Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR) ma za zadanie wesprzeć populacje zamieszkujące wybrzeża i osoby zatrudnione w sektorach rybołówstwa i akwakultury oraz umożliwić im przystosowanie się do unijnej wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb) w okresie 2014–2020.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Budżet i priorytety

Celem EFMR, który ma do dyspozycji budżet w wysokości 6,5 miliarda EUR na lata 2014–2020, jest:

odbudowa stad ryb, zmniejszenie wpływu połowów na środowisko morskie i stopniowe wyeliminowanie odrzutów*;
wspieranie rybołówstwa niewielkoskalowego, lokalnego oraz młodych rybaków;
pomaganie społecznościom w dywersyfikacji lokalnej gospodarki;
finansowanie projektów, które przyczynią się do powstania miejsc pracy i poprawy jakości życia na europejskich wybrzeżach;
wspieranie europejskiej akwakultury (hodowle ryb i skorupiaków);
finansowanie działań zmierzających do poprawy wiedzy akademickiej na temat środowiska morskiego oraz pozyskiwania istotnych danych, aby podejmowane decyzje zasadzały się na rzetelnych informacjach;
wzmacnianie programów kontroli rybołówstwa;
wspieranie innowacyjnych inwestycji w łodzie do połowów, np. w celu wspierania selektywności narzędzi połowowych*;
wspieranie (pod pewnymi warunkami) inwestycji w sprzęt lub inwestycji na statku, które mają na celu redukcję zanieczyszczeń lub gazów cieplarnianych;
rozwijanie marketingu i przetwórstwa w sektorach rybołówstwa i akwakultury;
wspieranie unijnej zintegrowanej polityki morskiej poprzez ułatwianie koordynacji między granicami oraz między sektorami (na przykład w obszarze planowania przestrzennego terenów morskich, zintegrowanego nadzoru morskiego oraz poprawy wiedzy na temat stanu środowiska morskiego).

Wdrożenie

EFMR współfinansuje projekty z państwami członkowskimi, które dostarczają własnych funduszy krajowych. Państwa członkowskie nakreślają programy operacyjne, które przedstawiają, w jaki sposób chcą spożytkować przydzielone fundusze. Po zatwierdzeniu tych programów przez Komisję Europejską organy krajowe we własnym zakresie decydują, które projekty zostaną dofinansowane.
Od czasu przyjęcia rozporządzenia (UE) nr 508/2014 Komisja wprowadziła przepisy dotyczące przede wszystkim szczegółowych aspektów technicznych jego wdrażania. Obejmują one:
- sposób przedstawiania przez państwa członkowskie zbiorczych danych na temat operacji połowowych oraz informacji, które państwa te muszą przedkładać Komisji;
- treść i strukturę systemu monitorowania i oceny operacji otrzymujących finansowanie;
- format i prezentację rocznych sprawozdań dotyczących finansowanych programów;
- szczegółowe warunki wstrzymywania i zawieszania płatności na rzecz państw członkowskich, które nie stosują się do przepisów WPRyb.
Pełen wykaz aktów wykonawczych i delegowanych dostępny jest na stronie internetowej EFMR.

Środki tymczasowe podczas pandemii COVID-19: zmiana rozporządzenia

Na mocy rozporządzenia delegowanego (UE) 2020/560 do dnia 31 grudnia 2020 r. wprowadzone zostały szczególne środki, których celem było złagodzenie społeczno-gospodarczych skutków pandemii COVID-19. Umożliwiło to bardziej elastyczną realokację środków finansowych w ramach programu operacyjnego w każdym państwie członkowskim oraz uprościło procedurę zmiany programów operacyjnych. Pod pewnymi warunkami umożliwiły one również EFMR zapewnienie:
- wsparcia tymczasowego zaprzestania działalności połowowej;
- rekompensaty z tytułu niektórych strat gospodarczych poniesionych przez producentów akwakultury i przedsiębiorstwa przetwórcze;
- kapitału obrotowego dla producentów akwakultury i przedsiębiorstw przetwórczych; oraz
- wsparcia organizacji producentów i zrzeszeń organizacji producentów w zakresie przechowywania produktów rybołówstwa i akwakultury.

