Pakiet dotyczący szkolnictwa wyższego

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Konkluzje Rady w sprawie europejskiej strategii na rzecz wzmacniania pozycji instytucji szkolnictwa wyższego z myślą o przyszłości Europy

Zalecenie Rady w sprawie tworzenia powiązań na rzecz skutecznej europejskiej współpracy w dziedzinie szkolnictwa wyższego

JAKIE SĄ CELE KONKLUZJI ORAZ ZALECENIA?

Wśród celów zarówno konkluzji Rady, jak i opublikowanych zaleceń można wymienić:

• wspieranie wkładu instytucji kształcenia wyższego do kształtowania zrównoważonych i odpornych gospodarek oraz sprawiania, że Unia Europejska (UE) stanie się bardziej ekologiczna, sprzyjająca włączeniu społecznemu i cyfrowa;
• osiągnięcie wyższego poziomu intensywności oraz zakresu współpracy międzynarodowej, a także opracowanie europejskiego wymiaru sektora szkolnictwa wyższego w oparciu o wspólne wartości.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Pakiet dotyczący szkolnictwa wyższego

W styczniu 2022 roku Komisja Europejskiej zapoczątkowała dwie inicjatywy dotyczące szkolnictwa wyższego:

• Europejską strategię na rzecz szkół wyższych, której celem było wspieranie instytucji szkolnictwa wyższego w całej Europie w realizacji swoich misji oraz rozwoju; a także
• wniosek dotyczący Zalecenia Rady Unii Europejskiej w sprawie budowania mostów na rzecz skutecznej europejskiej współpracy w szkolnictwie wyższym, której celem było uwolnienie pełnego potencjału zrównoważonej i skuteczniejszej współpracy międzynarodowej na wielu poziomach między instytucjami szkolnictwa wyższego w Europie.

Reprezentująca państwa członkowskie Unii Europejskiej Rada odpowiedziała na każdą z tych inicjatyw wydaniem zaleceń dla państw członkowskich oraz dla Komisji.

Europejska strategia na rzecz szkół wyższych

W odpowiedzi na inicjatywę Komisji, Rada określiła cztery kluczowe cele służące wspieraniu współpracy międzynarodowej pomiędzy instytucjami szkolnictwa wyższego w Europie, które mają być realizowane w ramach wspólnych wysiłków na szczeblu poszczególnych instytucji, państw oraz całej Europy:

• wspieranie europejskiego wymiaru szkolnictwa wyższego oraz sektora badań i innowacji, a także synergii między nimi;
• zwiększanie znaczenia Europy na świecie oraz budowanie jej pozycji lidera;
• wspieranie odbudowy europejskiej gospodarki oraz reagowanie na zmiany związane z zieloną i cyfrową transformacją;
• pogłębianie europejskiego poczucia wspólnoty opartej na wspólnych wartościach.

Zarówno Komisji, jak i poszczególnym państwom członkowskim proponowany jest szereg działań mających na celu realizację tych celów, w tym wspieranie partnerstw pomiędzy instytucjami szkolnictwa wyższego, w tym jednostkami wybranymi w ramach inicjatywy „Uniwersytety Europejskie”.

Rada proponuje także podjęcie szeregu dalszych działań ukierunkowanych na realizację tych celów.

Zalecenie Rady dotyczące współpracy w ramach europejskiego szkolnictwa wyższego

W odpowiedzi na wniosek Komisji, Rada wydała szereg zaleceń dla państw członkowskich oraz Komisji.

Wśród zaleceń dla państw członkowskich można wymienić:

