Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62021CJ0192

    Wyrok Trybunału (siódma izba) z dnia 30 czerwca 2022 r.
    Clemente przeciwko Comunidad de Castilla y León (Dirección General de la Función Pública).
    Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Tribunal Superior de Justicia de Castilla y León.
    Odesłanie prejudycjalne – Polityka społeczna – Dyrektywa 99/70/WE – Porozumienie ramowe w sprawie pracy na czas określony zawarte przez UNICE, CEEP oraz ETUC – Klauzula 4 ust. 1 – Zasada niedyskryminacji – Nieuwzględnienie pracy świadczonej przez pracownika tymczasowego, który został urzędnikiem, w celu skonsolidowania jego osobistej grupy zaszeregowania – Zrównanie tej pracy z pracą wykonywaną przez urzędnika mianowanego – Pojęcie „powodów o charakterze obiektywnym” – Uwzględnienie okresu pracy w celu nabycia statusu urzędnika – Struktura pionowej ścieżki kariery zawodowej urzędników przewidziana w ustawodawstwie krajowym.
    Sprawa C-192/21.

    ECLI identifier: ECLI:EU:C:2022:513

     WYROK TRYBUNAŁU (siódma izba)

    z dnia 30 czerwca 2022 r. ( *1 )

    Odesłanie prejudycjalne – Polityka społeczna – Dyrektywa 99/70/WE – Porozumienie ramowe w sprawie pracy na czas określony zawarte przez UNICE, CEEP oraz ETUC – Klauzula 4 ust. 1 – Zasada niedyskryminacji – Nieuwzględnienie pracy świadczonej przez pracownika tymczasowego, który został urzędnikiem, w celu skonsolidowania jego osobistej grupy zaszeregowania – Zrównanie tej pracy z pracą wykonywaną przez urzędnika mianowanego – Pojęcie „powodów o charakterze obiektywnym” – Uwzględnienie okresu pracy w celu nabycia statusu urzędnika – Struktura pionowej ścieżki kariery zawodowej urzędników przewidziana w ustawodawstwie krajowym

    W sprawie C‑192/21

    mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Tribunal Superior de Justicia de Castilla y León (najwyższy trybunał sprawiedliwości Kastylii i Leónu, Hiszpania) postanowieniem z dnia 9 lutego 2021 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 26 marca 2021 r., w postępowaniu:

    Clemente

    przeciwko

    Comunidad de Castilla y León (Dirección General de la Función Pública),

    TRYBUNAŁ (siódma izba),

    w składzie: J. Passer, prezes izby, F. Biltgen (sprawozdawca) i M. L. Arastey Sahún, sędziowie,

    rzecznik generalny: J. Richard de la Tour,

    sekretarz: A. Calot Escobar,

    uwzględniając pisemny etap postępowania,

    rozważywszy uwagi, które przedstawili:

    w imieniu pana Clemente – M. Pérez Rodríguez i F. J. Viejo Carnicero, abogados,

    w imieniu Comunidad de Castilla y León (Dirección General de la Función Pública) – D. Vélez Berzosa, w charakterze letrada,

    w imieniu rządu hiszpańskiego – J. Rodríguez de la Rúa Puig, w charakterze pełnomocnika,

    w imieniu rządu włoskiego – G. Palmieri, w charakterze pełnomocnika, którą wspierał E. De Bonis, avvocato dello Stato,

    w imieniu Komisji Europejskiej – D. Recchia i N. Ruiz García, w charakterze pełnomocników,

    podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,

    wydaje następujący

    Wyrok

    1

    Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni klauzuli 4 ust. 1 Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego w dniu 18 marca 1999 r. (zwanego dalej „porozumieniem ramowym”), stanowiącego załącznik do dyrektywy Rady 99/70/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. dotyczącej Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez UNICE, CEEP oraz ETUC (Dz.U. 1999, L 175, s. 43).

    2

    Wniosek ten został przedstawiony w ramach postępowania toczącego się pomiędzy skarżącym w postępowaniu głównym, któremu sąd odsyłający nadał fikcyjne nazwisko „Clemente”, a Comunidad de Castilla y León (Dirección General de la Función Pública) [wspólnotą Kastylii i Leónu (dyrekcją generalną ds. służby publicznej), Hiszpania] (zwaną dalej „wspólnotą”) w przedmiocie odmowy skonsolidowania przez tę ostatnią osobistej grupy zaszeregowania przyznanej skarżącemu w postępowaniu głównym jako pracownikowi tymczasowemu przed mianowaniem go na urzędnika.

    Ramy prawne

    Prawo Unii

    3

    Zgodnie z brzmieniem klauzuli 1 lit. a) porozumienia ramowego jego celem jest, między innymi, poprawa warunków pracy na czas określony, poprzez zagwarantowanie przestrzegania zasady niedyskryminacji.

