Protokół z Kioto w sprawie zmian klimatu

Protokół z Kioto, zastępujący ramową konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, jest jednym z najważniejszych międzynarodowych instrumentów prawnych mających na celu walkę ze zmianami klimatu. Zawiera zobowiązania państw uprzemysłowionych do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych odpowiedzialnych za globalne ocieplenie. Całkowite emisje krajów rozwiniętych muszą być ograniczone o co najmniej 5% w latach 2008–2012 w stosunku do poziomu z 1990 r.

AKT

Decyzja Rady 2002/358/WE z dnia 25 kwietnia 2002 r. dotycząca zatwierdzenia przez Wspólnotę Europejską protokołu z Kioto do Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu i wspólnej realizacji wynikających z niego zobowiązań.

STRESZCZENIE

4 lutego 1991 r. Rada zezwoliła Komisji na uczestniczenie w imieniu Wspólnoty Europejskiej w negocjacjach dotyczących ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, przyjętej w Nowym Jorku 9 maja 1992 r. Ramowa konwencja została ratyfikowana przez Wspólnotę Europejską decyzją 94/69/WE z dnia 15 grudnia 1993 r. Decyzja weszła w życie 21 marca 1994 r.

Ramowa konwencja znacznie przyczyniła się do ustanowienia podstawowych zasad międzynarodowej walki ze zmianami klimatycznymi. Określa między innymi zasadę wspólnych, chociaż zróżnicowanych, zasad odpowiedzialności. Przyczyniła się także do wzmocnienia świadomości społeczności światowej w kwestii problemów związanych ze zmianami klimatycznymi. Konwencja nie zawiera jednak szczegółowych ani liczbowych zobowiązań poszczególnych krajów, dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Dlatego państwa będące stronami konwencji zdecydowały podczas pierwszej konferencji, która miała miejsce w Berlinie w marcu 1995 r., że będą negocjować protokół w sprawie środków redukcji emisji po roku 2000 dla krajów uprzemysłowionych. Protokół z Kioto został przyjęty po długich pracach 11 grudnia 1997 r. w Kioto.

Wspólnota Europejska podpisała protokół 29 kwietnia 1998 r. W grudniu 2001 r. Rada Europejska, obradująca w Laeken, potwierdziła wolę Unii wprowadzenia w życie protokołu z Kioto przed Światowym Szczytem Zrównoważonego Rozwoju w Johannesburgu (26 sierpnia – 4 września 2002 r.). Aby osiągnąć ten cel, niniejsza decyzja zatwierdza protokół w imieniu Wspólnoty. Państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia swych dokumentów ratyfikacyjnych równocześnie z dokumentami Wspólnoty, w miarę możliwości przed 1 czerwca 2002 r.

Załącznik II do niniejszej decyzji wymienia zobowiązania dotyczące ograniczenia i redukcji emisji uzgodnione przez Wspólnotę i państwa członkowskie dla pierwszego okresu zobowiązania (2008–2012).

Treść protokołu

Protokół z Kioto zajmuje się emisjami sześciu gazów cieplarnianych:

• dwutlenku węgla (CO2),
• metanu (CH4),
• tlenku azotu (N2O),
• fluorowęglowodorów (HFCs),
• perfluorowęglowodorów (PFCs),
• sześciofluorku siarki (SF6).

Stanowi znaczny postęp w zakresie walki z globalnym ociepleniem, ponieważ zawiera cele wiążące i ilościowe, związane z ograniczeniem i redukcją emisji gazów cieplarnianych.

W ogólnym założeniu państwa będące stronami załącznika I do ramowej konwencji (czyli kraje uprzemysłowione), zobowiązują się wspólnie do ograniczenia swych emisji gazów cieplarnianych w latach 2008–2012 w celu obniżenia całkowitej emisji krajów rozwiniętych o co najmniej 5% w stosunku do poziomu z roku 1990. Załącznik B do protokołu zawiera zobowiązania liczbowe, co do których zobowiązały się kraje będące stronami.

Państwa członkowskie UE przed rokiem 2004 muszą zredukować wspólnie emisje gazów cieplarnianych o 8% w latach od 2008 do 2012. Państwa, które przystąpiły do Unii po tej dacie, zobowiązują się do redukcji swych emisji o 8%, z wyjątkiem Polski i Węgier (6%), oraz Malty i Cypru, które nie są wymienione w załączniku I do ramowej konwencji.

W przypadku okresu poprzedzającego rok 2008 państwa będące stronami zobowiązały się do postępów w realizowaniu swych zobowiązań najpóźniej w 2005 r. oraz do udowodnienia tych postępów.

Rok 1995 może być traktowany przez strony jako rok odniesienia dla emisji HFC, PFC i SF6.

Aby osiągnąć te cele, protokół proponuje szereg środków:

• wzmocnienie lub wprowadzenie krajowej polityki ograniczenia emisji (zwiększenie efektywności energetycznej, promocja zrównoważonych form rolnictwa, rozwój źródeł energii odnawialnej itp.),
• współpraca z innymi stronami umownymi (wymiana doświadczenia lub informacji, koordynacja polityki krajowej poprzez pozwolenia na emisję, wspólna realizacja i mechanizm czystego rozwoju).

Państwa będące stronami wprowadzają krajowy system oceny emisji pochodzenia ludzkiego i usuwania przez pochłaniacze wszystkich gazów cieplarnianych (nieobjętych kontrolą protokołu montrealskiego) nie później niż rok przed początkiem pierwszego okresu zobowiązań.

Dla drugiego okresu analiza zobowiązań była przewidziana najpóźniej w 2005 r.

31 maja 2002 r. Unia Europejska ratyfikowała protokół z Kioto. Wszedł on w życie 16 lutego 2005 r. po ratyfikacji przez Rosję. Kilka krajów uprzemysłowionych odmówiło ratyfikowania protokołu, w tym Stany Zjednoczone i Australia.

AKTY POWIĄZANE

Decyzja Komisji 2006/944/WE z dnia 14 grudnia 2006 r. ustalająca odpowiednie poziomy emisji przyznane Wspólnocie i każdemu z jej państw członkowskich w ramach Protokołu z Kioto na mocy decyzji Rady 2002/358/WE [Dz.U. L 358 z 16.12.2010].Zmieniona przez:Decyzję Komisji 2010/778/UE z dnia 15 grudnia 2010 r. [Dz.U. L 332 z 16.12.2010].

Ostatnia aktualizacja: 04.04.2011