Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62015TJ0452

    Wyrok Sądu (czwarta izba) z dnia 20 listopada 2017 r.
    Andrei Petrov i in. przeciwko Parlamentowi Europejskiemu.
    Członek Parlamentu Europejskiego – Odmowa wstępu do budynków Parlamentu – Obywatel państwa trzeciego – Artykuł 21 karty praw podstawowych – Dyskryminacja ze względu na pochodzenie etniczne – Dyskryminacja ze względu na przynależność państwową – Dopuszczalność zarzutu – Dyskryminacja ze względu na poglądy polityczne – Równość traktowania – Nadużycie władzy.
    Sprawa T-452/15.

    Court reports – general – 'Information on unpublished decisions' section

    ECLI identifier: ECLI:EU:T:2017:822

    WYROK SĄDU (czwarta izba)

    z dnia 20 listopada 2017 r. ( *1 )

    Członek Parlamentu Europejskiego – Odmowa wstępu do budynków Parlamentu – Obywatele państwa trzeciego – Artykuł 21 karty praw podstawowych – Dyskryminacja ze względu na pochodzenie etniczne – Dyskryminacja ze względu na przynależność państwową – Dopuszczalność zarzutu – Dyskryminacja ze względu na poglądy polityczne – Równe traktowanie – Nadużycie władzy

    W sprawie T‑452/15

    Andrei Petrov, zamieszkały w Sankt Petersburgu (Rosja),

    Fedor Biryukov, zamieszkały w Moskwie (Rosja),

    Alexander Sotnichenko, zamieszkały w Sankt Petersburgu,

    reprezentowani przez adwokata P. Richtera,

    skarżący,

    przeciwko

    Parlamentowi Europejskiemu, reprezentowanemu przez N. Görlitza oraz M. Windisch, działających w charakterze pełnomocników,

    pozwany,

    mającej za przedmiot skargę na podstawie art. 263 TFUE o stwierdzenie nieważności decyzji odmownej Parlamentu z dnia 16 czerwca 2015 r. w sprawie wstępu skarżących do pomieszczeń Parlamentu,

    SĄD (czwarta izba),

    w składzie: H. Kanninen, prezes, L. Calvo-Sotelo Ibáñez‑Martín (sprawozdawca) i I. Reine, sędziowie,

    sekretarz: S. Bukšek Tomac, administrator,

    uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 24 stycznia 2017 r.,

    wydaje następujący

    Wyrok

    Okoliczności powstania sporu

    1

    W wyborach, które odbyły się w dniu 25 maja 2014 r., Udo Voigt, skarżący w sprawie zarejestrowanej w sekretariacie Sądu pod sygnaturą T‑618/15, został wybrany posłem do Parlamentu Europejskiego z listy niemieckiej partii – Nationaldemokratische Partei Deutschlands (NPD). Od tego czasu zasiada w Parlamencie jako poseł niezrzeszony w żadnej grupie politycznej.

    2

    W dniu 22 marca 2015 r. w Sankt Petersburgu (Rosja) odbyło się forum polityczne pod nazwą „Rosyjskie forum narodowe”, na które U. Voigt został zaproszony przez rosyjską partię Rodina i w którym udział wzięli trzej skarżący: Andrei Petrov, Fedor Biryukov i Alexander Sotnichenko.

    3

    Z zamiarem kontynuacji tego forum asystent U. Voigta e‑mailem z dnia 3 czerwca 2015 r. poinformował służby prasowe Parlamentu o chęci zorganizowania przez posła w dniu 16 czerwca 2015 r. konferencji prasowej zatytułowanej „Nasze działania na rzecz uniknięcia zimnej i ciepłej wojny w Europie” (zwanej dalej „konferencją prasową”). W tej konferencji prasowej miało wziąć udział sześciu uczestników, czyli U. Voigt, poseł grecki, dwóch byłych posłów: włoski i brytyjski, a także dwaj obywatele rosyjscy będący członkami rosyjskiej partii Rodina: A. Petrov i F. Biryukov. Asystent U. Voigta zwrócił się do Parlamentu, aby w tym celu zostały mu udostępnione sala Parlamentu oraz infrastruktura tłumaczeniowa.

    4

    Wciąż z zamiarem kontynuowania forum zatytułowanego „Rosyjskie forum narodowe” asystent U. Voigta zwrócił się w dniu 9 czerwca 2015 r. do odpowiedzialnej za akredytację Dyrekcji Generalnej (DG) ds. Bezpieczeństwa Parlamentu o wydanie dla 21 osób, w tym pięciu obywateli rosyjskich, czyli trzech skarżących, pani E.N. i pani P.E., dokumentów uprawniających do wstępu w oczekiwaniu na drugie wydarzenie, a mianowicie spotkanie robocze zatytułowane „Spotkanie w sprawie europejskiej współpracy”, zaplanowane również na dzień 16 czerwca 2015 r. (zwane dalej „spotkaniem roboczym”).

    5

    Również w dniu 9 czerwca 2015 r. DG ds. Bezpieczeństwa e‑mailem potwierdziła odbiór wniosku o akredytację. To potwierdzenie odbioru zawierało numer referencyjny pozwalający odebrać dokumenty uprawniające do wstępu w dniu 16 czerwca 2015 r. i załącznik potwierdzający, że wydarzenie było zgodne z wymogami bezpieczeństwa, lecz uściślający również, że organizator nie był zwolniony ze zwykłej procedury wydawania zezwoleń.

    6

    W tym samym dniu, to jest 9 czerwca 2015 r., służby prasowe e‑mailem poinformowały asystenta U. Voigta, że władze polityczne Parlamentu poleciły im, aby nie udostępniać żądanego wyposażenia na konferencję prasową (zwanym dalej „e‑mailem służby prasowej”). Ten e‑mail odnosił się do nałożonych przez instytucję na rosyjskich polityków i dyplomatów ograniczeń wstępu oraz do ryzyka, że obecność A. Petrova i F. Biryukova zakłóci działalność instytucji.