    4

    Klauzula 2 ust. 1 porozumienia ramowego stanowi, że ma ono zastosowanie do pracowników zatrudnionych na czas określony, na podstawie umowy lub w ramach stosunku pracy określonego przez ustawodawstwo, układy zbiorowe lub praktykę obowiązującą w każdym z państw członkowskich.

    5

    Klauzula 3 porozumienia ramowego, zatytułowana „Definicje”, stanowi:

    „1.

    Do celów niniejszego porozumienia »pracownik zatrudniony na czas określony« oznacza osobę, która zawarła umowę o pracę lub stosunek pracy bezpośrednio między pracodawcą a pracownikiem, a termin wygaśnięcia [zakończenia] umowy o pracę lub stosunku pracy jest określony przez obiektywne warunki, takie jak nadejście dokładnie określonej daty, wykonanie określonego zadania lub nastąpienie określonego wydarzenia.

    2.

    Do celów niniejszego porozumienia »porównywalny pracownik zatrudniony na czas nieokreślony« oznacza pracownika, który zawarł umowę o pracę lub stosunek pracy na czas nieokreślony w tym samym zakładzie i mającego pracę/zawód taki sam lub podobny, uwzględniając kwalifikacje/umiejętności. […]”.

    6

    Klauzula 4 porozumienia ramowego, zatytułowana „Zasada niedyskryminacji”, stanowi w ust. 1:

    „Jeżeli chodzi o warunki pracy, pracownicy zatrudnieni na czas określony nie będą traktowani w sposób mniej korzystny niż porównywalni pracownicy zatrudnieni na czas nieokreślony, jedynie z tego powodu, że pracują na czas określony, chyba że zróżnicowane traktowanie uzasadnione jest powodami o charakterze obiektywnym”.

    Prawo hiszpańskie

    7

    Artykuł 69 Ley 7/2005 de la Función Pública de Castilla y León (ustawy 7/2005 o służbie publicznej wspólnoty autonomicznej Kastylii i Leónu) z dnia 24 maja 2005 r. (BOE nr 162 z dnia 8 lipca 2005 r., s. 24200) stanowi w ust. 1:

    „Niezależnie od zajmowanego stanowiska urzędnik ma prawo do wypłaty co najmniej dodatku z tytułu obowiązków związanych ze stanowiskami na poziomie odpowiadającym jego osobistej grupie zaszeregowania”.

    8

    Decreto 17/2018 por el que se regula la consolidación, convalidación y conservación del grado personal (dekret 17/2018 regulujący konsolidację, potwierdzenie i utrzymanie grupy zaszeregowania) z dnia 7 czerwca 2018 r. (BOCyL nr 113 z dnia 13 czerwca 2018 r., zwany dalej „dekretem 17/2018”), który zgodnie z art. 2 ma zastosowanie do urzędników wspólnoty, stanowi w art. 3:

    „1.   Konsolidacja osobistej grupy zaszeregowania jest uzależniona od spełnienia następujących przesłanek:

    a)

    ostatecznego mianowania na stanowisko, z wyjątkiem wyjściowej grupy zaszeregowania administracyjnego rozwoju zawodowego;

    b)

    faktycznego zajmowania jednego lub kilku stanowisk na odpowiednim poziomie.

    2.   Te dwie przesłanki muszą być spełnione w sposób opisany w poniższych przepisach”.

    9

    Zgodnie z art. 4 tego dekretu:

    „1.   Konsolidacja osobistej grupy zaszeregowania wymaga ostatecznego mianowania na stanowisko na poziomie równym lub wyższym od poziomu grupy zaszeregowania, która ma podlegać konsolidacji.

    2.   Administracyjny rozwój zawodowy rozpoczyna się jednak w wyjściowej grupie zaszeregowania odpowiadającej poziomowi stanowiska przydzielonego urzędnikowi po pomyślnym przejściu postępowania rekrutacyjnego, niezależnie od sposobu zajmowania tego stanowiska, z zastrzeżeniem złożenia dobrowolnego wniosku o konsolidację niższej grupy zaszeregowania”.

    10

    Artykuł 5 ust. 1 tego dekretu stanowi:

    „Konsolidacja osobistej grupy zaszeregowania jest uzależniona od zajmowania, tymczasowo lub ostatecznie, jednego lub więcej stanowisk na poziomie równym lub wyższym od poziomu grupy, która ma zostać konsolidowana, przez nieprzerwany okres dwóch lat lub przez łączny okres trzech lat w przypadku przerwy. Jeżeli obie okoliczności są spełnione, konsolidacja następuje w dacie najkorzystniejszej dla urzędnika”.

    11

    Artykuł 6 tego dekretu ma następujące brzmienie:

    „1.   Grupa zaszeregowania, która ma zostać skonsolidowana, może być wyższa niż osobista grupa zaszeregowania już nabyta o maksymalnie dwa stopnie, lecz nie może w żadnym wypadku przewyższać poziomu ostatecznie uzyskanego stanowiska ani przedziału poziomu odpowiadającego podgrupie lub grupie zaszeregowania, do której należy to stanowisko.

