załączonym do niego dokumencie określonym w ust. 1”.

12      W świetle art. 2 i 3 rozporządzenia Rady (EWG) nr 386/90 z dnia 12 lutego 1990 r. w sprawie monitorowania wywozu produktów rolnych otrzymujących refundacje lub inne kwoty (Dz.U. L 42, str. 6), zmienionego rozporządzeniem Rady (WE) nr 163/94 z dnia 24 stycznia 1994 r. (Dz.U. L 24, str. 2, zwanego dalej „rozporządzeniem nr 386/90”), państwa członkowskie przeprowadzają fizyczne kontrole towarów w momencie zakończenia celnych formalności wywozowych, a przed wydaniem zezwolenia na wywóz tych towarów, na podstawie dokumentów przedłożonych jako potwierdzenie informacji zawartych w zgłoszeniu wywozowym oraz kontrole dokumentów we wnioskach o płatności. Rozporządzenie to stanowi również, że bez uszczerbku dla przepisów szczególnych, które zobowiązują do rozszerzonej kontroli, fizyczne kontrole muszą być przeprowadzane wyrywkowo, często i bez uprzedniego ostrzeżenia. W każdym wypadku muszą one obejmować nie mniej niż 5% wybranych w sposób reprezentatywny zgłoszeń wywozowych, z których tytułu składane są wnioski o przyznanie refundacji wywozowych. Szczególne przepisy określają sposób, w jaki wskaźnik 5% ma zostać osiągnięty.

13      Motyw ósmy rozporządzenia Komisji (WE) nr 2221/95 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (EWG) nr 386/90 (Dz.U. L 224, str. 13) stanowi:

„[…] wspólnotowy kodeks celny [...] [stosuje się] w szczególności do wywozu wszelkich produktów przemysłowych i rolnych; w przypadku produktów rolnych korzystających z refundacji wywozowych może okazać się niezbędne ustanowienie przepisów szczególnych” [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie jak wszystkie cytaty z tego rozporządzenia poniżej].

14      Artykuł 5 tego rozporządzenia stanowi:

„1.      Przez »fizyczne kontrole« w rozumieniu art. 2 lit. a) rozporządzenia (EWG) nr 386/90 należy rozumieć weryfikację zgodności zgłoszenia wywozowego, w tym dokumentów przedstawionych na jego poparcie, z towarem, pod względem jego ilości, rodzaju i cech.

[…]

Urząd celny wywozu dba o przestrzeganie art. 13 rozporządzenia (EWG) nr 3665/87.

[…]

4.      Jeśli stawka refundacji jest uzależniona od zawartości, urząd celny wywozu pobiera w ramach fizycznej kontroli reprezentatywne próbki w celu analizy składników w odpowiednim laboratorium”.

15      Artykuł 7 ust. 1 i 2 tego rozporządzenia stanowi:

„1.      Każdy urząd celny wywozu podejmuje środki pozwalające na stwierdzenie w każdej chwili, czy pięcioprocentowy wskaźnik kontroli został osiągnięty.

Środki te pozwalają na ustalenie dla każdego sektora:

–        ilości zgłoszeń wywozowych branych pod uwagę dla celów fizycznej kontroli

oraz

–        liczby przeprowadzonych fizycznych kontroli.

2.      Z każdej fizycznej kontroli sporządzany jest przez przeprowadzającego ją właściwego funkcjonariusza szczegółowy protokół.

Protokół opatrzony jest datą oraz nazwiskiem właściwego funkcjonariusza. Protokół przechowywany jest w urzędzie celnym wywozu lub innym urzędzie przez okres trzech lat następujących po roku, w którym dokonano wywozu, w sposób zapewniający łatwy dostęp do niego”.

16      Artykuł 1 ust. 3 tiret pierwsze rozporządzenia Rady (EWG) nr 1906/90 z dnia 26 czerwca 1990 r. w sprawie niektórych norm handlowych w odniesieniu do drobiu (Dz.U. L 173, str. 1) stanowi:

„Niniejszego rozporządzenia nie stosuje się w odniesieniu do:

–        mięsa drobiowego przeznaczonego na wywóz ze Wspólnoty,

–        […]”.

17      Artykuł 6 rozporządzenia nr 1538/91 stanowi:

„1.      Tusze drobiowe i kawałki tusz, objęte niniejszym rozporządzeniem, spełniają następujące wymogi minimalne w celu ich zaliczenia do klasy A i B:

[…]

–        bez wystających złamanych kości,

[…]”.

