Niszczycielskie praktyki połowowe na pełnym morzu i ochrona ekosystemów

Niszczycielskie praktyki połowowe na pełnym morzu stanowią zagrożenie dla wrażliwych ekosystemów głębinowych. Komisja proponuje strategię mającą na celu wzmocnienie międzynarodowych działań w ramach ONZ, regionalnych organizacji zarządzania rybołówstwem (RFMO) i międzynarodowych konwencji dotyczących ochrony wrażliwych głębinowych siedlisk morskich.

AKT

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z 17 października 2007 r. w sprawie niszczycielskich praktyk połowowych na pełnym morzu i ochrony wrażliwych ekosystemów głębinowych [COM(2007) 604 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Komisja proponuje ambitną strategię ochrony wrażliwych ekosystemów na pełnym morzu w oparciu o zasadę ostrożności oraz o wcześniejszą ocenę oddziaływania. Komisja odpowiada w ten sposób na apel Zgromadzenia Ogólnego ONZ zawarty w rezolucji 61/105 w sprawie regulacji rybołówstwa we wrażliwych głębinowych ekosystemach morskich.

Niszczycielskie praktyki połowowe na pełnym morzu

Różnorodność biologiczna i równowaga głębinowych ekosystemów morskich są zagrożone przez działalność człowieka. Praktyki i przydenne narzędzi połowowe (włoki denne, dragi, denne sieci stawne itp.) mogą wywołać nieodwracalne szkody we wrażliwych siedliskach morskich. Działalności takie jak wydobycie węglowodorów, układanie kabli podmorskich czy zrzucanie odpadów itp. stanowią inne zagrożenia.

Stwierdzenie to jest oparte na badaniach, które wykazały uszkodzenia głębinowych raf koralowych na północno-wschodnim Atlantyku, na zachodnim Atlantyku i na Morzu Tasmana.

Działalności takie mogą również zagrozić osiągnięciu celów szczytu w Johannesburgu w sprawie zrównoważonego rozwoju (2002 r.).

Działania Unii Europejskiej

Działania Unii Europejskiej (UE) są oparte na zaleceniach zawartych w rezolucji 61/105 ONZ (EN) (ES) (FR) w celu ochrony wrażliwych głębinowych środowisk morskich. W tej rezolucji, w której opracowaniu aktywnie uczestniczyła Komisja regionalne organizacje zarządzania rybołówstwem (RFMO) i państwa członkowskie zachęca się do przyjęcia i wdrożenia środków przed 31 grudnia 2008 r., zgodnie z zasadą ostrożności, podejściem ekosystemowym i prawem międzynarodowym. Środki te określają system zarządzania dla połowów dennych na pełnym morzu w oparciu o:

• ocenę oddziaływania poprzedzającą udzielenie zezwolenia na działalność połowową,
• identyfikację wrażliwych ekosystemów morskich poprzez prowadzenie badań i gromadzenie danych,
• zamykanie obszarów wrażliwych.

Strategia ta proponuje środki mające na celu realizację tych zaleceń i dalsze działania.

UE musi mieć wiodącą rolę w świecie w zakresie ochrony wrażliwych głębinowych ekosystemów morskich, w szczególności poprzez stymulowanie debaty międzynarodowej. UE będzie wspierać opracowywanie sprawozdania na temat postępów w walce z niszczycielskimi praktykami połowowymi, które zostanie przedstawione ONZ w 2009 r. Ponadto UE będzie wzmacniać współpracę z Organizacją Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO (EN) (ES) (FR)) w celu gromadzenia i upowszechniania rzetelnych informacji na temat działań podejmowanych przez państwa członkowskie. Informacje te będą służyć jako podstawa dla wytycznych technicznych dotyczących głębinowego rybołówstwa morskiego. Podobnie współpraca z Konwencją o różnorodności biologicznej (CBD) i regionalnymi konwencjami morskimi będzie umożliwiać identyfikację zagrożonych siedlisk morskich.

Dla większości obszarów dalekomorskich istnieją już regionalne organizacje zarządzania rybołówstwem (RFMO). Dla tych obszarów zostały przyjęte środki ochrony ekosystemów, ale muszą być one uzupełniane poprzez systematyczne i zapobiegawcze podejście do zarządzania zagrożeniami dla środowiska. Aby osiągnąć wysoki poziom skutecznej ochrony przed zniszczeniami związanymi z działalnością połowową, RFMO mogą stosować bardziej rygorystyczne przepisy w celu zwiększenia ochrony.

Przed utworzeniem RFMO państwa mogą przedsięwziąć środki tymczasowe w celu ochrony obszarów dotkniętych skutkami połowów dennych i zarządzania nimi. UE wspiera to podejście w ramach toczących się negocjacji dotyczących wdrożenia nowego RFMO na południowym Pacyfiku. UE zobowiązuje się również uczestniczyć w opracowywaniu środków tymczasowych na Oceanie Indyjskim w perspektywie porozumienia w 2008 r. i ich transpozycji do prawa wspólnotowego. W przypadku obszarów, na których nie zostały jeszcze ustanowione RFMO, UE zachęca do rozpoczęcia negocjacji między zainteresowanymi stronami w celu stworzenia tych organizacji.

W przypadku obszarów dalekomorskich nieregulowanych przez RFMO denna działalność połowowa prowadzona przez statki UE powinna podlegać rozporządzeniu załączonemu do niniejszego komunikatu (zob. akty powiązane). Rozporządzenie to, którego przyjęcie jest planowane na 2008 r., realizuje zalecenia Organizacji Narodów Zjednoczonych w odniesieniu do tych statków. Stanowi ono, że statki Wspólnoty muszą uzyskać specjalne zezwolenie na przydenny połów ryb w tych obszarach, które zostanie wydane dopiero po przeprowadzeniu oceny oddziaływania. Ocena ta pozwoli oszacować na podstawie szczegółowych planów działań ryzyko negatywnego wpływu na wrażliwe ekosystemy morskie wywieranego przez odnośne połowy. Rozporządzenie określa również wymogi w zakresie monitorowania i kontroli, takie jak obecność na pokładzie obserwatorów, a także przepisy dotyczące monitorowania satelitarnego (VMS). W uzupełnieniu rozporządzenie proponuje zakazanie stosowania przydennych narzędzi połowowych na głębokości poniżej 1000 metrów. Statki uprawnione do połowów będą zobowiązane również zgłaszać właściwym organom obszary, w których znajdują się wrażliwe ekosystemy, które napotkają podczas prowadzenia swojej, aby następnie zapewnić ich ochronę, jeśli to konieczne.

Kontekst

Zobowiązanie podjęte w Johannesburgu stawia problem niszczycielskich praktyk połowowych w kontekście globalnym. Łowiska nie powinny być rozpatrywane w oderwaniu od siebie, ale jako w pełni włączone w szerszą perspektywę zrównoważonego rozwoju, w tym na obszarach dalekomorskich. Właśnie takie pojęcie jest stosowane w obecnych propozycjach Komisji w sprawie zintegrowanej polityki morskiej. UE zamierza zdecydowanie postępować zgodnie z zasadami określonymi w rezolucji 61/105 ONZ w sprawie zrównoważonego rybołówstwa przyjętej w grudniu 2006 r.

AKTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Rady (WE) nr 734/2008 z dnia 15 lipca 2008 r. w sprawie ochrony wrażliwych ekosystemów morskich na pełnym morzu przed niekorzystnym wpływem przydennych narzędzi połowowych [Dz.U. L 201 z 30.7.2008].

Ostatnia aktualizacja: 27.10.2011