    7

    W dniu 10 czerwca 2015 r. Parlament przyjął rezolucję w sprawie stanu stosunków między Unią Europejską a Rosją [2015/2001 (INI)] (Dz.U. 2016, C 407, s. 35, zwaną dalej „rezolucją z dnia 10 czerwca 2015 r.”), która była przedmiotem debaty już od dnia 15 stycznia 2015 r.

    8

    W dniu 16 czerwca 2015 r. asystent U. Voigta odebrał dokumenty uprawniające jego gości do wstępu na spotkanie robocze. Jednak w godzinach porannych wydział ds. akredytacyjnych DG ds. Bezpieczeństwa poinformował go e‑mailem, że w związku z listą uczestników tego spotkania oraz na podstawie instrukcji otrzymanych z gabinetu przewodniczącego Parlamentu pięciu obywatelom rosyjskim, w tym skarżącym, odmówiono wstępu do pomieszczeń instytucji (zwanym dalej „zaskarżoną decyzją”).

    Przebieg postępowania i żądania stron

    9

    Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 10 sierpnia 2015 r. skarżący wnieśli niniejszą skargę skierowaną przeciwko Parlamentowi i jego przewodniczącemu.

    10

    Postanowieniem z dnia 18 września 2015 r., Petrov i in./Parlament i przewodniczący Parlamentu (T‑452/15, niepublikowanym, EU:T:2015:709), Sąd odrzucił skargę w zakresie, w jakim była ona skierowana przeciwko przewodniczącemu Parlamentu.

    11

    W dniu 12 stycznia 2016 r. skarżący złożyli replikę, a w dniu 25 lutego 2016 r. Parlament przedstawił duplikę.

    12

    Skarżący wnoszą do Sądu o:

    – stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;

    – obciążenie Parlamentu kosztami postępowania.

    13

    Parlament wnosi do Sądu o:

    – oddalenie skargi jako bezzasadnej;

    – obciążenie skarżących kosztami postępowania.

    14

    Pismem z dnia 7 grudnia 2016 r. Sąd doręczył Parlamentowi środki organizacji postępowania, na które ten odpowiedział w dniu 21 grudnia 2016 r.

    Co do prawa

    W przedmiocie dopuszczalności repliki

    15

    W duplice Parlament wyraził wątpliwości co do dopuszczalności repliki ze względu na to, że jakoby zawierała ona mało spójne refleksje i zarzuty, których związek z uzasadnieniem przedstawionym w skardze był niepewny.

    16

    W tym względzie na podstawie art. 83 regulaminu postępowania Sądu skarga może zostać uzupełniona w drodze repliki. Z pkt 142 praktycznych przepisów wykonawczych do tego regulaminu wynika również, że „[j]ako że ramy sporu i zarzuty stanowiące jego istotę zostały ujęte […] w sposób pogłębiony w skardze […], celem repliki […] jest umożliwienie skarżącemu […] wyjaśnienia stanowiska lub sprecyzowania argumentacji w przedmiocie konkretnej istotnej kwestii i ustosunkowania się do nowych elementów podniesionych w odpowiedzi na skargę”.

    17

    W niniejszej sprawie, chociaż replika zawiera niejasności, ogólnie jednak odpowiada opisanym powyżej celom. Ponadto, zakładając nawet, że owo pismo zawiera zarzuty, które można by było uznać za nowe zarzuty, okoliczność ta nie mogłaby uzasadniać wykluczenia tego pisma z debaty w całości. Okoliczność ta mogłaby wyłącznie podważyć dopuszczalność rozpatrywanych zarzutów, co trzeba będzie rozpatrzyć w trakcie analizy każdego z zarzutów.

    18

    W związku z tym należy przyjąć, że replika jest dopuszczalna.

    Co do istoty

    Uwagi wstępne

    19

    Skarżący podnoszą w skardze dwa zarzuty, z których pierwszy dotyczy „naruszenia traktatów”, a drugi nadużycia władzy.

    20

    Na podstawie art. 263 akapit drugi TFUE, rozpatrywanego w świetle art. 256 ust. 1 akapit pierwszy TFUE, Sąd jest faktycznie właściwy do badania skarg o naruszenie traktatów.

    21

    Artykuł 76 lit. d) regulaminu postępowania stanowi jednak, że skarga wszczynająca postępowanie powinna zawierać zwięzłe przedstawienie powołanych zarzutów. Z utrwalonego orzecznictwa wynika, że w celu zapewnienia pewności prawa i prawidłowego zarządzania wymiarem sprawiedliwości przede wszystkim istotne okoliczności prawne muszą przynajmniej w sposób skrótowy, ale spójny i zrozumiały wypływać z treści samej skargi [wyrok z dnia 29 września 2016 r., Bach Flower Remedies/EUIPO – Durapharma (RESCUE), T‑337/15, niepublikowany, EU:T:2016:578, pkt 50, 51]. Podobnie, chociaż strona skarżąca nie musi wyraźnie wskazać konkretnej normy prawnej, na której opiera swoje zastrzeżenie, to strona przeciwna i sąd Unii Europejskiej mogą łatwo zidentyfikować tę normę jedynie pod warunkiem, że argumenty strony skarżącej są wystarczająco jasne (zob. podobnie wyroki: z dnia 10 maja 2006 r., Galileo International Technology i in./Komisja, T‑279/03, EU:T:2006:121, pkt 47; z dnia 13 listopada 2008 r., SPM/Rada i Komisja, T‑128/05, niepublikowany, EU:T:2008:494, pkt 65).

    22

    Z powyższych przepisów wynika, że „naruszenie traktatów” stanowi jedynie ogólny przypadek, w jakim może zostać wniesiona skarga o stwierdzenie nieważności, podlegająca rozpatrzeniu przez Sąd, ale nie może stanowić wskazania podstawy prawnej zarzutu (zob. podobnie wyrok z dnia 27 listopada 1997 r., Tremblay i in./Komisja, T‑224/95, EU:T:1997:187, pkt 80, 81).

    23

    Należy zatem rozważyć, czy zarzut pierwszy opiera się na bardziej precyzyjnej podstawie prawnej niż samo wskazanie „naruszenia traktatów”.