18      Artykuł 7 ust. 1 tego rozporządzenia stanowi, że decyzje wynikające z niezachowania zgodności z art. 6 można podejmować jedynie w odniesieniu do całej partii, skontrolowanej zgodnie z przepisami tegoż art. 7. W świetle art. 7 ust. 3 tegoż rozporządzenia próbki pobiera się losowo z każdej partii. Zgodnie z tabelą zawartą w tym ustępie w przypadku partii o wielkości od 501 do 3200 sztuk liczność próbki wynosi 50, a w przypadku partii przekraczającej 3200 sztuk liczność próbki wynosi 80. Artykuł 7 ust. 4 tego rozporządzenia stanowi, że podczas badania partii mięsa drobiowego klasy A dopuszczalna liczba jednostek wadliwych wynosi odpowiednio 7 i 10 dla tych partii. Jeśli stwierdzone wady są spowodowane okolicznościami wskazanymi w art. 6 ust. 1, takimi jak „wystające złamane kości”, margines tolerancji zostaje zmniejszony odpowiednio do 3 i 4 sztuk. W przypadku mięsa drobiowego klasy B – zgodnie z art. 7 ust. 5 – ogólny margines tolerancji jest dwukrotnie większy.

 Okoliczności faktyczne w postępowaniu przed sądem krajowym i pytania prejudycjalne

19      W grudniu 1997 r. i lutym 1998 r. Nowaco zgłosiła do wywozu dwie partie mrożonych kurczaków, obejmujące odpowiednio 2647 i 2750 kartonów (ogółem 43 996 kg). W ramach rewizji celnej towarów Zollamt (niemiecki urząd celny) dokonał pobrania próbki i próbki rezerwowej.

20      Stwierdzono, że w dwóch próbkach pobranych w 1997 r. niektóre kurczaki miały otwarte złamania kości udowych. W partii towarów zgłoszonej w lutym 1998 r. jedynie w pierwszej próbce występowały otwarte złamania w lewym skrzydle, podczas gdy próbka rezerwowa był wolna od wad.

21      Hauptzollamt określił zatem wysokość refundacji wywozowych dla obu przesyłek na kwotę 0 DEM. Orzekając w przedmiocie skargi Nowaco na tę decyzję, Finanzgericht (sąd finansowy) nakazał, w odniesieniu do partii z lutego 1998 r., by Hauptzollamt przyznał skarżącej należne refundacje wywozowe w połowie wysokości. Finanzgericht oddalił skargę w pozostałej części, stwierdzając, że towary nie były dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości, gdyż nie spełniały norm handlowych określonych w rozporządzeniu nr 1538/91, w którego świetle tusze drobiowe i kawałki tusz, dla celów zaliczenia ich do klasy A i B, muszą co najmniej nie mieć wystających złamanych kości.

22      Zdaniem Finanzgericht, Hauptzollamt nie powinien był odmówić refundacji wywozowych dla całości zgłoszonej w lutym 1998 r. partii. Zakres fikcji prawnej przewidzianej w art. 70 ust. 1 kodeksu celnego musi zostać zmodyfikowany wobec okoliczności, że partia ta składała się w 50% z produktów o dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości, zgłoszonych przez skarżącą.

23      Obie strony postępowania przed sądem krajowym złożyły do Bundesfinanzhof rewizję od wyroku Finanzgericht. Nowaco twierdzi, że jest uprawniona do refundacji wywozowych w pełnej wysokości zarówno odnośnie do przesyłki z grudnia 1997 r., jak i z lutego 1998 r. Hauptzollamt twierdzi, że co się tyczy tej ostatniej przesyłki, Finanzgericht powinien był ustalić próg, od którego przysługują refundacje wywozowe, na 48,1% na podstawie stosunku wagi pierwszej próbki do wagi próbki rezerwowej.

24      W tych okolicznościach Bundesfinanzhof postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

„1)      Czy w celu ustalenia [dobrej], zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości towaru, w odniesieniu do którego wystąpiono z wnioskiem o refundację wywozową, można zastosować rozporządzenie Komisji (EWG) nr 1538/91 z dnia 5 czerwca 1991 r. wprowadzające szczegółowe przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady (EWG) nr 1906/90 w sprawie niektórych norm handlowych w odniesieniu do drobiu?

2)      W przypadku odpowiedzi twierdzącej na pytanie pierwsze:

a)      Czy art. 70 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego wspólnotowy kodeks celny ma zastosowanie, w przypadku gdy chodzi o ustalenie, czy produkt, w odniesieniu do którego wystąpiono o refundację wywozową, odznacza się [dobrą], zgodną z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakością?

b)      Czy przewidziana w art. 70 ust. 1 akapit 1 rozporządzenia (EWG) nr 2913/92 fikcja prawna dotycząca jednolitej jakości ma zastosowanie także wówczas, gdy badaniu poddana jest tylko jedna próbka produktu, podczas gdy właściwe przepisy wspólnotowe dopuszczają wady produktu w pewnej ilości, wobec czego wymagają one, a nawet wyraźnie nakazują, dokonanie fizycznej kontroli określonej minimalnej liczby próbek w celu stwierdzenia, czy zachowane są te marginesy tolerancji?

