PROTOKÓŁ

między Unią Europejską a Jordańskim Królestwem Haszymidzkim ustanawiający mechanizm rozstrzygania sporów mający zastosowanie do sporów dotyczących postanowień handlowych Układu eurośródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Jordańskim Królestwem Haszymidzkim, z drugiej strony

UNIA EUROPEJSKA, zwana dalej „Unią”,

z jednej strony,

oraz

JORDAŃSKIE KRÓLESTWO HASZYMIDZKIE, zwane dalej „Jordanią”,

z drugiej strony,

UZGADNIAJĄ, CO NASTĘPUJE:

ROZDZIAŁ I

CEL I ZAKRES STOSOWANIA

Artykuł 1

Cel

Celem niniejszego protokołu jest uniknięcie wszelkich sporów handlowych między Stronami i ich rozstrzyganie w celu osiągnięcia, w miarę możliwości, wspólnie uzgodnionych rozwiązań.

Artykuł 2

Stosowanie protokołu

1.   Postanowienia niniejszego protokołu mają zastosowanie w odniesieniu do sporów dotyczących interpretacji i stosowania postanowień tytułu II (z wyjątkiem art. 23) Układu eurośródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Jordańskim Królestwem Haszymidzkim, z drugiej strony (zwanego dalej „układem o stowarzyszeniu”), chyba że wyraźnie zaznaczono inaczej (1). Artykuł 97 układu o stowarzyszeniu ma zastosowanie do sporów dotyczących stosowania i interpretacji innych postanowień układu o stowarzyszeniu.

2.   Procedury niniejszego protokołu stosuje się, jeżeli 60 dni po przekazaniu sporu Radzie Stowarzyszenia zgodnie z art. 97 układu o stowarzyszeniu Rada Stowarzyszenia nie doprowadziła do rozstrzygnięcia sporu.

3.   Do celów ust. 2 spór uznaje się za rozstrzygnięty, jeśli Rada Stowarzyszenia podjęła decyzję zgodnie z art. 97 ust. 2 układu o stowarzyszeniu lub jeśli oświadczyła, że spór już nie istnieje.

ROZDZIAŁ II

KONSULTACJE I MEDIACJA

Artykuł 3

Konsultacje

1.   Strony dokładają starań, by rozwiązać wszelkie spory dotyczące interpretacji i stosowania postanowień, o których mowa w art. 2, poprzez podejmowanie konsultacji prowadzonych w dobrej wierze w celu szybkiego osiągnięcia sprawiedliwych i wspólnie uzgodnionych rozwiązań.

2.   Strona występuje z wnioskiem o przeprowadzenie konsultacji na podstawie pisemnego wniosku przesłanego drugiej Stronie, którego kopia zostaje przesłana podkomitetowi ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji, z określeniem wszelkich środków oraz postanowień układu o stowarzyszeniu, które jej zdaniem mają zastosowanie.

3.   Konsultacje przeprowadza się w ciągu 40 dni od daty otrzymania wniosku i odbywają się one na terytorium Strony, przeciwko której wysunięto zarzut, chyba że Strony postanowią inaczej. Konsultacje uznaje się za zakończone w ciągu 60 dni od daty otrzymania wniosku, chyba że obie Strony postanawiają je kontynuować. Konsultacje, w szczególności wszystkie ujawnione informacje oraz stanowiska, jakie Strony zajęły podczas postępowania, są poufne i pozostają bez uszczerbku dla praw każdej ze Stron w dalszych postępowaniach.

4.   Konsultacje w nagłych przypadkach, w tym w przypadkach dotyczących towarów nietrwałych lub sezonowych, przeprowadza się w ciągu 15 dni od daty otrzymania wniosku i uznaje się za zakończone w ciągu 30 dni od daty otrzymania wniosku.

5.   Jeśli Strona, do której kierowany jest wniosek, nie odpowiedziała na wniosek o konsultacje w ciągu 10 dni roboczych od daty jego otrzymania lub jeśli konsultacje nie odbyły się w terminie określonym odpowiednio w ust. 3 lub w ust. 4 lub zostały zakończone bez osiągnięcia porozumienia w sprawie wspólnie uzgodnionego rozwiązania, Strona skarżąca może wystąpić z wnioskiem o powołanie organu arbitrażowego zgodnie z art. 5.