    2.   Okres tymczasowego zatrudnienia na stanowisku, zarówno w ramach oddelegowania, jak i tymczasowego skierowania, jest zaliczany do celów konsolidacji tylko wtedy, gdy poziom stanowisk zajmowanych tymczasowo jest równy lub wyższy od grupy zaszeregowania, która ma zostać skonsolidowana.

    3.   Nabycie nowej osobistej grupy zaszeregowania uzależnione jest od upływu minimalnego okresu dwóch lat od daty konsolidacji wcześniejszej grupy zaszeregowania.

    4.   Okresy zatrudnienia są obliczane w sposób chronologiczny i są zaliczane tylko jeden raz do celów konsolidacji”.

    Postępowanie główne i pytania prejudycjalne

    12

    Od dnia 28 maja 2001 r. do dnia 21 stycznia 2008 r. skarżący w postępowaniu głównym zajmował we wspólnocie stanowisko weterynarza koordynującego jako pracownik tymczasowy i na podstawie jednokrotnego mianowania. Na podstawie obowiązującej we wspólnocie klasyfikacji stanowisk w służbie publicznej, zgodnie z którą wszystkie stanowiska są zaszeregowane według poziomów skali od 1 do 30, skarżącemu w postępowaniu głównym na tym stanowisku przyznano osobistą grupę zaszeregowania 24.

    13

    Zarządzeniem z dnia 7 marca 2006 r., w ramach procesu konsolidacji tymczasowego zatrudnienia i zapewnienia stabilności personelu służby zdrowia, zorganizowano egzaminy kwalifikacyjne celem zatrudnienia na stanowiskach we wspólnotowym korpusie starszych specjalistów, w szczególności w obszarze specjalizacji „zdrowie” (lekarze weterynarii). Zarządzenie to przewidywało, że za okresy pracy wykonywanej w charakterze pracownika tymczasowego na stanowiskach wchodzących w skład tego korpusu przyznaje się 0,25 punktu za każdy pełny miesiąc pracy, w granicach pułapu 40 punktów.

    14

    Skarżący w postępowaniu głównym przystąpił do tych egzaminów i je zdał a w dniu 10 listopada 2015 r. otrzymał mianowanie, ze skutkiem od dnia 22 stycznia 2008 r., na ostateczne stanowisko, na którym przyznano mu osobistą grupę zaszeregowania poziomu 22.

    15

    Pismem z dnia 18 marca 2019 r. skarżący w postępowaniu głównym zwrócił się do wspólnoty o konsolidację osobistej grupy zaszeregowania 24 ze względu na to, że zajmował stanowisko odpowiadające tej grupie jako pracownik tymczasowy.

    16

    Wspólnota oddaliła wniosek z tym uzasadnieniem, że nie można skonsolidować poziomu stanowisk zajmowanych w charakterze pracownika tymczasowego lub okresowego, a stałe stanowisko, na które mianowanie otrzymał skarżący w postępowaniu głównym, odpowiada niższej grupie zaszeregowania niż żądana grupa zaszeregowania.

    17

    Skarżący w postępowaniu głównym wniósł skargę do właściwego sądu pierwszej instancji, który orzekł, że może on jedynie ubiegać się o osobistą grupę zaszeregowania 22, odpowiadającą poziomowi stałego stanowiska, na które otrzymał mianowanie jako urzędnik.

    18

    Sąd odsyłający, Tribunal Superior de Justicia de Castilla y León (najwyższy trybunał sprawiedliwości Kastylii i Leónu, Hiszpania), do którego wpłynęła apelacja od tego wyroku wydanego w pierwszej instancji, zauważa, że konsolidacja osobistej grupy zaszeregowania 24 oznaczałaby awans skarżącego w postępowaniu głównym do wyższej grupy zaszeregowania niż grupa zaszeregowania 22 odpowiadająca stanowisku, na które otrzymał on ostatecznie mianowanie, z naruszeniem warunków konsolidacji, o których mowa w art. 3 i 4 dekretu 17/2018.