    24

    W niniejszej sprawie z treści skargi oraz załączonego do niej streszczenia, które można uwzględnić do celów jej interpretacji (wyroki: z dnia 25 października 2007 r., Komninou i in./Komisja, C‑167/06 P, niepublikowany, EU:C:2007:633, pkt 25, 26; z dnia 12 kwietnia 2016 r., CP/Parlament, F‑98/15, EU:F:2016:76, pkt 16), wynika, że skarżący opierają w rzeczywistości swój zarzut pierwszy na naruszeniu art. 21 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą”). A konkretnie, podnoszą w nim dyskryminację ze względu na ich pochodzenie etniczne, a także naruszenie zakazu dyskryminacji ze względu na przynależność państwową.

    25

    W replice skarżący utrzymują ponadto, że byli ofiarami dyskryminacji ze względu na poglądy polityczne. Podnoszą oni tam również naruszenie ogólnej zasady równości w zakresie, w jakim byli traktowani inaczej niż inni goście i inne osoby odwiedzające Parlament.

    26

    Wreszcie, zarówno skarga, jak i replika zawierają odniesienia do nieproporcjonalnego charakteru zaskarżonej decyzji, co do którego na wstępie należy określić, czy chodzi o autonomiczny zarzut.

    27

    W tym względzie, w przeciwieństwie do tego, co sugeruje Parlament, o ile zasada proporcjonalności może istnieć samodzielnie, o tyle może ona również stanowić integralną część zasad równego traktowania i niedyskryminacji. Zgodnie z orzecznictwem zasady równego traktowania i niedyskryminacji wymagają, by różnica traktowania była uzasadniona na podstawie racjonalnego i obiektywnego kryterium, to znaczy aby pozostawała w związku z dopuszczalnym prawnie celem oraz aby różnica ta była proporcjonalna do celu realizowanego za pomocą danego traktowania (wyroki: z dnia 17 października 2013 r., Schaible, C‑101/12, EU:C:2013:661, pkt 77; z dnia 23 marca 1994 r.,Huet/Trybunał Obrachunkowy,T‑8/93, EU:T:1994:35, pkt 45; z dnia 30 stycznia 2003 r., C/Komisja, T‑307/00, EU:T:2003:21, pkt 49). Zapytani o to w trakcie rozprawy, skarżący potwierdzili, że w niniejszej sprawie twierdzenie o nieproporcjonalnym charakterze zaskarżonej decyzji nie stanowi odrębnego zarzutu.

    28

    Biorąc powyższe pod uwagę, należy zbadać:

    – w pierwszej kolejności zarzut naruszenia art. 21 karty w zakresie, w jakim zaskarżona decyzja miała charakter dyskryminacji ze względu na pochodzenie etniczne skarżących lub ich przynależność państwową;

    – w drugiej kolejności zarzut dotyczący z jednej strony naruszenia art. 21 ust. 1 karty, ponieważ zaskarżona decyzja miała charakter dyskryminacji ze względu na poglądy polityczne skarżących, a z drugiej strony – naruszenia ogólnej zasady równości;

    – w trzeciej kolejności zarzut dotyczący nadużycia władzy.

    29

    Ponadto w odpowiedzi na pytanie Sądu skarżący stwierdzili, że zasadniczo mieli świadomość kontekstu politycznego panującego w chwili ich przybycia do Parlamentu, a U. Voigt wyjaśnił im zaskarżoną decyzję. Skarżący złożyli również w załączniku do skargi kopię tej decyzji oraz e‑mail z biura prasowego, informujący asystenta U. Voigta o tym, że urządzenia, których żądano na konferencję prasową, nie zostaną mu udostępnione z uwagi na ograniczenia wstępu nałożone przez instytucję na rosyjskich polityków i dyplomatów oraz na ryzyko, że obecność A. Petrova i F. Biryukova zakłóci działalność instytucji.

    30

    To właśnie w świetle powyższych ustaleń należy rozpatrzyć skargę.

    W przedmiocie zarzutu naruszenia art. 21 karty, ponieważ zaskarżona decyzja nosiła znamiona dyskryminacji ze względu na pochodzenie etniczne skarżących lub ich przynależność państwową

    31

    Skarżący twierdzą, że nie stwarzali żadnego zagrożenia dla normalnego przebiegu pracy Parlamentu ani dla jego bezpieczeństwa. W braku obiektywnego powodu zaskarżona decyzja nosiła znamiona dyskryminacji ze względu na przynależność państwową lub pochodzenie etniczne, a w konsekwencji naruszała art. 21 karty. Ponadto, zakładając nawet, że niektórzy obywatele rosyjscy rzeczywiście stwarzali zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania Parlamentu, wystarczyło wydać zakaz wstępu tylko wobec nich.

    32

    Parlament uważa, że zarzut ten jest bezzasadny.

    33

    Na mocy art. 21 ust. 1 karty zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu między innymi na pochodzenie etniczne. Zgodnie z art. 21 ust. 2 w zakresie zastosowania traktatów i bez uszczerbku dla ich postanowień szczególnych zakazana jest również wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową.

    34

    Ponieważ skarżący nie rozróżniają w sposób wyraźny tych dwóch rodzajów dyskryminacji, na które się powołują, należy przypomnieć, że w przypadku gdy akt o charakterze generalnym stosuje dwa różne terminy, względy spójności i pewności prawa stoją na przeszkodzie temu, by przypisywać im ten sam zakres. Jest tak tym bardziej w przypadku, gdy – tak jak w niniejszej sprawie – terminy te posiadają różne znaczenia w języku codziennym (wyroki: z dnia 25 września 2013 r., Marques/Komisja, F‑158/12, EU:F:2013:135, pkt 28; z dnia 14 maja 2014 r., Cocco/Komisja, F‑17/13, EU:F:2014:92, pkt 33).

    35

    Tym samym, o ile przynależność państwowa stanowi prawną i polityczną więź między jednostką a suwerennym państwem, o tyle pojęcie pochodzenia etnicznego opiera się na koncepcji, że grupy społeczne mają poczucie przynależności do tego samego narodu lub tej samej wspólnoty religijnej, językowej, wspólnej kultury i tradycji oraz środowiska życiowego (zob. podobnie wyrok z dnia 16 lipca 2015 r., CHEZ Razpredelenie Bulgaria, C‑83/14, EU:C:2015:480, pkt 46).

