EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Unijne środki ograniczające w związku z sytuacją w Syrii

Unijne środki ograniczające w związku z sytuacją w Syrii

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Decyzja Rady 2013/255/WPZiB dotycząca środków ograniczających skierowanych przeciwko Syrii

Rozporządzenie Rady (UE) nr 36/2012 w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Syrii

JAKIE SĄ CELE DECYZJI I ROZPORZĄDZENIA?

Decyzja i rozporządzenie stanowią część zestawu narzędzi Unii Europejskiej (UE) w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB), promujących cele WPZiB poprzez zapewnienie podstawy prawnej dla sankcji UE w związku z sytuacją w Syrii.

Oba akty prawne były wielokrotnie zmieniane.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Ograniczenia dotyczące wymiany handlowej w zakresie towarów, usług i technologii

Sankcje obejmują ograniczenia dotyczące handlu z UE produktami, które mogą być wykorzystane bezpośrednio lub pośrednio do wewnętrznych represji wobec ludności syryjskiej. Są to między innymi:

  • zakaz importu uzbrojenia i materiałów z nim związanych z Syrii;
  • ograniczenia dotyczące eksportu określonego sprzętu, towarów i technologii, które mogą być wykorzystane do wewnętrznych represji bądź do produkcji lub konserwacji tego rodzaju produktów,
  • zobowiązanie państw członkowskich Unii Europejskiej do inspekcji statków wodnych i statków powietrznych, jeśli istnieją uzasadnione podstawy, by podejrzewać, że ich ładunek zawiera uzbrojenie, materiały z nim związane lub sprzęt, który może zostać wykorzystany do wewnętrznych represji;
  • zakaz wywozu sprzętu, technologii lub oprogramowania przeznaczonego głównie do wykorzystania przy monitorowaniu lub przechwytywaniu Internetu i połączeń telefonicznych;
  • zakaz otwierania przez syryjskie instytucje finansowe nowych oddziałów lub filii w UE oraz ustanawiania nowych spółek joint venture lub nawiązywania przez syryjskie banki występujące w charakterze banku korespondenta stosunków z bankami w UE;
  • zakaz przywozu ropy naftowej i produktów ropopochodnych z Syrii oraz wszelkiego finansowania, ubezpieczenia lub reasekuracji w tym zakresie;
  • zakaz inwestowania w syryjski przemysł naftowy,
  • zakaz inwestowania w przedsiębiorstwa zaangażowane w budowę nowych elektrowni do produkcji energii elektrycznej w Syrii,
  • zakaz handlu elementami syryjskiego dziedzictwa kulturowego, które zostały nielegalnie wywiezione z Syrii, w celu ułatwienia bezpiecznego powrotu tych przedmiotów;
  • zakaz handlu złotem, metalami szlachetnymi i diamentami z syryjskimi organami publicznymi i bankiem centralnym.

Zamrożenie aktywów i zakaz podróżowania

Sankcje dotyczą także osób fizycznych i przedsiębiorstw odpowiedzialnych za brutalne represje stosowane wobec ludności syryjskiej, wspierających reżim lub czerpiących z niego zyski, jak również osób i przedsiębiorstw powiązanych z tymi osobami fizycznymi i przedsiębiorstwami. Decyzja i rozporządzenie nakładają następujące sankcje i środki ograniczające:

  • zamrożenie aktywów i zakaz podróżowania na ponad 350 osób fizycznych i co najmniej 90 podmiotów. Niektóre zamrożone środki finansowe lub zasoby gospodarcze mogą zostać odblokowane pod pewnymi warunkami, w szczególności jeśli są one niezbędne:
    • do dokonywania płatności w imieniu Syrii na rzecz Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW), przeznaczonych na działania związane z misją weryfikacyjną OPCW i niszczeniem syryjskiej broni chemicznej;
    • do celów ewakuacji z Syrii,
    • do celów humanitarnych.
  • Zamrożenie aktywów Banku Centralnego Syrii w UE oraz zakaz udostępniania środków finansowych i zasobów gospodarczych, przy zezwoleniu pod ścisłymi warunkami na dalsze prowadzenie zgodnej z prawem wymiany handlowej.

Załącznik do decyzji 2013/255/WPZiB zawiera regularnie zmieniany wykaz osób fizycznych i przedsiębiorstw objętych tymi środkami.