    19

    Co się tyczy zgodności wyrażonej przez wspólnotę odmowy konsolidacji osobistej grupy zaszeregowania 24 skarżącego w postępowaniu głównym, odpowiadającej stanowisku, które zajmował on jako pracownik tymczasowy, z klauzulą 4 ust. 1 porozumienia ramowego, sąd odsyłający stawia sobie w pierwszej kolejności pytanie o zawarte w tym przepisie pojęcie „porównywalnego pracownika zatrudnionego na czas nieokreślony”. W tym względzie sąd odsyłający wskazuje, że sytuacja skarżącego w postępowaniu głównym, gdy był on pracownikiem tymczasowym, była identyczna z sytuacją urzędnika zajmującego to samo stanowisko w zakresie obowiązków, wymaganego dyplomu, systemu, miejsca i innych warunków pracy, w związku z czym w odniesieniu do konsolidacji osobistej grupy zaszeregowania chodzi tu zasadniczo o pracowników porównywalnych. Sąd odsyłający przytacza w tym względzie wyrok 1592/2018 z dnia 7 listopada 2018 r. (ES:TS:2018:3744), w którym Tribunal Supremo (sąd najwyższy, Hiszpania), biorąc pod uwagę w szczególności wyrok z dnia 8 września 2011 r., Rosado Santana (C‑177/10, EU:C:2011:557), orzekł, że ze względu na porównywalność sytuacji pracowników tymczasowych i urzędników okresy zatrudnienia pracowników tymczasowych mogą być brane pod uwagę do celów konsolidacji osobistej grupy zaszeregowania.

    20

    Jednakże sąd odsyłający zauważa, po pierwsze, że skarżący w postępowaniu głównym nie domaga się, aby przyznano mu jako urzędnikowi z mocą wsteczną korzyść w postaci konsolidacji osobistej grupy zaszeregowania 24 w dniu zatrudnienia go jako pracownika tymczasowego, lecz aby praca wcześniej świadczona w charakterze pracownika tymczasowego została uwzględniona dla celów konsolidacji osobistej grupy zaszeregowania 24 w dniu jego mianowania na urzędnika. Po drugie, sąd odsyłający przypomina, że urzędnik zajmujący tymczasowo, w szczególności w przypadku oddelegowania, stanowisko wyższego szczebla jest uprawniony do konsolidacji nie grupy zaszeregowania odpowiadającej temu stanowisku, lecz grupy zaszeregowania odpowiadającej stanowisku, na które otrzymał ostatecznie mianowanie. W tych okolicznościach sąd odsyłający wyraża wątpliwości co do porównywalności sytuacji w ramach sprawy w postępowaniu głównym i stawia sobie pytanie, czy pojęcie „porównywalnego pracownika zatrudnionego na czas nieokreślony” należy interpretować w ten sposób, że odnosi się ono wyłącznie do charakteru stosunku ze wspólnotą, to znaczy w zależności od tego, czy chodzi o urzędnika czy pracownika tymczasowego, czy też należy również uwzględnić ostateczny lub tymczasowy charakter stanowiska zajmowanego przez urzędnika.

    21

    W drugiej kolejności sąd odsyłający przedstawia dwa „powody o charakterze obiektywnym” w rozumieniu klauzuli 4 ust. 1 porozumienia ramowego, mogące uzasadniać nieuwzględnienie pracy świadczonej w charakterze pracownika tymczasowego w celu konsolidacji osobistej grupy zaszeregowania po mianowaniu go na urzędnika. Po pierwsze, w zakresie, w jakim pracę tę uwzględniono w trakcie procesu rekrutacyjnego osób pragnących uzyskać status urzędnika, jej uwzględnienie w celu zapewnienia konsolidacji grupy zaszeregowania prowadziłoby do podwójnej oceny, w wyniku której osoby znajdujące się w sytuacji skarżącego w postępowaniu głównym byłyby traktowane korzystniej niż urzędnicy, którzy nie byli pracownikami tymczasowymi.

    22

    Po drugie, w przypadku urzędników, pionowa ścieżka kariery zawodowej, a zatem zdobywanie grup zaszeregowania, które mają być konsolidowane, odbywa się stopniowo, co jest konsekwencją samej struktury administracyjnej i ma na celu umotywowanie tych urzędników oraz poprawę jakości świadczonej przez nich pracy. Natomiast pracownicy tymczasowi nie należą do korpusu i nie są zaszeregowani do żadnej grupy, ponieważ zostali mianowani celem obsadzenia wakujących stanowisk w różnych korpusach i grupach w zależności od potrzeb i nie zajmują stanowiska ostatecznie. Tymczasem konsolidacja grupy zaszeregowania odpowiadającej stanowisku zajmowanemu w charakterze pracownika tymczasowego może prowadzić do „bonów” i „zaliczek” we wspomnianej pionowej ścieżce kariery zawodowej w charakterze urzędnika, bez konieczności przestrzegania pozostałych wymogów prawnych, co zniekształciłoby strukturę tej ścieżki.