    36

    W odniesieniu do zakazu dyskryminacji ze względu na pochodzenie etniczne Parlament podnosi, że Rosję zamieszkuje ponad 185 różnych grup etnicznych. Tymczasem skarżący, którzy powołują się wyłącznie na swą rosyjską narodowość, nie wskazują, czy przynależą do jakiejś szczególnej grupy etnicznej. Tym bardziej nie wykazali oni w żaden sposób, że zaskarżona decyzja została wydana ze względu na konkretną przynależność etniczną.

    37

    Wynika z tego, że skarżący nie wykazują, iż warunki stosowania art. 21 ust. 1 karty zostały spełnione, a zatem nie mogą twierdzić, że byli dyskryminowani ze względu na konkretne pochodzenie etniczne.

    38

    Co się tyczy zakazu dyskryminacji ze względu na przynależność państwową, należy przypomnieć, że zgodnie z art. 6 ust. 1 akapit trzeci TUE i z art. 52 ust. 7 karty w celu dokonania wykładni karty należy uwzględnić dotyczące jej wyjaśnienia (Dz.U. 2007, C 303, s. 17).

    39

    Zgodnie z wyjaśnieniami dotyczącymi karty art. 21 ust. 2 karty „odpowiada art. 18 akapit pierwszy [TFUE] i musi być stosowany zgodnie z tym artykułem”. Ponadto na podstawie art. 52 ust. 2 karty prawa, które ona przyznaje i które są przedmiotem postanowień traktatów, są wykonywane na warunkach i w granicach w nich określonych. Wynika z tego, że art. 21 ust. 2 karty należy odczytywać w ten sposób, że ma on taki sam zakres jak art. 18 akapit pierwszy TFUE.

    40

    Zgodnie z art. 18 akapit pierwszy TFUE „[w] zakresie zastosowania traktatów i bez uszczerbku dla postanowień szczególnych, które one przewidują, zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową”. Przepis ten znajduje się w drugiej części owego traktatu, zatytułowanej „Niedyskryminacja i obywatelstwo Unii”. Dotyczy on sytuacji objętych zakresem stosowania prawa Unii, w których obywatel państwa członkowskiego jest dyskryminowany w porównaniu z obywatelami innego państwa członkowskiego wyłącznie ze względu na przynależność państwową. Artykuł ten nie ma zatem zastosowania w przypadku potencjalnej różnicy w traktowaniu obywateli państw członkowskich i obywateli państw trzecich (zob. podobnie wyroki: z dnia 4 czerwca 2009 r., Vatsouras i Koupatantze, C‑22/08 i C‑23/08, EU:C:2009:344, pkt 51, 52; z dnia 7 kwietnia 2011 r., Francesco Guarnieri & Cie, C‑291/09, EU:C:2011:217, pkt 20).

    41

    Tym samym skarżący, będący obywatelami rosyjskimi, nie mogą powoływać się na art. 21 ust. 2 karty.

    42

    Biorąc powyższe pod uwagę, należy oddalić zarzut naruszenia art. 21 karty w związku z tym, że zaskarżona decyzja miałaby nosić znamiona dyskryminacji ze względu na pochodzenie etniczne skarżących lub ich przynależność państwową. W każdym razie na temat rzekomo nieproporcjonalnego charakteru zaskarżonej decyzji, która nie traktowała odmiennie rosyjskich obywateli w zależności od zagrożeń, jakie sobą przedstawiali, jest mowa w pkt 75–78 poniżej.

    Co do zarzutu, po pierwsze, naruszenia art. 21 ust. 1 karty w związku z tym, że zaskarżona decyzja nosi znamiona dyskryminacji ze względu na poglądy polityczne, a po drugie, naruszenia ogólnej zasady równości

    43

    W replice skarżący twierdzą, że byli dyskryminowani z uwagi na ich poglądy polityczne. Utrzymują również, że „wreszcie oceny [zaskarżonej decyzji] należy w każdym razie dokonać w świetle ogólnej zasady równości”. W związku z tą decyzją byli oni bowiem traktowani inaczej niż inni goście i odwiedzający Parlamentu. Skarżący podnoszą zasadniczo, że zaskarżoną decyzją próbowano uniemożliwić wyrażenie w ramach Parlamentu poglądu politycznego nieaprobowanego przez przewodniczącego instytucji i sprzecznego z rezolucją z dnia 10 czerwca 2015 r.

    44

    Parlament kwestionuje dopuszczalność tych zarzutów z tego powodu, że były to zarzuty powołane w replice po raz pierwszy i po przekroczeniu terminu.

    45

    Skarżący podnoszą jednak, że dopiero po zapoznaniu się z odpowiedzią na skargę uświadomili sobie, iż dyskryminacja, której ofiarami się stali, miała polityczne podstawy.

    46

    Na mocy art. 84 § 1 regulaminu nie można podnosić nowych zarzutów w toku postępowania, chyba że ich podstawą są okoliczności prawne i faktyczne ujawnione dopiero w toku postępowania. Jednakże zarzut, który stanowi rozszerzenie zarzutu podniesionego wcześniej, w sposób bezpośredni lub dorozumiany, w skardze wszczynającej postępowanie i który jest ściśle z nim związany, powinien zostać uznany za dopuszczalny. W celu uznania go za rozszerzenie uprzednio przedstawionego zarzutu lub zarzutu szczegółowego nowy argument powinien wykazywać dostatecznie ścisły związek z pierwotnie przedstawionymi zarzutami lub zarzutami szczegółowymi, tak aby można go było uważać za wynik zwykłego rozwinięcia debaty w ramach spornego postępowania (zob. podobnie wyrok z dnia 16 listopada 2011 r., Groupe Gascogne/Komisja, T‑72/06, niepublikowany, EU:T:2011:671, pkt 23, 27).