• umożliwienie instytucjom szkolnictwa wyższego analizy konieczności, korzyści, ryzyka i wykonalności nawiązania zinstytucjonalizowanej współpracy, obejmującej między innymi ewentualny status prawny sojuszy instytucji szkolnictwa wyższego, których celem byłoby usprawnienie głębszej współpracy poprzez współdzielenie - w stosownych przypadkach - zasobów ludzkich, technicznych, danych, a także możliwości edukacyjnych, badawczych i innowacyjnych;
• ułatwienie instytucjom szkolnictwa wyższego zaangażowanym we współpracę międzynarodową oferowania wspólnych programów i nadawania wspólnych stopni naukowych, zgodnie z instrumentami procesu bolońskiego;
• wspieranie instytucji szkolnictwa wyższego w rozwijaniu wspólnych interdyscyplinarnych, transnarodowych działań edukacyjnych na wszystkich poziomach (krótkie cykle, licencjat, magisterium i doktorat);
• wspieranie mobilności w ramach wspólnych transnarodowych programach edukacyjnych;
• kontynuowanie bezpośredniego lub pośredniego wsparcia finansowego na rzecz głębszej transnarodowej współpracy instytucjonalnej w szkolnictwie wyższym, w tym dla „Uniwersytetów Europejskich”;
• promowanie i ochronę podstawowych zasad autonomii instytucjonalnej;
• wzmacnianie wzajemnego zaufania dzięki zastosowaniu procedur zapewniania jakości przez podmioty zewnętrzne oraz akredytacji wspólnych programów edukacyjnych i innych form wspólnej oferty edukacyjnej;
• wspieranie rozwoju wysokiej jakości wirtualnego nauczania opartego na współpracy;
• zachęcanie instytucji szkolnictwa wyższego do angażowania studentów, nauczycieli akademickich, badaczy i pracowników w proces zarządzania strukturami współpracy ponadnarodowej między instytucjami szkolnictwa wyższego.

Wśród zaleceń dla Komisji można wymienić:

• wspieranie państw członkowskich oraz instytucji szkolnictwa wyższego w testowaniu możliwości wykorzystania instrumentów europejskich istniejących od 2022 roku;
• badanie zapotrzebowania oraz możliwości wdrożenia zinstytucjonalizowanych instrumentów wspierających współpracę, w tym możliwego statusu prawnego sojuszy instytucji szkolnictwa wyższego;
• badanie możliwości oraz ustalanie kroków koniecznych do wprowadzenia wspólnych stopni naukowych opartych na zestawie europejskich kryteriów wypracowanych w toku współpracy;
• dążenie do dalszego rozwoju inicjatywy „Uniwersytety Europejskie” w oparciu o oddolne podejście w ramach programu Erasmus+;
• wspieranie poszerzenia inicjatywy europejskiej karty studenta.

Inicjatywa „Uniwersytety Europejskie”

• W 2017 roku Komisja Europejska zaprezentowała swoją wizję europejskiego obszaru edukacji (EOE), który miał powstać do 2025 roku.
• Inicjatywa „Uniwersytety Europejskie” jest kluczowym projektem wchodzącym w skład europejskiego obszaru edukacji, wynikającym z europejskiej strategii na rzecz szkół wyższych. Bezpośrednio ze strategii wynika ambicja wspierania 60 „Uniwersytetów Europejskich” oraz włączenie przeszło 500 uczelni wyższych do połowy 2024 roku. „Uniwersytety Europejskie” to międzynarodowe sojusze uczelni wyższych, które zapoczątkują proces tworzenia uczelni przyszłości dzięki promowaniu europejskich wartości oraz tożsamości, a także zrewolucjonizowanie jakości oraz konkurencyjności europejskiego szkolnictwa wyższego.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Europejski obszar edukacji – szkolnictwo wyższe (Komisja Europejska).
• Proces boloński i europejski obszar szkolnictwa wyższego (Komisja Europejska).
• Inicjatywa „Uniwersytety Europejskie” (Komisja Europejska).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Konkluzje Rady w sprawie europejskiej strategii na rzecz wzmacniania pozycji instytucji szkolnictwa wyższego z myślą o przyszłości Europy (Dz.U. L 167 z 21.4.2022, s. 9–17).

Zalecenie Rady z dnia 5 kwietnia 2022 r. w sprawie tworzenia powiązań na rzecz skutecznej europejskiej współpracy w dziedzinie szkolnictwa wyższego (Dz.U. C 160 z 13.4.2022, s. 1–8).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie Europejskiej strategii na rzecz szkół wyższych (COM(2022) 16 final z 18.1.2022).

Wniosek dotyczący Zalecenia Rady w sprawie tworzenia powiązań na rzecz skutecznej europejskiej współpracy w dziedzinie szkolnictwa wyższego (COM(2022) 17 final z 18.1.2022).

Dokument roboczy służb Komisji – dotyczący komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów w sprawie Europejskiej strategii na rzecz szkół wyższych oraz wniosku dotyczącego zalecenia Rady w sprawie tworzenia powiązań na rzecz skutecznej europejskiej współpracy w dziedzinie szkolnictwa wyższego (SWD(2022) 6 final z 18.1.2022).

Ostatnia aktualizacja: 13.10.2022