    23

    W tym kontekście sąd odsyłający zauważa, że o ile Tribunal Supremo (sąd najwyższy) stwierdził w przeszłości, że konsolidacja osobistej grupy zaszeregowania jest możliwa tylko wtedy, gdy stanowisko było ostatecznie obsadzone, zważywszy na jego znaczenie w strukturze służby publicznej, o tyle w wyroku przytoczonym w pkt 19 niniejszego wyroku zastosował klauzulę 4 ust. 1 porozumienia ramowego, bez względu na ostateczny charakter zajmowanego stanowiska. Ponadto sąd odsyłający uważa, że w pkt 47 i 50 wyroku z dnia 20 czerwca 2019 r., Ustariz Aróstegui (C‑72/18, EU:C:2019:516), dotyczącym dodatku do wynagrodzenia przyznawanego urzędnikom, a nie pracownikom tymczasowym, Trybunał dokonał rozróżnienia między odmiennym traktowaniem opartym wyłącznie na stażu pracy a wynagrodzeniem opartym na awansowaniu do wyższych grup zaszeregowania, dając do zrozumienia, że to ostatnie odmienne traktowanie może być uzasadnione innymi czynnikami, które należy dodać do zwykłego okresu zatrudnienia na danym stanowisku.

    24

    W tych okolicznościach Tribunal Superior de Justicia de Castilla y León (najwyższy trybunał sprawiedliwości Kastylii i Leóonu) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

    „1)

    Czy wykładni pojęcia »porównywalnego pracownika zatrudnionego na czas nieokreślony« użytego w klauzuli 4 ust. 1 porozumienia ramowego […] należy dokonywać w ten sposób, że do celów zapewnienia konsolidacji zaszeregowania zrównuje się pracę świadczoną przez urzędnika mianowanego przed uzyskaniem tego statusu w charakterze pracownika tymczasowego, z pracą świadczoną przez innego urzędnika mianowanego?

    2)

    Czy wykładni klauzuli 4 ust. 1 porozumienia ramowego […] należy dokonywać w ten sposób, że zaliczenie okresu służby w charakterze pracownika tymczasowego i uwzględnienie go do celów nabycia statusu urzędnika mianowanego, z jednej strony, oraz przewidziana w ustawodawstwie krajowym struktura pionowej ścieżki kariery zawodowej, z drugiej strony, stanowią powody o charakterze obiektywnym uzasadniające nieuwzględnienie pracy świadczonej przez urzędnika mianowanego przed uzyskaniem tego statusu w charakterze pracownika tymczasowego do celów zapewnienia konsolidacji zaszeregowania?”.

    W przedmiocie pytań prejudycjalnych

    25

    Poprzez pytania prejudycjalne, które należy zbadać łącznie, sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy klauzula 4 ust. 1 porozumienia ramowego stoi na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, na mocy którego do celów konsolidacji osobistej grupy zaszeregowania nie uwzględnia się pracy świadczonej przez urzędnika w charakterze pracownika tymczasowego przed uzyskaniem statusu urzędnika.

    26

    Na początku należy przypomnieć, że dyrektywa 99/70 i porozumienie ramowe mają zastosowanie do ogółu pracowników świadczących pracę za wynagrodzeniem w ramach łączącego ich z pracodawcą stosunku pracy na czas określony (postanowienie z dnia 22 marca 2018 r., Centeno Meléndez, C‑315/17, niepublikowane, EU:C:2018:207, pkt 38 i przytoczone tam orzecznictwo).

    27

    Postanowienia zawarte w porozumieniu ramowym mają zatem zastosowanie do umów o pracę i stosunków pracy na czas określony zawartych z administracją i innymi podmiotami sektora publicznego (postanowienie z dnia 22 marca 2018 r., Centeno Meléndez, C‑315/17, niepublikowane, EU:C:2018:207, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo).

    28

    W niniejszej sprawie jest bezsporne, że przez ponad sześć lat pracy we wspólnocie w charakterze pracownika tymczasowego przyjmowano, iż skarżący w postępowaniu głównym jest „pracownikiem zatrudnionym na czas określony” w rozumieniu porozumienia ramowego.

    29

    Następnie należy przypomnieć, że klauzula 4 ust. 1 porozumienia ramowego zakazuje, jeżeli chodzi o warunki pracy, traktowania pracowników zatrudnionych na czas określony w sposób mniej korzystny niż porównywalnych pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony jedynie z tego powodu, że pracują oni na czas określony, chyba że owo zróżnicowane traktowanie jest uzasadnione powodami o charakterze obiektywnym.

    30

    Należy zauważyć w tym względzie, że o ile zgodnie z klauzulą 2 ust. 1 porozumienia ramowego porozumienie to ma zastosowanie do pracowników zatrudnionych na czas określony zdefiniowanych w klauzuli 3 porozumienia ramowego, o tyle fakt, że skarżący w postępowaniu głównym uzyskał następnie status urzędnika, a tym samym status pracownika zatrudnionego na czas nieokreślony, nie stoi na przeszkodzie powołaniu się na zasadę niedyskryminacji określoną w klauzuli 4 ust. 1 porozumienia ramowego w zakresie, w jakim podnosi on kwestię nierównego traktowania do celów konsolidacji osobistej grupy zaszeregowania w odniesieniu do uwzględnienia pracy świadczonej w charakterze pracownika tymczasowego przed mianowaniem na urzędnika (zob. podobnie wyrok z dnia 18 października 2012 r., Valenza i in., od C‑302/11 do C‑305/11, EU:C:2012:646, pkt 34, 35 i przytoczone tam orzecznictwo).