Artykuł 4

Mediacja

1.   Jeśli w wyniku konsultacji nie osiągnięto wspólnie uzgodnionego rozwiązania, wówczas Strony mogą, za obopólną zgodą, odwołać się do mediatora. Wszelkie nioski o mediację muszą być przedkładane na piśmie podkomitetowi ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji z podaniem środka, który był przedmiotem konsultacji, jak również wspólnie uzgodnionego zakresu mediacji. Każda ze Stron zobowiązuje się życzliwie rozważyć wnioski o mediację.

2.   O ile Strony nie porozumieją się co do osoby mediatora w ciągu pięciu dni roboczych od daty otrzymania wniosku o mediację, przewodniczący podkomitetu ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji lub osoba przez nich delegowana wybierają mediatora w drodze losowania spośród grona osób figurujących na liście, o której mowa w art. 19, niebędących obywatelami żadnej ze Stron. Wyboru dokonuje się w ciągu 10 dni roboczych od daty otrzymania wniosku o mediację. Mediator zwołuje zebranie ze Stronami w ciągu 30 dni daty jego wyboru. Mediator otrzymuje od Stron oświadczenia nie później niż 15 dni przed zebraniem i może zażądać dodatkowych informacji od Stron, ekspertów lub doradców technicznych, jeżeli uzna je za niezbędne. Wszelkie uzyskane w ten sposób informacje muszą zostać ujawnione obu Stronom, dając im możliwość zgłoszenia uwag. Mediator doręcza opinię nie później niż 45 dni od swego wyboru.

3.   Opinia mediatora może zawierać zalecenie dotyczące tego, jak rozstrzygnąć spór, zgodne z postanowieniami, o których mowa w art. 2. Opinia mediatora nie ma charakteru wiążącego.

4.   Strony mogą porozumieć się w sprawie zmiany terminów, o których mowa w ust. 2. Mediator może również podjąć decyzję o zmianie tych terminów na wniosek którejkolwiek ze Stron, z uwagi na szczególne trudności, jakie napotyka dana Strona, lub ze względu na złożony charakter sprawy.

5.   Postępowanie obejmujące mediację, w szczególności opinia mediatora i wszystkie ujawnione informacje oraz stanowiska, jakie Strony zajęły podczas tego postępowania, są poufne i pozostają bez uszczerbku dla praw każdej ze Stron w dalszych postępowaniach.

6.   Za zgodą Stron procedury mediacyjne mogą być kontynuowane podczas trwania procedury arbitrażowej.

7.   Zmiana mediatora następuje wyłącznie z powodów określonych w przepisach 18–21 regulaminu i zgodnie z ustanowionymi tam procedurami.

ROZDZIAŁ III

PROCEDURY ROZSTRZYGANIA SPORÓW

SEKCJA I

Procedura arbitrażowa

Artykuł 5

Wszczęcie procedury arbitrażowej

1.   W przypadku gdy Stronom nie udało się rozstrzygnąć sporu w drodze konsultacji przewidzianych w art. 3 lub w drodze mediacji przewidzianej w art. 4, Strona skarżąca może wystąpić z wnioskiem o powołanie organu arbitrażowego.

2.   Wniosek o powołanie organu arbitrażowego przedkłada się na piśmie Stronie, przeciwko której wysunięto zarzut, oraz podkomitetowi ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji. Strona skarżąca określa w swoim wniosku konkretny środek będący przedmiotem sporu oraz wyjaśnia, w jaki sposób środek ten narusza postanowienia, o których mowa w art. 2. Z wnioskiem o powołanie organu arbitrażowego występuje się nie później niż 18 miesięcy od daty otrzymania wniosku o konsultacje, bez uszczerbku dla praw Strony skarżącej do występowania z wnioskiem o nowe konsultacje w takiej samej kwestii w przyszłości.