    47

    Po pierwsze, jeśli chodzi o zakaz wszelkiej dyskryminacji ze względu na poglądy polityczne, zakaz ten znajduje się w art. 21 ust. 1 karty, na który skarżący powołali się w swoim zarzucie w skardze dotyczącym „naruszenia traktatów”. Jednakże w skardze skarżący ograniczyli swoją argumentację na podstawie tego przepisu do domniemanego naruszenia zakazu wszelkiej dyskryminacji ze względu na pochodzenie etniczne. Ponadto powołali się oni na dyskryminację ze względu na przynależność państwową na podstawie art. 21 ust. 2 karty. W żadnym momencie nie odwoływali się w swoim piśmie wszczynającym postępowanie do naruszenia zakazu dyskryminacji ze względu na swoje poglądy polityczne.

    48

    Okoliczność, że skarżący nie powołali się w skardze na taką dyskryminację, ma szczególne znaczenie w niniejszej sprawie. Zaskarżona decyzja nie może bowiem być rozpatrywana poza swoim kontekstem. W szczególności z akt sprawy wynika, że w chwili złożenia skargi skarżący byli w posiadaniu e‑maila służb prasowych, w drodze którego Parlament odmówił udostępnienia U. Voigtowi niezbędnego wyposażenia na cele jego konferencji prasowej, przewidzianej również na dzień 16 czerwca 2015 r. Odmowa ta opiera tymczasem się na dwóch podstawach. Po pierwsze, jak wynika z odpowiedzi Parlamentu na środki organizacji postępowania określone w pkt 14 powyżej, e‑mail służb prasowych przypomina o ograniczeniach wstępu nałożonych przez instytucję na rosyjskich dyplomatów i rosyjskich polityków, a mianowicie w szczególności na członków Gosudarstvennaya Duma Federal’nogo Sobrania Rossiskoï Federatsii (Dumy Państwowej Zgromadzenia Federalnego Federacji Rosyjskiej) oraz Soviet Federatsii Federal’nogo Sobrania Rossiskoï Federatsii (Rady Federacji Zgromadzenia Federalnego Federacji Rosyjskiej). Po drugie, ten sam e‑mail wskazuje na ryzyko zakłócenia działalności instytucji poprzez obecność A. Petrova i F. Biryukova. Ponadto celem zaskarżonej decyzji było zakazanie skarżącym wstępu do budynków organu politycznego, jakim jest Parlament, celem wzięcia udziału, na zaproszenie posła, w spotkaniu na temat polityczny, a mianowicie „współpracy europejskiej”. Dodatkowo dwaj pierwsi skarżący sprawują wysokie funkcje w rosyjskiej partii politycznej Rodina, a trzeci skarżący został przedstawiony jako profesor uniwersytecki w zakresie stosunków międzynarodowych. Co więcej, rozpatrywane spotkanie miało być kontynuacją forum politycznego, a mianowicie „Rosyjskiego forum narodowego”, w którym uczestniczyli trzej skarżący i które Parlament skrytykował w rezolucji z dnia 10 czerwca 2015 r. Wreszcie, podczas rozprawy skarżący potwierdzili, że wydarzenia z dnia 16 czerwca 2015 r., do udziału w których zostali zaproszeni, miały umożliwić im przedstawienie poglądów politycznych na temat „europejskiej współpracy” w celu z jednej strony wprowadzenia na forum zatytułowanym „Rosyjskie forum narodowe” wyjaśnień stojących w opozycji do rezolucji z dnia 10 czerwca 2015 r., a z drugiej strony kontynuowania prac, które tam wszczęto. W tych okolicznościach skarżący, zaznajomiony z kwestiami politycznymi i wykazujący się zwykłą starannością, musiał zwrócić uwagę na kontekst polityczny otaczający zaskarżoną decyzję.

    49

    Należy zatem stwierdzić, że powołanie się w replice na naruszenie zakazu dyskryminacji ze względu na poglądy polityczne skarżących nie stanowi wzmocnienia zawartego w skardze zarzutu, wynikającego z normalnego przebiegu debaty w trakcie obecnego postępowania spornego, lecz stanowi nowy zarzut. W konsekwencji zarzut ten należy uznać za niedopuszczalny, ponieważ nie opiera się on na kwestiach prawnych lub faktycznych podniesionych w toku postępowania.

    50

    Po drugie, w odniesieniu do zarzutu również wysuniętego w replice, dotyczącego naruszenia ogólnej zasady równości, należy zauważyć, że w ramach zarzutu nadużycia władzy skarżący podnoszą między innymi w skardze, że zaskarżona decyzja była „całkowicie arbitralna i skrajnie sprzeczna z zakazem dyskryminacji w prawie pierwotnym”. Jednakże twierdzenie to odnosiło się do „przesłanek wskazanych powyżej”, a mianowicie do zarzutów domniemanej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową lub pochodzenie etniczne. Na żadnym etapie przy wnoszeniu skargi skarżący nie powoływali się na naruszenie jako takie ogólnej zasady równości w świetle traktowania wszystkich innych gości Parlamentu i odwiedzających go osób.

    51

    W związku z tym, chociaż skarżący starali się rozszerzyć w replice zakres ich pierwszego zarzutu poza zastrzeżenia ograniczone do naruszenia zakazu wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową lub pochodzenie etniczne, powołując się generalnie na ogólną zasadę równości w kontekście traktowania innych gości Parlamentu i osób go odwiedzających, zarzut naruszenia tej zasady należy uznać za nowy zarzut, który nie wynika z normalnego przebiegu spornej debaty. W tym zakresie – i ponieważ nie opiera się on na kwestiach prawnych ani faktycznych, które zostały podniesione w toku postępowania – zarzut ten należy również uznać za niedopuszczalny.

    52

    Prawdą jest, że w trosce o zapewnienie prawa do obrony Parlament w odpowiedzi na skargę przewidział pomocniczo możliwość przekwalifikowania przez Sąd zarzutu dotyczącego zakazu dyskryminacji ze względu na przynależność państwową lub pochodzenie etniczne w zarzut naruszenia ogólnej zasady równości. Niemniej jednak okoliczność ta nie wystarczy, aby uznać, że dowody uzasadniające podniesienie tej zasady w replice zostały ujawnione dopiero w toku postępowania. W świetle kontekstu przypomnianego w pkt 48 powyżej ten argument obrony Parlamentu nie wskazał skarżącym powodów zaskarżonej decyzji, które słusznie mogli byli do tej pory ignorować.