3)      W przypadku odpowiedzi twierdzącej zarówno [na pytanie drugie lit. a), jak i pytanie drugie lit. b)]:

Jaki skutek ma wspomniana powyżej fikcja prawna jednolitej jakości, jeżeli w ramach jednego zgłoszenia wywozowego pobranych zostało kilka próbek i badanie jednej części próbek wykazało występowanie [dobrej], zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości, podczas gdy badanie pozostałej części próbek wykazało brak takiej jakości?”.

 W przedmiocie pytań prejudycjalnych

 W przedmiocie pytania pierwszego

25      W swym postanowieniu odsyłającym Bundesfinanzhof zastanawia się nad kwestią stosowania rozporządzenia dla celów ustalenia „dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości” towaru, takiej jak rozpatrywana w toczącym się przed nim postępowaniu, w świetle przepisu wyłączającego stosowanie zawartego w art. 1 ust. 3 rozporządzenia nr 1906/90. W każdym razie Bundesfinanzhof ocenia, że w przypadku stosowania rozporządzenia nr 1538/91, nie tylko jego art. 6, lecz również art. 7, który określa marginesy tolerancji, musi zostać wzięty pod uwagę. Ponadto sąd krajowy zastanawia się nad tym, czy w sytuacji gdy rozporządzenie to ma zastosowanie, możliwe jest odstępstwo od marginesów tolerancji w odniesieniu do towarów innych niż paczkowane.

26      Co się tyczy możliwości zastosowania rozporządzenia nr 1538/91, należy przypomnieć, że jego celem jest wprowadzenie szczegółowych przepisów wykonawczych do rozporządzenia nr 1906/90, które w swym art. 1 ust. 3 tiret pierwsze wyraźnie stanowi, że nie ma zastosowania do mięsa drobiowego przeznaczonego na wywóz ze Wspólnoty. Nowaco wywodzi z tego, że normy handlowe zawarte w przepisach rozporządzenia nr 1538/91 i nr 1906/90 nie ustanawiają warunku występowania „dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości”.

27      W tym względzie Trybunał orzekł już w przeszłości, w kontekście rozporządzenia Komisji nr 1041/67/EWG z dnia 21 grudnia 1967 r. w sprawie sposobów stosowania refundacji wywozowych w sektorze produktów objętych systemem cen jednolitych (Dz.U. 314, str. 9), że wymóg „dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości” jest wymogiem ogólnym i obiektywnym dla przyznania refundacji oraz że produkt, który nie może być wprowadzony do obrotu na terytorium wspólnotowym „na normalnych warunkach”, nie spełnia tych wymogów jakości (zob. podobnie wyroki: z dnia 9 października 1973 r. w sprawie 12/73 Muras, Rec. str. 963, pkt 12; z dnia 26 maja 2005 r. w sprawie C‑409/03 SEPA, Rec. str. I‑4321, pkt 22 i z dnia 1 grudnia 2005 r. w sprawie C‑309/04 Fleisch‑Winter, Rec. str. I‑10349, pkt 20).

28      Trybunał orzekł również, iż możliwość wprowadzenia produktu do obrotu „na normalnych warunkach” jest elementem nierozerwalnie związanym z pojęciem „dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości”, co wynika wyraźnie z przepisów dotyczących refundacji wywozowych dla produktów rolnych, ponieważ od chwili przyjęcia rozporządzenia nr 1041/67 wszystkie właściwe rozporządzenia przejęły zarówno pojęcie „dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości”, jak i kryterium możliwości wprowadzenia produktu do obrotu „na normalnych warunkach”, uzależniając od nich możliwość przyznania refundacji wywozowej dla danego produktu. Co się tyczy rozporządzenia nr 3665/87, wymogu tego dotyczy jego motyw dziewiąty (zob. ww. wyrok w sprawie SEPA, pkt 23 i 26 oraz w sprawie Fleisch‑Winter, pkt 21).

29      Rozporządzenie nr 3665 zostało zastąpione w dniu 1 lipca 1999 r. rozporządzeniem Komisji (WE) nr 800/1999 z dnia 15 kwietnia 1999 r. ustanawiającym wspólne szczegółowe zasady stosowania systemu refundacji wywozowych do produktów rolnych (Dz.U. L 102, str. 11), które to rozporządzenie w art. 21 ust. 1 akapity pierwszy i drugi stanowi, że nie przyznaje się refundacji do produktów, których „jakość nie jest dobra, zgodna z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką” w dniu przyjęcia zgłoszenia wywozowego, oraz że produkty odpowiadają temu wymogowi, jeżeli „mogą być wprowadzone do obrotu na obszarze Wspólnoty w normalnych warunkach”. Trybunał stwierdził, że przepis ten potwierdził istniejący stan prawny (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie SEPA, pkt 27).