Artykuł 6

Powołanie organu arbitrażowego

1.   W skład organu arbitrażowego wchodzi trzech arbitrów.

2.   W ciągu 10 dni roboczych od daty otrzymania przez Stronę, przeciwko której wysunięto zarzut, wniosku o powołanie organu arbitrażowego Strony konsultują się w celu osiągnięcia porozumienia co do kwestii organu arbitrażowego.

3.   W przypadku gdy Strony nie są w stanie porozumieć się w kwestii jego składu w terminie określonym w ust. 2, każda ze Stron może zwrócić się do przewodniczących podkomitetu ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji lub osoby przez nich delegowanej o dokonanie wyboru wszystkich trzech członków w drodze losowania z listy kandydatów sporządzonej na mocy art. 19 – jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę skarżącą, jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę, przeciwko której wysunięto zarzut, i jednego spośród osób wytypowanych przez Strony na stanowisko przewodniczącego. W przypadku gdy Strony porozumieją się co do jednego lub większej liczby członków organu arbitrażowego, wszelkich pozostałych członków wybiera się według tej samej procedury.

4.   Przewodniczący podkomitetu ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji lub osoba przez nich delegowana dokonują wyboru arbitrów w ciągu pięciu dni roboczych od złożenia przez jedną ze Stron wniosku, o którym mowa w ust. 3.

5.   Za datę powołania organu arbitrażowego uznaje się dzień, w którym dokonano wyboru trzech arbitrów.

6.   Zmiana arbitrów następuje wyłącznie z powodów określonych w przepisach 18–21 regulaminu i zgodnie z ustanowionymi tam procedurami.

Artykuł 7

Sprawozdanie okresowe organu arbitrażowego

Organ arbitrażowy przekazuje Stronom sprawozdanie okresowe przedstawiające ustalenia faktyczne, możliwość zastosowania stosownych postanowień oraz ogólne uzasadnienie każdego ze swoich ustaleń i zaleceń, nie później niż w ciągu 120 dni od daty jego powołania. Każda ze Stron może przedłożyć organowi arbitrażowemu pisemny wniosek o dokonanie przeglądu szczegółowych aspektów sprawozdania okresowego w ciągu 15 dni od jego przekazania. Ustalenia w ostatecznej decyzji organu arbitrażowego zawierają ustosunkowanie się do argumentów przedstawionych na etapie przeglądu okresowego.

Artykuł 8

Decyzja organu arbitrażowego

1.   W ciągu 150 dni od daty powołania organ arbitrażowy przekazuje swoją decyzję Stronom oraz podkomitetowi ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji. W przypadku gdy przewodniczący organu arbitrażowego uzna, że termin ten nie może zostać dotrzymany, musi powiadomić o tym na piśmie Strony oraz podkomitet ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji, podając przyczyny opóźnienia oraz przewidywany termin zakończenia prac przez organ arbitrażowy. W żadnym przypadku decyzja nie powinna zostać przekazana później niż 180 dni od daty powołania organu arbitrażowego.

2.   W pilnych wypadkach, w tym w przypadkach związanych z towarami nietrwałymi lub sezonowymi, organ arbitrażowy dokłada wszelkich starań, aby przekazać swoją decyzję w ciągu 75 dni od daty jego powołania. W każdym przypadku decyzję należy przekazać nie później niż w ciągu 90 dni od daty powołania organu. Organ arbitrażowy wydaje decyzję wstępną w sprawie pilnego charakteru sprawy w ciągu 10 dni od daty jego powołania.

3.   Na wniosek obu Stron organ arbitrażowy w dowolnej chwili zawiesza swoją działalność na uzgodniony przez Strony okres nieprzekraczający 12 miesięcy i wznawia ją po upływie tego uzgodnionego okresu na wniosek Strony skarżącej. Jeśli Strona skarżąca nie wystąpi z wnioskiem o wznowienie prac organu arbitrażowego przed upływem uzgodnionego okresu zawieszenia, procedura zostaje zakończona. Zawieszenie i zakończenie prac organu arbitrażowego pozostają bez uszczerbku dla praw każdej ze Stron w innym postępowaniu w tej samej kwestii.