    53

    Trzeba dodać, że art. 21 karty, służący za podstawę zarzutu dotyczącego zakazu dyskryminacji ze względu na przynależność państwową lub pochodzenie etniczne, stanowi szczególny wyraz zasady równego traktowania (zob. podobnie wyrok z dnia 29 kwietnia 2015 r., Léger, C‑528/13, EU:C:2015:288, pkt 48) i że zarówno ta zasada, jak i zakaz wszelkiej dyskryminacji są dwoma sposobami wyrażenia tej samej ogólnej zasady prawa, zabraniającej z jednej strony odmiennego traktowania sytuacji podobnych, a z drugiej strony traktowania w ten sam sposób sytuacji odmiennych, chyba że obiektywne powody uzasadniają takie traktowanie [wyrok z dnia 27 stycznia 2005 r., Europe Chemi-Con (Deutschland)/Rada, C‑422/02 P, EU:C:2005:56, pkt 33].

    54

    Podobnie, ponieważ w świetle tego orzecznictwa powołanie się w replice na ogólną zasadę równości należałoby uznać za wyrażenie w ramach innej terminologii zarzutu skargi dotyczącego zakazu wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową lub pochodzenie etniczne, rozpatrywaną część zarzutu należy oddalić jako bezzasadną z powodów przedstawionych już w pkt 33 i nast. powyżej.

    55

    W każdym razie zarzut dotyczący, po pierwsze, naruszenia art. 21 ust. 1 karty w związku z tym, jakoby zaskarżona decyzja nosiła znamiona dyskryminacji ze względu na poglądy polityczne skarżących, i po drugie, naruszenia ogólnej zasady równości jest bezzasadny, gdyż z pkt 63–78 poniżej wynika, że zaskarżona decyzja opiera się na obiektywnej i racjonalnej podstawie w kontekście dopuszczalnego pod względem prawnym celu i jest proporcjonalna do zamierzonego celu.

    W przedmiocie zarzutu dotyczącego nadużycia władzy

    56

    Skarżący podnoszą, że zaskarżona decyzja jest wadliwa z powodu nadużycia władzy, czemu Parlament zaprzecza.

    57

    Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem pojęcie nadużycia władzy ma precyzyjny zakres, który odnosi się do wykorzystywania uprawnień przez organ administracyjny w celu innym niż ten, który był powodem udzielenia mu tych uprawnień. Decyzja jest wadliwa z powodu nadużycia władzy tylko wtedy, gdy obiektywne, istotne i zgodne przesłanki pozwalają stwierdzić, że została ona przyjęta w celach innych niż deklarowane. W tym względzie nie wystarczy przedstawienie określonych okoliczności faktycznych na poparcie swoich żądań, lecz trzeba jeszcze przedstawić wystarczająco precyzyjne, obiektywne i zgodne przesłanki na poparcie ich prawdziwości lub co najmniej je uprawdopodobniające. W przeciwnym razie nie można zakwestionować prawdziwości twierdzeń danej instytucji. Tym samym całościowa ocena przesłanek wskazujących na nadużycie władzy nie może opierać się na zwykłych twierdzeniach, wskazówkach niewystarczająco precyzyjnych lub takich, które nie są ani obiektywne, ani istotne (zob. postanowienie z dnia 19 grudnia 2013 r., da Silva Tenreiro/Komisja, T‑32/13 P, EU:T:2013:721, pkt 3133 i przytoczone tam orzecznictwo).

    58

    W pierwszej kolejności skarżący podnoszą, że „z przedstawionych powyżej powodów” zaskarżona decyzja jest wadliwa z powodu nadużycia władzy, ponieważ jest „całkowicie arbitralna i skrajnie sprzeczna z zakazem dyskryminacji”.

    59

    Jednakże w zakresie, w jakim skarżący powołują się na rzekome nieprawidłowości podniesione w ramach zarzutów dotyczących „naruszenia traktatów”, należy przypomnieć, że ponieważ zostały one powyżej oddalone, odniesienie to nie może być skuteczne.

    60

    W drugiej kolejności skarżący przyznają, że bezpieczeństwo i prawidłowe funkcjonowanie Parlamentu stanowią dopuszczalne pod względem prawnym cele, mogące uzasadniać decyzję odmawiającą osobom trzecim wstępu do pomieszczeń instytucji. Niemniej jednak zaprzeczają, by cele faktycznie realizowane przez zaskarżoną decyzję były takimi celami.

    61

    Skarżący twierdzą bowiem, że nie stanowili zagrożenia dla bezpieczeństwa i prawidłowego funkcjonowania Parlamentu. Mimo że Parlament stanowi forum wymiany politycznej, celem zaskarżonej decyzji było według skarżących w rzeczywistości powstrzymanie ich z powodu ich politycznych przekonań i partyjnej przynależności, co nie podobało się większości zgromadzenia.

    62

    Należy zauważyć, że poprzez ten argument skarżący zamierzają wyprowadzić dowód na nadużycie władzy z nieścisłości powodów uzasadniających zaskarżoną decyzję.

    63

    W tym względzie należy zaznaczyć, że z pkt 48 powyżej wynika, iż chociaż skarżący nie byli członkami Dumy Państwowej Zgromadzenia Federalnego Federacji Rosyjskiej ani Rady Federacji Zgromadzenia Federalnego Federacji Rosyjskiej, zaskarżona decyzja była uzasadniona tym, że obecność skarżących w Parlamencie mogłaby szkodzić porządkowi i bezpieczeństwu instytucji oraz jej prawidłowemu funkcjonowaniu w ogólnym kontekście wydarzeń leżących u podstaw wspomnianych ograniczeń wstępu.