30      Wynika z tego, jak słusznie podkreślił rzecznik generalny w pkt 32 i 33 swej opinii, że wykładni art. 13 rozporządzenia nr 3665/87 należy dokonywać w ten sposób, iż aby produkt wywożony ze Wspólnoty do państwa trzeciego mógł zostać uznany za posiadający „dobrą, zgodną z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakość”, z czym wiąże się uprawnienie do refundacji wywozowych, musi istnieć możliwość wprowadzenia go do obrotu na terytorium Wspólnoty „na normalnych warunkach”, oraz że produkt ten musi zatem spełnić normy jakości mające zastosowanie do jego wprowadzenia do obrotu we Wspólnocie z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi.

31      Zgodnie z art. 6 rozporządzenia nr 1538/91 w celu zaliczenia do klasy A lub B, a zatem wprowadzenia do obrotu we Wspólnocie dla celów spożycia przez ludzi, tusze drobiowe i kawałki tusz muszą spełniać szereg wymogów w zakresie jakości, w szczególności nie mogą w nich występować wystające złamane kości. Zgodnie z art. 7 tego rozporządzenia występowanie takich złamań jest dopuszczalne, jeśli liczba produktów wadliwych nie przekracza progu ustalonego w zależności od wielkości partii. W tym przypadku partia mięsa drobiowego zawierająca produkty z wystającymi złamanymi kośćmi w ilości nieprzekraczającej przewidzianego marginesu tolerancji może zostać wprowadzona do obrotu we Wspólnocie bez ograniczeń.

32      Nie ma wątpliwości, że wskazane przepisy zawierające minimalne warunki dopuszczenia mięsa drobiowego do obrotu we Wspólnocie „na normalnych warunkach”, stanowią normy jakości, które mięso to musi spełniać, by jego „dobra, zgodna z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakość” została stwierdzona w rozumieniu art. 13 rozporządzenia nr 3665/87.

33      „Dobra, zgodna z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakość” mięsa drobiowego przeznaczonego do wywozu musi być oceniana na podstawie wymogów przewidzianych w przepisach wspólnotowych, do których należą art. 6 i 7 rozporządzenia nr 1538/91. Ponadto Nowaco dochodzi do tego samego wniosku, podnosząc tytułem ewentualnym, że w zakresie, w jakim zadośćuczyniono określonym dla klasy B normom handlowym, wywożone mięso drobiowe jest „dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości” w rozumieniu art. 13 rozporządzenia nr 3665/87.

34      Co się tyczy art. 7 rozporządzenia nr 1538/91, należy podkreślić, że stanowi on uzupełnienie art. 6 tego rozporządzenia oraz że na podstawie przepisów tych dwóch artykułów można ocenić, czy partia mięsa drobiowego, taka jak będąca przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, przy uwzględnieniu ewentualnego występowania wystających złamanych kości w tuszach drobiowych w ramach tej partii, może zostać wprowadzona do obrotu we Wspólnocie „na normalnych warunkach”.

35      Artykuł 1 ust. 3 tiret pierwsze rozporządzenia nr 1906/90, który stanowi, że rozporządzenia nie stosuje się do mięsa drobiowego przeznaczonego na wywóz ze Wspólnoty, nie pozostaje w sprzeczności z wnioskiem zawartym w pkt 33 zdanie pierwsze niniejszego wyroku. Wykładni tego przepisu należy dokonywać w świetle celu rozporządzenia, który polega na ustanowieniu norm handlowych wewnątrz Wspólnoty. Zatem ani rzeczone rozporządzenie ani rozporządzenie wprowadzające przepisy wykonawcze do niego nie wskazują kryteriów w zakresie przydatności do wywozu jako takich. Nawet jeśli produkt nie spełnia norm jakości zawartych w art. 6 i 7 rozporządzenia nr 1538/91 jako kryteriów wprowadzenia do obrotu we Wspólnocie na warunkach normalnych, może on co do zasady zostać wywieziony.

36      Normy zawarte w art. 6 i 7 rozporządzenia nr 1538/91 nie mają zastosowania do operacji eksportowych jako takich, to jest transakcji, w których wspólnotowe podmioty gospodarcze pozostają w związkach z podmiotami z innych państw. Postanowienia te służą jedynie ustanowieniu uprawnień do przyznawanych przez Wspólnotę subwencji finansowych. W tym znaczeniu jest to operacja wewnętrzna we Wspólnocie, gdyż dotyczy ona wspólnotowego podmiotu gospodarczego i państwa członkowskiego i nie dotyczy osób fizycznych lub prawnych z państw trzecich.