SEKCJA II

Wykonanie decyzji

Artykuł 9

Wykonanie decyzji organu arbitrażowego

Każda ze Stron przedsiębierze wszelkie środki niezbędne do wykonania decyzji organu arbitrażowego; Strony dokładają wszelkich starań, aby uzgodnić termin wykonania tej decyzji.

Artykuł 10

Rozsądny termin na wykonanie decyzji

1.   Nie później niż 30 dni od daty przekazania Stronom decyzji organu arbitrażowego Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, powiadamia Stronę skarżącą i podkomitet ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji o tym, ile czasu potrzebuje na wykonanie decyzji (rozsądny termin), jeśli niezwłoczne wykonanie nie jest możliwe.

2.   Jeżeli Strony nie mogą się porozumieć co do rozsądnego terminu, w którym należy wykonać decyzję organu arbitrażowego, Strona skarżąca składa w ciągu 20 dni od otrzymania od Strony, przeciwko której wysunięto zarzut, powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, pisemny wniosek do organu arbitrażowego o ustalenie rozsądnego terminu. O złożeniu takiego wniosku powiadamia się jednocześnie drugą Stronę oraz podkomitet ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji. W ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku organ arbitrażowy przekazuje swoją decyzję Stronom oraz podkomitetowi ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji.

3.   Rozsądny termin może zostać przedłużony za zgodą obu Stron.

Artykuł 11

Przegląd środków podjętych w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego

1.   Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, przed upływem rozsądnego terminu powiadamia drugą Stronę oraz podkomitet ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji o wszelkich środkach, które podjęła w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego.

2.   W przypadku braku porozumienia między Stronami co do istnienia środka zgłoszonego na podstawie ust. 1 lub co do jego zgodności z postanowieniami, o których mowa w art. 2, Strona skarżąca może wystąpić z pisemnym wnioskiem do organu arbitrażowego o wydanie decyzji w tej sprawie. We wniosku takim określa się konkretny środek będący przedmiotem sporu oraz wyjaśnia, w jaki sposób środek ten jest niezgodny z postanowieniami, o których mowa w art. 2. Organ arbitrażowy przekazuje swoją decyzję w ciągu 90 dni od daty złożenia wniosku. W pilnych wypadkach, w tym w przypadkach związanych z towarami nietrwałymi lub sezonowymi, organ arbitrażowy przekazuje swoją decyzję w ciągu 45 dni od daty złożenia wniosku.

Artykuł 12

Tymczasowe środki zaradcze w przypadku niewykonania decyzji

1.   Jeżeli Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, nie powiadomi o podjęciu jakichkolwiek środków służących wykonaniu decyzji organu arbitrażowego przed upływem rozsądnego terminu lub jeżeli organ arbitrażowy uzna, że środek zgłoszony na podstawie art. 11 ust. 1 jest sprzeczny ze zobowiązaniem nałożonym na tę Stronę na mocy postanowień, o których mowa w art. 2, Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, jeżeli z takim wnioskiem wystąpi Strona skarżąca, przedstawia propozycję tymczasowej rekompensaty. Strona skarżąca może wystąpić z wnioskiem o przedstawienie takiej propozycji również przed upływem rozsądnego terminu.

2.   Jeśli Strony nie dojdą do porozumienia co do rekompensaty w ciągu 30 dni od upływu rozsądnego terminu lub od przekazania przez organ arbitrażowy decyzji na podstawie art. 11 stwierdzającej, że środek podjęty w celu wykonania decyzji narusza postanowienia, o których mowa w art. 2, Strona skarżąca jest uprawniona – po wcześniejszym powiadomieniu drugiej Strony oraz podkomitetu ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji – do zawieszenia zobowiązań wynikających z postanowień, o których mowa w art. 2, w stopniu równoważnym do zniweczenia lub naruszenia korzyści spowodowanego naruszeniem postanowień. Podejmując takie środki, Strona skarżąca bierze pod uwagę ich wpływ na gospodarkę Strony, przeciwko której wysunięto zarzut. Strona skarżąca może wprowadzić w życie takie zawieszenie po upływie 10 dni roboczych od daty otrzymania powiadomienia przez Stronę, przeciwko której wysunięto zarzut, chyba że Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, złoży wniosek o arbitraż na podstawie ust. 3.

