—

w imieniu Douane Advies Bureau Rietveld przez B. Rietvelda,

—

w imieniu Hauptzollamt Hannover przez T. Röpera, działającego w charakterze pełnomocnika,

—

w imieniu Komisji Europejskiej przez A. Caeirosa oraz B.R. Killmanna, działających w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni pozycji 3822 Nomenklatury scalonej (zwanej dalej „CN”), zawartej w załączniku I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej taryfy celnej (Dz.U. L 256, s. 1), zmienionego rozporządzeniem Komisji (UE) nr 861/2010 z dnia 5 października 2010 r. (Dz.U. L 284, s. 1).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy spółką niderlandzką Douane Advies Bureau Rietveld (zwaną dalej „Rietveldem”) a Hauptzollamt Hannover (organem celnym w Hanowerze) dotyczącego klasyfikacji taryfowej dwóch produktów sprzedawanych, odpowiednio, pod nazwami „WarmMark” i „ColdMark” (zwanych dalej łącznie „produktami rozpatrywanymi w postępowaniu głównym”).

3

CN jest oparta na zharmonizowanym systemie oznaczania i kodowania towarów (zwanym dalej „HS”), opracowanym przez Radę Współpracy Celnej, obecnie Światową Organizację Celną (WCO), przyjętym na mocy Międzynarodowej konwencji w sprawie zharmonizowanego systemu oznaczania i kodowania towarów, zawartej w Brukseli w dniu 14 czerwca 1983 r. Konwencja ta została zatwierdzona, wraz z protokołem zmieniającym z dnia 24 czerwca 1986 r., w imieniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej w drodze decyzji Rady 87/369/EWG z dnia 7 kwietnia 1987 r. (Dz.U. L 198, s. 1). CN powtarza pozycje i podpozycje HS.

4

Część druga CN zawiera sekcję VI, zatytułowaną „Produkty przemysłu chemicznego lub przemysłów pokrewnych”, która obejmuje działy 28–38.

5

Dział 38 CN jest zatytułowany „Produkty chemiczne różne”. Dział ten zawiera między innymi pozycję 3822, zatytułowaną „Odczynniki diagnostyczne lub laboratoryjne na podłożach, gotowe odczynniki diagnostyczne lub laboratoryjne, nawet na podłożach, inne niż te objęte pozycją 3002 lub 3006; certyfikowane materiały wzorcowe”. Towary zaklasyfikowane do tej pozycji są zwolnione z należności celnych.

6

Pozycja CN 3824 ma następujące brzmienie: „Gotowe spoiwa do form odlewniczych lub rdzeni; produkty chemiczne i preparaty przemysłu chemicznego lub przemysłów pokrewnych (włączając te składające się z mieszanin produktów naturalnych), gdzie indziej niewymienione ani niewłączone”. Podpozycja 3824 90 97 jest podpozycją, która zawiera produkty gdzie indziej niewymienione i niewłączone. Towary objęte tą podpozycją podlegają cłu w wysokości 6,5%.

7

WCO zatwierdza, na warunkach określonych w art. 8 konwencji wymienionej w pkt 3 niniejszego wyroku noty, wyjaśniające i opinie klasyfikacyjne przyjęte przez komitet HS. Owe noty, w brzmieniu przyjętym w 2007 r., mają zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym.

8

Noty wyjaśniające do HS dotyczące pozycji 3822 mają następujące brzmienie:

„Niniejsza pozycja obejmuje odczynniki diagnostyczne lub laboratoryjne na podłożu, gotowe odczynniki diagnostyczne lub laboratoryjne, inne niż odczynniki diagnostyczne objęte pozycją 3002 lub odczynniki diagnostyczne przeznaczone do podania pacjentowi oraz czynniki do oznaczania grup krwi objęte pozycją 3006. Obejmuje ona również certyfikowane materiały wzorcowe. Odczynniki diagnostyczne stosowane są do oceny procesów i stanów fizycznych, biofizycznych lub biochemicznych u zwierząt i ludzi. Ich działanie oparte jest na możliwej do zmierzenia lub zaobserwowania zmianie w substancjach biologicznych lub chemicznych wchodzących w skład odczynnika. Gotowe odczynniki diagnostyczne objęte niniejszą pozycją mogą być podobne w działaniu do odczynników przeznaczonych do podania pacjentom (podpozycja 3006 30), przy czym są one stosowane raczej in vitro niż in vivo. Gotowe odczynniki laboratoryjne obejmują nie tylko odczynniki diagnostyczne, ale również inne odczynniki analityczne stosowane do innych celów niż wykrywanie lub diagnostyka. Przygotowane odczynniki diagnostyczne i laboratoryjne mogą mieć zastosowanie w laboratoriach medycznych, weterynaryjnych, naukowych lub przemysłowych, w szpitalach, w przemyśle, w terenie lub, w niektórych przypadkach, w domu.

