Zasoby własne UE

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Decyzja (UE, Euratom) 2020/2053 w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej

JAKI JEST CEL DECYZJI?

Decyzja określa, w jaki sposób finansowany jest roczny budżet UE poprzez:

• zmianę niektórych obowiązujących zasad;
• aktualizację pułapu budżetowego zasobów własnych;
• wprowadzenie nowego źródła przychodu (w oparciu o odpady opakowaniowe z tworzyw sztucznych niepoddawane recyklingowi);
• zezwolenie Komisji Europejskiej na zaciąganie pożyczek na rynkach kapitałowych w wyłączonym celu poradzenia sobie z kryzysem wywołanym COVID-19.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Coroczny budżet UE finansowany jest przez państwa członkowskie UE z następujących zasobów własnych:

• tradycyjne źródła przychodu: mimo że były one głównym źródłem przychodu przed rokiem 1970, obecnie ograniczają się do cła przywozowego;
• podatek od wartości dodanej (VAT): stosuje się jednolitą stawkę 0,30 % w stosunku do zharmonizowanej podstawy VAT każdego z państw członkowskich, która to stawka jest ograniczona do 50 % dochodu narodowego brutto;
• dochód narodowy brutto (DNB)*: jednolita stawka DNB będzie uzgadniana co roku (z corocznymi ryczałtowymi obniżkami w przypadku Austrii, Danii, Niemiec, Niderlandów oraz Szwecji);
• odpady opakowaniowe z tworzyw sztucznych: stosuje się jednolitą stawkę w wysokości 0,80 EUR za kilogram do różnicy pomiędzy ilością wytworzonych odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych a ilością takich odpadów poddanych recyklingowi (z corocznymi ryczałtowymi obniżkami w przypadku 17 państw członkowskich, których DNB jest niższy niż średnia dla UE).

Maksymalna wysokość corocznego budżetu („pułap budżetowy zasobów własnych”) zostaje podniesiony z 1,20 % do 1,40 % unijnego DNB w przypadku płatności* oraz do 1,46 % w przypadku zobowiązań*, co odzwierciedla w szczególności wyjście Zjednoczonego Królestwa z UE.

Następujące warunki specjalne mają zastosowanie do środków mających na celu poradzenie sobie z kryzysem wywołanym pandemią COVID-19, za pośrednictwem Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy – rozporządzenie (UE) 2020/2094 (zob. streszczenie):

• Komisja może pożyczyć maksymalnie 750 000 mln EUR (ceny z 2018 r.) na rynkach kapitałowych;
• kwota ta zostanie podzielona następująco: 360 000 mln EUR na pożyczki oraz 390 000 mln EUR na wydatki;
• spłaty pożyczonej kwoty dokonywane są z budżetu UE i rozpoczną się przed końcem wieloletnich ram finansowych 2021–2027 (rozporządzenie (UE, Euratom) 2020/2093 – zob. streszczenie), a zakończą w pełni najpóźniej do 31 grudnia 2058 r.;
• Komisja zarządza procesem pożyczania środków oraz regularnie informuje Parlament Europejski i Radę o swojej strategii zarządzania długiem;
• pułap budżetowy dla płatności (1,40 %) i zobowiązań (1,46 %) zostanie tymczasowo podwyższony o 0,6 %, aby pokryć należności wynikające z pożyczki, jednak nie będzie można wykorzystać tych środków na pokrycie żadnych innych wydatków;
• jeśli będzie to niezbędne do pokrycia zobowiązań wynikających z Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy, Komisja może w ostateczności poprosić państwa członkowskie o dodatkowy wkład finansowy.

Przychody z zasobów własnych wykorzystuje się do finansowania wszystkich pozycji z wydatków UE w jej corocznym budżecie, zaś wszelkie nadwyżki uzyskane w jednym roku przenosi się na kolejny rok.

Państwa członkowskie odpowiadają za udostępnianie swych zasobów własnych, a także za pobieranie cła w imieniu UE. Państwa członkowskie zachowują do 25 % tradycyjnych źródeł przychodów, by pokryć własne koszty.

Decyzja ta uchyla decyzję 2014/335/UE, Euratom.

OD KIEDY DECYZJA MA ZASTOSOWANIE?

Będzie ona mieć zastosowanie z mocą wsteczną od 1 stycznia 2021 r., gdy tylko zostanie ratyfikowana przez wszystkie 27 państw członkowskich.

KONTEKST

Decyzja wymaga zatwierdzenia/ratyfikacji przez wszystkie 27 państw członkowskich, by zaczęła obowiązywać. Stanowi ona część większego pakietu finansowego, który obejmuje:

• wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 – rozporządzenie (UE, Euratom) 2020/2093;
• porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (zob. streszczenie), zawierające harmonogram wprowadzania nowych zasobów własnych;
• Instrument na rzecz Odbudowy – rozporządzenie (WE) 2020/2094.

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Decyzja Rady (UE, Euratom) 2020/2053 z dnia 14 grudnia 2020 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej oraz uchylająca decyzję 2014/335/UE, Euratom (Dz.U. L 424 z 15.12.2020, s. 1–10)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Rady (UE, Euratom) 2020/2093 z dnia 17 grudnia 2020 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 (Dz.U. L 433 I z 22.12.2020, s. 11–22)

Rozporządzenie Rady (UE) 2020/2094 z dnia 14 grudnia 2020 r. ustanawiające Instrument Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy w celu wsparcia odbudowy w następstwie kryzysu związanego z COVID-19 (Dz.U. L 433 I z 22.12.2020, s. 23–27)

Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 16 grudnia 2020 r. między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz w sprawie nowych zasobów własnych, w tym również harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych (Dz.U. L 433 I z 22.12.2020, s. 28–46)

Ostatnia aktualizacja: 23.03.2021