3.   Jeśli Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, uzna, że stopień zawieszenia nie jest równoważny poziomowi zniweczenia lub naruszenia korzyści spowodowanego naruszeniem, może zwrócić się z pisemnym wnioskiem do organu arbitrażowego o wydanie decyzji w tej sprawie. O złożeniu takiego wniosku należy powiadomić drugą Stronę oraz podkomitet ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji przed upływem 10 dni roboczych, o których mowa w ust. 2. Organ arbitrażowy, po zasięgnięciu w stosownych przypadkach opinii ekspertów, w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku przekazuje Stronom oraz organowi instytucjonalnemu odpowiedzialnemu za zagadnienia związane z handlem swoją decyzję w sprawie stopnia zawieszenia zobowiązań. Zawieszenie zobowiązań nie może nastąpić przed przekazaniem decyzji organu arbitrażowego i musi być zgodne z decyzją tego organu.

4.   Zawieszenie zobowiązań ma charakter tymczasowy i stosuje się je jedynie do czasu wycofania każdego środka uznanego za sprzeczny z postanowieniami, o których mowa w art. 2, lub do czasu jego zmiany w sposób zapewniający jego zgodność z tymi postanowieniami, na mocy art. 13 lub też do czasu rozstrzygnięcia sporu przez Strony.

Artykuł 13

Przegląd wszelkich środków podjętych w celu wykonania decyzji po zawieszeniu zobowiązań

1.   Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, powiadamia drugą Stronę oraz podkomitet ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji o wszelkich środkach podjętych w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego oraz o swoim wniosku o zakończenie stosowanego przez Stronę skarżącą zawieszenia zobowiązań.

2.   Jeżeli w ciągu 30 dni od daty otrzymania takiego powiadomienia Strony nie osiągną porozumienia w kwestii zgodności zgłoszonego środka z postanowieniami, o których mowa w art. 2, Strona skarżąca zwraca się do organu arbitrażowego z pisemnym wnioskiem o wydanie decyzji w tej sprawie. O złożeniu takiego wniosku należy powiadomić jednocześnie drugą Stronę oraz podkomitet ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji. W ciągu 45 dni od daty złożenia wniosku organ arbitrażowy przekazuje swoją decyzję Stronom oraz podkomitetowi ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji. Jeśli organ arbitrażowy uzna, że jakikolwiek środek podjęty w celu wykonania decyzji jest zgodny z postanowieniami, o których mowa w art. 2, zawieszenie zobowiązań zostaje zakończone.

SEKCJA III

Postanowienia wspólne

Artykuł 14

Wspólnie uzgodnione rozwiązanie

Strony mogą w każdej chwili wspólnie uzgodnić rozwiązanie sporu podlegającego niniejszemu protokołowi. O takim rozwiązaniu powiadamiają podkomitet ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji oraz organ arbitrażowy. Po powiadomieniu o wspólnie uzgodnionym rozwiązaniu organ kończy prace i procedura zostaje zakończona.

Artykuł 15

Regulamin

1.   Procedury rozstrzygania sporów, o których mowa w rozdziale III niniejszego protokołu, określa regulamin załączony do nieniejszego protokołu.

2.   Wszelkie posiedzenia organu arbitrażowego są otwarte dla publiczności zgodnie z regulaminem, chyba że Strony postanowią inaczej.

Artykuł 16

Informacje i doradztwo techniczne

1.   Z własnej inicjatywy lub na wniosek jednej ze Stron organ arbitrażowy może w związku z prowadzonym przez siebie postępowaniem uzyskać informacje, które uzna za stosowne. W szczególności organ arbitrażowy ma prawo zwrócić się o stosowną opinię do ekspertów. Przed dokonaniem wyboru takich ekspertów organ arbitrażowy przeprowadza konsultacje ze Stronami. Wszelkie uzyskane w ten sposób informacje muszą zostać ujawnione obu Stronom, dając im możliwość zgłoszenia uwag.