    64

    Konkretnie, w świetle rezolucji z dnia 10 czerwca 2015 r. Parlament przedstawił szczególny kontekst stosunków politycznych między Federacją Rosyjską a Unią w czasie wystąpienia okoliczności faktycznych. Odwołał się tym samym do sytuacji na Ukrainie i do opublikowania przez Federację Rosyjską czarnej listy zawierającej nazwiska obecnych i byłych posłów do Parlamentu i urzędników Unii, która skłoniła go do nałożenia na rosyjskich polityków i dyplomatów ograniczenia wstępu do jego infrastruktur.

    65

    W świetle szczególnego kontekstu cechującego wówczas stosunki polityczne między Federacją Rosyjską a Unią z jednej strony, i mając na uwadze intensyfikację, zdaniem Parlamentu, stosunków między partiami europejskimi kwalifikowanymi jako populistyczne a siłami rosyjskimi opisywanymi jako nacjonalistyczne z drugiej strony, Parlament podkreślił, że skarżący uczestniczyli w forum zatytułowanym „Rosyjskie forum narodowe”, które zostało ostro potępione przez zgromadzenie. Parlament podkreślił również, że dwaj pierwsi skarżący byli aktywnymi członkami rosyjskiej partii uważanej za nacjonalistyczną. Dodał, że trzej skarżący byli w końcu protagonistami zaproszonymi z jednej strony do zamanifestowania w obrębie instytucji innego punktu widzenia niż stanowisko wyrażone w rezolucji z dnia 10 czerwca 2015 r. na temat forum zatytułowanego „Rosyjskie forum narodowe”, a z drugiej strony do kontynuowania prac, które zostały rozpoczęte na tym forum, co skarżący potwierdzili podczas rozprawy (zob. pkt 48 powyżej).

    66

    Niemniej jednak skarżący zwracają uwagę na to, że „prawo gospodarza” przewodniczącego Parlamentu, powołane przez Parlament, nie może być wykorzystywane do zapobiegania spotkaniom, których przedmiotom sprzeciwia się większość, ponieważ parlamenty są właśnie miejscem wymiany politycznej.

    67

    Jednakże art. 22 regulaminu Parlamentu przyznaje przewodniczącemu instytucji kompetencje niezbędne do zapewnienia ogólnego bezpieczeństwa w pomieszczeniach Parlamentu, aby zapobiegać wszelkim zakłóceniom w prawidłowym przebiegu prac parlamentarnych oraz położyć im kres, a także chronić godność instytucji. Ponadto Parlament słusznie twierdzi, że nie ma on obowiązku promowania w ramach swojej infrastruktury działalności politycznej partii państwa trzeciego. Skarżący zgadzają się z tym w swoich pismach. W związku z tym Parlament nie jest zobowiązany do przyjmowania członków lub sympatyków takiej partii, aby mogli oni wyrazić swoje poglądy w jego pomieszczeniach. Ogólnie rzecz biorąc, z art. 14 TUE wynika, że prawo do brania udziału w sprawowaniu funkcji ustawodawczej, budżetowej, kontroli politycznej i konsultacyjnej w Parlamencie jest zastrzeżone dla przedstawicieli obywateli Unii wybieranych w powszechnych wyborach bezpośrednich, wolnych i tajnych, podczas gdy przepisy szczególne, takie jak art. 15 ust. 6 lit. d) TUE i art. 230 akapit pierwszy TFUE, zagwarantowały w sposób szczególny przewodniczącemu Rady Europejskiej i Komisji Europejskiej prawo do bycia wysłuchanym na forum Parlamentu. Ponadto, podczas gdy art. 115 regulaminu wewnętrznego Parlamentu stanowi, że debaty są publiczne, a posiedzenia komisji są zwykle również publiczne, art. 157 tego regulaminu uściśla, że publiczność dopuszczona na trybuny zajmuje miejsca siedzące i zachowuje ciszę. Podobnie, systematyka traktatów i aktów wydanych w celu ich wykonania oraz potrzeba zagwarantowania swobodnego wykonywania uprawnień przyznanych Parlamentowi powodują, że nie jest to miejsce, w którym każdy miałby z mocy prawa prawo wyrazić swoje poglądy.

    68

    Skarżący twierdzą również, że Parlament ma obowiązek nie utrudniać pracy posłów, w tym również U. Voigta. Argument ten jest jednak bez znaczenia w niniejszej sprawie, ponieważ skarżący nie mają bezpośredniego i osobistego interesu w powołaniu się na niego. W odpowiedzi na pytanie Sądu potwierdzili oni zresztą na rozprawie, że twierdzenie to nie stanowiło zarzutu jako takiego.

    69

    Skarżący twierdzą ponadto, że pozwolenia na wstęp dla nich zostały wydane, co pozwoliło sądzić U. Voigtowi, że w braku konferencji prasowej w pomieszczeniach instytucji mogło odbyć się spotkanie robocze z ich udziałem. Wydanie tych pozwoleń wskazałoby na to, że skarżący nie stwarzali szczególnego zagrożenia, podczas gdy zmiana podejścia Parlamentu ujawnia szykanujący charakter zaskarżonej decyzji.

    70

    Jednak o ile prawdą jest, że Parlament potwierdził otrzymanie wniosku o akredytację na spotkanie robocze za pośrednictwem e‑maila z DG ds. Bezpieczeństwa z dnia 9 czerwca 2015 r. i że ten e‑mail zawierał numer referencyjny pozwalający na wycofanie pozwoleń na wstęp dla skarżących, o tyle należy przypomnieć, że ów e‑mail pochodził z DG ds. Bezpieczeństwa, podczas gdy decyzja odmawiająca skarżącym wstępu do budynków była oparta na ocenie kontekstu politycznego, która wykraczała poza kompetencje służb administracyjnych Parlamentu i należała jedynie do kompetencji organów politycznych instytucji. Ponadto e‑mail DG ds. Bezpieczeństwa z dnia 9 czerwca 2015 r. zawierał załącznik określający, że organizator wydarzenia nie został zwolniony ze zwykłej procedury wydawania zezwoleń, która obowiązuje w instytucji. Tym samym pozorną sprzeczność wynikającą z wydania numeru referencyjnego umożliwiającego cofnięcie pozwoleń na wstęp i z ostatecznej odmowy zezwolenia skarżącym na wejście do Parlamentu można wytłumaczyć różną rolą służb administracyjnych i organów politycznych. W konsekwencji nie można twierdzić, że Parlament, w drodze czystej szykany, pozwalał sądzić, iż sporne spotkanie mogło odbyć się w jego infrastrukturze.

