IPA II: unijny Instrument Pomocy Przedakcesyjnej na lata 2014–2020

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) nr 231/2014 ustanawiające Instrument Pomocy Przedakcesyjnej

JAKI JEST CEL ROZPORZĄDZENIA?

Druga faza Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA II) ma na celu ułatwienie państwom chcącym przystąpić do UE przeprowadzenia kompleksowych reform przygotowujących je do członkostwa w Unii. Odbywa się to głównie poprzez dostosowanie ich ustawodawstwa i strategii do standardów i praktyk UE.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Głównym celem IPA II jest wspieranie jego beneficjentów w przyjmowaniu i wdrażaniu reform politycznych, instytucjonalnych, prawnych, administracyjnych, socjalnych i ekonomicznych, z myślą o przystąpieniu do UE.

Wsparcie

Wsparcie jest przede wszystkim skoncentrowane na określonej liczbie obszarów polityki, co ma pomóc beneficjentom stopniowo spełnić kryteria przystąpienia do UE.

Wsparcie powinno przede wszystkim wspomóc państwa w zakresie:

• wzmocnienia instytucji demokratycznych i rządów prawa;
• zreformowania administracji publicznej i sądowej;
• poszanowania praw podstawowych oraz propagowania równości płci, tolerancji i włączenia społecznego;
• wspierania współpracy regionalnej, makroregionalnej i transgranicznej, a także wspierania rozwoju terytorialnego;
• wzmocnienia rozwoju ekonomicznego i socjalnego, ze szczególnym uwzględnieniem małych i średnich przedsiębiorstw;
• administrowania polityką wewnętrzną UE po zakończeniu akcesji.

Beneficjenci

IPA II umożliwi ciągłe wsparcie dla państw kandydujących i potencjalnych kandydatów, mianowicie: Albanii, Bośni i Hercegowiny, Macedonii Północnej, Kosowa*, Czarnogóry, Serbii oraz Turcji.

Wydajne i elastycznie podejście

• W celu osiągnięcia lepszej wydajności pomoc stała się bardziej zorientowana na rezultaty, elastyczna i dostosowana do szczególnych potrzeb. Wzmocniona zostanie także spójność między pomocą finansową a całościowym postępem poczynionym w procesie implementacji strategii przedakcesyjnej.
• Zostanie to osiągnięte przez:
  • zapewnienie odpowiednich zachęt dla państw czyniących postępy w zakresie realizacji swoich reform, w przypadku wyników gorszych niż oczekiwane fundusze będą realokowane;
  • uważniejsze odpowiadanie na potrzeby beneficjentów oraz lepsze uwzględnianie ich możliwości technicznych i administracyjnych;
  • wykorzystywanie większej ilości funduszy oraz synergii z międzynarodowymi instytucjami finansowymi, czyniąc fundusze UE katalizatorami dla inwestycji w lokalną infrastrukturę.

Budżet i implementacja

Budżet przyznany dla IPA II na lata 2014–2020 w ramach rozporządzenia (UE) nr 231/2014 wyniósł 11,699 mln EUR. Większość zasad i procedur wdrażania niniejszego programu można znaleźć w rozporządzeniu (UE) nr 236/2014 (zob. streszczenie dokumentu) – rozporządzeniu przekrojowym, które dostosowuje i upraszcza implementację wszystkich unijnych instrumentów zewnętrznych.

Komisja Europejska przyjęła akt wykonawczy, rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 447/2014. Określono w nim jednolite warunki wykonania rozporządzenia (UE) nr 231/2014 oraz szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia (UE) nr 236/2014 w odniesieniu do:

• metod realizacji,
• zarządzania finansami,
• monitorowania, oceny i sprawozdawczości,
• przejrzystości i widoczności pomocy w ramach IPA II, jak również
• zasady szczegółowe dotyczące współpracy transgranicznej w obszarze polityki „współpracy regionalnej i terytorialnej” oraz pomocy w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich w obszarze polityki „rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich”.

Rozporządzenie (UE) nr 447/2014 zostało zmienione rozporządzeniem wykonawczym (UE) 2020/891 w celu dostosowania zasad realizacji programów współpracy transgranicznej finansowanych w ramach IPA II do określonych środków podjętych w odpowiedzi na pandemię COVID-19. Zgodnie z rozporządzeniem:

• na wniosek instytucji zarządzającej, w odniesieniu do wydatków zadeklarowanych we wnioskach o płatność w roku obrachunkowym rozpoczynającym się dnia 1 lipca 2020 r. i kończącym się dnia 30 czerwca 2021 r., można zastosować poziom współfinansowania w wysokości 100% w odniesieniu do przynajmniej jednej osi priorytetowej;
• w pierwszym dniu roku obrachunkowego rozpoczynającego się dnia 1 lipca 2021 r. i kończącego się dnia 30 czerwca 2022 r. poziom współfinansowania wraca automatycznie do poziomu, w jakim znajdował się on w dniu, w którym Komisji przedłożono wniosek o zmianę poziomu współfinansowania;
• w przypadku programów współpracy transgranicznej między co najmniej jednym państwem członkowskim a co najmniej jednym beneficjentem IPA II instytucja zarządzająca może w okresie programowania dokonać przesunięcia kwoty wynoszącej maksymalnie 8% alokacji od dnia 1 lutego 2020 r. i nie większej niż 4% budżetu programu na rzecz innego priorytetu w ramach tego samego programu. Takie przesunięcia nie mają wpływu na poprzednie lata, uważa się je za nieistotne i nie wymagają one decyzji Komisji w sprawie zmiany programu. Muszą one być jednak zgodne ze wszystkimi wymogami regulacyjnymi oraz podlegają zatwierdzeniu z wyprzedzeniem przez wspólny komitet monitorujący. Dane państwo członkowskie powiadamia Komisję o zmienionym planie finansowym.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie ma zastosowanie od dnia 1 stycznia 2014 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Przegląd – Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 231/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA II) (Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 11–26)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 447/2014 z dnia 2 maja 2014 r. w sprawie szczegółowych zasad wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 231/2014 ustanawiającego Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA II) (Dz.U. L 132 z 3.5.2014, s. 32–52)

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) nr 447/2014 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 236/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające wspólne zasady i procedury wdrażania unijnych instrumentów na rzecz finansowania działań zewnętrznych (Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 95–108)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 20.08.2020