2.   Zainteresowane osoby mające swoją siedzibę na terytorium Stron mogą składać organowi arbitrażowemu raporty amicus curiae zgodnie z regulaminem.

Artykuł 17

Reguły interpretacji

Każdy organ arbitrażowy dokonuje interpretacji postanowień, o których mowa w art. 2, zgodnie ze zwyczajowymi zasadami interpretacji prawa międzynarodowego publicznego, w tym zgodnie z zasadami określonymi w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów. Decyzje organu arbitrażowego nie mogą rozszerzać ani ograniczać praw i obowiązków przewidzianych w postanowieniach, o których mowa w art. 2.

Artykuł 18

Decyzje organu arbitrażowego

1.   Organ arbitrażowy dokłada wszelkich starań, aby wszelkie jego decyzje podejmowane były w drodze konsensu. Jednak w przypadku gdy decyzja nie może być podjęta w drodze konsensu, sprawa będąca przedmiotem decyzji rozstrzygana jest większością głosów. W żadnym jednak wypadku odrębne opinie arbitrów nie są publikowane.

2.   Wszelkie decyzje organu arbitrażowego mają dla Stron moc wiążącą i nie ustanawiają żadnych praw ani obowiązków dla osób fizycznych lub prawnych. W decyzji podaje się fakty ustalone w sprawie, zastosowanie stosownych postanowień układu o stowarzyszeniu oraz ogólne uzasadnienie wszelkich ustaleń i wniosków. Podkomitet ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji podaje decyzję organu arbitrażowego w całości do wiadomości publicznej, chyba że postanowi inaczej w celu zapewnienia poufności poufnych informacji handlowych.

ROZDZIAŁ IV

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł 19

Listy arbitrów

1.   Podkomitet ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji nie później niż sześć miesięcy po wejściu w życie niniejszego protokołu sporządza listę przynajmniej 15 osób chętnych i zdolnych do pełnienia funkcji arbitrów. Każda ze Stron proponuje przynajmniej pięć osób mających pełnić funkcję arbitra. Każda ze Stron wybiera także przynajmniej pięć osób mających pełnić funkcję przewodniczącego organu arbitrażowego, niebędących obywatelami żadnej ze Stron. Podkomitet ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji zapewnia, aby na liście tej zawsze znajdowała się odpowiednia liczba osób.

2.   Arbitrzy muszą posiadać specjalistyczną wiedzę lub doświadczenie w dziedzinie prawa i handlu międzynarodowego. Muszą być niezależni, działać w imieniu własnym, nie mogą przyjmować instrukcji od żadnego rządu czy organizacji, ani być powiązani z rządem którejkolwiek ze Stron, a ich postępowanie musi być zgodne z kodeksem postępowania, załączonym do niniejszego protokołu.

3.   Podkomitet ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji może sporządzić dodatkową listę przynajmniej 15 osób posiadających fachową wiedzę sektorową w zakresie szczególnych zagadnień objętych układem o stowarzyszeniu. W przypadku odwołania się do procedury wyboru członków, o której mowa w art. 6 ust. 2, przewodniczący podkomitetu ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji mogą skorzystać z listy sektorowej za zgodą obu Stron.

Artykuł 20

Odniesienie do zobowiązań w ramach WTO

1.   Odwołanie się do postanowień niniejszego protokołu dotyczących rozstrzygania sporów pozostaje bez uszczerbku dla jakichkolwiek działań w ramach WTO, w tym również działań z zakresu rozstrzygania sporów.

