Ku konkurencyjnemu i zrównoważonemu sektorowi związanemu z leśnictwem

Komisja przedstawia plan działań zmierzający do wzmocnienia konkurencyjności i zrównoważonego charakteru przemysłu związanego z leśnictwem, aby w ten sposób odpowiedzieć na wyzwania gospodarcze i środowiskowe, z którymi przyjdzie się zmierzyć Unii Europejskiej w przyszłości, jak zmiana klimatu, innowacje, wzmocnienie konkurencji światowej lub zaopatrzenie w drewno i energię.

AKT

Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego na temat innowacyjnego i zrównoważonego przemysłu związanego z leśnictwem w UE – Wkład w strategię UE na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia [KOM(2008) 113 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Przemysł związany z leśnictwem w Unii Europejskiej (UE) charakteryzuje silna konkurencyjność. Wartość produkcji w tym przemyśle wynosi 365 mld EUR, a wartość dodana przezeń wytwarzana – ok. 120 mld EUR. Przemysł ten zatrudnia ponad trzy miliony osób w 344 tys. przedsiębiorstw, z których wiele ma swoje siedziby na obszarach wiejskich. Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) odgrywają kluczową rolę w sektorze drzewnym i papierniczym.

Przemysł związany z leśnictwem, zaangażowany w proces transformacji na rzecz gospodarki o niskiej emisji dwutlenku węgla, musi w dalszym ciągu utrzymywać swój konkurencyjny charakter. Sektor ten musi w dalszym ciągu pomyślnie się rozwijać, a jednocześnie zmierzyć się z takimi wyzwaniami, jak zmiana klimatu, innowacje, dostęp do pozaeuropejskich rynków i wzrost kosztów energii.

Komisja proponuje rozmaite działania zmierzające do poprawy konkurencyjności przemysłu leśniczego w UE, zgrupowane wokół takich następujących kwestii, jak:

• dostęp do surowców,
• przeciwdziałanie zmianie klimatu,
• innowacje, badania i rozwój technologiczny,
• handel i współpraca z krajami trzecimi,
• komunikacja i informacja.

Dostęp do surowców

Zwiększenie popytu na surowiec drzewny na potrzeby wytwarzania energii odnawialnej, potrzeby związane z różnorodnością biologiczną lub rekreacją powodują wzrost konkurencji. Rosnącemu popytowi nie zawsze odpowiada stosowne zwiększenie podaży – co skutkuje wzrostem kosztów. Ważne jest propagowanie wewnętrznej podaży surowca drzewnego, aby zagwarantować jego dyspozycyjność. Koszt surowca drzewnego jest najwyższym spośród kosztów ponoszonych przez liczne sektory przemysłu drzewnego. W sektorze papierniczym drewno stanowi ponad 30% ogółu kosztów produkcji, w przemyśle tartacznym – 70%.

Komisja zaleca zrównoważoną gospodarkę leśną. Zachęca państwa członkowskie, przemysł i właścicieli lasów do:

• promowania zalesiania i ponownego zalesiania,
• wykorzystywania biomasy w sposób zrównoważony, nie tylko do produkcji energii odnawialnej, aby ułatwiać stałe dostawy surowca drzewnego dla potrzeb przemysłu związanego z leśnictwem, tak by popyt ściślej równoważył podaż,
• wspierania dalszego rozwoju rynku wtórnego papieru i drewna, w tym poprzez zwiększenie zaangażowania branży, zmierzające do zwiększenia udziału papieru i drewna z odzysku,
• podejmowania dalszych wysiłków na rzecz ograniczenia nielegalnego wyrębu i handlu produktami z drewna pochodzącego z nielegalnych źródeł.

Przeciwdziałanie zmianie klimatu

Lasy pochłaniają dwutlenek węgla, a związki te, wchłonięte przez roślinność leśną, są zatrzymywane następnie w produktach z papieru i drewna. Poprzez składowanie związków węgla sektor ten odgrywa pewną rolę w łagodzeniu zmiany klimatu. Zwiększone przetwórstwo wtórne papieru i drewna – zamiast składowania na wysypiskach – pozwala przedłużyć zdolność produktów drewnianych do zatrzymywania węgla. Komisja rozważy korzyści i wyzwania, jakie niesie propozycja włączenia do jej polityki kwestii składowania węgla w produktach z drewna ściętego.

Wzrost cen gazu i elektryczności zagraża konkurencyjności przemysłu związanego z leśnictwem. Chociaż niektóre branże tego sektora (chemiczne wytwórnie masy celulozowej) mogą być nawet wytwórcami netto energii, inne (papiernie) zużywają wielkie masy energii. W celu stworzenia wewnętrznego i prawdziwie konkurencyjnego rynku gazu Komisja kładzie nacisk na plan działań (2007–2009) „Polityka energetyczna dla Europy”.

Ważny przedmiot zainteresowania Komisji stanowią też przyszłe działania w dziedzinie walki ze zmianami klimatu. W ramach systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych Komisja przeprowadzi ocenę sytuacji sektorów energochłonnych i ryzyka przenoszenia produkcji do krajów, w których limity emisji są łagodniejsze („carbon leakage”).

Innowacje

Komisja przypomina o wadze innowacji, badań i postępu technologicznego, niezbędnych dla wspierania konkurencyjności i zagwarantowania zrównoważonego rozwoju przemysłu związanego z leśnictwem. 7. program ramowy w dziedzinie badań oferuje możliwości badania metod produkcji biopaliw i ekologicznych produktów chemicznych wytwarzanych z drewna. Przyjęte zostanie podejście oparte na utworzeniu ośrodków działań innowacyjnych z myślą o stymulowaniu konkurencyjności obejmującej całość łańcucha wartości drewna.

Handel i współpraca z krajami trzecimi

Komisja będzie podejmować dalsze wysiłki w celu zagwarantowania dostępu do surowców na rynku światowym i likwidowania barier taryfowych. W tym celu zostaną podjęte rozmowy z krajami trzecimi.

Informacja i komunikacja

Należy podnosić poziom wiedzy o produktach pochodzenia leśnego i o przemyśle związanym z leśnictwem. Państwa członkowskie, władze lokalne, instytucje uniwersyteckie i oświatowe zostaną zaproszone do współpracy w ramach międzynarodowych sieci badawczych w celu analizy i opisu długoterminowych zmian w przemyśle opartym na leśnictwie.

Kontekst

Całość zgłoszonych propozycji została poddana konsultacjom społecznym. Niniejszy komunikat stanowi nowy etap we wdrażaniu zintegrowanej polityki przemysłowej UE. Uzupełnia również plan działań na rzecz lasów.

Ostatnia aktualizacja: 10.06.2008