    31

    Ponadto należy stwierdzić, jak zauważa sąd odsyłający, że konsolidacja osobistej grupy zaszeregowania, której dotyczy uregulowanie rozpatrywane w postępowaniu głównym, stanowi „warunek zatrudnienia” w rozumieniu klauzuli 4 ust. 1 porozumienia ramowego, przy czym decydującym kryterium dla ustalenia, czy dany środek wchodzi w zakres tego pojęcia, jest zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału właśnie kryterium zatrudnienia, a mianowicie stosunek pracy łączący pracownika z jego pracodawcą (wyrok z dnia 20 czerwca 2019 r., Ustariz Aróstegui, C‑72/18, EU:C:2019:516, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo).

    32

    Po pierwsze bowiem, z art. 3–5 dekretu 17/2018 wynika, że konsolidacja osobistej grupy zaszeregowania jest uzależniona od dwóch przesłanek, a mianowicie „ostatecznego mianowania na stanowisko, z wyjątkiem wyjściowej grupy zaszeregowania administracyjnego rozwoju zawodowego” oraz „faktycznego zajmowania jednego lub kilku stanowisk na odpowiednim poziomie” stanowiska zajmowanego wcześniej. Po drugie, zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy 7/2005 o służbie publicznej wspólnoty autonomicznej Kastylii i Leónu, wspomniana konsolidacja gwarantuje urzędnikowi prawo do pobierania wynagrodzenia odpowiadającego skonsolidowanej grupie zaszeregowania, nawet w przypadku zmiany stanowiska. Stanowi ona również warunek wstępny pionowej ścieżki kariery zawodowej urzędnika.

    33

    W związku z tym w zakresie, w jakim z brzmienia pytań postawionych przez sąd odsyłający wynika, że opierają się one na założeniu, iż pracownicy tymczasowi są traktowani mniej korzystnie niż urzędnicy, jeśli chodzi o uwzględnienie świadczonej pracy w celu konsolidacji osobistej zaszeregowania, należy zbadać w pierwszej kolejności, czy te dwie kategorie pracowników znajdują się w porównywalnej sytuacji w rozumieniu klauzuli 4 ust. 1 porozumienia ramowego.

    34

    Aby ocenić, czy pracownicy wykonują pracę identyczną lub podobną w rozumieniu porozumienia ramowego, należy ustalić, zgodnie z klauzulą 3 ust. 2 i klauzulą 4 ust. 1 porozumienia ramowego, czy zważywszy na określony zbiór czynników, takich jak charakter pracy, warunki kształcenia i warunki pracy, można przyjąć, że ci pracownicy znajdują się w porównywalnej sytuacji (wyrok z dnia 20 czerwca 2019 r., Ustariz Aróstegui, C‑72/18, EU:C:2019:516, pkt 34 i przytoczone tam orzecznictwo).

    35

    O ile do sądu odsyłającego, który jako jedyny jest właściwy do dokonania oceny okoliczności faktycznych, należy ustalenie, czy urzędnicy i pracownicy tymczasowi znajdują się w porównywalnej sytuacji (zob. podobnie wyrok z dnia 20 czerwca 2019 r., Ustariz Aróstegui, C‑72/18, EU:C:2019:516, pkt 35 i przytoczone tam orzecznictwo), o tyle z samego postanowienia odsyłającego wynika, że w niniejszej sprawie sytuacja skarżącego w postępowaniu głównym, gdy był on pracownikiem tymczasowym, była identyczna z sytuacją skarżącego w charakterze urzędnika w zakresie obowiązków weterynarza koordynującego, wymaganego dyplomu, systemu, miejsca i innych warunków pracy.

    36

    Niemniej jednak sąd odsyłający zauważa, że urzędnik zajmujący tymczasowo, to znaczy w ramach oddelegowania, stanowisko wyższego szczebla niż to, na które otrzymał ostateczne mianowanie, konsoliduje grupę zaszeregowania odpowiadającą nie stanowisku zajmowanemu w ramach oddelegowania, lecz stanowisku, na które otrzymał ostateczne mianowanie. W związku z tym sąd ten zastanawia się, czy konsolidowanie przez urzędnika wyższej grupy zaszeregowania, którą posiadał, gdy był pracownikiem tymczasowym, stanowiłoby odwrotną dyskryminację na niekorzyść urzędników.