Odczynniki objęte niniejszą pozycją są na podłożu lub w postaci preparatów i tym samym zawierają więcej niż jeden składnik. Mogą się one składać na przykład z mieszaniny dwóch lub więcej odczynników lub pojedynczych odczynników rozpuszczonych w rozpuszczalnikach innych niż woda. Mogą mieć one również postać papieru, tworzywa sztucznego lub innych materiałów (wykorzystywanych jako podłoże lub nośnik), impregnowanych lub powlekanych jednym lub więcej odczynnikami laboratoryjnymi lub diagnostycznymi, takich jak lakmus, papierki do oznaczania pH lub biegunowości, lub mogą mieć postać powleczonych wstępnie płytek do testów immunologicznych. Odczynniki objęte niniejszą pozycją mogą mieć również postać zestawów składających się z wielu składników, nawet jeśli jeden lub więcej składników stanowi odrębne, chemicznie zdefiniowane związki objęte działem 28. lub działem 29., syntetyczne substancje barwiące objęte pozycją 3204 lub są to inne substancje, które prezentowane oddzielnie byłyby klasyfikowane do innej pozycji. Przykładami takich zestawów są zestawy do badania zawartości glukozy we krwi, ketonów w moczu itp. oraz zestawy na bazie enzymów. Jednakże z pozycji tej wyłączone są zestawy diagnostyczne posiadające zasadniczo charakter produktów objętych pozycją 3002 lub 3006 (np. na bazie przeciwciał monoklonalnych lub poliklonalnych).

Odczynniki objęte niniejszą pozycją powinny być wyraźnie rozpoznawalne jako przeznaczone do użycia jedynie jako odczynniki diagnostyczne lub laboratoryjne. Musi wynikać to jasno ze składu, oznakowania, instrukcji do stosowania in vitro lub do użytku laboratoryjnego, wskazania do wykonania określonego testu (badania) diagnostycznego lub postaci fizycznej (np. na podłożu lub nośniku).

Z wyjątkiem produktów objętych działem 28. lub 29. pozycja 3822 powinna mieć pierwszeństwo przed wszystkimi innymi pozycjami nomenklatury do celów klasyfikacji certyfikowanych materiałów wzorcowych.

[…]”.

9

Rietveld złożył do Hauptzollamt Hannover wniosek o wydanie wiążącej informacji taryfowej dotyczącej produktów rozpatrywanych w postępowaniu głównym. Celem tego wniosku było uzyskanie potwierdzenia, że produkty te objęte są pozycją CN 3822.

10

Wspomniane produkty są wskaźnikami temperatury jednokrotnego użytku, które poprzez zmianę koloru pokazują w trwały sposób, czy została osiągnięta temperatura wyższa lub niższa do określonego progu (zwana dalej „temperaturą reakcji”). Mogą one być naklejane na towary wrażliwe na zmiany temperatury, takie jak szczepionki lub produkty farmaceutyczne lub chemiczne, w celu kontrolowana warunków termicznych, na jakie są one eksponowane w trakcie przechowywania lub transportu. Te same produkty są dostępne w kilku wersjach, odpowiadających różnym temperaturom reakcji. Niektóre wersje są w stanie dostarczyć informacji na temat czasu trwania ekspozycji na te temperatury.

11

Produkt określany jako „WarmMark” składa się z dwóch umieszczonych jeden na drugim pasków papieru, rozdzielonych bezbarwną folią i obłożonych dodatkową warstwą papieru. Spodni z dwóch pasków papieru zanurzony jest w czerwonej substancji i nie jest widoczny z zewnątrz. Wierzchni pasek papieru jest biały i jest widoczny z zewnątrz poprzez małe okienko z folii w papierowej powłoce. Po usunięciu folii rozdzielającej oba paski papieru znajdują się w bezpośrednim kontakcie. W chwili osiągnięcia lub przekroczenia temperatury reakcji czerwona substancja, której temperatura topnienia jest identyczna z temperaturą reakcji, przedostaje się drogą kapilarną i barwi biały pasek papieru. Przez okienko z folii można wówczas zobaczyć, czy temperatura reakcji została osiągnięta. Zakres zabarwienia na czerwono wskazuje na czas trwania ekspozycji na temperaturę reakcji.

12

Produkt określany jako „ColdMark” jest wskaźnikiem żelowym, który składa się z małej rurki zakończonej pustą kulką, znajdującej się w powłoce z plastiku. Z zewnątrz widoczna jest tylko pusta kulka, wypełniona bezbarwnym płynem. Natomiast ukryta część rurki zawiera fioletowy roztwór. Jeśli temperatura otoczenia spadnie poniżej progu temperatury podanego na pasku papieru, poprzez skurczenie się bezbarwnego płynu w kulce barwny roztwór znajdujący się w rurce kapilarnej zostanie do niej wessany i nastąpi nieodwracalne zabarwienie bezbarwnego wcześniej płynu na fioletowo.