Strategia UE na rzecz Syrii

W 2017 roku, uchwalając strategię UE na rzecz Syrii, Rada Unii Europejskiej oświadczyła, że nadal rozważa podjęcie kolejnych środków ograniczających wymierzonych w osoby fizyczne i podmioty z Syrii wspierające reżim, dopóki trwają represje. Strategia skupia się na sześciu kluczowych obszarach:

  • zakończenie wojny w drodze prawdziwej transformacji politycznej,
  • propagowanie konstruktywnych i pluralistycznych przemian w Syrii;
  • ratowanie życia ludzkiego poprzez odpowiednio wczesne, sprawne, skuteczne i odbywające się z poszanowaniem zasad zaspokajanie potrzeb humanitarnych Syryjczyków znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji;
  • propagowanie demokracji, praw człowieka i wolności słowa poprzez wzmocnienie syryjskich organizacji społeczeństwa obywatelskiego;
  • propagowanie pociągania do odpowiedzialności za zbrodnie wojenne z myślą o ułatwieniu procesu pojednania narodowego oraz działania wymiaru sprawiedliwości w okresie przejściowym;
  • wspieranie odporności ludności syryjskiej i społeczeństwa syryjskiego.

Zmiany decyzji i rozporządzenia w związku z trzęsieniem ziemi z lutego 2023 roku

Przepisy UE dotyczące sankcji w związku z sytuacją w Syrii nie zabraniają eksportu żywności, leków lub sprzętu medycznego do Syrii ani atakowania syryjskiego systemu opieki zdrowotnej i obejmują szeroko zakrojony wyjątek humanitarny, aby zapewnić dalsze dostarczanie pomocy humanitarnej do dowolnej części kraju. W lutym 2023 roku, po silnym trzęsieniu ziemi, które pogłębiło kryzys humanitarny, Rada przyjęła zmiany do decyzji 2013/255/WPZiB i rozporządzenia (UE) nr 36/2012, aby zapewnić szybkie dostarczenie pomocy ludności cywilnej Syrii. W ramach tych działań zniesiono wymóg ubiegania się przez organizacje humanitarne o uprzednią zgodę właściwych organów państw członkowskich na dokonywanie transferów lub dostarczanie towarów i usług przeznaczonych na cele humanitarne osobom i podmiotom ujętym w wykazie. Początkowo przyjęte na okres 6 miesięcy, wyłączenie zostało kilkakrotnie przedłużone, ostatnio poprzez zmianę rozporządzenia (UE) 2023/2877 i decyzji (WPZiB) 2023/2876, które przedłużyły okres jego obowiązywania do 1 czerwca 2024 roku.

OD KIEDY DECYZJA I ROZPORZĄDZENIE MAJĄ ZASTOSOWANIE?

  • Decyzja ma zastosowanie od 1 czerwca 2013 roku.
  • Rozporządzenie ma zastosowanie od 19 stycznia 2012 roku. Uchyla rozporządzenie (UE) nr 442/2011.

KONTEKST

W grudniu 2015 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję nr 2254 w sprawie suwerenności, niepodległości, jedności i integralności terytorialnej Syrii. Unia Europejska niezmiennie dąży do znalezienia trwałego i realistycznego politycznego rozwiązania sytuacji w tym kraju w oparciu o tę rezolucję i komunikat z Genewy z 2012 roku.

Więcej informacji:

GŁÓWNE DOKUMENTY

Decyzja Rady 2013/255/WPZiB z dnia 31 maja 2013 r. dotycząca środków ograniczających skierowanych przeciwko Syrii (Dz.U. L 147 z 1.6.2013, s. 14–45).

Kolejne zmiany decyzji Rady 2013/255/WPZiB zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Rozporządzenie Rady (UE) nr 36/2012 z dnia 18 stycznia 2012 r. w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Syrii oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 442/2011 (Dz.U. L 16 z 19.1.2012, s. 1–32).

Zob. tekst skonsolidowany.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego i Rady – Elementy strategii UE na rzecz Syrii (JOIN(2017) 11 final z 14.3.2017).

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część piąta – Działania zewnętrzne Unii – Tytuł IV – Środki ograniczające – Artykuł 215 (dawny artykuł 301 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 144).

Ostatnia aktualizacja: 27.05.2024

Top