    71

    W związku z powyższym, ponieważ przyjęcie takich środków jak odmowa zezwolenia osobom na wstęp do Parlamentu w celu zapobieżenia wszelkim zakłóceniom jego pracy wymaga przyszłej oceny zagrożeń w świetle dostępnych danych, co wiąże się z marginesem niepewności, nie wydaje się, że cel zapewnienia bezpieczeństwa i prawidłowego funkcjonowania Parlamentu nie pozostawał w racjonalnym związku z uzasadnieniem podanym przez Parlament.

    72

    Wreszcie, skarżący twierdzą, że znaleźli poszlakę nadużycia władzy w tym, że zaskarżona decyzja w każdym razie wykraczała poza to, co było konieczne. Zwrócili oni uwagę, że przewodniczący Parlamentu miał do dyspozycji służbę bezpieczeństwa, która mogłaby powstrzymać wszelkie formy prowokacji. Ponadto fakt, że zaskarżona decyzja dotyczyła wszystkich zaproszonych obywateli rosyjskich, podczas gdy według e‑maila służb prasowych jedynie dwaj pierwsi skarżący stwarzali zagrożenie dla bezpieczeństwa i prawidłowego funkcjonowania instytucji, wykazuje na to, że zaskarżona decyzja stanowiła rodzaj „kary zbiorowej”.

    73

    Należy jednak przypomnieć, że skarżący ani nie wykazali, ani nawet nie twierdzili, że jakakolwiek osoba miała bezwarunkowy dostęp do obiektów Parlamentu w celach politycznej propagandy lub w celu dyskusji na temat orientacji politycznej Zgromadzenia. Wręcz przeciwnie, jak zostało wskazane w pkt 67 powyżej, Parlament stwierdził, a skarżący temu nie zaprzeczyli, że prawo Unii nie przyznaje każdemu z mocy prawa możliwości wstępu do jego budynków i wykorzystywania ich do wyrażania swoich opinii.

    74

    W tych okolicznościach nie można przyjąć, że fakt, iż przewodniczący Parlamentu w przypomnianym w pkt 64 i 65 powyżej kontekście międzynarodowym uniemożliwiał skarżącym wejście do pomieszczeń instytucji, aby wyrażali tam swoje poglądy na spotkaniu politycznym, zamiast polegać na zdolności interwencyjnej służb bezpieczeństwa, stanowi poszlakę nadużycia władzy. Tym bardziej że Parlament potwierdził podczas rozprawy, że skoro zaskarżona decyzja była powiązana z omawianym kontekstem, to miała ona jedynie charakter tymczasowy.

    75

    Tym bardziej skarżący nie mogą powoływać się na to, że zaskarżona decyzja została wydana wobec „całej grupy rosyjskich gości”, czyli również wobec pań E.N. i P.E., aby wykazać, że faktycznie stanowiła ona nieproporcjonalną karę zbiorową. Odmowa zezwolenia tym dwóm osobom na wejście do Parlamentu wiązała się bowiem z tym, że były one osobami towarzyszącymi: jedna – żoną drugiego skarżącego, a druga – tłumaczką, jak wynika z debaty, która się odbyła podczas rozprawy.

    76

    Wreszcie, skarżący kwestionują – również całkowicie bezskutecznie – zbiorowy charakter zaskarżonej decyzji, opierając się na tym, że, co wynika a contrario z e‑maila służb prasowych, trzeci skarżący nie stanowił dla samego Parlamentu szczególnego ryzyka.

    77

    Nie można jednak wywodzić argumentu z okoliczności, że w e‑mailu służb prasowych odmawiającym udostępnienia U. Voigtowi sali w celu zorganizowania w niej konferencji prasowej Parlament uznał, że obecność dwóch pierwszych skarżących stwarzałaby zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania instytucji bez przywoływania przypadku A. Sotnichenki. Z e‑maila przesłanego w dniu 3 czerwca 2015 r. przez asystenta U. Voigta do służb prasowych Parlamentu w przedmiocie organizacji tej konferencji wynika bowiem, że zainteresowany nie powinien w niej uczestniczyć.

    78

    Ponadto Parlament wyjaśnił, że A. Sotnichenko wziął udział w forum zatytułowanym „Rosyjskie forum narodowe”, tak jak dwaj pierwsi skarżący, czemu nie zaprzeczono, i że właśnie to uczestnictwo uzasadniało okoliczność, iż również jemu odmówiono wstępu do budynków instytucji w celu wzięcia udziału w spotkaniu roboczym w kontekście opisanym w pkt 64 i 65 powyżej.

    79

    Z całości powyższych rozważań wynika, że skarżący nie przedstawili wystarczająco precyzyjnych, obiektywnych i zgodnych wskazówek, które pozwalałyby sądzić, że przy wydawaniu zaskarżonej decyzji przewodniczący Parlamentu nie miał w rzeczywistości na celu bezpieczeństwa i prawidłowego funkcjonowania Parlamentu. Należy zatem również oddalić zarzut nadużycia władzy.

    80

    Ponieważ żaden z zarzutów nie był zasadny, należy oddalić skargę w całości.

    W przedmiocie kosztów

    81

    Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.

    82

    Ponieważ skarżący przegrali sprawę, należy – zgodnie z żądaniem Parlamentu – obciążyć ich całością kosztów.

     

    Z powyższych względów

    SĄD (czwarta izba)

    orzeka, co następuje:

     

    1)

    Skarga zostaje oddalona.

     

    2)

    Andrei Petrov, Fedor Biryukov i Alexander Sotnichenko zostają obciążeni własnymi kosztami oraz kosztami poniesionymi przez Parlament Europejski.

     

    Kanninen

    Calvo-Sotelo Ibáñez-Martín

    Reine

    Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 20 listopada 2017 r. roku.

    Podpisy


    ( *1 ) Język postępowania: niemiecki.

    Top