13

W styczniu 2011 r. Hauptzollamt Hannover przedstawił dwie wiążące informacje taryfowe, w których zaklasyfikował produkty rozpatrywane w postępowaniu głównym do podpozycji CN 3824 90 97, jako produkty chemiczne gdzie indziej niewymienione ani niewłączone.

14

Rietveld złożył odwołanie do Hauptzollamt Hannover od wspomnianych wiążących informacji taryfowych. W dniu 19 września 2011 r. Hauptzollamt Hannover oddalił odwołanie skarżącego w postępowaniu głównym na tej podstawie, że klasyfikacja towarów do pozycji CN 3822 wymaga obowiązkowo, aby przy stosowaniu produktu przebiegała reakcja chemiczna albo biochemiczna. Tymczasem zdaniem tego organu celnego zabarwienie następujące podczas używania produktów rozpatrywanych w postępowaniu głównym jest wynikiem procesu fizycznego, czyli przemieszczania się kolorowych płynów, a nie chemicznego.

15

Skarżący w postępowaniu głównym wniósł skargę do sądu odsyłającego, żądając zaklasyfikowania produktów rozpatrywanych w postępowaniu głównym do pozycji CN 3822. W uzasadnieniu swej skargi skarżący przedstawia pismo dr. de Wolfa z Europejskiej Agencji Chemikaliów, który dochodzi do wniosku, że produkty te należy zaklasyfikować do pozycji CN 3822.

16

Sąd odsyłający wyjaśnia, że podziela on wykładnię Hauptzollamt Hannover, zgodnie z którą produkty rozpatrywane w postępowaniu głównym nie są objęte pozycją CN 3822, ponieważ termin „odczynnik”, który się w niej znajduje, zakłada istnienie procesu chemicznego, podczas gdy działanie wspomnianych produktów opiera się na procesie fizycznym. Sąd ten uważa jednak, że wykładnia terminu „odczynnik” nie jest w pełnia jasna.

17

W tych okolicznościach Finanzgericht Hamburg postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy pojęcie »odczynnika« użyte w sformułowaniu »odczynniki diagnostyczne lub laboratoryjne« w ramach pozycji [CN] 3822 należy rozumieć w ten sposób, że musi chodzić o substancję, która poprzez reakcję chemiczną przemienia się pod względem chemicznym w badaną substancję lub wchodzi z nią w związek, w celu wskazania stanu lub cech badanej substancji?”.

18

Na wstępie należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w ramach ustanowionej w art. 267 TFUE procedury współpracy między sądami krajowymi a Trybunałem do tego ostatniego należy udzielenie sądowi krajowemu użytecznej odpowiedzi, która umożliwi mu rozstrzygnięcie zawisłego przed nim sporu. Mając to na uwadze, Trybunał musi w razie potrzeby przeformułować przedłożone mu pytania (wyrok Łukojł Neftochim Burgas, C‑330/13, EU:C:2014:1757, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo).

19

W niniejszym przypadku z postanowienia odsyłającego wynika, że sąd odsyłający poprzez swe pytanie prejudycjalne zmierza w rzeczywistości do uzyskania wyjaśnień na temat wykładni pozycji CN 3822 do celów klasyfikacji taryfowej produktów o właściwościach takich jak właściwości produktów rozpatrywanych w postępowaniu głównym.

20

W konsekwencji należy uznać, że pytanie prejudycjalne odnosi się do kwestii, czy pozycję CN 3822, dotyczącą odczynników diagnostycznych i laboratoryjnych, należy interpretować w ten sposób, że wskaźniki temperatury, takie jak produkty rozpatrywane w postępowaniu głównym, które poprzez zmianę koloru wynikającą ze zmiany objętości cieczy w nich zawartych wskazują w sposób trwały, czy została osiągnięta temperatura reakcji, objęte są tą pozycją.

21

Według utrwalonego orzecznictwa w interesie pewności prawa i ułatwienia kontroli decydującego kryterium klasyfikacji taryfowej towarów należy co do zasady poszukiwać w ich obiektywnych cechach i właściwościach określonych brzmieniem pozycji CN i uwag do sekcji lub działów. Noty wyjaśniające opracowane w odniesieniu do CN przez Komisję Europejską, a w odniesieniu do HS przez WCO przyczyniają się w znaczny sposób do wykładni zakresu poszczególnych pozycji taryfowych, przy czym nie mają wiążącej mocy prawnej (wyrok Sysmex Europe, C‑480/13, EU:C:2014:2097, pkt 29, 30 i przytoczone tam orzecznictwo).