37      Wykładnia pozwalająca na subwencjonowanie wywozu produktów niespełniających warunków wprowadzenia do obrotu wewnątrz Wspólnoty wskazywałby na niespójność wspólnotowego systemu refundacji wywozowych, jak Trybunał stwierdził już w pkt 31 ww. wyroku w sprawie SEPA.

38      Ponadto należy wskazać, jak uczyniła to Komisja Wspólnot Europejskich w pkt 23 swych uwag przedstawionych na piśmie, że minimalne warunki przewidziane w art. 6 ust. 1 rozporządzenia nr 1538/91 (takie jak m.in. brak obcych substancji i zapachów oraz widocznych plam krwi) są wymogami bezpośrednio dotyczącymi jakości produktów, podczas gdy inne przepisy tego rozporządzenia niedotyczące jakości (np. w zakresie nazewnictwa i etykietowania produktów), mające na celu informowanie konsumentów i podmiotów gospodarczych, nie mogą być powoływane dla celów zastosowania art. 13 rozporządzenia nr 3665/87.

39      Zatem na pytanie pierwsze należy odpowiedzieć, że dla celów ustalenia „dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości” towaru objętego wnioskiem o refundację wywozową mają zastosowanie przepisy rozporządzenia nr 1538/91, które ustanawiają minimalne normy jakości i marginesy tolerancji, a w szczególności art. 6 i 7 tego rozporządzenia.

40      Wypada dodać, że odpowiedź, której należy udzielić na inne pytanie przedstawione przez Bundesfinanzhof, to jest czy rozporządzenie pozwala na pominięcie marginesów tolerancji w przypadku towarów innych niż paczkowane, nie ma wpływu na odpowiedź udzieloną w pkt 39 niniejszego wyroku.

41      W pierwszej kolejności należy wskazać, że niepewność ta jest zasadniczo spowodowana rozbieżnościami pomiędzy różnymi wersjami językowymi art. 7 rozporządzenia nr 1538/91. Niemiecka wersja tego przepisu zawierająca termin „Fertigpackung” („opakowanie jednostkowe”) jest sprzeczna z pozostałymi wersjami językowymi, w tym w szczególności z wersją hiszpańską („unidad”), duńską („emne”), grecką („μονάδa”), angielską („unit”), francuską („unité”), włoską („unità”), niderlandzką („produkt”), portugalską („unidade”), fińską („yksiköt”) i szwedzką („enhet”). W takim wypadku zgodnie z utrwalonym orzecznictwem potrzeba jednolitej wykładni prawa wspólnotowego wyklucza, by treść przepisu prawa była rozpatrywana w oderwaniu; przeciwnie, wymaga, by wykładni i stosowania przepisu dokonywano w świetle pozostałych wersji sporządzonych w językach oficjalnych (zob. podobnie wyroki: z dnia 12 lipca 1979 r. w sprawie 9/79 Koschniske, Rec. str. 2717, pkt 6, z dnia 2 kwietnia 1998 r. w sprawie C‑296/95 EMU Tabac i in., Rec. str. I‑1605, pkt 36 i z dnia 9 marca 2006 r. w sprawie C‑174/05 Zuid‑Hollandse Milieufederatie i Natuur en Milieu,Zb.Orz. str. I‑2443, pkt 20).

42      Poza porównaniem brzmienia różnych wersji językowych rozporządzenia nr 1538/91 również analiza struktury i ewolucji tego rozporządzenia przemawia za tym, że należy stosować termin „jednostka” w tabeli zawartej w art. 7 ust. 3 rozporządzenia. Należy przypomnieć, że to art. 8 rozporządzenia nr 1538/91 dotyczy opakowań jednostkowych oraz że niemiecka wersja art. 7 rozporządzenia, przed zmianą wprowadzoną na podstawie art. 1 pkt 4 rozporządzenia Komisji (EWG) nr 2891/93 z 21 października 1993 r. (Dz.U. L 263, str. 12), nie wspominała o opakowaniach jednostkowych. Nie ma wątpliwości, że ta modyfikacja dotyczyła wyłącznie marginesów tolerancji a nie omawianego produktu.

43      W drugiej kolejności, nawet jeśli w art. 7 rozporządzenia nr 1538/91 należałoby odczytać termin „opakowanie jednostkowe” zamiast terminu „jednostka”, to jest przyjąć brzmienie, w którego świetle marginesy tolerancji są przewidziane dla opakowań jednostkowych, to należy zgodzić się z analizą przedstawioną przez sąd krajowy i rzecznika generalnego, a zawartą w pkt 45 i 46 jego opinii, zgodnie z którymi marginesy tolerancji mają przez analogię zastosowanie również do produktów niepaczkowanych. Jeśli takie marginesy tolerancji mają zastosowanie, gdy mięso drobiowe jest przeznaczone dla konsumentów, to jest dla nabywców, którzy najbardziej potrzebują ochrony, wydaje się logiczne, by miały one zastosowanie również, gdy mięso to jest sprzedawane pośrednikom.