2.   Jeżeli jednak jedna ze Stron w odniesieniu do konkretnego środka wszczęła postępowanie o rozstrzygnięcie sporu – na mocy niniejszego protokołu albo porozumienia WTO – do czasu zakończenia tego postępowania nie może ona wszcząć postępowania o rozstrzygnięcie sporu w odniesieniu do tego samego środka z tytułu drugiej z wymienionych podstaw prawnych. Ponadto Strona nie może dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia zobowiązania, które jest jednakowe na mocy układu o stowarzyszeniu i na mocy porozumienia WTO, z tytułu obu podstaw prawnych. W takim przypadku po wszczęciu postępowania o rozstrzygnięcie sporu Strona nie dochodzi na drugim forum roszczeń z tytułu naruszenia zobowiązania, które jest jednakowe na mocy drugiego porozumienia, chyba że wybrane forum z powodów proceduralnych lub sądowniczych nie umożliwi dokonania ustaleń dotyczących roszczeń związanych z naruszeniem tego zobowiązania.

3.   Do celów ust. 2:

—

postępowanie w sprawie rozstrzygania sporu w ramach porozumienia WTO uznaje się za rozpoczęte z chwilą wniesienia przez jedną ze Stron wniosku o powołanie organu arbitrażowego na mocy art. 6 Uzgodnienia w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów w ramach WTO i uznaje się je za zakończone, gdy Organ Rozstrzygania Sporów przyjmie sprawozdanie organu oraz, w zależności od przypadku, sprawozdanie Organu Apelacyjnego, zgodnie z art. 16 i 17 ust. 14 tego uzgodnienia,

—

postępowanie w sprawie rozstrzygania sporu na mocy niniejszego protokołu uznaje się za rozpoczęte z chwilą wniesienia przez jedną ze Stron wniosku o powołanie organu arbitrażowego na mocy art. 5 ust. 1 i uznaje się je za zakończone, gdy organ arbitrażowy przekaże swoją decyzję Stronom i podkomitetowi ds. przemysłu, handlu, usług i promocji inwestycji zgodnie z art. 8.

4.   Żadne z postanowień niniejszego protokołu nie wyklucza możliwości zawieszenia realizacji zobowiązań przez jedną ze Stron, jeśli zezwala na to Organ Rozstrzygania Sporów WTO. Nie można w oparciu o porozumienie WTO uniemożliwić jednej ze Stron zawieszenia zobowiązań na mocy niniejszego protokołu.

Artykuł 21

Terminy

1.   Wszystkie terminy określone w niniejszym protokole, łącznie z terminami dotyczącymi przekazywania decyzji przez organy arbitrażowe, liczy się w dniach kalendarzowych od dnia następującego po wykonaniu czynności lub wystąpieniu zdarzenia, do którego się odnoszą, o ile nie przewidziano inaczej.

2.   Każdy termin, o którym mowa w niniejszym protokole, można zmienić za obopólnym porozumieniem Stron. Strony zobowiązują się życzliwie rozważać wnioski o przedłużenie każdego terminu uzasadnione trudnościami, jakie napotyka jedna ze Stron w przestrzeganiu procedur niniejszego protokołu. Na wniosek jednej ze Stron organ arbitrażowy może zmienić mające zastosowanie w postępowaniu terminy, uwzględniając różny poziom rozwoju Stron.

Artykuł 22

Przegląd i zmiana protokołu

1.   Po wejściu w życie niniejszego protokołu i załączników do niego Rada Stowarzyszenia może w dowolnym momencie dokonać przeglądu ich wdrożenia w celu podjęcia decyzji o ich dalszym obowiązywaniu, wprowadzeniu do nich zmian lub zakończeniu ich obowiązywania.

2.   W ramach tego przeglądu Rada Stowarzyszenia może rozważyć możliwość utworzenia organu apelacyjnego wspólnego dla wielu układów eurośródziemnomorskich.

3.   Rada Stowarzyszenia może zdecydować o wprowadzeniu zmian do niniejszego protokołu i załączników do niego.

Artykuł 23

Wejście w życie

Niniejszy protokół zostanie zatwierdzony przez Strony zgodnie z ich właściwymi procedurami. Protokół wchodzi w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po dniu, w którym Strony powiadamiają się o zakończeniu procedur, o których mowa w niniejszym artykule.

---

(1)  Postanowienia niniejszego protokołu pozostają bez uszczerbku dla art. 34 protokołu dotyczącego definicji pojęcia „produkty pochodzące” oraz metod współpracy administracyjnej.