22

Należy również wyjaśnić, że przeznaczenie produktu może stanowić obiektywne kryterium klasyfikacji, o ile jest ono właściwe temu produktowi, co daje się ocenić na podstawie jego obiektywnych cech i właściwości (wyrok Sysmex Europe, EU:C:2014:2097, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo).

23

W niniejszym przypadku produkty rozpatrywane w postępowaniu głównym są przeznaczone do stosowania jako wskaźniki temperatury. Ich funkcja polega na wskazywaniu, po umieszczeniu ich na towarach szczególnie wrażliwych na zmiany temperatury, czy towary te były eksponowane podczas ich transportu lub przechowywania na określony wcześniej poziom temperatury.

24

Należy stwierdzić, że produkty rozpatrywane w postępowaniu głównym nie są wyraźnie wymienione ani w treści pozycji CN 3822, ani w treści uwag do sekcji lub działów tej pozycji. W treści pozycji CN 3822 wymieniono bowiem między innymi „[o]dczynniki diagnostyczne lub laboratoryjne na podłożach, gotowe odczynniki diagnostyczne lub laboratoryjne”.

25

Zgodnie z notami wyjaśniającymi do HS, które odnoszą się do pozycji 3822, pozycja ta obejmuje kilka rodzajów odczynników, a mianowicie odczynniki diagnostyczne lub laboratoryjne.

26

Co do odczynników diagnostycznych, ze wspomnianych not wynika, że są one stosowane do oceny procesów i stanów fizycznych, biofizycznych lub biochemicznych u ludzi i zwierząt i że ich działanie oparte jest na możliwej do zmierzenia lub zaobserwowania zmianie w substancjach biologicznych lub chemicznych wchodzących w skład odczynnika (zob. podobnie wyrok Sysmex Europe, EU:C:2014:2097, pkt 34).

27

W tym względzie należy stwierdzić, że uwzględniając obiektywne cechy i właściwości produktów rozpatrywanych w postępowaniu głównym, a także ich przeznaczenie, nie są one objęte kategorią odczynników diagnostycznych.

28

Po pierwsze bowiem, z opisu sporządzonego przez sąd odsyłający wynika, że produkty te, mimo że mogą być stosowane w przypadku transportu lub przechowywania produktów pochodzenia biologicznego, takich jak krew, nie wchodzą nigdy z nimi w reakcję, czy to bezpośrednią, czy też pośrednią.

29

Po drugie, produkty rozpatrywane w postępowaniu głównym nie są stosowane do oceny procesów i stanów fizycznych, biofizycznych lub biochemicznych u ludzi i zwierząt. Produkty te są bowiem wskaźnikami temperatury otoczenia i nie służą ocenie takich procesów lub stanów.

30

Po trzecie, funkcją produktów rozpatrywanych w postępowaniu głównym nie jest zmiana substancji wchodzących z ich skład, niezależnie od rezultatu reakcji z produktami, do stosowania z którymi są one przeznaczone, i bez względu na charakter tej reakcji.

31

Tak więc w świetle powyższych ustaleń produkty rozpatrywane w postępowaniu głównym nie są objęte kategorią odczynników diagnostycznych w rozumieniu pozycji CN 3822.

32

Taki sam wniosek należy sformułować w odniesieniu do odczynników laboratoryjnych. Noty wyjaśniające do HS dotyczące pozycji 3822 nie pozwalają bowiem na stwierdzenie, że w odróżnieniu od odczynnika diagnostycznego odczynnik laboratoryjny mógłby być objęty tą pozycją, mimo że funkcja tego ostatniego odczynnika nie polega na zmianie substancji wchodzących w jego skład, wynikającej z reakcji z produktami, do stosowania z którymi jest on przeznaczony.

33

W świetle powyższych rozważań na postawione pytanie prejudycjalne należy odpowiedzieć, że pozycję CN 3822, dotyczącą odczynników diagnostycznych i laboratoryjnych, należy interpretować w ten sposób, że wskaźniki temperatury, takie jak produkty rozpatrywane w postępowaniu głównym, które poprzez zmianę koloru wynikającą ze zmiany objętości cieczy w nich zawartych wskazują w sposób trwały, czy została osiągnięta temperatura reakcji, nie są objęte tą pozycją.

34

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (dziewiąta izba) orzeka, co następuje:

Pozycję 3822 Nomenklatury scalonej, zawartej w załączniku I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej taryfy celnej, zmienionego rozporządzeniem Komisji (UE) nr 861/2010 z dnia 5 października 2010 r., należy interpretować w ten sposób, że wskaźniki temperatury, takie jak produkty sprzedawane pod nazwami „WarmMark” i „ColdMark”, które poprzez zmianę koloru wynikającą ze zmiany objętości cieczy w nich zawartych wskazują w sposób trwały, czy została osiągnięta temperatura wyższa lub niższa od określonego progu, nie są objęte tą pozycją.