 W przedmiocie pytania drugiego

 W przedmiocie pytania drugiego lit. a)

44      Na wstępie należy przypomnieć, że w świetle art. 1 tiret pierwsze kodeksu celnego kodeks ten stosuje się do handlu między Wspólnotą a państwami trzecimi, bez uszczerbku dla przepisów szczególnych ustanowionych w innych dziedzinach. Przepisy kodeksu wraz z przepisami rozporządzenia wykonawczego do niego stanowią ogólne uregulowania dla wielu sektorów i rodzajów działalności w zakresie handlu między Wspólnotą a państwami trzecimi.

45      Ponadto zgodnie z definicją przedstawioną w art. 4 pkt 16 tego kodeksu przez „procedurę celną” należy rozumieć dopuszczenie do obrotu, tranzyt, skład celny, uszlachetnianie czynne, przetwarzanie pod kontrolą celną, odprawę czasową, uszlachetnianie bierne i wywóz. Ten ostatni stanowi zatem procedurę celną.

46      Wreszcie, co się tyczy struktury kodeksu celnego, należy podkreślić, że art. 70 stanowi część sekcji 1 (Objęcie towarów procedurą celną) rozdziału 2 (Procedury celne) tytułu IV (Procedury celne), podczas gdy uregulowania dotyczące każdej z procedur celnych znajdują się w innych sekcjach tego rozdziału.

47      Wynika z tego, że art. 70 jest jednym z przepisów ogólnych mających zastosowanie do wszystkich zgłoszeń wywozowych dotyczących towarów, z którymi wiążą się refundacje, bez uszczerbku dla przepisów szczególnych.

48      Należy zatem zbadać, czy szczególne uregulowania, mające zastosowanie w postępowaniu przed sądem krajowym, zawierają takie przepisy.

49      Po pierwsze, z przepisów rozporządzenia nr 3665/87 nie wynika, by stosowanie art. 70 kodeksu celnego miało być wyłączone w ramach systemu refundacji wywozowych dla produktów rolnych. Przeciwnie, w świetle art. 3 ust. 6 tego rozporządzenia, który stanowi, że z chwilą złożenia zgłoszenia wywozowego lub jakiejkolwiek innej czynności o takich samych skutkach prawnych produkty zostają objęte dozorem celnym aż do momentu opuszczenia przez nie obszaru celnego Wspólnoty, przepisy kodeksu celnego mają zastosowanie.

50      Po drugie, co się tyczy kontroli przy wywozie produktów rolnych korzystających z refundacji, rozporządzenie nr 386/90 jedynie uzupełnia ogólne przepisy celne, przewidując, w swym art. 2 i 3, w szczególności, że należy przeprowadzić fizyczne kontrole towarów w momencie zakończenia celnych formalności wywozowych, a przed wydaniem zezwolenia na wywóz tych towarów, oraz że fizyczne kontrole muszą być przeprowadzane wyrywkowo, często i bez uprzedniego ostrzeżenia.

51      Również z rozporządzenia nr 2221/95 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia nr 386/90 nie wynika, by wyłączało ono stosowanie art. 70 kodeksu celnego. Jest prawdą, że motyw ósmy rozporządzenia nr 2221/95 stanowi, że w przypadku towarów rolnych korzystających z refundacji wywozowych może okazać się niezbędne ustanowienie przepisów szczególnych. Jednakże żaden z przepisów tego rozporządzenia, nawet jeśli można je uznać za przepisy szczególne, nie wyłącza stosowania kodeksu celnego.

52      Po trzecie, jak zostało stwierdzone w pkt 39 niniejszego wyroku, pewne przepisy rozporządzenia nr 1538/91 mają również zastosowanie dla celów ustalenia „dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości” produktu objętego wnioskiem o refundację. Reguły te stanowią również przepisy szczególne w rozumieniu art. 1 kodeksu celnego. Również one nie wyłączają stosowania art. 70 tego kodeksu, lecz stanowią szczegółowe zasady stosowania.

53      W świetle tych ustaleń na pytanie drugie lit. a) należy opowiedzieć, że w takich okolicznościach jak w postępowaniu przed sądem krajowym, art. 70 kodeksu celnego ma zastosowanie dla celów ustalenia, czy towar objęty wnioskiem o refundację wywozową jest „dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości”, pod warunkiem prawidłowego przeprowadzenia przewidzianej w nim rewizji.