    37

    Należy jednak podkreślić, że z brzmienia klauzuli 4 ust. 1 porozumienia ramowego wynika, iż wystarczy, aby dani pracownicy zatrudnieni na czas określony byli traktowani w sposób mniej korzystny niż pracownicy zatrudnieni na czas nieokreślony znajdujący się w porównywalnej sytuacji, aby ci pierwsi pracownicy mieli podstawy, by domagać się możliwości skorzystania z tej klauzuli (wyrok z dnia 20 czerwca 2019 r., Ustariz Aróstegui, C‑72/18, EU:C:2019:516, pkt 31).

    38

    Tymczasem okazuje się, że skarżący w postępowaniu głównym przez kilka lat był zatrudniony we wspólnocie na podstawie jednokrotnego powołania jako pracownik tymczasowy na stanowisku weterynarza koordynującego i w odniesieniu do tego stanowiska przyznano mu osobistą grupę zaszeregowania 24 na podstawie obowiązującego we wspólnocie systemu klasyfikacji stanowisk. Tym samym sytuację skarżącego w postępowaniu głównym należy porównać z sytuacją urzędnika, który zajmuje takie stanowisko w sposób ostateczny.

    39

    Z powyższego wynika, z zastrzeżeniem dokonania ustaleń przez sąd odsyłający w świetle wszystkich istotnych okoliczności, że należy przyjąć, iż sytuacja pracownika tymczasowego, taka jak sytuacja skarżącego w postępowaniu głównym przed uzyskaniem przez niego statusu urzędnika, jest porównywalna z sytuacją urzędnika, który zajmuje ostatecznie to samo stanowisko co stanowisko zajmowane przez wspomnianego pracownika.

    40

    W tych okolicznościach należy sprawdzić, w drugiej kolejności, czy istnieją „powody o charakterze obiektywnym” w rozumieniu klauzuli 4 ust. 1 porozumienia ramowego, które mogą uzasadniać odmienne traktowanie, o którym mowa w pkt 33 niniejszego wyroku.

    41

    Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału pojęcie „powodów o charakterze obiektywnym” wymaga, by stwierdzona nierówność traktowania była uzasadniona istnieniem szczegółowo określonych i konkretnych okoliczności charakteryzujących warunek zatrudnienia, do którego się odnosi, w szczególnym kontekście, w który się wpisuje, oraz w oparciu o obiektywne i przejrzyste kryteria, celem weryfikacji, czy ta nierówność odpowiada rzeczywistej potrzebie, jest odpowiednia do osiągnięcia zamierzonego celu i jest do tego niezbędna. Okoliczności te mogą między innymi wynikać ze szczególnego charakteru zadań, dla których wykonania zawarto umowy na czas określony, oraz z ich swoistych cech lub, w danym przypadku, z realizacji uzasadnionego celu polityki społecznej państwa członkowskiego (wyrok z dnia 20 czerwca 2019 r., Ustariz Aróstegui, C‑72/18, EU:C:2019:516, pkt 40 i przytoczone tam orzecznictwo).

    42

    Natomiast pojęcia tego nie można rozumieć w ten sposób, że zezwala na uzasadnienie różnicy w traktowaniu między pracownikami zatrudnionymi na czas określony a pracownikami zatrudnionymi na czas nieokreślony okolicznością, że różnicę tę wprowadziła ogólna i abstrakcyjna norma prawa krajowego, taka jak norma ustawowa lub postanowienie porozumienia zbiorowego (zob. podobnie wyrok z dnia 8 września 2011 r., Rosado Santana, C‑177/10, EU:C:2011:557, pkt 72 i przytoczone tam orzecznictwo).

    43

    Odwołanie się do tymczasowego charakteru zatrudnienia personelu administracji publicznej nie może stanowić samo w sobie powodu o charakterze obiektywnym w rozumieniu klauzuli 4 ust. 1 porozumienia ramowego (zob. podobnie wyrok z dnia 20 czerwca 2019 r., Ustariz Aróstegui, C‑72/18, EU:C:2019:516, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo).

    44

    Co się tyczy ewentualnego uzasadnienia odmiennego traktowania stwierdzonego w sprawie w postępowaniu głównym, sąd odsyłający powołuje się, po pierwsze, na pionową ścieżkę kariery zawodowej urzędników, która jest progresywna i która wynika z samej struktury administracyjnej.

    45

    W tym względzie w zakresie, w jakim pionowa ścieżka kariery zawodowej oraz konsolidacja osobistej grupy zaszeregowania są nieodłącznym elementem statusu urzędników, należy przypomnieć, że biorąc pod uwagę zakres uznania przysługujący państwom członkowskim w odniesieniu do organizacji ich własnej administracji publicznej, mogą one co do zasady, nie naruszając przepisów dyrektywy 99/70 i porozumienia ramowego, ustanawiać warunki dostępu do statusu urzędnika oraz warunki zatrudnienia takich urzędników (wyrok z dnia 20 czerwca 2019 r., Ustariz Aróstegui, C‑72/18, EU:C:2019:516, pkt 43 i przytoczone tam orzecznictwo).

