Sankcje (środki ograniczające)

Art. 29 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) zezwala Radzie Unii Europejskiej na przyjmowanie, w kontekście wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej (WPZiB), decyzji o nałożeniu sankcji – często zwanych też środkami ograniczającymi – wobec państw niebędących członkami UE, podmiotów niepaństwowych lub osób fizycznych.

Te środki są pozbawione charakteru karnego i mają na celu doprowadzenie do zmiany w polityce lub w działaniach podmiotów odpowiedzialnych za niewłaściwe postępowanie (np. nieprzestrzeganie prawa międzynarodowego lub praw człowieka albo realizowanie polityki bądź podejmowanie działań, które nie są zgodne z zasadą państwa prawa lub z zasadami demokratycznymi). Muszą być one spójne z celami działań zewnętrznych UE, które określono w art. 21 TUE.

Zgodnie z art. 29 TUE Rada podejmuje decyzje o przyjęciu, przedłużeniu lub zniesieniu sankcji, stanowiąc jednomyślnie na wniosek Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa. Aspekty gospodarcze i finansowe tego rodzaju decyzji (np. dotyczące zakazów przywozu/wywozu lub zamrożenia aktywów) są regulowane rozporządzeniami przyjmowanymi przez Radę, stanowiącą większością kwalifikowaną, w oparciu o art. 215 TFUE, na wspólny wniosek wysokiego przedstawiciela i Komisji Europejskiej.

Sankcje UE mogą zostać nałożone albo w wykonaniu środków służących wdrożeniu rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych, albo autonomicznie, tj. z własnej inicjatywy UE.

Sankcje mogą obejmować:

• zakazy wywozu broni i powiązanego z nią wyposażenia
• ograniczenia wjazdowe (zakazy wydawania wiz / zakazy podróżowania)
• środki gospodarcze, takie jak ograniczenia przywozowe lub wywozowe
• zamrożenie funduszy i aktywów finansowych stanowiących własność osób lub podmiotów objętych sankcjami.

Komisja jest odpowiedzialna za zapewnianie, w drodze monitoringu, by rozporządzenia nakładające środki ograniczające, przyjęte w trybie art. 215 TFUE, były wykonywane i egzekwowane przez państwa członkowskie. Ponadto wspiera ona osoby fizyczne, przedsiębiorstwa, podmioty niosące pomoc humanitarną i państwa członkowskie w wysiłkach na rzecz stosowania sankcji. W tym celu Komisja publikuje wytyczne i odpowiada na pytania dotyczące wykładni zadawane przez właściwe organy krajowe.

ZOBACZ TEŻ:

• Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (WPZiB)
• Rada Unii Europejskiej
• Decyzja
• Komisja Europejska
• Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa
• Prawa człowieka
• Państwa członkowskie
• Większość kwalifikowana
• Rozporządzenie
• Państwo prawa
• Działania zewnętrzne Unii Europejskiej
• Jednomyślność
• Ogólne ramy dla sankcji unijnych (streszczenie)
• Środki ograniczające (sankcje) (Komisja Europejska)
• Sankcje Unii Europejskiej (Europejska Służba Działań Zewnętrznych)
• Kiedy i jak UE przyjmuje sankcje? (Rada).