 W przedmiocie pytania drugiego lit. b)

54      Pytaniem tym sąd krajowy zasadniczo dąży do wyjaśnienia, czy przewidziana w art. 70 ust. 1 akapit pierwszy kodeksu celnego fikcja prawna jednolitej jakości ma również zastosowanie, gdy ilość pobranych próbek nie jest wystarczająca w rozumieniu art. 7 rozporządzenia nr 1538/91, a zatem nie jest możliwe stwierdzenie, czy przewidziane w tym przepisie marginesy tolerancji nie zostały przekroczone.

55      Artykuł 70 ust. 1 akapit pierwszy kodeksu celnego jest przepisem ogólnym stanowiącym, że jeżeli rewizja dotyczy jedynie części towarów objętych zgłoszeniem, to jej wyniki odnoszą się do całości towarów objętych tym zgłoszeniem.

56      Ta fikcja prawna jednolitej jakości ma zastosowanie nie tylko do rewizji przeprowadzanych na podstawie przepisów celnych, lecz również, jak wynika także z odpowiedzi udzielonej na pytanie drugie lit a), w przypadku kontroli dokonywanych na podstawie przepisów dotyczących systemu refundacji wywozowych dla produktów rolnych oraz norm handlowych dotyczących drobiu. Dla zastosowania tej fikcji prawnej niezbędne jest, by warunki i przebieg rewizji odpowiadały kryteriom wskazanym w tych przepisach.

57      Artykuł 7 ust. 3–5 rozporządzenia nr 1538/91 określa liczbę dopuszczalnych jednostek wadliwych w stosunku do wielkości partii i próbki. W razie niepobrania minimalnej ilości próbek nie jest możliwe dokonanie weryfikacji, czy nie przekroczono marginesów tolerancji.

58      Wynika z tego, że w razie niemożności zweryfikowania, czy nie przekroczono marginesów tolerancji, spowodowanej niewystarczającą liczbą pobranych próbek wynik badania tych próbek nie może zostać zastosowany do całej partii i nie może zatem być dla niej miarodajny.

59      W tych okolicznościach na pytanie drugie lit. b) należy odpowiedzieć w ten sposób, że przewidziana w art. 70 ust. 1 akapit pierwszy kodeksu celnego fikcja prawna jednolitej jakości nie ma zastosowania, gdy liczność pobranej próbki nie jest wystarczająca w świetle art. 7 rozporządzenia nr 1538/91.

60      W świetle odpowiedzi przedstawionej przez Trybunał na pytanie drugie lit. b), nie ma potrzeby udzielania odpowiedzi na pytanie trzecie.

61      Jednakże należy przypomnieć, że Trybunał ma za zadanie dostarczenie sądowi krajowemu wszelkich wskazówek dotyczących wykładni prawa wspólnotowego, które mogą być użyteczne do wydania rozstrzygnięcia w sprawie przed nim zawisłej, bez względu na to, czy sąd ten wspomni o nich w swoich pytaniach (zob. podobnie w szczególności wyroki: z dnia 12 grudnia 1990 r. w sprawie C‑241/89 SARPP, Rec. str. I‑4695, pkt 8, z dnia 2 lutego 1994 r. w sprawie C‑315/92 Verband Sozialer Wettbewerb, zwanej „Clinique”, Rec. str. I‑317, pkt 7, z dnia 4 marca 1999 r. w sprawie C‑87/97 Consorzio per la tutela del formaggio Gorgonzola, Rec. str. I‑1301, pkt 16 oraz z dnia 7 września 2004 r. w sprawie C‑456/02 Trojani, Rec. str. I‑7573, pkt 38).

62      W ramach niniejszej sprawy należy dokonać bliższej oceny praw i obowiązków, jak również odpowiedzialności eksportera i krajowych organów celnych w zakresie badania produktów wywożonych z wykorzystaniem pomocy wspólnotowej.

63      Przepisy wspólnotowe przewidują pewien rodzaj współpracy pomiędzy eksporterem a krajowymi władzami celnymi, mającej za cel prawidłowe przeprowadzanie kontroli operacji wywozowych korzystających z refundacji.

64      Zgodnie z art. 69 ust. 2 kodeksu celnego zgłaszający ma prawo do obecności przy rewizji celnej towarów oraz przy ewentualnym pobieraniu próbek. Artykuł 70 ust. 1 akapit drugi tego kodeksu stanowi, że zgłaszający może zwrócić się z wnioskiem o przeprowadzenie dodatkowej rewizji, jeżeli uzna, że wyniki częściowej rewizji towarów nie są reprezentatywne dla pozostałej części zgłaszanych towarów.