    46

    O ile dyrektywa 99/70 i porozumienie ramowe co do zasady nie stoją więc na przeszkodzie temu, by konsolidacja osobistej grupy zaszeregowania była zastrzeżona wyłącznie dla urzędników, o tyle uregulowania państwa członkowskiego nie mogą ustanawiać ogólnego i abstrakcyjnego warunku dotyczącego wyłącznie tymczasowego charakteru zatrudnienia pracowników tymczasowych, bez uwzględnienia szczególnego charakteru wykonywanych zadań i ich swoistych cech.

    47

    W tym względzie należy jednak stwierdzić, że jak wynika z postanowienia odsyłającego, uregulowanie krajowe mające zastosowanie w sprawie w postępowaniu głównym przewiduje, że sam fakt tymczasowego zajmowania przez urzędnika stanowiska, któremu odpowiada grupa zaszeregowania wyższa od grupy odpowiadającej stanowisku, które zajmuje on ostatecznie, nie uprawnia go automatycznie do konsolidacji tej wyższej grupy zaszeregowania.

    48

    W tych okolicznościach umożliwienie konsolidacji przez urzędnika wyższej grupy zaszeregowania, którą posiadał, gdy był pracownikiem tymczasowym, mogłoby stanowić odwrotną dyskryminację na niekorzyść urzędników tymczasowo oddelegowanych na stanowisko, któremu odpowiada grupa zaszeregowania wyższa od grupy odpowiadającej stanowisku, na które otrzymali ostateczne mianowanie.

    49

    W związku z tym w zakresie, w jakim uregulowanie krajowe mające zastosowanie w sprawie w postępowaniu głównym, poprzez wykluczenie automatycznej konsolidacji grupy tymczasowego zaszeregowania pozwala uwzględnić, przy określaniu grupy zaszeregowania, która ma być konsolidowana, okres zajmowany na stanowisku tymczasowym, czego ustalenie należy do sądu odsyłającego, uregulowanie to należy stosować w taki sam sposób do osób, które zajmowały to stanowisko tymczasowe w charakterze pracowników tymczasowych czy urzędników mianowanych ostatecznie.

    50

    Z drugiej strony sąd odsyłający uważa, że skoro pracę świadczoną przez skarżącego w postępowaniu głównym w charakterze pracownika tymczasowego uwzględniono w trakcie postępowania rekrutacyjnego, które umożliwiło mu uzyskanie statusu urzędnika, jej uwzględnienie w celu konsolidacji osobistej grupy zaszeregowania prowadziłoby do podwójnej oceny tej pracy, w wyniku czego skarżący w postępowaniu głównym byłby traktowany korzystniej niż inni urzędnicy.

    51

    Jednakże ustanowienie warunków dostępu do statusu urzędnika i korzystanie przez takiego urzędnika z konsolidacji osobistej grupy zaszeregowania, które – jak wspomniano w pkt 31 i 32 niniejszego wyroku – stanowi warunek zatrudnienia, są dwoma odrębnymi aspektami systemu mającego zastosowanie do urzędników, w związku z czym nie można przyjąć, że uwzględnienie pracy świadczonej przez zainteresowanego w charakterze pracownika tymczasowego z tytułu dostępu do statusu urzędnika lub z tytułu konsolidacji grupy zaszeregowania prowadzi do podwójnej oceny wspomnianej pracy w celu jedynie konsolidacji grupy zaszeregowania.

    52

    W związku z tym, o ile zgodnie z orzecznictwem przytoczonym w pkt 45 niniejszego wyroku uzasadnione jest wprowadzenie warunków dostępu do statusu urzędników, o tyle ustanowienie takich warunków dostępu nie może uzasadniać odmiennego traktowania pod względem warunków tej konsolidacji.

    53

    Wobec powyższego na postawione pytania trzeba odpowiedzieć następująco: klauzula 4 ust. 1 porozumienia ramowego stoi na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, na mocy którego do celów zapewnienia konsolidacji osobistej grupy zaszeregowania nie uwzględnia się pracy świadczonej przez urzędnika w charakterze pracownika tymczasowego przed uzyskaniem statusu urzędnika.

    W przedmiocie kosztów

    54

    Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

     

    Z powyższych względów Trybunał (siódma izba) orzeka, co następuje:

     

    Klauzula 4 ust. 1 Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego w dniu 18 marca 1999 r., stanowiącego załącznik do dyrektywy Rady 99/70/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. dotyczącej Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez UNICE, CEEP oraz ETUC stoi na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, na mocy którego do celów zapewnienia konsolidacji osobistej grupy zaszeregowania nie uwzględnia się pracy świadczonej przez urzędnika w charakterze pracownika tymczasowego przed uzyskaniem statusu urzędnika.

     

    Podpisy


    ( *1 ) Język postępowania: hiszpański.

    Top