Środki mające na celu złagodzenie skutków rosyjskiej agresji wobec Ukrainy – zmiana rozporządzenia

Rozporządzenie zmieniające (UE) 2022/1278 pozwala państwom członkowskim na zmianę swoich programów operacyjnych w celu wykorzystania pozostałych zasobów EFMR, aby zrekompensować utracone dochody podmiotom gospodarczym i producentom, wraz z dodatkowymi kosztami poniesionymi w związku z wojną, takimi jak wzrost cen energii, surowców i pasz dla ryb.
Wsparcie z EFMR mogą otrzymać również rybacy, którzy musieli zaprzestać działalności z powodu rosyjskiej wojny agresji przeciwko Ukrainie.
Wsparcie udzielane jest z mocą wsteczną od dnia rozpoczęcia rosyjskiej agresji na Ukrainę, czyli od 24 lutego 2022 r. przy stopie współfinansowania wynoszącej 75% kwalifikujących się wydatków publicznych.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie (UE) nr 508/2014 ma zastosowanie od 1 stycznia 2014 r.
Rozporządzenie zmieniające (UE) 2022/1278 ma zastosowanie od 23 lipca 2022 r.

KONTEKST

EFMR to instrument finansowy ustanowiony na potrzeby wsparcia WPRyb w okresie 2014–2020. Jest to jeden z pięciu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, które uzupełniają się wzajemnie oraz mają na celu propagowanie odbudowy wzrostu gospodarczego i miejsc pracy w Europie.

KLUCZOWE POJĘCIA

Odrzuty. Wyrzucanie do morza niechcianych połowów – zwracanie do morza ryb, zarówno żywych jak i martwych, ponieważ są zbyt małe, ponieważ rybak nie ma kwoty połowowej lub ze względu na pewne zasady dotyczące składu połowów.

Selektywność narzędzi połowowych. Narzędzie namierzające i łapiące ryby wedle ich rozmiaru i gatunku oraz zapobiegające łowieniu innych ryb lub umożliwiające ich wypuszczenie bez ich krzywdzenia.

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 508/2014 z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (WE) nr 2328/2003, (WE) nr 861/2006, (WE) nr 1198/2006 i (WE) nr 791/2007 oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1255/2011 (Dz.U. L 149 z 20.5.2014, s. 1–66).

Kolejne zmiany rozporządzenia (WE) nr 508/2014 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/560 z dnia 23 kwietnia 2020 r. zmieniające rozporządzenia (UE) nr 508/2014 i (UE) nr 1379/2013 w odniesieniu do środków szczególnych mających na celu złagodzenie skutków epidemii COVID-19 dla sektora rybołówstwa i akwakultury (Dz.U. L 130 z 24.4.2020, s. 11–17).

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/852 z dnia 27 marca 2015 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 508/2014 w odniesieniu do przypadków nieprzestrzegania i przypadków poważnego nieprzestrzegania przepisów wspólnej polityki rybołówstwa, które mogą spowodować przerwanie biegu terminu płatności lub zawieszenie płatności w ramach Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (Dz.U. L 135 z 2.6.2015, s. 13–17).

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 1362/2014 z dnia 18 grudnia 2014 r. ustanawiające zasady dotyczące uproszczonej procedury zatwierdzania niektórych zmian programów operacyjnych finansowanych w ramach Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz przepisy dotyczące formatu i prezentacji rocznych sprawozdań z realizacji tych programów, (Dz.U. L 365 z 19.12.2014, s. 124–136).

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 1243/2014 z dnia 20 listopada 2014 r. ustanawiające zasady, zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 508/2014 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, w odniesieniu do informacji, które mają być przekazywane przez państwa członkowskie, jak również do zapotrzebowania na dane oraz synergii między potencjalnymi źródłami danych (Dz.U. L 334 z 21.11.2014, s. 39–51).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 1242/2014 z dnia 20 listopada 2014 r. ustanawiające zasady, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 508/2014 w sprawie Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, w odniesieniu do przedstawiania odpowiednich danych zbiorczych dotyczących operacji (Dz.U. L 334 z 21.11.2014, s. 11–38).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 1014/2014 z dnia 22 lipca 2014 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 508/2014 w sprawie Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (WE) nr 2328/2003, (WE) nr 861/2006, (WE) nr 1198/2006 i (WE) nr 791/2007 oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1255/2011 w odniesieniu do zawartości i struktury wspólnego systemu monitorowania i oceny operacji finansowanych w ramach Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (Dz.U. L 283 z 27.9.2014, s. 11–19)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 763/2014 z dnia 11 lipca 2014 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 508/2014 w sprawie Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego w odniesieniu do charakterystyki technicznej działań informacyjnych i promocyjnych oraz wytycznych dotyczących reprodukcji symbolu Unii (Dz.U. L 209 z 16.7.2014, s. 1–4).

Decyzja wykonawcza Komisji 2014/372/UE z dnia 11 czerwca 2014 r. określająca roczny podział między państwa członkowskie zasobów ogólnych Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego w ramach zarządzania dzielonego na okres 2014-2020 (Dz.U. L 180 z 20.6.2014, s. 18–20).

Ostatnia aktualizacja: 07.10.2022

Top