65      W pkt 35 ww. wyroku w sprawie Fleisch‑Winter Trybunał stwierdził, że ponieważ eksporter składając wniosek o refundację, zawsze zapewnia w sposób wyraźny lub dorozumiany o „dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości”, to na nim spoczywa obowiązek wykazania, zgodnie z regułami dowodowymi określonymi w prawie krajowym, że warunek ten jest spełniony, w sytuacji gdy władze krajowe zakwestionują tę jakość. W postępowaniu przed sądem krajowym, nawet jeśli liczność pobranej próbki nie była wystarczająca, wynik kontroli celnej i decyzje Hauptzollamt wykazują, że krajowe organy celne zakwestionowały zgłoszenie eksportera.

66      Natomiast przepisy wspólnotowe przewidują również szczególne obowiązki ciążące na wspomnianych organach celnych. W szczególności art. 5 ust. 1 akapit trzeci stanowi, że urząd celny wywozu dba, by „dobra, zgodna z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakość” produktów korzystających z refundacji wywozowych była przestrzegana. Nie ma też wątpliwości, że krajowe organy celne są zobowiązane do stosowania z urzędu właściwych przepisów wspólnotowych, w tym zasad pobierania próbek.

67      Jest prawdą, że ani rozporządzenie nr 386/90, ani rozporządzenie nr 2221/95 nie wymagają, by każda partia towarów została poddana fizycznej kontroli, lecz jeśli fizyczna kontrola partii towarów jest przeprowadzana, musi to następować zgodnie z przepisami wspólnotowymi, w tym z zasadami pobierania próbek.

68      Należy zatem stwierdzić, że w takich okolicznościach jak w postępowaniu przed sądem krajowym, do krajowych władz administracyjnych i sądowniczych należy ustalenie okoliczności faktycznych z uwzględnieniem całego materiału dowodowego. Dowody te mogą obejmować dostępne próbki, jak również inne elementy, w szczególności protokoły sporządzone zgodnie z przepisami wspólnotowymi przez właściwego funkcjonariusza, który przeprowadził fizyczną kontrolę. W przypadku gdy okoliczności faktyczne rozstrzygające dla stwierdzenia uprawnienia do refundacji wywozowych nie mogą zostać ustalone, do sądu krajowego należy dokonanie oceny zachowania eksportera i organów celnych, polegające na ustaleniu, w jakim stopniu każdy z nich wykonał, lub nie, swoje prawa i obowiązki, oraz wyciągnięcie odpowiednich konsekwencji w zakresie prawa do refundacji wywozowych.

 W przedmiocie kosztów

69      Dla stron postępowania przed sądem krajowym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed tym sądem; do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż poniesione przez strony postępowania przed sądem krajowym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) orzeka, co następuje:

1)      Dla celów ustalenia „dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości” towaru objętego wnioskiem o refundację wywozową mają zastosowanie przepisy rozporządzenia Komisji (EWG) nr 1538/91 z dnia 5 czerwca 1991 r. wprowadzającego szczegółowe przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady (EWG) nr 1906/90, zmienionego rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1000/96 z dnia 4 czerwca 1996 r., które ustanawiają minimalne normy jakości i marginesy tolerancji, a w szczególności art. 6 i 7 tego rozporządzenia.

2)      a)     W takich okolicznościach jak w postępowaniu przed sądem krajowym, art. 70 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego wspólnotowy kodeks celny, zmienionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 82/97 z dnia 19 grudnia 1996 r., ma zastosowanie dla celów ustalenia, czy towar objęty wnioskiem o refundację wywozową jest „dobrej, zgodnej z prawem, dobrymi zwyczajami i praktyką kupiecką jakości”, pod warunkiem prawidłowego przeprowadzenia przewidzianej w nim rewizji.

         b)     Przewidziana w art. 70 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia nr 2913/92, zmienionego rozporządzeniem nr 82/97, fikcja prawna jednolitej jakości nie ma zastosowania, gdy liczność pobranej próbki nie jest wystarczająca w świetle art. 7 rozporządzenia nr 1538/91.

3)      W takich okolicznościach jak w postępowaniu przed sądem krajowym, do krajowych władz administracyjnych i sądowniczych należy ustalenie okoliczności faktycznych z uwzględnieniem wszystkich dowodów. Dowody te mogą obejmować dostępne próbki, jak również inne elementy, w szczególności protokoły sporządzone zgodnie z przepisami wspólnotowymi przez właściwego funkcjonariusza, który przeprowadził fizyczną kontrolę. W przypadku gdy okoliczności faktyczne rozstrzygające dla stwierdzenia uprawnienia do refundacji wywozowych nie mogą zostać ustalone, do sądu krajowego należy dokonanie oceny zachowania eksportera i organów celnych, polegające na ustaleniu, w jakim stopniu każdy z nich wykonał, lub nie, swoje prawa i obowiązki, oraz wyciągnięcie odpowiednich konsekwencji w zakresie prawa do refundacji wywozowych.

Podpisy

---

*Język postępowania: niemiecki.