Ograniczanie zjawiska wczesnego kończenia nauki

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Konkluzje Rady w sprawie ograniczania zjawiska wczesnego kończenia nauki i sprzyjania sukcesom szkolnym

STRESZCZENIE

JAKIE SĄ CELE NINIEJSZYCH KONKLUZJI?

• Badają przyczyny i daleko idące konsekwencje zjawiska wczesnego kończenia nauki w UE i omawiają środki mające na celu jego ograniczenie oraz sprzyjanie sukcesom szkolnym wszystkich uczniów.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

W 2014 r. 11,1% osób w wieku od 18 do 24 lat (około 4,4 mln) opuściło system kształcenia i szkolenia nie ukończywszy programu na poziomie szkoły średniej drugiego stopnia (źródło: Eurostat, 2014 r.). Zmniejszenie tego odsetka do mniej niż 10% było jednym z celów strategii „Europa 2020”.

Mimo że poczyniono znaczne postępy, ciągle jeszcze zbyt wielu uczniów wcześnie kończy naukę i nadal istnieją duże różnice między krajami UE i wewnątrz krajów UE.

Wyzwania

Wczesne kończenie nauki jest zazwyczaj spowodowane wieloma czynnikami osobistymi, społecznymi, ekonomicznymi, kulturowymi, edukacyjnymi i związanymi z płcią i z rodziną; wiąże się także z sytuacjami braków szans, które często mają źródło już we wczesnym dzieciństwie.

Grupy o niskim statusie społeczno-ekonomicznym dotyka to w większym stopniu, podobnie jak dzieci ze środowisk migranckich, dzieci romskich i dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

Jakość edukacji może się przyczynić do podjęcia przez ucznia decyzji o wczesnym zakończeniu nauki.

Zidentyfikowane problemy:

• niekorzystna atmosfera w szkole, przemoc i nękanie;
• środowisko edukacyjne, w którym uczniowie nie czują się szanowani i doceniani;
• niewłaściwe metody i programy nauczania;
• niewystarczające wsparcie dla uczniów;
• brak poradnictwa w zakresie kariery zawodowej;
• słaby kontakt nauczycieli z uczniami.

Zdobycie wykształcenia średniego drugiego stopnia lub ukończenie szkolenia zawodowego uznaje się za minimum pozwalające z powodzeniem przejść z etapu edukacji do etapu zatrudnienia, a także zostać zakwalifikowanym do następnych etapów kształcenia i szkolenia. Wspieranie osiągnięć edukacyjnych uczniów przyczynia się do przerwania cyklu deprywacji, ubóstwa i nierówności.

Reakcja

Rada nawołuje do integracyjnej i skoordynowanej reakcji służącej promowaniu wartości, takich jak tolerancja, wzajemny szacunek i równość szans, a także wspieraniu integracji społecznej, porozumienia międzykulturowego i poczucia przynależności w szkołach.

Wzywa się kraje UE do realizacji zalecenia Rady z 2011 r. w sprawie ograniczania zjawiska przedwczesnego kończenia nauki, w szczególności poprzez:

• opracowywanie strategii na rzecz wysokiej jakości kształcenia;
• zapewnianie zaangażowanego udziału interesariuszy ze wszystkich sektorów;
• gromadzenie informacji dotyczących osób uczących się, zwłaszcza zagrożonych zjawiskiem wczesnego kończenia nauki;
• monitorowanie postępów edukacyjnych z myślą o wczesnym wskazywaniu osób uczących się, w przypadku których istnieje niebezpieczeństwo, że mogą wcześnie zakończyć naukę;
• zrozumienie powodów wczesnego kończenia nauki, w tym również poprzez zbieranie opinii osób uczących się;
• rozwijanie skutecznego poradnictwa i wsparcia, a także dalszych środków;
• identyfikowanie szkół, które mogłyby korzystać z dodatkowego wsparcia;
• reformowanie systemów edukacji w stosownych przypadkach;
• zapewnianie dostępu do wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem.

Podejście oparte na współpracy

Zachęca się do stosowania podejścia opartego na współpracy, np. poprzez:

• zapewnianie jakości oraz procesy planowania przy udziale całej społeczności szkolnej;
• partnerstwa pomiędzy szkołami i ogółem społeczeństwa;
• współpracę pomiędzy szkołami oraz wymianę sprawdzonych rozwiązań;
• doskonałość w kierowaniu;
• kulturę wsparcia między uczniami, rodzinami i pracownikami szkoły;
• wsparcie dla uczniów, w przypadku których istnieje niebezpieczeństwo, że mogą wcześnie zakończyć naukę, w tym mentoring, poradnictwo i wsparcie językowe;
• zajęcia pozaprogramowe (np. sportowe i kulturalne).

Nauczyciele powinni posiadać umiejętności, kompetencje i wiedzę ogólną w zakresie strategii zarządzania klasą i różnorodnością (np. rozwiązań zapewniających integrację osób o zróżnicowanych cechach, pochodzeniu i kulturze), budowania stosunków międzyludzkich, rozwiązywania konfliktów, technik zapobiegania nękaniu oraz czynników ryzyka, które mogą prowadzić do wczesnego zakończenia nauki.

Należy zapewnić młodym ludziom, którzy wcześnie zakończyli naukę, możliwość ponownego włączenia się w edukację głównego nurtu.

Kraje UE powinny również:

• wykorzystać możliwości dostępne na mocy strategicznych ram „ET 2020”;
• wykorzystać możliwości finansowania dostępne w ramach programu Erasmus+, Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych;
• zidentyfikować skuteczne rozwiązania oparte na współpracy, w szczególności społeczność eTwinning i portal School Education Gateway.

AKT

Konkluzje Rady w sprawie ograniczania zjawiska wczesnego kończenia nauki i sprzyjania sukcesom szkolnym (Dz.U. C 417 z 15.12.2015, s. 36–40)

AKTY POWIĄZANE

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów – Przeciwdziałanie zjawisku przedwczesnego kończenia nauki: kluczowy wkład w realizację strategii „Europa 2020” (COM(2011) 18 final z 31.1.2011)

Zalecenie Rady z dnia 28 czerwca 2011 r. w sprawie polityk na rzecz ograniczania zjawiska przedwczesnego kończenia nauki (Dz.U. C 191 z 1.7.2011, s. 1–6)

Ostatnia aktualizacja: 06.04.2016